دسته: زنان

بخش نخست| شنبه 8 قوس 1399

با توجه به جمعیت زنان، آن‌ها باید در تمام شئون زندگی؛ اعم از اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، سهم فعال را ایفا کنند و رعایت تساوی حقوق آن‌ها با مردان به منزله‌ی یکی از مسایل مبرم، پیوسته در محراق توجه قرار بگیرد؛ چون جامعه‌ی ما سنتی است و همیشه می‌بایست برای هر کاری، ملاحظات جامعه‌ی خود مان را مدنظر داشته باشیم. نزده سال پیش، فضای جدیدی به ‌وجود آمد؛ حکومت متعهد به حمایت از حقوق زنان شد و همه‌ی شهروندان کشور بدون تفکیک جنسیت در قانون اساسی، دارای حقوق برابر شدند. زنانی که در دوران طالبان، حق بیرون‌شدن از خانه را نداشتند و به ‌خاطر صدای بوت ‌شان مجازات می‌‌شدند، یک بار دیگر وارد فضای بازتری شدند و دیگر خبری از شلاق طالبان نبود. در تصمیم‌گیری‌‌های نخستین که در رابطه به سرنوشت سیاسی افغانستان گرفته شد، زنان سهم گرفتند. آنان از سراسر افغانستان در لویه‌جرگه‌ی اضطراری شرکت کردند که بر اساس مصوبات آن، حامد کرزی، هجده ماه به ‌عنوان رییس حکومت انتقالی برگزیده شد.

ادامه خواندن خشونت حاوی پیامی نیست؟ پوهاند دوکتور حبیب پنجشیری

دانشمندان روان‌ شناسی به این نظـر اند که دورۀ طفولیت نسبت به سایـر دوره‌های زنده‌گی، خیلـی حساس و مهم است؛ زیرا به صورت طبیعی پایه و تهداب شخصیت فرد در این دوره پی‌ریزی می‌شود. در بسیاری از کشورها به عوض این که از ایـن قشر آسیب‌پذیر جامعه مراقبت و نگه‌داری جدی شود؛ بـرعکس از هـرگـونه حـق مدنی و طبیعی محـروم گردیده، برخورد ناشایسته و غیرانسانی با این نیازمندان جامعه صورت گرفته و در معرض ظالمانه‌ترین عمل انسانی قرار می‌گیرند.

در افغـانستان نیز کودکان در جریان جنگ‌های تحمیلی و دوام‌دار، بیشترین آسیب را دیده‌اند و به مهاجرت‌های اجبـاری داخل و خارج کشـور کشانیـده شده، از تعلیـم و تربیت به دور مانده، به شرایط ناگوار اقتصادی و اجتماعی مواجه گردیده‌اند و برای ادامۀ زنده‌گی و امرار معاش خود و فامیل به کارهای دُشوار و شاقـه روی می‌آورند

ادامه خواندن پیر شد پیش از جوانی طفل استعداد ما:بهزاد برمک

به سلسله گفت و شنود های ناهيد علومی مدير مسوول مجله بانو با زنان نخبه و پيشگام افغانستان! 

باز هم سفر مجازی بطرف لندن دارم، تا به ديدن يک گوينده توانا ،يک برنامه ساز موفق  و زيبا روی که دختر  فلم { رابعه بلخی}بود ، بروم …

بلی !

خانم سيما عثمان شادان که از جمله زنان وارسته و نخبه افغان است.. 

ممکن همه تان با ايشان از طريق برنامه { خاطره ها و سخن های } راديوی بی بی سی ويا با ديدن  فلم رابعه بلخی معرفت داشته باشيد، ولی ما خواستيم که برای ياد آوری از خاطرات نيک وی يک گفت و شنود دوستانه را با ايشان انجام دهيم، و اطلاع بيشتر حاصل نمايم ، که اين خانم وارسته در اين سال ها چه مصروفيت های  داشته اند.

ادامه خواندن گفت و شنود های ناهيد علومی مدير مسوول مجله بانو بایکی از زنان پيشگام افغانستان! محترمه خانم سیما شادان

مجله راه سوم چون فانوسی درجاده فرهنگ بیرون مرزی به تازگی درخشیدن گرفت. 

صحافت زیبا و مضامین عالی مجله از کار جدی و مسلکی دست اندرکاران آن بیانی دارد و طراوت رنگها و دیزاین صفحات از  ذوق عالی آنها نشانی.

فصلنامه راه سوم که به ابتکار و مدیریت خانم خاتول مهمند و همکاری نویسندگان و ژورنالیستان متعهد به نشر می‌رسد، پیام زنده بودن  فرهنگ کشور وامانده در جنگ ما را همچنان در بیرون مرزی ها آواز می‌دهد.

ادامه خواندن چراغ دیگری که روشن شد : پوهندوی شیما غفوری

روح پاک هنرور بی بدیل, بانوی بزرگوار, زنده یاد مزیده سرور شاد باد.همانگونه که بزم میلاد آدمی همیشه شادمانه گرم است, سفر بی برگشت اش نیز تلخ و غمگینانه جاریست. رفتن به کام مرگ برای هر زنده جان, یک قاعده است که با گذشت زمان, نام و یادیش در حافظۀ تاریخ ته نشین میشود و اما مرگ دانشمند و هنرمند آفرینشگر از این قاعده استثناست. آنان هم رخت سفر میبندند ولی نام و مشعل روشن و زوال ناپذیر اندیشۀ و هنر شان جاودانه درخشان و تابان باقی میماند.با درد و دریغ هنرور چیره دست, محبوب و خوشنام کشور ما, زنده یاد بانو مزیده سرور, که یک عمر با هنر آفرینی در کنار خانوادۀ هنرمندش برای تثبیت جایگاه هنر و نقش زن در هنر و اجتماع مبارزه کرد.

ادامه خواندن پیام تسلیت نسبت وفات خانم مزیده سرور : معروف قیام

افغانستان کشوری‌ست با آرزوهای سرکوب‌‌شده و پروسه‌های شکست‌‌ خوردۀ فراوان در مسیر تاریخ‌اش. برابری زنان با مردان و حضور هم‌‌سطح و فارغ از تبعیض آن‌ها در اجتماع و سیاست یکی از این شمار، تلقی می‌‌شود. بیست سال است که احساس می‌‌شود زنان کشور ما قدرت‌م ندانه در مسیر احقاق حقوق و آزادی‌‌های انسانی و شهروندی‌‌شان گام گذاشته و مُجدانه تلاش می‌کنند این راه را تا مقصد مطلوب‌ یعنی رسیدن به برابری جنسیتی ادامه دهند؛ اما در این میان همواره فراز و فرودها و اُفت ‌‌و خیزهای بسیاری به میان می‌آیند که به‌ نوعی خطر تکرار ناکامی‌‌های گذشته و افتادن در سیر قهقرایی را در اذهان برجسته می‌‌سازد

ادامه خواندن زنان و ضرورت شجاعت وخود باوری

هژیر چشم تو امروز قصه ها دارد

نگاهت از همه سو ابر غصه می آرد

فدای وسعت چشم سیاه تو مادر

غمی غریب گرفته نگاه تو یکسر

تبی که در تنم افتاده اشک باران است

خموشی ات به نگاهم هزار دستان است

……………………………

دوباره قصه ءکوچ من است و فصل فرار

دوباره قصهٔ تلخ جدایی و آزار

ادامه خواندن آخرین هدیهء حمیرا نگهت دستگیر زاده در بستر مریضی به فرزندش؛ هژیر

چند سال پیش بود که سال زاد زنده یاد داکتر حمیرا دستگیر را در هالند جشن می گرفتند و من این پیام را نوشته و فرستاده بودم.

به آن آفتاب آواره، غزل سرای غزل های غریب غربت!

زنی سوار آفتاب می‌رسد،

صدا زنید خاک‌های خفته را

و بشکنید واژگان گفته را

زنی که می‌رسد ز ره

زشب عبور کرده است

و مادر است

ادامه خواندن در باره حمیرات نگهت دستگیر زاده: نوشته استاد پرتو نادری

روحت شاد و نامت جاویدان بانوی شعر، شخصیت افتخارآفرین و یکی نامدارترین شاعر زن معاصر در تاریخ ادبیات کشور و فارسی زبان ها !

زنده یاد داکتر حمیرا نگهت دستگیرزاده، شاعر شناخته‌ شده افغانستان به علت بیماری سرطان در ۶۰ سالگی درگذشت.

او در دو دهه گذشته با خانواده‌اش در هالند زندگی می‌ کرد. از او بیش از ۱۳ مجموعه شعر منتشر شده است. 

ادامه خواندن یکی نامدارترین شاعر زن معاصر در تاریخ ادبیات کشور و فارسی زبان ها بانو حمیرا نگهت دستگیرزاده٬ وفات کرد : نوشته – خالد اشرفیار

دکتور حمیرا دستگیر زاده یک شاخه پر بار از گلستان هنر و فرهنگ افغانستان بود . نبودش برای مردم و وطنش خیلی گران است اما جز به رضای حق تسلیم بودن ؛ چاره ء نیست . تسلیت خویش را به تمام شعرا و ادبا و فرهنگیان کشور و خانواده محترم دستگیرزاده با تقدیم چند فرد بالا از شعر روان شاد جیدری وجودی ؛ عرض میکنم. باحرمت فراوان ماریا دارو

با وجود آنکه زن مانند مرد، مکلفیت‌هایی برای رسیدن به مدارج کمال به عهده دارد، واجد حقوقی نیز است که باید متناسب با کرامت انسانی، در عرصه‌های اداره، رهبری، امور اجتماعی، سیاسی، فعالیت‌های اقتصادی، خانوادگی و سهم‌گیری در بهبود و توسعۀ زندگی وی در نظر گرفته شود.

در افغانستان شاهد تمایل و خواست‌ زنان برای گذشتن از مرزها، سازمان‌دهی حرکت‌ها در حمایت از گفتگو و مذاکره بوده‌ایم. نباید صرف به شهامت و شجاعت زنان تکیه نماییم؛ بل سیستم‌های ضروری و میکانیزم عملی در زمینه به‌وجود آوریم؛ چرا که دست‌یابی به صلح پایدار، نیازمند تحقق عدالت واقعی برای زنان مطابق استانداردهای جهانی حقوق بشر است.

ادامه خواندن زنان در جدال همیشه گی برای برقراری صلح : بهزاد برمک

 

«ادی» که جوان بود همدم و همداستان و محرم راز بی بی بود. آن وقتها هیچکس جرأت نمیکرد روبرو و چشم به چشم بی بی بنشیند یکی بگوید و یکی بشنود، اما ادی اجازه داشت که آخر وقت، گاهی که بی بی از نماز خفتن فارغ میشد و دعا هایی را برای دفع شر و رفع بلا از مُلک ومالش به سوی در و دیوار خانه چف میکرد بیخ گوش بی بی بنشیند و گرم گرم و نرم نرم خبر های پشت پرده را که گل گل از حال عروسها و احوال دخترها و پسر های بی بی چیده بود به اطلاع برساند و نوازش ها ببیند.فردای آن شبها ادی خود را مهم تر از همیشه می یافت و غرور مطبوعی دلش را شاد میکرد، چه بی بی به اعتبار گپهای او، یکی را به گریه می نشاند، کی را تقصیری میکرد،یکی را تلک و ترازو می نمود و یکی را هم برای مدتی از نظر می انداخت.

اما حالا که حافظه اش خراب و گوشهایش گران شده بودند، دیگر بی بی آن بی بی نبود، برج زهر مار بود که تا ادی را میدید پیشانیش را ترش میکرد، گفتی سرکه برات آورده است. آخر ها چندین بار بی بی، ادی را برای خبر چینی و استراق سمع، پشت دروازهً عروسهایش فرستاده بود اما ادی به جز پنگ پنگ و پس پس نامهفوم چیزی نشنیده بود و بی بی با هر خبری که از ادی می پرسید، بینیش را می چید ومی گفتش:

ادامه خواندن داستان كوتاه : تنهايي نويسنده : داكتر محمد اكرم “عثمان”

دغدغه نوشتن:

مدت ها است که نمی نویسم و شاید خیلی ها از قلم برداشتن و نوشتن دورشده باشم. ممکن به علت بعضی مشغله های تعلیمی و تحصیلی (در دانشگاه هندی تاشکند) و حرف و حدیث خانوادگی باشد؛ یا همانطور که میگویند: «گریه هم دل شاد میخواهد!»

اما راستش این دغدغه  نوشتن هنوز در من بیداد میکند. چندیست در صفحات اجتماعی موضوعاتی من را درگیر کرده گویی شماری با من در جنگ است و مغز من را میکوبد.

با ظهور ویروس کرونا در جهان حال و هوای ذهنی و روانی و شاید دید عقلانی مردم دنیا تا اندازه ی نچندان زیادی متحول شده است. اما مسئله اینجا است که این تحول تا چی حد سازنده بوده و منجر به یک انقلاب اندیشه ای و عقلانی میشود. آیا کرونا یک آفت خدا داد و “آزمون الهی” برای انسانها است، یا پدیده طبیعی ی عادی و یا یک سلاح جنگ بیالوژیک دست ساخت بشر؟

ادامه خواندن پرده برداری از چند حقیقت دنیای دیروز و امروز: الهه افتخار

همینکه ما نابسامانی ها را احساس می کنیم، همینکه برای بهبود آن کمر همت می بندیم، همینکه آواز اعتراض بلند می نمائیم، نشانه آن است که ما خواب نیستیم. اما آنچه ما مردم افغانستان را خراب و ویران کرده است، فقر شدید و اختناق بی مانند در نتیجه جنگهای متواتر و  جنگ های داخلی و اختناق و متعاقب آن سرازیر شدن  سیل پول مفت، رایگان و بی حساب برای بازسازی بود که تار و پود جامعه ما را از لحاظ معنویت سست ساخته است. در زمان بازسازی تا جایی زیاد کوشش گردید که معیار های انسانیت، لیاقت و حقانیت با پول بادآورده شده ، قدرت و چوکی معاوضه و معامله  شود. که در نتیجه رابطه های سطحی، قومی و حتی قریه ای جای ضابطه ها و دید ملی را گرفت. رفاقت ها با مدعا همراه شد، دموکراسی با  رنگ بدل در کشور به نمایش آمد.

ادامه خواندن آيا ما یک ملت بیدار هستیم ؟ ـ پوهندوی شیما غفوری

”این روز ها صفحات مجازی سبب شده است تا زبان محاوره ای بشکل فجیع وارد زبان نوشتاری شود” 
خانم صفا امانی در صفحه فیسبوک خود با این سر خط به موضوعی مهمی اشاره نموده اند که این مشکل واقعأ قابل اندیشه می باشد.
نوشته شان را موفق نشدم به اشتراك بگذارم. این هم نظر من در این ارتباط که امروز صبح در پای پیام شان گذاشته بودم: من با این انتقاد بجا و زیبای شما کاملأ موافقم، واقعأ در جمع کاربران فیسبوک آن طوری که دیده می شود بسیار اندک هستند نویسنده گانی که درست با اندک غلطی می نویسند،از جمله خودم. شوربختانه اکثریت فیسبوک را به دفتر چتل نویس خود تبدیل نموده اند، صرف نظر از چرندیات و اراجیفی که به آدرس مخالفین و غیر مخالفین خود بعضی ها می نویسند.  غلط نویسی و نوشتن با گویش های محلی در این أواخر به یک عادت روز تبدیل شده است، وضعیت تلویزیون ها در داخل أفغانستان بد تر از فیسبوک است. زبان یکیست اما لهجه ها فرق می کند.  متأسفانه فرهنگی ها و نویسنده گانی که در ادبیات زبان فارسی مسلط هستند بسیار کم توجه اند به این مشکل و یا اگر واضح تر بیان کنیم اصلأ توجه ندارند.

ادامه خواندن زبان محاوره ای بشکل فجیع وارد زبان نوشتاری شده است : نوشتهء بانو صفا امانی-و تبصرهء ضیا باری بهاری در این مورد.

تر خوله مې زيړې اوبه راغلې

د بيلتانه لړم په زړه چيچلې يمه

خداوند را شکر گذارم که در زندگی چانس های برایم پیدا شده است، تا واقعیت ها را بهتر درک کنم. خوشبختانه در لیسه رابعه بلخي در سایه تربیت استادان خوب و لایق توانستم نه تنها بیاموزم، بلکه علاوه بر  زبان مادری ام زبان های پشتو و انگلیسی را نیز دوست بدارم. دوره تحصیل در بلغاریا و آموزش حتمي زبان روسی در  پهلوی  بلغاری و مهاجرت در آلمان و آموزش جرمني سرشت مرا چنان  خمیر کرده  است که در عقب هر زبان عظمت انسانیت و مهر انسان را جستجو می کنم و به هر زبان احترام می گزارم و به هر کدام  عشق می‌ورزم.

به بهانه روز جهانی پشتو می خواهم امروز دیدگاه ام را بر مبنای تجربه شخصی ام  با شما عزیزان شریک بسازم و آن اینکه گویندگان این زبان همه شاعر اند.من نمی‌دانم که آیا تا حال کسانی در این مورد چیزی نوشته اند و یا خیر ولی  احتمالا که این موضوع را برای بار اول من می نویسم.بعد از ازدواج من دختر کابلی خارج دیده با زنان و مردان پشتو زبان شهری و دهاتی نشست و برخاست فامیلی پیدا نمودم. 

ادامه خواندن به مناسبت روز تجلیل از زبان دوست داشتنی پشتو؛ این روز را به تمام هموطنانم مبارک باد میگویم: نوشتهء پوهندوی خانم شیما غفوری

دانشگاه باید طبقه‌ی روشنفکر را تولید کند و مهد دموکراسی و دولت‌سازی باشد.
نظام آموزشی کنونی افغانستان یک الگوی درست برای گذار از منازعه و راهگشای توسعه نیست
پیش درآمد:
دکتور عمر صدر، استاد علوم سیاسی در دانشگاه امریکایی افغانستان است. وی قبلاً به عنوان پژوهشگر در انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان و مرکز ملی تحقیقات پالیسی، دانشگاه کابل کار کرده است. حوزه‌ی علاقه‌ی او نظریه‌ی سیاسی، ‌کثرت‌گرایی فرهنگی، دموکراسی و دولت‌سازی می‌باشند. او دکتورای خویش را در حوزه‌ی سیاست از دانشگاه آسیای جنوبی، دهلی جدید‌، دانشگاه تاسیس شده توسط سازمان سارک گرفته است. او اولین فارغ دکترای دانشکده‌ی علوم اجتماعی و اولین شهروند افغانستان، دارنده‌ی دکتورا از این دانشگاه است.
آخرین کتاب او در مورد لیبرالیسم، کثرت‌گرایی و دولت‌سازی در افغانستان- توسط انتشارات راتلج در لندن و دهلی به زبان انگلیسی به نشر رسید. سه نوشته‌ی دیگر او زیر عنوان‌های “وضعیت اقلیت‌ها در افغانستان” در کتاب “اقلیت‌های آسیای جنوبی” و “محمود طرزی: روشنفکر و اصلاح‌گر” در “دانش‌نامه‌ی اندیشمندان آسیای جنوبی” و بازاندیشی ثبات در افغانستان در کتاب «افغانستان پسا ۲۰۱۴: صورت‌بندی قدرت‌ها و تحول مسیرهای پیش‌رو» به زبان انگلیسی چاپ شده‌اند. دو مقاله‌ی علمی او در مورد صلح زیر عنوان‌های «حل سیاسی منازعه‌ی افغانستان» و «فرآیند صلح در افغانستان» توسط انستیتوت مطالعات استراتژیک چاپ شده‌اند.

ادامه خواندن دانشگاه محل تولید روشنفکران ومهد دموکراسی : نوشتهء عمر صدر

کتابهای  بسیار در باره  مسایل  اجتماعی  و فرهنگی  و اقتصادی از قلم نویسندگان به  چاپ رسیده  و مطالعه نموده  ام  ُبدیهی است  با مطالعه  هر کتاب یک کمبود در بعضی  بخشهای اجتماعی  و اقتصادی و فرهنگی در ذهن خواننده  خطور مینماید اما جناب  محترم  سادات  در این  زمینه  آنقدر بدقت  تحقیق و پژوهش نموده  اند که  هیچگونه  خلا درمسایل  مربوط  به  خانواده  تاثیرات اجتماع ُ فرهنگ ُ اقتصاد و اقتصاد سیاسی برخانواده در اثر شان بنظر نمی رسد .
محترم  سادات  دو قاره  امریکا و اروپا رااز مبدای  زندگی  انسان  در کره  خاکی  و از مبتدی  ترین اقتصاد اولیه  خانواده تا رشد اقتصاد امروز  قدم بقدم با رشد و نموی فکری  انسانها و انعکاس  سوء آن در رشته  تحریر  درآورده  است .  
این  اثر گران بها در یکصد و سی وسه  صحفه  و چهارده  عنوان  درشت و درخشنده  که  خواننده  را به  عمق  مطالعه  دعوت  مینماید  ُ مرتب  شده  است. بگونه  مثال  نکات  عمیده  این  آن را خیلی  فشرده  بشما  بازگو میدارم .
کانون خانوده یکی از استوار ترین و دیرینه ترین واحد اجتماعی می باشد که تداوم فرهنگ واقتصاد با رشد فکری  ایشان تسلسل داشته است . به گواهی تاریخ  درشرق  نخستین گهواره تمدن و فرهنگ آغاز گردید و تاسیس خانواده از  منزلت  وارج فراوانی برخوردار بوده  است. ادیان سماوی، پیامبران ، نظریه پردازان و مصلحین اجتماعی  واحد خانواده را اساس  زندگانی  جمعی قلمداد نمودند .

ادامه خواندن در حالیکه همه مردم بخاطر ویروس کرونا؛ ازهمدیگر میترسند ؛ توجه بر کتاب ارزشمند «سرنوشت خانواده ها در جوامع غربی» اثر میر عنایت الله سادات را که خیلی آموزنده میباشد؛ از قلم مـاریـا دارو مطالعه بدارند

کتاب تاریخ مبارزات مردم افغانستان ضد ارتجاع ؛ استبداد و استعمار و جنبش مشروطه خواهی در افغانستان که طی چند سال توسط محترم استاد سید سعدالدین هاشمی به رشته تحریر آمده بود؛ اکنون رسالهء از قلم ماریا دارو در مورد این کتاب در کابل طبع گردیده است و اکنون در سـایـت ماریا دارو بدست علاقـمندان مطالـعه قرار دارد. برای مطالعه رساله به سـایـت ماریا دارو ( mariadaro.com ) روی تصویر کلیک « فشار» بدهند باز میشود و مطالعه فرمایند.