پیرمرد، ادیسون و من! : استاد پرتو نادری

پیرمرد می‌گفت: این ‌شب‌ها خانهء ما مانند گور سودخور تاریک است. چارهء دیگری ندارم. من هم از بی‌برقی سوء استفاده می‌کنم، سر شو تنهایی و غم‌های خود را بغل می‌کنم و به خواب می‌روم.

پرسیدم: ایقه زود خوابت می‌برد؟

گفت: ده غم خواب نیستم. دلم می‌خواهد همین که چشمم پیش شود، امو کافر برق‌ساز را در خواب ببینم!

گفتم: پیرمرد پایت به لب گور رسیده و باز می‌خواهی یک کافر را در خواب ببینی!

گفت: هیچ عقل گرخت تو بیدار نمی‌شود. هنوز نمی‌دانی که کافر تا کافر است!

ادامه خواندن پیرمرد، ادیسون و من! : استاد پرتو نادری

خراباتیان سوگوارکابل : استاد پرتو نادری

       صنف دهم دارالمعلمین اساسی کابل بودم، نمی‌دانم روزی چه بحثی پیش آمد که غلام فاروق یکی از صنفی‌هایم از من پرسید، می‌دانی مردم فهمیدۀ کابل بیش‌تر به کدام یک از آواز خوانان رادیو علاقه دارند؟

بی‌درنگ گفتم به خیال!

با صدای بلندی خندید و گفت: مردم فهمیدۀ کابل به استاد رحیم‌بخش علاقه دارند به استاد رحیم‌بخش!

مثل آن بود که سخن غیر قابل باوری را می‌شنیدم. هیچ دلیلی نداشتم که با فاروق مخالفت کنم. سخن او را پذیرفتم؛ ولی در دل خود موافق نبودم. بحثی هم نکردم، می‌ترسیدم که اگر با او بحث کنم شکست خواهم خورد. چون او بیش‌تر از من با کابل و کابلیان آشنا بود. من آن روزگار یک بچۀ سادۀ قشلاقی بودم.

به هر صورت نظر فاروق مرا بر آن داشت تا به آواز استاد رحیم‌بخش بیش‌تر توجه کنم و آهنگ‌های او را با دقت بیش‌تری بشنوم.

ادامه خواندن خراباتیان سوگوارکابل : استاد پرتو نادری

روزگار سیاه زنان درسایه طالبان : گلچهره احمدی

پشگام شدن زنان افعانستان مانند دیگر پیشکسوتان شان در طول تاریخ کشور در مبارزه رهایی بخش برضدگروه ترورستی  زن ستیزطالبان ثابت می سازد که زنان در مبارزه رهایی بخش از مرد ها بجلو هستند، با تاسف مردان کمتر در میدان عمل زنان کشور را که درقلب گروه ترور طالبان به نافرمانی مدنی مبادرت می ورزند، و تا هنوز آشکارا و سری در دردرون کشور به مبارزه آیسان ادامه می هند، انهارا همرایی کردند.

ادامه خواندن روزگار سیاه زنان درسایه طالبان : گلچهره احمدی

 محرومیت زنان افغان زیر پرچم طالبان : گلچهره احمدی

زن با عمق از ناامیدی اراده کرده ام حرف ها و درد دل های هم نسلان و زنان سرزمین را با واژه های که قدرت تبین کامل و به وضوح آنرا ندارد بنویسم.

‌ هشت مارچ مصادف است به روزی جهانی زن نمیدانم روز زن برای زنان سرزمین من واقعا چه معنای دارد و این واژه های تبریکی چقدر عبث است تبریکی برای چه و برای کدام روز است که زنان سرزمین من ندارند؟

چقدر دشوار است که بنویسم این روز برای شما زنان وطنم نیست این روز برای زنانی است که آزاد هستند، حق زنده گی، حق تحصیل و مشارکت دارند و به آنها به چشم انسان و یک موجود ارزشمند دیده می‌شود نه جنس ضعیف و ناقص العقل که حتی حقوق مسلم شان ازشان سلب شده است.

ادامه خواندن  محرومیت زنان افغان زیر پرچم طالبان : گلچهره احمدی

یادی ازاحمد علی کهزاد شخصیت علمی، وطندوست و قهرمان ملی واقعی : داکتر ناصر اوریا

زنده یاد احمد علی کهزاد مؤرخ،‌ نویسنده، شاعر، باستان شناس و محقق نامور افغانستان در یک خانواده منور در سال ۱۲۸۷ هجری شمسی مطابق ۱۹۰۷ میلادی دیده به جهان گشود. خدمات عظیم این بزرگمرد تاریخ افغانستان مخصوصاً‌ در بخش تاریخ نگاری و باستان شناسی، فراموش ناشدنی و ماندگار است. وی در سال ۱۳۶۲ هجری شمسی مطابق ۱۹۸۳ میلادی دیده از جهان بست و در جوار زیارت شاه دوشمشره (ع) به خاک سپرده شد.

ادامه خواندن یادی ازاحمد علی کهزاد شخصیت علمی، وطندوست و قهرمان ملی واقعی : داکتر ناصر اوریا

آموزش؛ آخرین امید زنان ؛ نویسنده: گلچهره احمدی

ماه ها قبل، شب‌هنگام، مکتوب و فرمانی از سوی رژیم طالبان به بیرون داده شد، که همه را متحیر و نا امید ساخت، آن فرمان چیزی نبود، جز محروم کردن دختران افغانستان از دانشگاه‌ها، دبیرستان‌ ها و آموزشگاه ‌ها، آن فرمان غم انگیزی بود که هیچ آدم عاقل و سالم‌فکری، آن شب نمی ‌پذیرفت

ادامه خواندن آموزش؛ آخرین امید زنان ؛ نویسنده: گلچهره احمدی

سفرهیئت بلندپایه پاکستانی به کابل و بازی های مرموز نظامیان پاکستان : مهرالدین مشید

در هفتۀ گذشته سفر محمد آصف وزیر دفاع و ندیم انجم رئيس استخبارات پاکستان به کابل و دیدار های این هیأت با رهبران طالبان بازتاب گسترده ای در نشریه های داخلی و خارجی داشت. بر بنیاد گزارش‌ها محور اصلی دیدار های هیأت پاکستانی با رهبران طالبان جلوگیری از حمله های تی تی پی یعنی طالبان پاکستانی از خاک افغانستان بود. چنانکه وزارت خارجه پاکستان گفته است که در این دیدار دو طرف درباره تهدیدهای فزاینده هراس افگنی به ویژه تی تی پی در منطقه بحث کرده و بر همکاری مشترک برای رسیدگی به تهدید ناشی از هراس افکنی توافق کرده‌اند.

ادامه خواندن سفرهیئت بلندپایه پاکستانی به کابل و بازی های مرموز نظامیان پاکستان : مهرالدین مشید

چهارمین تصویری را که بر دیوار خانهٔ مجازی‌ام می‌آویزم : خالده فروغ

چهارمین تصویری را که بر دیوار خانهٔ مجازی‌ام می‌آویزم، از شخصیت با ارج، سلام سنگی سینماگر روزگاران است، تا برگ سلامی از من برایش باشد.

سینما این هفتمین هنر جهان جذابیت شگفتی‌انگیزی دارد و سینما در میهن ما معاصر است و امروزی.

ادامه خواندن چهارمین تصویری را که بر دیوار خانهٔ مجازی‌ام می‌آویزم : خالده فروغ

ز نده گی نامه ی داکتر فیض الله نهال ایماق : نویسنده : نذیر ظفر

فرهنگیان و هنرمندان در تمام جوامع بشری در جملهٔ خوبان جامعه بشمار می‌آیند و سرمایه‌های معنوی جامعه بشری محسوب می‌گردند. 

از جمله این خوبان و دلباخته‌گان فرهنگ که عمر عزیزش را صرف خدمات فرهنگی نموده یکی هم محترم داکتر فیض‌الله ایماق است. 

داکتر فیض‌الله ایماق فرزند شاه‌مردانقل، در سال ۱۳۲۴ هجری شمسی در باغ‌بوستان اولسوالی قورغان اندخوی ولایت فاریاب چشم به جهان گشود. و بعد از ختم مکتب ابتدایی در اولسوالی قورغان، شامل مکتب متوسطه ابن‌سینای کابل گردید و بعداً شامل دارالمعلمین کابل شد و سپس با ختم موفقانه‌ی دانشکده ژورنالیزم در کابل، دیپلوم ماستری و دوکتورای شان‌را در رشته‌ی ادبیات اوزبیکی و فیلالوژی از دارالفنون ملی اولوغ‌بیگ تاشکینت اوزبیکستان به دست آوردند. 

ادامه خواندن ز نده گی نامه ی داکتر فیض الله نهال ایماق : نویسنده : نذیر ظفر

هنر مند با اصالت ؛ نوشته : نذیر ظفر

هنر مندان سر مایه های معنوی هر کشور بشمار میروند که با هنر شان فرهنگ و زبان هر جامعه را غنا می بخشند. در جامعه سنتی ما که قاطبه مردم از نعمت سواد بی بهره بودند ؛ عوام الناس به معنی واقعی هنر ها پی نمیبردند واما علاقه مند هنر و هنر مند بودند و حتی اگر در فامیل شان شخصی قریحه ای هنری میداشت مورد تمجید قرار نمیگرفت و بعضی هنر ها عیب پنداشته میشد که بقایای این سنت نا پسندیده تا کنون در کشور باقیست ؛ بطور مثال خانم آواز خوان را همه علاقه دارند تا اوازش را بشنوند و در کنسرت اش شرکت کنند و از آوای لطیف اش لذت ببرند مگر اگر خواهر یا دختر کسی با وجود صدای رسا و زیبا اگر بخواهد بخواند مورد خشم و تعصبات خانواده گی قرار می گیرد و به همین منوال در هنر تمثیل نیز تا کنون خانم ها حصه گرفته نمیتوانند مگر در دهه های قبل با وجود مشکلات سنتی هنر مندانی تبارز کردند که نامهای شانرا باید با خط زرین نوشت که نمیتوانم از همه شان نام ببرم.

ادامه خواندن هنر مند با اصالت ؛ نوشته : نذیر ظفر

خط اورخون و آثارمکتوبه ٔ دیگر در زبان ارکی : تتبع ونگارش؛ داکتور فیض الله ایماق

باپخشو انتشارالسنهٔترکیقدیم در قرنهای( ۵-۶) میلادی ،زبانهای اوزبیکی و ترکمنی که به دستهٔ زبانهای ترکی شرقی ارتباط داشت نیز بوجود آمد. آثار مربوط باین دوره که حثیتادب یاتشفاهییاروایی دارد در بعضی از منابع چونسنگنوشته ها، کتبو آثارعلمی تاکنون محفوظ مانده و بمارسیده است.  یکی از اینگونه منابع آبده های ( اورخون ) میباشدریشهٔ دو زبان را میتوان در آبده های « ینیسیاورخون» مشاهده کردکه در سال  ( ۷۳۲) برسم الخط خاص اورخونی نوشته شده است .

ادامه خواندن خط اورخون و آثارمکتوبه ٔ دیگر در زبان ارکی : تتبع ونگارش؛ داکتور فیض الله ایماق

تقریظ برکتاب:”مسالۀاصلاحات ارضی درافغانستان دهۀ ۷۰ قرن بیستم”- نویسنده : شادروان دکتور اکرم عثمان

تا جائیکه نگارنده آگاهی دارد، کمتر دانشمندی در کشورما در پی شناخت نهادهای جامعه ما درچارچوب قانونمندیهای عام رشد جوامع برآمده وجریان آمد وشد رویدادها را در مقیاس این قانون مندیها سنجیده است. از همین لحاظ اکثراً آثاری که در باب چگونگی و دگرگونیهای تاریخی در وطن ما نگارش یافته اند، در واقع شرح تک حطی وافقی رویدادهای اجتماعی بوده وکمتر عطش پژوهندگان را در تحلیل  چونی وچرائی های وقایع فرونشانده است، اما خوشبختانه بعد از سالها این آرزو برآورده میگردد وکاندیدای اکادمیسین محمداعظم سیستانی با سخت کوشی وجهد فراوان توفیق یافته تا یکی از پروسه های اجتماعی- اقتصادی کشور را که هنوزهم ازخودجان سختی نشان میدهد، از روی مدارک واسناد چنان صاف و ساده برشتۀ تحریر در آوردکه  برای هرخواننده یی فهما و پذیرفتنی باشد.

ادامه خواندن تقریظ برکتاب:”مسالۀاصلاحات ارضی درافغانستان دهۀ ۷۰ قرن بیستم”- نویسنده : شادروان دکتور اکرم عثمان

یار آشنا از اقلیم اندخوی : نوشتهء پروفیسور داکترعنایت الله شهرانی

بیش از پنجاه سال است که دانشمند گرامی و دوست نهایت عزیز و مهربان داکتر فیض الله ایماق را از نزدیک می شناسم . 
ایماق که زادگاهش شهر اندخوی یا جاییکه حضرت بابا ولی مرشد اعلی صاحبقرانی در آنجا خفته است می باشد. اندخوی از جملهٔ مناطق پُربار و برکت تورکستان زمین است . 

ادامه خواندن یار آشنا از اقلیم اندخوی : نوشتهء پروفیسور داکترعنایت الله شهرانی

ارتباط میان درخت کرسمس وشب چله : رحمت الله روند

آیین شب یلدا به‌تنهایی گواهی بر این مدعاست که در روزگاران گذشته در نیمی از دنیای کهن که از شبه‌قاره هند آغاز می‌شود، از اروپا می‌گذرد و به آفریقا می‌رسد، این جشن به شیوه‌های مختلف برگزار می‌شده و حتی مصریان باستان هم برای میلاد دوباره خورشید آیین برگزار می‌کرده‌اند. بنابراین می‌توان گفت آنچه امروزه در کشورهای ایران، افغانستان، آذربایجان، تاجیکستان و ترکیه با نام شب یلدا و آنچه در کشورهای کاتولیک با نام کریسمس برگزار می‌شود، تلفیقی از فرهنگ‌های مختلفی است که در طول هزاران سال تاریخ تمدن در سه قاره آسیا، اروپا و آفریقا دست به دست چرخیده است.

شباهت‌های فرهنگی انکارناپذیری که در این نمونه ساده از برگزاری مراسمی آیینی وجود دارد نشان می‌دهد که زمانی دور از مرزهای امروزی، این کشورها تعاملات میان‌فرهنگی بسیار گسترده‌ای با هم داشته‌اند. تعاملی که شاید سیاست امروز جهان سبب رنگ‌باختگی آن شده باشد اما آثارش را می‌توان همچنان آشکارا در زندگی مردم تمام این نواحی دید. جشنی که پیام‌آور صلح و نوید روشنایی است.

یلدا از کجا آغاز می‌شود؟

ادامه خواندن ارتباط میان درخت کرسمس وشب چله : رحمت الله روند

مصاحبه بانو عادله ادیم هنرپیشه سابق سینمای افغانستان با مجله هفته

اگر روزی فلم بسازم، داستان زندگی خودم خواهد بود 

تاریخ نیم سده سینما در افغانستان نشیب های زیادی را سپری کرده است و گرم سرد روزگار را بیشتر از دیگر عرصه ها تجربه نموده است سینماگران تنها دهه شصت را فراز کار های سینمایی افغانستان می دانند در فلم های ساخته شده دهه شصت نمونه های خوبی از نو آوری کشف های جدی و پرداخت های بکر را در سینمای افغانستان می توان بخوبی مشاهده کرد 

در این دوران ژانر های گوناگونی از کار های سینمایی توسط هنر پیشه ها و کارگردان های موفق افغانستان به جریان افتاد که توانست هویت مشخصی را برای سینمایی افغانستان خلق کند  و هنر پیشه های موفقی در سینما حضور یافتند و به جذابیت سینما افزودند و به زیبایی هنر افغانستان قدم برداشتند یکی از این هنر پیشه های موفق در عرصه سینما عادله جان ادیم است که تا امروز چهره شناخته شده و محبوب مردم افغانستان او را دختری خاطره ها می نامند.

ادامه خواندن مصاحبه بانو عادله ادیم هنرپیشه سابق سینمای افغانستان با مجله هفته

طالبان وچالشهای جدید درمحوردینامیک قدرت و امنیت در منطقه : عبدالناصرنورزاد

‌تجمع، تجهیز و فراهم آوری امکانات تسلیحاتی و لوژیستکی برای گروه های تروریست بین المللی که در شمال افغانستان سنگر گرفته اند، هم زمان است با به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان و این  نشان‌دهنده این است که بی ثباتی در این سرزمین، ماندگار و طولانی مدت خواهد بود و متاسفانه باید شاهد اتفاقات ناگوار دیگری در این کشور باشیم. دنیا هم اکنون در برابر طالبان تروریست و حامیان تروریست خارجی شان، چشم بسته است. تلاش می شود تا طالبان به خوب و بد تقسیم شوند و از این گروه یک چهره مناسب تر، ترسیم شود تا زمینه های تعامل با این گروه، به هدف بر آورده ساختن نیت های استراتیژیک بعدی در منطقه مساعد شود. این که چرا افغانستان همواره میدان این بازی های خونین بوده این است که   متاسفانه این کشور، در بیش از چهاردهه اخیر، بستر

ادامه خواندن طالبان وچالشهای جدید درمحوردینامیک قدرت و امنیت در منطقه : عبدالناصرنورزاد

جنگ چریکی شیوه ای درست است برای تسخیرقدرت سیاسی : عبدالناصر نورزاد

من به تازه گی، کتابی را در خصوص جنگ های چریکی نوشته ام. هدفم، ایجاد راهکار های تاکتیکی برای غلبه بر فاشیسم طالبانی، در وضعیت کنونی است. تاکید کرده ام که بر شکستاندن بن بست موجود، جنگ چریکی، به خصوص توسل به جنگ چریکی شهری، یک نیاز مبرم و یک کار مفید خواهد بود. خوش بختانه این کار من، با استقبال جدی و صمیمانه ی مردم و نیروهای ضد طالبانی، مواجه شد.  اما هنوز از طیف همفکر طالب، واکنشی وجود ندارد. شاید بعد تر، چنین شود.

نکته حایز اهمیت این است که چطور بتوانیم با روی کرد ساده، اول بن بست موجود را بشکنیم، بعدا به شکست دشمن برویم و  در مرحله اخیر، به تسخیر قدرت سیاسی، دست یابیم؟ من با مطالعۀ آثار عمدتا چپ کلاسیک، چریک های فدایی خلق، جنبش 26 جنوری در کیوبا( ارنستو چه گوارا و فیدل کاسترو)، شش اثر نظامی مائو و سایر موجود در خصوص این نوع جنگ، تلاش کردم تا یک استخراج ذهنی ای بومی شده، منطبق با وضعیت و بدرد بخور را طراحی کنم.

ادامه خواندن جنگ چریکی شیوه ای درست است برای تسخیرقدرت سیاسی : عبدالناصر نورزاد

سفر بی برگشت زنده یاد نصیر نشاط روزنامه نگار وطنز نویس کشور یک ساله شد : استاد پرتو نادری

سفر بی‌برگشت زنده‌یاد نصیر نشاط، روزنامه‌نگار و طنزنویس کشور یک ساله شد!

نصیر احمد نشاط در زمستان 1379 خورشدی گزینۀ از شعرهایش را زیر نام «نزع كابل» در شهر پشاور به چاپ رساند. بخش بزرگ این گزینه طنزهای منظوم شاعر است او بیش‌تر به طنز نویسی منظوم دل‌بسته‌گی داشت. نشاط در دهكدۀ بابای علی ولسوالی آب‌شار ولایت پنجشیر به دنیا آمد، دورۀ ابتدایی را در همان‌جا خواند، ولی بعد‌ها مشكلات زنده‌گی نگذاشت تا به آموزش‌ خویش ادامه دهد. با این حال او تا هفده ساله‌گی در مدارس دینی به آموزش علوم دینی پرداخت. در دهۀ پنجاه خورشیدی با زنده‌یاد علی اصغر بشیر مدیر مسؤول هفته نامۀ طنزی ترجمان در كابل آشنا شد و این آشنایی به او فرصت داد تا در این یگانه نشریۀ طنزی كشور مشغول كار شود و از حضور استاد علی اصغر بشیر فیض برد. 

ادامه خواندن سفر بی برگشت زنده یاد نصیر نشاط روزنامه نگار وطنز نویس کشور یک ساله شد : استاد پرتو نادری

جامعه سیاست زده ی ما و آشفتگیهای سیاسی در آن : عبدالناصر نورزاد

به فراخور مقاطع مختلف تاریخی و پیدایش و نضج تفکرات سیاسی یا سالم و یا ناسالم، ما شاهد یک جامعه ای به شدت سیاست زده، فاقد بینش سیاسی و بیشتر قربانی هوس بازی های سیاست بازان بوده ایم. از کنش و واکنش انسان سیاسی، و محیط سیاست گری، مراحل پیدایش، تکوین و سقوط هر اندیشه سیاسی واقعات تاریخ سیاسی کشور ما، در امتداد توسعه مسیر تاریخی خود، دوره های از نقاحت، بالندگی و آشفتگی  را به دفعات تا رسیدن به بالندگی و کهنگی مسیر پختگی به تجربه گرفته است. این بالندگی و کهنگی قربانی های نیز گرفته است. قربانی های بی خبر، احساساتی و توام با عواطف و آرمان های مردمان عادی و با دید محض و دگم اندیشی مطلق سیاسی. در سطح بالا، آنهایی که تصمیم گیر بوده اند ویا مدیر برنامه های دیگران، خیلی ها از این وضعیت سود برده اند. رهبران قومی، مذهبی و نپوتیسم حاکم بر میدان سیاست در افغانستان، هم مسئله قدرت سیاسی را ارثی ساخته و هم روال نضج گیری به وجود آمدن یک رهبری سالم سیاسی را شدیدا متاثر ساخته است. 

ادامه خواندن جامعه سیاست زده ی ما و آشفتگیهای سیاسی در آن : عبدالناصر نورزاد

طالبان در پرتگاه سقوط : عبدالناصر نورزاد

طالب همانند گذشته، نمی تواند در مسیر سیاست و دیپلماسی گام بردارد. ماهیت خشونت آمیز این گروه، جایی چندانی برای چنین دیدی را باقی نمی گذارد. در ابتدای به قدرت رسیدن این گروه، نگاه منطقه ای به این جریان و یا حتی قبل از آن، ممکن از نوع برداشت های دیگری بود. کشور های همسایه و منطقه فکر می کردند با طالب، می شود کنار آمد. حتی در زمانیکه جمهوریت ساقط نشده بود، طالبان در نشست های منطقه ای، حضور می یافتند و از یک جریان نمایندگی می کردند. اما نشست اخیر مسکو، عدم تمایل هند و چین و ایران به همکاری با طالبان و فعال شدن دوباره امریکا در منطقه، ارسال کمک های نقدی، چاپ پول جدید و ایجاد کانال های ارتباطی استخباراتی با این گروه از جانب امریکایی ها، نشان میدهد که طالب دوباره یا مجبور است به دامن امریکا بیفتد و یاهم نابود شود. هردو حالت به ضرر شان است و راهی هم ندارند.

ادامه خواندن طالبان در پرتگاه سقوط : عبدالناصر نورزاد

واژه چیست : دکتور حمیدالله مفید

واژه شناسی MORPHOLOGY

واج یا واگ یا واژ شکل اوستایی آن Vach و نیز Väocat  هندی باستانی و سنسکرت آن Vach  وViväkti در پهلوی واژک شده است  به معنی  سخن و آنچه که انسان برای گفتن ادا می کند. 

ریشه شناسی واژه کلمه: الکلمه عند النحاه اللفظ الداله علی معنی   

این واژه از زبان سامی به زبان عربی آمده و به معنی سخنی که معنی داشته باشد. پیش از آن که به شناسایی یا تعریق واژه بپردازم ، خاطر نشان می سازم تعریفی که در کتاب های ادبیات یشین آمده است ، که لفظ با معنی را کلمه گویند از قاموس دستور زبان امروزی برداشته شده است. مفهوم واژه و ارایه تعریفی کارآمد از آن کار ساده‌ای نیست و دشواری این کار از تحلیل ساده‌ترین داده‌های زبانی آشکار می‌شود، هرچند اهل زبان به طور شمی مفهوم واژه را می‌شناسند و از این واحد ساختاری در تولید جمله‌ها (نحو) استفاده می‌کنند.

ادامه خواندن واژه چیست : دکتور حمیدالله مفید

فرهنگ تنها شعر وموسیقی نیست : غلام فاروق سروش

فرهنگ تنها شعر وموسیقی نیست ،فرهنگ تمام داشته های مادی ومعنوی یک جامعه راتشکیل میدهد که شعروموسیقی جزء از اجزای آن میباشد .

 کلیه عادات ،رسوم ،باورها ،اخلاقها و ابزارهایی که در آن موثراند ،در مقوله فرهنگ جای گرفته است. زبان ، ادبیات هنر با تمام ابعادش ، باورها، اندیشه های سیاسی و دینی در مقوله فرهنگ می گنجد.

ادامه خواندن فرهنگ تنها شعر وموسیقی نیست : غلام فاروق سروش