دسته: مقالات : مهرالدین مشید

قدرت ابزاری برای رهایی انسان، نه ابزاری برای سلطه

انسان امروز، بیش از هر زمان دیگری در تاریخ، ابزارهایی در دست دارد که می‌تواند با آن خود را نجات دهد یا نابود کند یا به عبارت دیگر  انسان امروز در مرزی از فاجعه و فلاح قرار دارد که با این همه داشته ها خاموشی پیش از توفان سنگین را تجربه می کند. این در حالی است که فناوری، سیاست، اطلاعات و قدرت نظامی در آستانهٔ تکامل بی‌سابقه‌ای قرار دارد و در عین زمان جهان با بحرانی چندلایه و پیچیده روبرو است: از شبح جنگ جهانی سوم تا فروپاشی محیط زیست، از فقر جهانی تا انزوای انسان در دنیای هوش مصنوعی. در چنین مرزی میان فاجعه و فلاح، این پرسش پیش می‌آید که آیا قدرت های بزرگ و یا به تعبیری دیگر آنانی که دستی برای جنباندن دارند سرنوشت انسان امروز را به بازی گرفته‌ اند و به دنبال فاجعه آفرینی اند و آن را با خون و آتش رقم می زنند?

ادامه خواندن چه بازی دردناک با سرنوشت انسان  : مهرالدین میشد

     به رسمیت شناسی طالبان از سوی روسیه و پیامد های منطقه  ای و جهانی آن

روسیه با اتخاذ تصمیمی راهبردی، طالبان را بهعنوان حکومت رسمی افغانستان به رسمیت شناخت. این اقدام، نقطه عطفی در سیاست منطقهای و بینالمللی پیرامون افغانستان به شمار میرود. این در حالی‌ است که بسیاری از کشورهای جهان، به ویژه غرب، از به‌ رسمیت شناسی حکومت طالبان خودداری کرده‌اند. این اقدام، تنها یک تصمیم دیپلماتیک نیست، بلکه حرکتی استراتژیک در چارچوب رقابت‌های ژئوپولیتیکی منطقه‌ای است.

ادامه خواندن نه یک پیروزی دیپلوماتیک؛ بلکه یک اشتباه استراتژیک در هندسه‌ ی جیوپولیتیکی نوین : مهرالدین مشید

از بازگشت تروریسم تا تقابل قدرت های بزرگ

در حالی که جهان با تحولات پیچیده‌ای در عرصه‌های گوناگون امنیتی، اقتصادی و سیاسی روبرو است، افغانستان تحت حاکمیت طالبان در حال تبدیل شدن به یکی از حساس‌ترین گره‌های ژئوپولیتیک قرن بیست‌ویکم است. خروج نیرو های انریکایی از این کشور نه تنها خلأی امنیتی ایجاد کرد، بلکه فضا را برای بازآرایی بازیگران منطقه‌ای و جهانی، و گسترش گروه‌های تروریستی نیز فراهم کرد. اکنون افغانستان به بستری برای رقابت‌های پنهان و آشکار میان چین، روسیه، ایران، پاکستان، هند، ایالات متحده و حتی گروه‌هایی چون داعش خراسان و القاعده تبدیل شده است. این نوشته با تمرکز بر حضور گروه‌های تروریستی، صف‌آرایی قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی، و چگونگی تبدیل شدن افغانستان به میدان جدید رقابت‌های ژئوپولیتیک و ژئواستراتژیک، به بررسی جنگ های جیوپولیتیک جدید و موقعیت افغانستان تحت حاکمیت طالبان پرداخته است.

ادامه خواندن جنگ های جیوپولیتیک جدید و افغانستان تحت حاکمیت طالبان: مهرالدین مشید

جهان در معرض توفانی فراتر از جنگ سوم 

این پرسش در افکار همگان خطور می کند که جهان بشریت را بحران خاموش و خطرناکی بیش از هر زمانی تهدید می کند و وضعیت سیاسی و اقتصادی جهان در موجی از رقابت های اقتصادی و تسلیحاتی به سوی بحرانی فراتر از وقوع جنگ جهانی دهن باز می کند. در میان پرسش ها این پرسش که «آیا جنگ جهانی سوم در راه است؟» و چگونه فاجعه ای  در چند قدمی انسان قرار دارد؟  از جمله مهم‌ترین و پرمناقشه‌ترین پرسش‌های عصر ما است. برای پاسخ دقیق‌تر به این پرسش ها باید شرایط امروز جهان را در چهارچوب «نشانه‌ها»، «بازدارنده‌ها» و «سناریوهای ممکن» بررسی کرد.

ادامه خواندن حیات بشری را آتش فشان خاموشی به شدت تهدید میکند : مهرالدین مشید

وارد شدن امریکا در جنگ و به صدا درامدن آژیر خطر و تهدید صلح جهانی

در دنیای امروز که سیاست های منطقه ای و بین‌الملل به‌ گونه ی فزاینده‌ای درگیر بازی های پیچیده و چندلایه‌ ی سیاسی و استخدر دنیای امروز که سیاست های منطقه ای و بینالملل به گونه ی فزایندهای درگیر بازی های پیچیده و چندالیه ی سیاسی و استخباراتی با بازیگران متعدد شده و تنش ها در سطح منطقه و جهان را چندین بعدی نموده است.

ادامه خواندن تنش میان ایران و اسراییل و پس لرزه های بحران در افغانستان، منطقه و‌ جهان : مهرالدین مشید

نوستالوژی و گذشته گرایی های فکری و اعتقادی

زمانیکه یک آهنگ زیبا با صدای زیبا و حنجره ی طلایی، اسطوره ی موسیقی افغانستان مرحوم احمد ظاهر یا با صدای گیرا و دل نشین و سحر آمیز و حماسه آفرین مرحوم ساربان و زنده یاد استاد ناشناس در گوش های ما طنین انداز می شوند و یا زمانیکه آهنگ ” جانان خرابات …” با صدای روح پرور و خاطره انگیز کوه ی موسیقی کشور مرحوم استاد سرآهنگ در فضا به اهتزاز درمی آيد یا گاهی که چشمان ما به منظره یا تابلو های قشنگی از استادان شناخته شده ی کشور استاد غوث الدین و استاد برشنا خیره می شوند که گذشته ها را به تصویر کشیده اند. یک باره خاطره های پارینه در ذهن ما تداعی می شوند و در موجی از فانتیزی شگفت انگیز

ادامه خواندن نوستالوژی و جاذبه های فکری و اعتقادی : مهرالدین مشید

زنده گی مدرن در آینۀ زوال تاریخی

دردر جهان پرشتاب امروز که فناوری، اطلاعات و دانش مرزهای زیستی و فکری را هر روز با شتاب بیشتر می نوردد و هر روز پرده از روی نفهمی های انسان بیشتر برداشته می شود. شگفت آور اینکه به هر میزانی که این چرخه شتاب پیدا می کند؛ به همان اندازه ما شاهد بازگشت چهرهها، افکار و سلطه های هستیم که گویی از دل قبرستان تاریخی در نماد انسان های مومیایی شده سر بیرون میکنند. آنچه مومیایی فروشان دیروز نام گرفته اند، نه تنها دلالان اشیای تاریخی و جعل کاران تاریخ اند؛ بلکه حاکمان حافظه ها، کاتبان روایتها و مهندسان ذهن نسل حاضر نیز شده اند و سرنوشت انسان مظلوم را درنماد مومیایی های جدید بیرحمانه به زنجیر کشیده اند .

ادامه خواندن سرنوشت انسان امروز در چنگال مومیایی فروشان دیروز : مهرالدین مشید

ژرفنای فاجعه در افغانستان و سناریو های فراراه ی طالبان

طالبان ممکن است با استفاده از ابزارهای سنتی قدرت، از سرکوب سیاسی گرفته تا محدود سازی اجتماعی، انواع ستم را بر مردم افغانستان تحمیل کنند. اما آن‌چه برای آن‌ها دست‌ نیافتیم است، اراده‌ی مردمی‌ است که در عمق هویت تاریخی و فرهنگی‌شان

تنیده شده؛ اراده‌ای که نه با گلوله ی تفنگ خاموش و نه با سانسور محو می شود. بررغم فشارهای گسترده در حوزه‌های آموزشی، فرهنگی، سیاسی و جنسیتی، شواهد نشان می‌دهد که طالبان نتوانسته‌اند اراده مردم را در هم بشکنند. با توجه به نظریه‌های مقاومت فرهنگی و جامعه‌شناسی قدرت، کفته می توان که در ژرفنای فاجعه ی کنونی اراده‌ی مردمی، برخلاف تصورات اقتدارگرایانه ی طالبان، در لایه‌های پنهان زنده گی روزمره بازتولید می‌شود و قدرتی خاموش؛ اما مؤثر در مقابل استبداد طالبانی در حال شکل گرفتن است.

ادامه خواندن ستم طالبان و ایستادگی ملت؛ اراده مردم افغانستان سرکوب‌پذیر نیست؟ : مهرالدین مشید

ترامپ از دور زدن تنش های دیپلوماتیک تا پایان منازعۀ جهانی

دونالد ترامپ با شعار «اول آمریکا» در سال ۲۰۱۶ وارد کاخ سفید شد و با سیاست‌هایی که توازن سنتی سیاست خارجی آمریکا را دگرگون کرد، تأثیری ماندگار بر روابط بین‌المللی گذاشت. پس از بازگشت دونالد ترامپ به قدرت در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴، امریکا بحث در مورد پیامدهای سیاست‌های اقتصادی او بر نظم بین‌المللی دوباره برجسته شده است. ترامپ در دور نخست ریاست‌جمهوری خود با رویکردی حمایت‌گرایانه، تجارت آزاد را به چالش کشید و با خروج از معاهده های بین‌المللی، اعتماد متحدان خود را متزلزل گردانید. ترامپ پس از پیروزی در انتخابات و رفتن به کاخ سفید با تمرکز بر اقتصاد و دیپلوماسی تجاری و جایگزینی آن‌ها با تنش های ژئوپلیتیک، روابط در حوزه ی بین الملل را دچار دگرگونی نموده است.

ادامه خواندن ترامپ و بازتعریف روابط بین‌المللی؛ از تنش‌های ژئوپلیتیک تا دیپلماسی تجاری : مهرالدین مشید

نجات افغانستان در گرو راهی؛ میان تحول نرم و دگرگونی بنیادین

تحلیل راهبردی برای عبور از بحران تاریخی افغانستان

افغانستان امروز شرایط حساس و سرنوشت‌ سازی را پشت سر می گذارد که بحران مشروعیت، فروپاشی نهادهای سیاسی، فقر جانکاه، بیکاری، تبعیض ساختاری، و سلطه یک‌جانبه‌ی طالبان بر حیات اجتماعی مردم این کشور بیداد می‌کند و بن بستی فراگیر و‌همه جانبه سرا‌پای کشور را فرا گرفته است. موضوع این نوشته بحث بر سر چگونگی تحول در افغانستان است تا با نگاهی راهبردی بر ضرورت تحول در افغانستان، روی این موضوع تمرکز نماید که  آیا افغانستان برای عبور از شرایط کنونی به تحول نرم نیاز دارد و یا دگرگونی بنیادین؛ یا اینکه  بر ضرورت پیوند تحول نرم با دگرگونی بنیادین برای نجات افغانستان تاکید کرد. یا به عبارت دیگر راه نجات، نه از مسیر کودتا و جنگ؛ بلکه از مسیر گذار آرام، باثبات، اما عمیق در ساختارهای قدرت، فرهنگ سیاسی و هویت ملی عبور می کند.

ادامه خواندن افغانستان، میان دو لبه تیغ؛ تحول نرم یا سقوط ساختار : مهرالدین مشید

فروپاشی طالبان؛ تلاطم‌های داخلی و بازتاب‌های جیوپولیتیکی منطقه‌ای و جهانی

در این روز ها بسیاری از آگاهان سیاسی و کارشناسان مسایل منطقه و جهان از انفجار تازه در افغانستان تحت اداره ی طالبان سخن می گویند و حالت کنونی این کشور را ساعت کوکی ای خوانده اند که برای انفجار آن لحظه شماری باید کرد. حال پرسش این است که آیا وقوع چنین انفجاری واقعیت دارد با این همه تبلیغات و هیاهوی رسانه ای بیش نیست؛ اما آنچه مسلم است، اینکه افغانستان به مثابه ی کشوری بحران زده و متلاطم تنها نگرانی های جدی مردم افغانستان را به بار نیاورده؛ بلکه سرزمینی که از گذشته ها بدین سو از آن قلب آسیا یاد کرده اند و هر موج سنگینی که حرکت این قلب را متاثر بگرداند، نه تنها افغانستان را؛ بلکه کشور های آسیا و فراتر

ادامه خواندن افغانستان در تلاقی آشوب و رقابت؛ قرائتی تازه از فروپاشی نظم در جنوب اسیا مهرالدین مشید

فرصت‌های دفن شده و زخم‌های باقی مانده؛ داستان ناتمام مردم افغانستان

در طول سده های متمادی، افغانستان در چهارراه تاریخ و جغرافیا، محل برخورد امپراتوری‌ها، ایدئولوژی‌ها و منافع کشور های منطقه و جهان قرار داشته است. این مقاله با تمرکز بر بسترهای تاریخی تکرارناپذیر و بازتولید بحران‌ها، می‌کوشد نشان دهد که چگونه بی‌توجهی به درس‌های تاریخی، خیانت‌های سیاسی و غفلت نخبگان، بیداری‌ های اجتماعی و مقاومت‌های ملی بوجود آمده است؛ اما دریغ و درد که این خیزش های ملی، نه‌ تنها قربانی مداخله های بیرونی؛ بلکه اسیر چرخه‌ های درونی «فراموشی تاریخی» نیز شده است که بارها هزینه‌های سنگین ملی و منطقه‌ای را به بار آورده‌ اند. مفهوم «چرخه‌های درونی فراموشی تاریخی» در واقع به الگوهای تکرارشونده‌ای در درون یک جامعه اشاره دارد که موجب فراموشی یا نادیده گرفتن آگاهانه یا ناآگاهانه‌ی گذشته‌ی آن جامعه می‌شوند.

این چرخه‌ها در افغانستان، اغلب باعث شده‌اند که جامعه و ساختار سیاسی نتوانند از گذشته بیاموزند و از تکرار اشتباههای گذشته جلوگیری کنند. روند های تکرار شونده ایکه در نتیجه ی  نادیده گرفتن تجربه ها و نیاموختن از درس های تاریخی گذشته در حافظه ی جمعی جامعه تضعیف و یا تحریف شده اند.

ادامه خواندن تاریخ از تکرار تا انتقام؛ روایت ناگفته از قدرت، خیانت و بیداری در افغانستان : مهرالدین مشید

افغانستان در معرض تلاطم؛ از صعود سریع تا شکننده گی ساختاری طالبان

طالبان پس از خروج نیروهای آمریکایی در سال ۲۰۲۱ و سقوط دولت جمهوری افغانستان، در نتیجه ی بازی های مرموز استخباراتی کشور های منطقه و جهان و سازش با غنی، در یک روند برق‌آسا قدرت را در کابل به‌ دست گرفتند. رخدادی که در ابتدا به‌عنوان پایان یک جنگ بی‌پایان و آغاز فصل جدیدی از ثبات تعبیر شد؛ اما  حالا که بیش از سه سال از آن روز می گذرد، واقعیت‌های میدانی و اجتماعی افغانستان تصویر متفاوتی ترسیم می‌کنند. در آغاز طوری می نمود که طالبان با اجتناب از سخت گیری های دور نخست، باب مصالحه و آشتی با مردم افغانستان را می گشایند؛ اما گذر زمان نشان داد که معادله‌ای که طالبان را به قدرت رساند، یک ساختار ناپایدار و پیچیده بوده است که هم‌اکنون با فشارهای داخلی و خارجی در حال بازتعریف شدن است.  

ادامه خواندن تحول در متغیرهای ژئوپلیتیکی افغانستان: بازتعریف نقش طالبان در معادلات قدرت : مهرالدین مشید

پنجشیر، زخم بر تن، آتش در دل؛ افسانه‌ای زنده در توفان تروریسم

پنجشیر چون شیری زخمی در کوهپایه های هندوکش، آرمیده است؛ قلعه ای از غرور، سنگری از خون و خنجری در گلوی تروریستان اما نه شکست‌ خورده، نه خاموش؛ بلکه استوار و شکست ناپذیر، زخم‌هایش روایتگر قرن‌ها ایستادگی‌اند، و غرش اش، هرچند در پس سکوت سنگ‌ها پنهان است؛ اما هنوز هم در دل دشمنان لرزه می‌اندازد. آن‌جا که صخره با صخره نجوا می‌کند و باد در لابه‌لای درختان افسانه‌های احمدشاه مسعود و یاران راستین او را به تکرار می‌ خوانند، پنجشیر هنوز نفس می‌کشد؛ زخمی، اما زنده؛ نه چون قربانی، بلکه چون اسطوره‌ای که در دل تاریخ، با هر حمله نیرومندتر بازمی‌گردد.

ادامه خواندن پنجشیر، شیر زخمی اما سرفراز؛ خاری در چشم دشمنان، امیدی در دل آزاده گان : مهرالدین مشید

از خشت تا خیال؛ روایت خانه ایکه طالبان فرو ریختند

طالبان زیر نام تطبیق پلان شهری دست به ساخت و ساز های جدید و احداث و توسعه ی سرک ها و ساختمان زیر زمینی ها در داخل شهر کابل زده اند. شهرداری کابل بی توجه به رابطه ها و ضابطه ها به شدت سرگرم اجرای پلان های شهری است. هرچند شماری اماکن دینی مانند، مسجد ها از این پلان خلاف قانون حفظ شده اند؛ اما طالبان تا کنون در اجرایی شدن این پلان با هیچ کسی مدارا و سازش نکرده اند. پس از آغاز این پلان تا کنون صد ها خانه به شمول خانه ی حیدری وجودی ویران و صدها خانواده در داخل شهر کابل آواره شده اند. طالبان در حالی صدها خانه را تخریب کرده اند که کم ترین توجه برای جابجایی آنان در پروژه های شهری نکرده اند. طالبان ادعای تطبیق پلان شهری را دارند و اما شهروندان کابل با توجه به‌ بی اعتنایی طالبان به کار زنان و آموزش دختران و فقر و بیکاری رو به افزایش، در رابطه به ادعای طالبان تردید داشته و هدف این پلان را تجزیه ی قومی و شکستن ساختار های اجتماعی و فرهنگی و بستر سازی برای فعالیت های امنیتی و استخباراتی این گروه تلقی می نمایند. هدف از این نوشته مخالفت با پلان شهری نیست؛ بلکه انگشت نهادن بر فعالیت های قوم ستیزانه و زبان دشمنانه ی طالبان است که زیر چتر این پلان عملی می شود.

ادامه خواندن آنجا که دیوار ها فریاد می زنند؛ روایت یک ویرانی بی صدا : مهرالدین میشد

چالش های درونی میان طالبان و مخالفان آنان؛ آزمونی تعیین‌کننده برای طالبان

بازگشت طالبان به قدرت در اگست ۲۰۲۱، بدون تردید یکی از نقطه‌عطف‌های مهم در تاریخ معاصر افغانستان است. این در حالی بود که بسیاری انتظار داشتند، این بازگشت تغییراتی بنیادین را در گفتمان، عملکرد و رویکرد سیاسی این گروه در افغانستان به همراه داشته باشد؛ اما واقعیت میدانی چیز دیگری را به اثبات رساند. طالبان با وجود کنترل جغرافیایی تقریبی کامل بر افغانستان، هنوز در آزمون «مشروعیت مردمی» و «مقبولیت ملی» اند و هنوز در این زمینه کم ترین موفقیت نداشته اند. در عین زمان گروه های سياسي، قومی و مذهبی و نهاد های مدنی مخالف طالبان هم تا کنون نتوانسته اند تا با جمع شدن در زیر یک چتر و جلب نظر جامعه ی بین المللی از لحاظ نظامی، سیاسی و نظری طالبان را به چالش بکشند. گروه ی طالبان هم درک کرده اند که رهبران گروه های یاد شده اعتبار خویش را نزد مردم افغانستان از دست داده و چندان خطری از ناحیه ی آنان احساس نمی کنند؛

ادامه خواندن طالبان و دور زدن گروها و سیاستگران نابکار و فراخوان آشتی با مردم : مهرالدین میشد

نگاهی به پروژه‌های عمرانی در شهر کابل با چهرۀ استخباراتی

پس از تسلط دوباره طالبان بر افغانستان در اگست ۲۰۲۱، سیمای شهر کابل به‌تدریج دچار دگرگونی‌هایی در ساختار عمرانی و طراحی شهری شده است. طالبان در ماه‌های اخیر با اجرای طرح‌های موسوم به «پلان شهری» و ساخت‌وسازهای گسترده، تلاش می‌کنند چهره‌ای منظم و توسعه‌گرا از حکومت خود ارایه دهند. این اقدام ها در ظاهر می‌توانند نشانه‌هایی از ثبات، سامان‌دهی و بازسازی پس از جنگ تلقی شوند؛ اما در واقع، واکنش‌های اجتماعی و تردیدهای گسترده‌ای را در میان شهروندان کابل برانگیخته‌اند. بسیاری از شهروندان، کارشناسان و فعالان مدنی افغانستان معتقد اند که این پروژه‌ها، تنها طرح‌هایی آبادانی نیستند؛ بلکه اهداف عمیق‌تری چون کنترل اجتماعی، مهندسی جمعیتی، گسترش نفوذ امنیتی و تثبیت سلطه سیاسی را دنبال می‌کنند. فقدان شفافیت، نبود مشارکت مردمی، تخریب املاک بدون رضایت یا جبران منصفانه، و تمرکز بر مناطق خاص با پیشینه مقاومت، همگی بر این نگرانی‌ها دامن زده ‌اند.

ادامه خواندن              پلان شهری یا مهندسی قدرت؟ واکاوی اهداف پنهان طالبان در بازسازی کابل : مهرالدین مشید

جنگی که امید ها برای نابودی بزرگ ترین حامی تروریسم را به یاس بدل کرد

پس از درگیری میان هند و پاکستان، جنوب آسیا بار دیگر در معرض تنش قرار گرفت. تنش‌های مرزی، رقابت تسلیحاتی، و جنگ‌های نیابتی همواره سایه‌ سنگینی بر روابط هند و پاکستان انداخته‌اند. در میان این تلاطم‌ها، افغانستان به‌ویژه در چهار دهه ی اخیرقربانی خاموش سیاست‌های منطقه‌ای بوده است. از نگاه بسیاری از مردم افغانستان، پاکستان نه یک همسایه، بلکه معمار اصلی بحران امنیتی افغانستان است. جنگ هرچند در ذات خود ویرانگر است؛ اما در سیاست منطقه‌ای گاه، جنگ نه تنها ابزار تقابل، بلکه زمینه‌ساز تحولات ژئوپولیتیکی عمیق می‌شود. بنابراین، هرگونه تضعیف یا فروپاشی پاکستان در نتیجه درگیری با هند، از سوی برخی نخبگان و مردم افغانستان به‌مثابه فرصتی تاریخی برای پایان تروریسم سازمان‌یافته در منطقه تلقی می‌شود.

پاکستان و نقش آن در تروریسم منطقه‌ای

ادامه خواندن جنگی که بجای فروریزی دستگاه تروریست پرور، دندان های آن را تیزتر کرد : مهرالدین مشید

هرچند روز جهانی مطبوعات (۳ می) فرصتی است برای بازنگری در وضعیت آزادی بیان و رسانه‌ها در جهان؛ اما دریغ و درد که در افغانستان، این روز به‌جای بزرگداشت، برعکس به نمادی از بحران و خفگان تبدیل شده است و روزنامه نکاران افغانستان چه در داخل و چه در خارج این کشور روزگار پریشان و نابسامان را تجربه می کنند. پس  از سال ۲۰۲۱ برابر به تسلط دوباره ی طالبان، روزنامه‌نگاری افغانستان با سرکوب سیستماتیک، محدودیت‌های گسترده، و مهاجرت گسترده خبرنگاران مواجه شده است.

ادامه خواندن روز جهانی مطبوعات و آینده ی آشفته و نابسامان روزنامه‌نگاری افغانستان : مهرالدین مشید

انزوای دیپلوماتیک تا معامله در سایه: روایت دوگانه انزوا و تعامل پنهان

بیش از سه سال از بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان می‌گذرد، اما هیچ دولت مشروع و مؤثر در جامعه جهانی حاضر به به‌رسمیت‌شناختن حکومت آنان نشده است. این بی‌اعتنایی جهانی تنها یک موضع سیاسی نیست، بلکه بازتابی از رفتارهای ناقض حقوق بشر، محدودیت‌های گسترده علیه زنان، سرکوب آزادی‌های مدنی و از همه مهمتر نبود حکومت مشروع و شفافیت در ساختار حکومتی طالبان است.

ادامه خواندن   انزوای نمایشی، همکاری پنهانی: از انکار علنی تا توافق پشت پرده : مهرالدین مشید

نشانه هایی از فروپاشی خاموش طالبان در متن بحران های موجود کشور افغانستان کنونی، پیش از طرح های آفاقی و راهکار های غیر عملی نیاز به اجماع همگانی گروههای درگیر و انسجام ملی دارد تا نخست از همه بستر مناسبی برای حل بنیادی بحران کنونی در این کشور فراهم شود. در جامعۀ افغانستان که تنوع قومی، مذهبی، فرهنگی و سیاسی بیشتر از هر زمانی برجسته شده است، دستیابی به اجماع ملی و انسجام اجتماعی از چالش‌های بنیادین حکمرانی و توسعه پایدار به شمار می‌رود. هرچند گوناگونی فرهنگی، مذهبی، سیاسی و قومی، سرمایه‌ای بزرگ برای یک ملت به شمار می‌آید، اما در غیاب درک متقابل، می‌تواند به عامل واگرایی بدل شود. با تاسف که امروز در  افغانستان این سرمایۀ بزرگ چنان دست خوش واگرایی های خطرناک گردیده است که فلسفۀ وجودی سرزمینی به نام افغانستان را زیر پرسش برده است.

ادامه خواندن بحران خاموش؛ ناکارآمدی طرف های درگیر و سرنوشت ناپیدای مردم افغانستان: مهرالدین مشید

فشرده

عصر حاضر، که با بحران‌های هویتی، اخلاقی، زیست‌محیطی و معنوی مواجه‌ است، نقش دین همچنان یکی از موضوع های محوری و جنجال برانگیز است. این مقاله با نگاهی فراتر از قرائت‌های ایدئولوژیک  می‌کوشد به این پرسش بنیادین پاسخ دهد که جایگاه و کارکرد اصلی دین در جهان مدرن و پسا‌مدرن چیست. با تکیه بر تحلیل فلسفی، جامعه‌ شناختی و الهیاتی، این نوشتار نشان می‌دهد که دین می‌تواند منشأ معنا، اخلاق، عدالت و پیوند اجتماعی در جهانی آشفته و پراکنده باشد، البته در صورتیکه از دایره ی قدرت و ایدئولوژی بدور نگهداشته شود.

آغاز

ادامه خواندن نقش و جایگاۀ اصلی دین در جهان معاصر: مهرالدین مشید

           نیم قرن رخداد های خونین و رنج های بی پایان مهاجران افغانستان

هرچند دشمنی جنرالان پاکستان و آخوند های ایران در برابر مردم افغانستان با توجه به‌ موقعیت جیوپولیتیک این کشور یک موضوع حساس، پیچیده و تاریخی است که بیشتر ریشه در سیاست‌های منطقه‌ای، منافع ملی، و بازی‌های قدرت دارد تا دشمنی مستقیم با مردم افغانستان؛ اما در این میان دشمنی های آشکار زمامداران پاکستان و ایران در برابر مردم افغانستان بویژه مهاجران این کشور طی نیم قرن گذشته تراژیدی بی پایانی است که سخن گفتن پیرامون آن کتابی پرحجم تر از “هفت من مثنوی” خواهد بود. تاسف بار اینکه در این روز ها خشونت ها و اذیت ها و اخراج های بیرحمانه ی مهاجران افغانستان از پاکستان و ایران به گونه ی بیرحمانه و بی رویه در موجی از وحشت آفرینی و تاراج دارایی های آنان حالت فاجعه باری را به خود گرفته است. هر دو کشور در این روز ها برای مهاجران افغانستان هشدار داده اند تا هرچه زودتر ایران و پاکستان را ترک کنند. این در حالی است که بسیاری از این مهاجران پس از سقوط جمهوریت از بد حادثه ی به کشور های پاکستان و ایران پناه برده اند که امنیت غذایی و امنیت سیاسی آنان در افغانستان در خطر است و دختران از حق آموزش محروم گردیده اند.

ادامه خواندن   جنرالان پاکستانی و آخوند های ایرانی دو روی یک سکه : مهرالدین مشید

افغانستان پسا طالبان را چگونه فروپاشی ای تمثیل خواهد کرد

اینکه حکومت غیر قانونی طالبان با چه سناریو هایی روبرو خواهد بود؛ پاسخ گفتن به این پرسش بستگی مستقیم به عامل ها و متغیرهایی دارد که بخشی از آن در داخل افغانستان و بخشی در عرصه بین‌المللی رقم می‌خورند. پیچیده گی متغیر ها سبب شده تا احتمال وقوع سناریو های گوناگون را در افغانستان پیش بین شد؛ سناریو هایی که عبور از هر پرده ی آن دشوارتر از پیمودن ” هفت خوان رستم است. با این حال، می‌توان آینده افغانستان تحت حاکمیت طالبان را در قالب چند سناریوی محتمل بررسی کرد:

ادامه خواندن سناریو های احتمالی در برابر حکومت طالبان : مهرالدین مشید

در جهان معاصر، دین نه‌تنها بحیث یک مسأله ‌ی فردی و معنوی باقی نمانده، بلکه به یکی از بازیگران اصلی عرصه‌ی سیاست در جامعه های مسلمان تبدیل شده است. آنچه امروز با عنوان «اسلام سیاسی» شناخته می‌شود، تنها یک پدیده‌ی سیاسی صرف نیست، بلکه حاصل یک روند فکری، نظری و ایدئولوژیک است  ریشه‌های آن را باید در دهه‌ها تلاش نظریه‌ پردازان و متفکرانی جست‌وجو کرد که در برج عاج اندیشه‌های انتزاعی خود، به دنبال بازسازی جایگاه اسلام در نظم مدرن جهانی بودند.
 این مقاله با نگاهی انتقادی به سیر تحول از «ایده‌ئولوژی‌انگاری» اسلام تا «تحقق عینی» آن در قالب پروژه‌های سیاسی، می‌کوشد نشان دهد، چگونه اندیشه‌هایی که در فضای دانشگاهی، روشنفکری یا مبارزه‌جویانه شکل گرفتند، بالاخره به سیاست‌ورزی، حکومت‌داری و حتی شکل‌گیری دولت‌هایی با ادعای اسلامی انجامیدند.

ادامه خواندن از برج «عاج ایده ئولوژی انگاری» تا « فرودگاۀ اسلام سیاسی» : مهرالدین مشید