Maria Daro

بر حال آنکس باید گریست، که دخلش بود نوزده و خرج بیست:

خواجه آصف وزیر دفاع پاکستان به تازه گی گفته است که طالبان افغانی ده میلیارد کلدار پاکستانی از ما خواسته اند تا طالبان پاکستانی را از مرزهای پاکستان به نقاط دور دست افغانستان انتقال دهند. و وزیر دفاع پاکستان اظهار داشته که ما حاضر هستیم پول بیشتر بدهیم اما مشروط بر اینکه طالبان افغانی کتباً تعهد کنند که طالبانی پاکستانی را مهار می‌کنند. 

ادامه خواندن معامله‌ای که آتش ناامنی را شعله‌ورتر می‌سازد : احمد سعیدی

از سیاست بازدارنده گی تا تغییر در رهبری طالبان

روابط افغانستان و پاکستان در طول هفت دههٔ گذشته همواره درگیر بی‌اعتمادی، رقابت ژئوپولیتیک و تداخل منافع امنیتی بوده است. با قدرت‌ گیری مجدد طالبان در کابل (۲۰۲۱)، انتظار می‌رفت که روابط دو کشور بهبود یابد؛ اما روندها نشان داد که سیاست اسلام‌آباد همچنان مبتنی بر بازدارندگی و فشار است. مواضع اخیر جنرال خواجه آصف وزیر دفاع پاکستان، نشان می‌دهد که تهدیدهای جدید علیه افغانستان نه از موضع قدرت؛ بلکه از دل بحران‌های درونی پاکستان و تحولات ژئوپولیتیک منطقه ناشی می‌شود. 

ادامه خواندن تهدیدهای پاکستان برضد افغانستان؛ از سیاست بازدارندگی تا بازی ژئوپولیتیک : مهرالدین مشید

شگفتن گل های لیخنند در سرزمین به تاراج رفته

در روزگاری که مردم افغانستان زیر سایهٔ اندوه، جنگ و جدایی‌های قومی و تضاد های ایدئولوژیک سخت ضجه می‌کشد، قهرمانی تیم فوتسال کشور نه‌ تنها یک پیروزی ورزشی بی بدیل؛ بلکه تجلی دوبارهٔ روح ملی و همبستگی مردم افغانستان است که به مثابه تاریخ سازان در حوزه ورزش، برای خود پیروزی و برای مردم افغانستان افتخار آفریدند. این پیروزی به مثابه دستاورد بزرگ، نشان داد که فراتر از مرزهای قوم و زبان، هنوز قلبی واحد برای افغانستان دردمند می‌تپد. این قهرمانی امید نجات را در قلب های خسته و ریشی به صدا درآورد.

ادامه خواندن قهرمانی تیم فوتسال؛ نمادی از وحدت ملی و امیدی برای غلبه بر تروریسم : مهرالدین مشید

از سیاست بازدارنده گی تا تغییر در رهبری طالبان

روابط افغانستان و پاکستان در طول هفت دههٔ گذشته همواره درگیر بی‌اعتمادی، رقابت ژئوپولیتیک و تداخل منافع امنیتی بوده است. با قدرت‌ گیری مجدد طالبان در کابل (۲۰۲۱)، انتظار می‌رفت که روابط دو کشور بهبود یابد؛ اما روندها نشان داد که سیاست اسلام‌آباد همچنان مبتنی بر بازدارندگی و فشار است. مواضع اخیر جنرال خواجه آصف وزیر دفاع پاکستان، نشان می‌دهد که تهدیدهای جدید علیه افغانستان نه از موضع قدرت؛ بلکه از دل بحران‌های درونی پاکستان و تحولات ژئوپولیتیک منطقه ناشی می‌شود. 

ادامه خواندن تهدیدهای پاکستان برضد افغانستان؛ از سیاست باز دارندگی تا بازی ژئوپولیتیک : مهرالدین مشید

از پیرمرد پرسیدم، بسیار فاشیزم فاشیزم گفته می‌شود. به نظر تو این فاشیزم چیست؟

چُرت زد، چُرت زد، چرت زد و سکوت درازی کرد که از پرسش خود پشیمان شدم. تا این که به گپ آمد و گفت: می‌دانی! در جهان اگر بخواهیم فاشیزم را به موجود زنده‌یی همانند کنیم؛ آن موجود زنده « کورمار» است. مردمان باوردارند که در میان ماران، مار کوچک؛ ولی کشنده‌یی نیز زنده گی می‌کند که بینایی ندارد و آن را کورمار گویند. ” 

کورمار “مار زیرک‌ساری است. جهان را نه با چشم‌های خود؛ بل با کوری خود می‌بیند. انسان یا هر موجود زندۀ دیگری که در نزدیکی‌های او پدیدار شود، به زودی موجودیت او را حس می‌کند. در برابر گرمای زنده‌گی زنده‌ جان‌های دیگر حساسیت شگرفی دارد. می‌شود گفت بدش می‌آید.

ادامه خواندن فاشیزم و کورمار : استاد نصرالله پرتونادری

«به جان ساقی که همراز و همنشین من است

به جق می که انیس دل حزین من است

نماز کوی بتان کیش آخرین من است

نشان سجده به بتخانه بر جبین من است

ادامه خواندن پیام آخرین: عبدالرحمن پژواک

پروفیسر غلام محمد میمنگی در سال ۱۲۵۲ هجری شمسی مطابق ۱۸۷۳ عیسوی در شهر میمنه در ولایت فاریاب افغانستان چشم به جهان گشود. وی تا سن ۷ سالگی در میمنه زندگی کرد و بعد از آن به امر امیر عبدالرحمن خان با خانواده اش به کابل منتقل و در گذر قاضی شهر کابل مسکن گزین گردید.پدرش عبدالباقی خان مینگ باشی، یکی از سران بانفوذِ قوم ازبک در منطقهٔ خود بود که از طرف امیر عبدالرحمن خان به جرم دوستی و همکاری با سردار محمد ایوب خان در قیام علیه امیر به کابل انتقال و محبوس و سپس به قتل رسید.غلام محمد در سن سیزده سالگی پدرش را از دست داد و با تنخواه یا معاشی که از طرف دولت ۳۰ روپیه برای مادرش و ۵ روپیه برای غلام محمد تعیین شده بود امرار حیات مینمود.

ادامه خواندن پروفیسر غلام محمد میمنگی : داکتر ناصر اوریا

گفتند روز نخست عقرب، روز بزرگ‌داشت از ابوالفضل بیهقی‌ست. به یاد نوشتهء کتاب‌سوزان در انجمن نویسنده‌گان افغانستان افتادم که بیست و اند سال پیش نوشته بودم.

… یك روز دیگر كه دهان بخاری باز بود و مطالعه می كرد از بخاری صدایی شنیدم كه مرا تكان داد. كسی با لهجه‌یی سخن می‌گفت كه تا كنون نشنیده بودم كه زبان پارسی دری را با این همه زیبایی و شكوه سخن بگویند.

حیران بودم كه این بزرگوار كی‌ است. این قدر فكر كردم كه از شمار نخبه‌گان است. 

ادامه خواندن  بزرگ‌ داشت از ابوالفضل بیهقی : استاد پرتو نادری

از فروغ حسن تو ماه فلک شرمنده شد 

مهر لطفت هر طرف تابید، جان رخشنده شد

سوی من آمد به ناز آن ماهروی پاگریز 

چهره ام‌ بشگفت از شادی ، لبم درخنده شد

ادامه خواندن صرصرظلم : استاد محمد اسحاق ثنا

تبصره ی بر سخنان گستاخانه خواجه آصف وزیر دفاع پاکستان :

اظهارات امروز خواجه آصف، وزیر دفاع پاکستان مبنی بر این‌که اگر مذاکرات در استانبول نتیجه ندهد، به سوی یک جنگ آشکار می‌رویم. 

به باور من این سخنان چند لایه دارد:

از یک طرف نشان دهنده افزایش فشار سیاسی و روانی اسلام‌آباد بر طالبان است. پاکستان با چنین اظهاراتی می‌خواهد به طالبان پیام دهد که ادامهٔ وضعیت کنونی، به‌ویژه پناه دادن یا چشم‌پوشی از فعالیت گروه‌های مخالف مسلح بلوچ BLA و تحریک طالبان پاکستان (TTP) در خاک افغانستان، برای اسلام‌آباد قابل تحمل نیست؛ در واقع این سخن نوعی تهدید برای گرفتن امتیاز در مذاکرات استانبول است. خواجه آصف با استفاده از واژه‌ی جنگ آشکار، زمینه‌سازی تبلیغاتی برای توجیه هرگونه اقدام نظامی احتمالی در آینده را می‌سازد؛ یعنی اگر مذاکرات شکست بخورد، پاکستان بتواند حملات محدود یا فرامرزی را با عنوان دفاع از خود یا مبارزه با تروریزم مشروع جلوه دهد.

هم‌زمان این اظهارات پیام داخلی نیز دارد و نشان می‌دهد حکومت پاکستان زیر فشار سیاسی و نظامی داخلی است؛ بنابراین بیان چنین جملاتی در داخل کشور نوعی نمایش اقتدار و پاسخ‌گویی به منتقدان به شمار می‌رود. 

همچنین آصف با این جمله عملاً فشار را بر میزبانان مذاکرات (ترکیه و قطر) نیز می‌افزاید تا از نفوذ خود بر طالبان استفاده کنند و اسلام‌آباد را با دست خالی از میز بیرون نکنند.

در مجموع، این سخنان را نباید فوراً به‌معنای تصمیم قطعی برای جنگ دانست، بلکه ابزاری سیاسی برای افزایش اهرم فشار در مذاکرات استانبول است؛ با این حال اگر روند گفت‌وگوها واقعاً به بن‌بست برسد، امکان اقدام نظامی محدود یا حملات مرزی از سوی پاکستان دور از انتظار نیست.

نخستین‌بار نام انیس آزاد را در زندان پل‌چرخی از زبان صبور سیاسنگ شنیدم. از استعداد بزرگ او در شعر و شاعری سخن می‌گفت، از استقامت و پای‌داری او  و از پیوندی که با مبارز نستوه مجیدکلکانی داشته است. از اعدام او و یاران او به تلخی یاد می‌کرد. سیاسنگ که در آن روزگار به دشواری شعر و شاعری کس دیگری را تایید می‌کرد از انیس آزاد به نیکویی سخن می‌گفت.نمی‌دانم که انیس آزاد چه زمانی به شعر وشاعری آغاز کرده بود. شایدهم در زندان. زندان جای‌گاه شگفتی است. زندان بسیاری از استعدادهای نهفتۀ زندانی را بیدار می‌کند. برای آن‌ که زمان آن فراهم می‌شود که انسان به درون خود نقبی زند و همه چیز را در درون خود پیدا کند. گاهی می‌گویند که انسان مانند کوه است؛ بلی چنین است؛ اما انسان زمانی چنان کوهی جلوه می‌کند که ظرفیت‌های پنهانی خود را بشناسد.

ادامه خواندن انیس آزاد : استاد پرتو نادرى 

مشروعیت‌ بخشی قومی؛ از توجیه انحصار تا مهندسی پساطالبان

پس از بازگشت طالبان به قدرت در سال ۲۰۲۱، موضوع ترکیب قومی در ساختار حاکمیت افغانستان بار دیگر به یکی از محورهای اصلی منازعهٔ مشروعیت سیاسی تبدیل شده است. زلمی خلیل‌زاد، دیپلمات افغان‌تبار آمریکایی، در اظهارات جدید خود خواستار آن شد که طالبان برای کسب مشروعیت داخلی و بین‌المللی، چند چهرهٔ تاجک را در بدنهٔ قدرت خود بپذیرند. جا دارد تا به بررسی ابعاد سیاسی، قومی و ژئوپولیتیکی این ابتکار پرداخته شود و واضح گردد که چنین پیشنهاد هایی، هرچند در ظاهر در راستای مشارکت سیاسی شکل گرفته؛ اما این ابتکار بدون ایجاد تغییر بنیادین در منطق انحصاری طالبان، نمی‌تواند به توازن قومی واقعی منجر شود و زمینه برای ساختار یک حکومت مشروع در سطح ملی و بین المللی در افغانستان فراهم گردد.

ادامه خواندن مهندسی قومی یا طرح توازن قومی در ساختار قدرت طالبان : مهرالدین مشید

از انحراف ایدئولوژیک تا بیگانگی با روح تاریخی مردم افغانستان

طالبان خود را وارث ایمان، سنت و هویت اسلامی افغانستان معرفی می‌کنند، اما در واقعیت، رفتار و ساختار فکری آنان نه تداوم روح تاریخی ملت افغانستان، بلکه نشانه‌ی گسست از آن است. وجدان تاریخی مردم افغانستان در طول قرن ها، بر سه رکن آزادی، عدالت و همزیستی استوار بوده است؛ اما طالبان با ایدئولوژی انحصاری و برداشت قبیله‌ محور از دین، این سه ارزش بنیادین را در هم شکسته‌ اند. از این رو، می‌توان گفت طالبان نه بازتاب سنت، بلکه تحریف سنت و تجلی بیگانگی با وجدان تاریخی جامعه‌اند. کروه طالبان به‌عنوان یک جریان سیاسی-ایدئولوژیک، نه برخاسته از بطن جامعهٔ افغانستان بلکه برآمده از پروژه‌های استخباراتی منطقه‌ای‌اند که در دهه‌های پایانی قرن بیستم برای تحقق اهداف ژئوپولیتیکی قدرت‌های خارجی طراحی و با کمک های سیاسی، مالی و لجستیکی امریکا، عربستان و پاکستان ساخته شد. 

ادامه خواندن «طالبان و بیگانگی با وجدان تاریخی افغانستان : مهرالدین مشید

در این عالم به جز آن خالق بی چون نمی ماند 

دگر هر چیز فانی میشود گردون نمی ماند 

نه شاخ کبر استبداد و نه مظلوم غم دیده 

یکایک از مکافات عمل بیرون نمی ماند 

ادامه خواندن ….عشق بی مضمون نمی ماند : احـــمد محمود امپراطور

کتاب بانوی بلخ (ص.۴۸۲-۴۸۳ ۲

«چندانکه نقل آدم و گندم حکایتیست

افسانهء کرامت مردم حکایتیست

ادامه خواندن خدمت مردم : عبدالرحمن پژواک

نخستین بار با جناب داکتر عنایت‌الله شھرانی در شام جمعه 28 جنوری سال 1994 میلادی در مـنطقه 9/4 G شھر اسلام‌آباد آشنا شدم و این آشنایی در امتداد این سی‌سال به دوستی ماندگار و احترام پایداری انجامید. نخسیتن چیزی که توجه مرا در ھمان لحظات نخسـت احوال‌پرسی جلب نمود چھره آرام و آھنگ نرم صدای او بود که از جوھر اصیل و شخصیت مھربان مردی نیکو سرشت ترجمانی می‌نمود.

ادامه خواندن دکتور شهرانی مردی از تبار احساس و مھربانی : خواجه بشیر احمدانصاری

سخنان کارل مارکس

کارل مارکس فیلسوف، جامعه‌شناس، اقتصاددان و نظریه‌پرداز انقلابی آلمانی بود که در قرن نوزدهم زندگی می‌کرد

کارگران جهان متحد شوید

شما چیزی برای از دست دادن ندارید

******

هنر٬ همیشه و همه جا٬ اعتراف پنهانی و در عین حال حرکتِ جاودانه ی زمانه ی خود است

******

ادامه خواندن سخنان بزرگان جهان : نگارش هارون یوسفی

محمد  اکرم  نقاش  در  مکتب  صنایع  کابل  رشته  خطاطی  و نقاشی را  مسلکی  آموخت در  زمان  که  متعلیم  بود  برای  رنگ  مالی  ونقاشی  منازل  شخصی   فعالیت  میکرد  و به  همین دلیل مردم  عوام  وی  را بنام  رنگمال  یاد میکردند.

مرحوم  محمد اکرم  نقاش  یکی  از  چهره  های  بسیار برجسته و درخشان  هنر  تیاتر های  کابل  بود .

در  مورد  این  هنرمند  خلاق  هیچ  اثر  نوشتار  از  کسی  به  چشم  نخورده  است  در  حالکه  او  یکی  از  محبوب ترین  کمیدن  در  تیاتر  کابل  بود.

ادامه خواندن استاد اکرم نقاش ؛ هنرمند چند بعدُی وطن : ماریا دارو

سنبله آمد به پایان گپ نزن 

آمد از نو ماه میزان گپ نزن

روزگار است و هزاران حادثات 

پیش از آن گردی پشیمان گپ نزن 

از بری جمعیت خانه بدوش 

ناغلط از باد و باران گپ نزن

ادامه خواندن سنبله آمد به پایان گپ نزن  : احمد محمود امپراطور

طی سه ماه اخیر مارشال عاصم منیر رئیس ارتش پاکستان سه مرتبه به آمریکا سفر کرده است، در این سه بار سفر برعلاوه اینکه مهمان خاص دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا بوده، با مقامات استخباراتی و نظامی آمریکا نیز دید و باز دید های مفصلی داشته است.

ادامه خواندن افغانستان در آستانه یک بازی پیچیده ژئوپلیتیک : احمد سعیدی

بعد از حمله‌ پهپادی پاکستان در شهر کابل و ولایت پکتیا دانه های چیده شطرنج در سیاست پاکستان و طالبان تغییر مسیر داده است. 

گفته های سخنگوی ارتش پاکستان امروز این پیام را تقویت می‌کند که اسلام‌آباد وارد مرحله‌ای از “فشار نظامی مستقیم علیه طالبان در افغانستان شده است.

ادامه خواندن پاکستان و طالبان: شراکت دیروز دشمنی امروز : احمد سعیدی

آفتاب تازه سر زده بود که خود را در برابر سه جوان برومند ایستاده در دم دروازه یافتم. اگر زبیر هجران را چند سال پیش نمی‌دیده بودم/ دیده نمی‌بوده باشم/ ندیده بودم/ نمی‌دیدم/ (چه کسی گفته فارسی آسان است؟)، گمان می‌بردم آن دو تن دیگر برای دست‌بند زدن و گرفتار کردنم آمده اند. (چهره‌های خندان سلیمان دیدار و مجیب مهرداد به پولیس نمی‌ماند، ولی با بخت خود چه می‌کردم؟ به دو چیز معتادم: قهوه نوشیدن و زندان رفتن)

مرا بردند به یکی از بهترین رستوران‌های در دل شهر. چه درد سر دهم؟ از آستان دروازه تا بالای برنده، جای سوزن انداختن نبود. ناگزیر بیرون شدیم و رفتیم به جای دیگر که پُرتر از اولی بود … و رستوران سوم و چهارم و پنجم با همان سرنوشت سرشار؛ تا این‌که گوشۀ دنجی در یک قهوه‌خانۀ برازیلی یافتیم.

ادامه خواندن افغانستان به داشتن مروارید‌هایش می‌بالد، : داکتر صبورالله سیاه سنگ

اختصار

امارت اسلامی افغانستان، به‌مثابه نظام سیاسی مستقر پس از ۲۰۲۱م، پدیده‌ای ناگهانی و غیرمنتظره نبود. برعکس، ریشه‌های ظهور مجدد آن را باید در بیست سال حضور نظامی، سیاسی و استخباراتی «جامعهٔ جهانی» در افغانستان و حاکمیت عُمال دست نشانده‌گان بیکاره و فاسد شان جست‌وجو کرد؛ حضوری که در کنار فساد گسترده، وابستگی سیاسی، و ناتوانی ساختاری نظام جمهوری، زمینهٔ بازتولید طالبان و فروپاشی نظم نوپای پس از ۲۰۰۱م را فراهم ساخت.

ادامه خواندن ثمرهٔ بیست سال موجودیت «جامعهٔ جهانی» حاکمیت طالبانی و فقر و تنگدستی مردمی : نورمحمد غفوری