مؤلف عالم و هممسلک گرامی داکتر (اولیور) کبیرعادل که درآلمان دیپلوم طبابت رابدست آورده وچندین اثرش رابه زبان آلمانی وفارسی دری به نشررسانده بود، درهمین تازگی یک کتاب پرمحتوای جیبی رادر هفتادصفحه نخست به آلمانی وبعدباترجمۀ فارسی دری توسط خودش به علاقمندان عرضه شده است، که باژرف نگری ودرایت تمام آیات مقدس قرآنی راازنگاه روشن بینی علمی وباایمان راستین بر قدسیت وتجلی بیانات آن که رهنمای جاویدان نسلهای بشریت بشمارمیآید، باوضاحت لازمه تفسیرنموده است. داکترعادل درسرخط اثرمذکورکه هفتۀ پیش ازدست یک دوست نهایت عزیز و فرزانه ام که خودنیزداکتردیپلومۀ طب میباشد، ودرحین تحصیلاتش درآلمان همصنفی مؤلف بود، بدستم رسید، چنین نوشته است :
« شعارسلامی کلی انسان حاوی سلامتی روان، جان، جامعه و محیط زیست میباشد. مهمترین شرط برای سالم بودن جامعه اینست که تمام قدرت بدست انسانهای نیک وخیراندیش باشد. درین اثراسلام به حیث بهترین نسخه جهت رشد وسلامتی کلی معرفی میگردد…» مؤلف عزیزکبیرعادل پیشگفتارخودراباذکرآیتی ازقرآن شریف چنین آغازکرده: « بخوان بنام خدایت که خلق کرد… کتاب مبارکی برایت فرستادیم تادرآیات آن تفکرعمیق کنند ویادآوری برای اهل خرد…»
اسلام رسالت خودرابرای همه ابنای بشرمیداند واین کتلۀ بزرگ از افرادی تشکیل شده که ازنگاه قدرت مغز (دماغ) وسطح دانش ازهم فرق زیاد دارند، اقلیت روشنفکردرمقابل اکثریت باطرزتفکر ساده و آگاهی سطحی قرار دارد…. ازآنجاییکه قرآن هرفرد رانظربه توانش مکلف میسازد، روش آموزش رابه سویۀ شاگردان خودتطبیق میدهد، از اینرو درقرآن آیاتی برای مغزهای پرقدرت وآگاه ازآیاتی برای مغز های ساده وعامه میتوان فرق کرد. همچنان درجای دیگرازقرآن تذکر داده شده که اینست راه راست بسوی پروردگارت، وهمانا تفصیل دادیم آیات رابرای گروهی که میدانند… برای کسانیکه تفکرکرده می توانند، برای آنانیکه عاقل هستند…»
مؤلف درپیشگفتار چنین ادامه داده :« آیۀ هفتم سورۀ سوم اصل بنیادی درساختمان ودسته بندی آیات قرآن رابیان میدارد. (3/7) اوست آنکه فرستاد برتوکتاب رادارای آیاتی استوارکه آنهاستند مادرکتاب وبخش دیگرمتشابهات. پس آنهاییکه دردلهای شان مرض است، تأویل کنند برای فتنه اندازی آنچه راکه متشابه است، درحالیکه نمی دانندتأویل آنرا جزخدا وصاحبان علم راسخ، گویندایمان آوردیم بدان هریک از نزد پروردگارماست ویادآورنشوند جز خردمندان . دراینجاواضح می گرددکه مادرکتاب دلالت به مفاهیم تهدابی داردکه ساختمان قرآن بر سرآنها استوار است وباقی آیات قرآن بایدبر اساس مادرکتاب تأویل گردند. ازآنجاییکه مغزهای نارسیده وضعیف اکثریت برای درک مفاهیم عالی ومغلق آماده نیستند، بعضی ازآیات طوری طرح شده که این مغزهابتوانند آنرابه آسانی جذب نمایند. تنهامغزهای رسیده و پر قدرت توان درک مفاهیم عالی رادارند. (شأن نزول)
داکترعادل افزوده: ازطرف دیگر درطول یک هزاروپنجصدسال گذشته مفسرین زیادی قرآن راتفسیرنموده اند، اکثریت این افراد تنهابهرۀ از علوم قدیمه راداشته اند. اگربخواهیم قرآن رابرای مغزهای متفکردر عصرحاضر قابل درک نماییم، باید آنرا براساس علوم راسخ وروشهای مؤثق علمی بررسی نموده وآنرا بااصطلاحات جدیدعلمی ارائه نمایید. برای فهم آسانتر ازترجمۀ کلمه به کلمه صرفنظرشده ومطالب به زبان ساده ارائه میگردد. مؤلف گرامی ضمنا تذکرداده: درین نوشته ازقرآن اهداشدۀ اتحادیۀ انجمنهای اسلامی دانشجویان دراروپا، امریکا وکانادا (چاپ دهۀ هفتاد) استفاده به عمل آمده است.
داکترعادل درصفحۀ هشتم کتابش زیرعنوان( وظایف مغلق دماغ در قرآن) نوشته است: بادرنظرداشت زمانش قرآن بازیادترین پیمانه به مفاهیمی چون عقل، تفکر، ادراک، علم، روشنفکری ونفس و روح پرداخته وعقل ودانش سلیم راتنها وسیلۀ موثردر رسیدن ودرک نمودن براهداف وارزشهای متعالی و خدا میداند. درین قسمت قرآن به تصورات عصرخوداشاره میکندکه هنوز ازوظایف مغلق مغز(دماغ) آگاهی درست نداشتند واین فعالیتهارادرقلب و صدر تصورمیکردند. ازینرو آنچه بااین مسایل وبعضی ازمباحث علمی ربط میگیرد، لازم به توجیهات علمی کنونی دارد. داکترعادل درصفحۀ دیگراثرتحقیقی اش راجع به عقل ودانش اینطور نگاشته: « عقل ودانش سلیم انسان پاکبازنقطۀ تماس اوبا عقل علم کل (خدا) میباشد. (8/24) ای نیکان خدا ورسولش رالبیک گویید مادامیکه شمارابسوی بهترزندگی کردن دعوت میکندوبسوی اوگردآورده میشوید. (50/16) بدرستی که(ما) انسان راخلق نمودیم ومیدانیم دردرونش چه میگذرد، ما نزدیکتریم به انسان از رگ گردنش. با عقل وعلم سلیم انسان تعالی گرا خدا وقوانین وخواستهایش رابهترمیشناسد وبالاخره سخنگوی خدا میگرددوکلام حق پخش میکند.(35/28) تنهادانشمندهاعظمت خدا رابهتردرک نموده احترامش رادارند. (16/128) هماناخداباآنهایی هست که از زشتیهاوپستیهابپرهیزندونیکوکارباشند.قرآن ازعاقلان ودانشمندان سلیم) به عزت یادمیکند وکُلاّ تکیه به عقل ودانش سلیم میکند. (2/269) دهددانش رابه هرکه خواهد درین بخشایش خیری بسیاراست ویادآورنشوندجزخردمندان. (39/9) بگوآیا عالم و جاهل مساوی اند؟ تنهاخردمندان بهتردرک میکنند. (20/128 و 29/35) درسرگذشت رفتگان نشانه های عبرت است برای اهل خرد… دانش ازصفات بارز پروردگاراست: (6/73) دانای نهان وپدیدار واوست حکیم دانا. (2/29) واوست برهرچیزدانا. قرآن دانایی راچون نور ونادانی را تاریکی میگوید. (24/35) خدا نور کائنات است، رهبری کندبه نورخودش هرکه راخواهد… وخداست بر هرچیز دانا. (2/257) خدا دوست نیکان است وبیرون آورد ایشان رااز تاریکی هابسوی نور، وآنانیکه زشت اند دوستان شان ستمگران اندکه بیرون رانده ایشان را از روشنایی بسوی تاریکیها، آنهایندیاران آتش برای همیشه . هم مسلک دانشمندو روشن بین آقای داکترکبیرعادل درپی تفاسیر روشن وواضح باذکرآیات پرتجلی قرآنی، درصفحات اخیرکتاب پر محتوایش زیرعنوان نتیجه چنین نوشته است : بادرنظرداشت آیۀ 317 وتفسیرقرآن ازعقل سلیم، عالم مفید وارزشهای متعالی واضح میشود که این مفاهیم سرچشمۀ قرآن یاطبق آیۀ بالا، مادر کتاب اند.
پیامبران نیز مزین به اوصاف اند وتفسیرآیات قرآن حتما بایدبرطبق این موازین صورت بگیرد. شافیان (پیامبران) دارای مغزهای پرقدرت وسلیم وافکار شفادهنده اند وپروردگار دراین مغزها کلام خودراخلق میکند. ایشان کوشش میکنند با احسن ترین رفتار درراه مستقیم بشررا به سوی زندگی بهشتی راهنمایی نمایند. قرآن وجودپیام دهندگان سلیم رابرای فرد واجتماع امرحیاتی دانسته و ازپیام دهندگان گمراه کننده برحذر می دارد…
معرفی مختصراثر عالی وپرمطلب داکترکبیرعادل را به آرزوی صحت وسعادتش، باتحریرآدرسش درآلمان، خاتمه میدهم .
Dr. Med. Oliver Adel
Albert schweitzer str. 31061 Alfeld # 24 Germany
(منتشرۀ هفته نامۀ امید شماره 1028 مورخ 31 دسمبر2016)