
عمر پر ثمر استاد دراز باد! باری این چند سطر پراکنده را در باره اش نوشته بودم. تحفۀ فقیر انزوانشین روزگار همین است! امروزه استاد سید مسعود استاد دانشکدۀ اقتصاد دانشگاه کابل یکی از موفقترین و محبوبترین استادان این دانشگاه است.او چهرۀ درخشانی در عرصۀ رسانهها نیز است. البته استاد مسعود این شهرت و محبوبیت را از سکوی بلندی هیچ مقامی رسمی به دست نیاورده؛ بلکه سالیان درازیست که مینویسد، با مسؤولیت می نویسد و کارشناسانه به تحلیل مسایل پیچیده سیاسی – اقتصادی کشور میپردازد.
سید مسعود به سال 1335 خورشیدی در شهر کابل دریک خانوادۀ روشنفکر چشم به جهان کشود.
پدرش روانشاد سید محمود مردی بود فاضل و دانشمند که مسؤولیتهای بزرگی دیوانی داشت. چنان که او نه تنها در دورههای هفتم، هشتم و نهم نمایده منتخب مردم غزنی در شورای ملی بود؛ بلکه به حیث تفتیش صدارت عظمی، حاکم زابل و تگاب و نجراب و مستوفی کندهارخدمت کرده است.
آموزشها:
استاد مسعود دورۀ ابتداییه را در مکتب تجربوی دارالمعلمین اساسی کابل به پایان آورد، بعداً به لیسۀ حبیبیه رفت و به سال 1354 آن لیسه را تمام کرد.
او به سال 1358 دانشکدۀ اقتصاد آن دانشگاه دانشنامۀ لیسانس به دست آورد.
استاد مسعود یک دورۀ آموزشی یک ساله را در آلمان به پایان آورد. هرچند قرار بر این بود تا دورۀ فوق لیسانس خود را در آن جا تکمیل کند؛ اما با ادامه آموزش او در آلمان موفقت نشد.
استاد مسعود بعداً دورۀ فوق لیسانس را در دانشگاه تاجیکستان به سال 1368 خورشیدی تکمیل کرد.
کارهای علمی و دیوانی:
استاد مسعود به سال 1360 به کدر علمی دانشکدۀ اقتصاد دانشگاه کابل راه یافت.
گذشته از این استاد مسعو، با حفظ امتیاز کدر علمی رشته وظایف دیوانی را نیز به پیش برده است.
چنان که او در سالهای حاکمیت مجاهدین در ریاست جمهوری کارشناس مالی بود و مدت زمانی نیز معاونیت ادارۀ اقتصاد را درادارۀ امور ریاست جمهوری را بر عهده داشت.
اما این نکته قابل یاد دهانی است که در دوران مجاهدین او یگانه نویسندهیی بود که به سبب نوشتن مقاله زیرنام « پوهنتون هم کاو شیری شد» کرسی استادی خود را از دست داد.
این مقاله زمانی که به سال 1374 در هفته نامۀ کابل نشر شد. خشم مقامات دولتی و حتا شورای علمی دانشگاه کابل را بر انگیخت.
این نوشته بیانگر فساد اداری حکومت مجاهدین و به گونۀ خاص بیانگر فساد اداری در دانشگاه بود. بدینگونه شورای علمی دانشگاه در یک فیصلۀ غیر دموکراتیک و غیرعالانه بر خلاف تمام معیارها و موازین آزادی بیان او را از حق تدریس در دانشگاه محروم کرد.
چنان که اگر پشتیبانی دانشجویان نمیبود شاید او دیگر نمیتوانست به دانشگاه بر گردد.
با این حال تا یک و نیم سال از حق تدریس و هه امتیازهای کدری محروم ماند.
پس از سقوط حکومت مجاهدین در زمان طالبان استاد مسعود رییس تحریرات ادارۀ امور بود و در همین زمان او به اسناد و مدارکی دست یافت که بر اساس آن کتاب بزرگ « افغانستان در نشیب و فراز بحران اقتصادی» را نوشت.
این کتاب را میتوان یکی از با اعتبارترین سند علمی در پیوند به اقتصاد افغانستان خواند.
او مدت زمانی درازی در ادارۀ طالبان باقی نماند و به سال 1999 میلادی به کاروان چندین ملیونی پناهندهگان افغانستان پیوست، از بندر تورختم گذشت تا بیبیند که آسمان در سرزمین غربت چه رنگ و هوایی دارد.
در زمان ادارۀ موقت به وطن برگشت و به عضویت کمسیون بیست و یک نفری لویه جرگۀ اضطراری در آمد.
با پایه گذاری کمیسیون مستقل حقوق بشر، به سال 1382مسؤولیت ٖآموزشهای حقوقی آن کمسیون را بر عهده گرفت.
سال 1384 به حیث رییس پلان در وزارت تحصیلات عالی به کار آغاز کرد که پس از مدت زمان کوتاهی از آن کناره گرفت.
نوشتهها و پژ وهشها
استاد مسعود یکی از پرکارترین استادان دانشگاه کابل است. او پیوسته در رسانههای کشور بحث های سودمند و آگاهی دهندهیی داشته است.
تا هم اکنون دستکم چهل عنوان کتاباز او چاپ رسیده اند. این شماری از کتابهای او.
1. غزنی گنجی از آدام ها.
اثر تحقیقی در پیوند به شخصیتهای علمی، فرهنگی و عرفانی غزنی باستان.
2. افغانستان در نشیب و فراز بحران اقتصادی.
اثر پژوهشی در پییوند به چگونهگی اقتصاد افغانستان.
3. پشت پرده کسی است.
اثر پژوهشی در پیوند به تاریخ معاصر.
4. بانکداری، اثرپژوهشی.
5. پول و کریدیت، اثر پژوهشی.
6. سازمانهای مالی و پولی بینالمللی.
7. تحلیل اقتصاد افغانستان بعد از انقلاب اسلامی.
8. چگونهگی وضع تجارت خارجی افغانستان.
9. طرز سنجش مالیه در افغانستان.
10. عشق من امریکا،
به همینگونه از استاد مسعود، بیشتر از دو صد نوشته در پیوند به سیاست، اقتصاد و موضوعات اجتماعی به گونۀ پراگنده در مطبوت داخلی و برون مرزی کشور چاپ شده اند.
امید روزی این نوشتهها به گون کتابهای جداگانه چاپ شوند.
عمر پر بار استاد مسعود دراز و قصه هایش با رفیق گرامابه و گلستانش لالا قدوس گرم باد!
نا گفته نماند که استادمسعود تا هم اکنون دردههها نشست علمی ملی و بینالمللی اشتراک و سخنرانی کرده است.
استاد مسعود یکی از فعالان حقوق بشر و جامعۀ مدنی در کشور است. او پایه گذار بیناد« رضا کاران حقوق بشر افغانستان » است که مسؤولیت رهبری آن را بر عهده داشت.
به امید کامگاریهای بیشتر استاد مسعود!
ستاسو اویا کلن پخوانی اندیوال پرتو نادری