Maria Daro

  به گوشه گوشه ای وطنم نقش اهرمن باقیست

زظلم کشته زیاد است و بی کفن باقیست 

به سوی کوی محبت که‌ میروی به سفر 

بره به هوش گذر کن که رهزن باقیست 

ادامه خواندن باقیست : استاد محمد اسحاق ثنا

سفر بی‌برگشت زنده‌یاد نصیر نشاط، روزنامه‌نگار و طنزنویس کشور یک ساله شد!

نصیر احمد نشاط در زمستان 1379 خورشدی گزینۀ از شعرهایش را زیر نام «نزع كابل» در شهر پشاور به چاپ رساند. بخش بزرگ این گزینه طنزهای منظوم شاعر است او بیش‌تر به طنز نویسی منظوم دل‌بسته‌گی داشت. نشاط در دهكدۀ بابای علی ولسوالی آب‌شار ولایت پنجشیر به دنیا آمد، دورۀ ابتدایی را در همان‌جا خواند، ولی بعد‌ها مشكلات زنده‌گی نگذاشت تا به آموزش‌ خویش ادامه دهد. با این حال او تا هفده ساله‌گی در مدارس دینی به آموزش علوم دینی پرداخت. در دهۀ پنجاه خورشیدی با زنده‌یاد علی اصغر بشیر مدیر مسؤول هفته نامۀ طنزی ترجمان در كابل آشنا شد و این آشنایی به او فرصت داد تا در این یگانه نشریۀ طنزی كشور مشغول كار شود و از حضور استاد علی اصغر بشیر فیض برد. 

ادامه خواندن سفر بی برگشت زنده یاد نصیر نشاط روزنامه نگار وطنز نویس کشور یک ساله شد : استاد پرتو نادری

به فراخور مقاطع مختلف تاریخی و پیدایش و نضج تفکرات سیاسی یا سالم و یا ناسالم، ما شاهد یک جامعه ای به شدت سیاست زده، فاقد بینش سیاسی و بیشتر قربانی هوس بازی های سیاست بازان بوده ایم. از کنش و واکنش انسان سیاسی، و محیط سیاست گری، مراحل پیدایش، تکوین و سقوط هر اندیشه سیاسی واقعات تاریخ سیاسی کشور ما، در امتداد توسعه مسیر تاریخی خود، دوره های از نقاحت، بالندگی و آشفتگی  را به دفعات تا رسیدن به بالندگی و کهنگی مسیر پختگی به تجربه گرفته است. این بالندگی و کهنگی قربانی های نیز گرفته است. قربانی های بی خبر، احساساتی و توام با عواطف و آرمان های مردمان عادی و با دید محض و دگم اندیشی مطلق سیاسی. در سطح بالا، آنهایی که تصمیم گیر بوده اند ویا مدیر برنامه های دیگران، خیلی ها از این وضعیت سود برده اند. رهبران قومی، مذهبی و نپوتیسم حاکم بر میدان سیاست در افغانستان، هم مسئله قدرت سیاسی را ارثی ساخته و هم روال نضج گیری به وجود آمدن یک رهبری سالم سیاسی را شدیدا متاثر ساخته است. 

ادامه خواندن جامعه سیاست زده ی ما و آشفتگیهای سیاسی در آن : عبدالناصر نورزاد

طالب همانند گذشته، نمی تواند در مسیر سیاست و دیپلماسی گام بردارد. ماهیت خشونت آمیز این گروه، جایی چندانی برای چنین دیدی را باقی نمی گذارد. در ابتدای به قدرت رسیدن این گروه، نگاه منطقه ای به این جریان و یا حتی قبل از آن، ممکن از نوع برداشت های دیگری بود. کشور های همسایه و منطقه فکر می کردند با طالب، می شود کنار آمد. حتی در زمانیکه جمهوریت ساقط نشده بود، طالبان در نشست های منطقه ای، حضور می یافتند و از یک جریان نمایندگی می کردند. اما نشست اخیر مسکو، عدم تمایل هند و چین و ایران به همکاری با طالبان و فعال شدن دوباره امریکا در منطقه، ارسال کمک های نقدی، چاپ پول جدید و ایجاد کانال های ارتباطی استخباراتی با این گروه از جانب امریکایی ها، نشان میدهد که طالب دوباره یا مجبور است به دامن امریکا بیفتد و یاهم نابود شود. هردو حالت به ضرر شان است و راهی هم ندارند.

ادامه خواندن طالبان در پرتگاه سقوط : عبدالناصر نورزاد

حکومت فراگیر ترفند های تازۀ پاکستان برای مشروعیت بخشیدن به طالبان!

افغانستان تحت حاکمیت طالبان به مثابۀ بهشت و لانۀ امن تروریستان جهانی؛ پس از بیست سال حضور سنگین نظامی و سیاسی امریکا در این کشور روز های دشوار و آزمونی  و شرایط بس پیچیده و مبهم و تنش آلود را در موجی از فقر و بیکاری و ستیزه جویی های همگانی و از هم گسیختگی های شدید سیاسی و اجتماعی و اقتصادی پشت سر می گذارند.

در هرچند بیش از یک سال از حکومت طالبان سپری شده و از قانونیت و مشروعیت ملی و بین المللی آن خبری نیست و تا کنون هیچ کشوری امارت طالبان را به رسمیت نشناخته است؛ اما با همان سنگینی به محل شدید ترین رقابت های سیاسی و اقتصادی میان قدرت های شرقی و غربی زیر نام تعامل سیاسی با طالبان بدل شده است. این تعامل به مثابۀ تیغی زهر آلود بر گلوی مردم افغانستان هر روز طالبان را تقویت کرده و فرصت بیشتری به طالبان می دهد تا پاشنه های خویش را بر گردههای مردم افغانستان بویژه اقوام غیر پشتون بیشتر فرو ببرند.

ادامه خواندن طالبان ابزاری برای پاکستان؛ برای بازی باامریکا؛ چین و روسیه : نویسنده ؛ مهرالدین مشید

هارون یوسفی شاعر و طنزپرداز شناخته شده کشور یک خبر غم انگیز از مریضی اش در صفحه فیسبوک اش نشر نموده، برایش شفاء عاجل وی ازبارگاه خداوند دعا میکنیم.

سرنوشت

آن دشمن دیرینه و جانی سرطان است

گه در سر و گه در تن و گاهی به «فلان» است

چندیست که مهمان همین دشمن جانم

هرچند که خورد است ولی آفتِ جان است

آوازه‌ی این دردِ مرا هر که شنیده‌ست

یک عده خوش و عده‌ی  دیگر  نگران است

طنزی نسرودیم و دو سطری ننوشتیم

صد راز به لپتاپک این بنده نهان است

من قصه‌ی تلخ غم خود را به که گویم!

«چیزی که عیان است چی حاجت به بیان است»

این دردِ پدر لعنت و این دانه‌ی بی مهر 

گویند که حتا به تنِ شاه عمان است

ترسم نه ز مرگ است و نه از روز قیامت

تشویش من از دلهره‌ی «آمنه جان» است 

ادامه خواندن شعر بنام سرنوشت؛ شرح حال مریضی هارون یوسفی طنز پرداز محبوب کشور ماست.

بازی سرنوشت

کشتی شکستگانیم ای بادشرطه برخیز

باشد که بازبینیم دیدارآشنارا

پس از آن روز دیگر قراری نیافتیم و برعکس چنان در پرتگاه ناقراری های پر از ماجرا ها افتادیم و لالهان و سرگردان شدیم که طلسم حیرت آن چون کابوسی بر روان ما هر لحظه بیشتر از لحظه دیگر سنگینی میکند و بجای بازگشت قرار، بر ناقراری های ما بیشتر می افزاید. اما هزاران دریغ و درد،  این کابوس را که زنده گی اش خوانند و بر آن سرنوشت نام نهاده اند، هر روز طناب عمر ما را مانند دو موش سیاه و سفید کوتاه می سازد و گاهی چنان تیغ از دمار نفس های ما بیرون می کند که حتا توان آه گفتن را هم از ما می رباید. مگر آن روز یک باره سرنوشت خویش را به حراج گذاشتیم و بازی تازه را با آن آغاز کردیم؟ شاید پاسخ گفتن به این‌ پرسش که گویا چه شد، یک باره سرنوشت خویش را چون مهره های شگفت زده و هیجانی در تختهء شطرنج نهادیم، ساده نباشد؛

ادامه خواندن بازی سرنوشت : نوشتهً مهرالدین مشید

خبردار بیگانه بیگانه است

زبیگانه این خانه ویرانه است

https://www.facebook.com/aabid.bahram/videos/3583721068371784

مارها کوچ کنید از وطنم

زهرپاشی نکنید در بدنم

خشمِ من دشنه شده پیشِ خودم

دشنه پنهان شده لای چپنم

تنِ خود را به سلامت ببرید!

ورنه این‌جا و نشانی سخنم

ادامه خواندن وطنم ، ای وطنم، ای وطنم! : استاد جاوید فرهاد

این چهرهٔ مرموز بنیانگذار کشوری است که (بیش از ۴ دهه در پهلوی ایران و کشور های مشخص دیگر)، برای افغانستان قهرمان تخریب و پهلوان کشتار تربیه و ارسال کرده و می کند.

استعمار بر سبیل عادت، در طول تاریخ مخصوصاً در کشور های جهان سوم از بدکارترین ها قهرمان و اسطوره می سازد.

میتوان با آشنایی مختصر با “قائد اعظم” به ماهیت دیگر قهرمانان ساخته و پرداختهٔ استعمار قسماً پی برد.

بلی!‌

این چهرهٔ به ظاهر نحیف، کارآترین وسیله در تجزیهٔ هند بود.

چهره ای که بیش از نیم میلیارد مسلمان هند را به سه بخش جدا کرد.

ادامه خواندن این چهرهً مرموز کیست؟–دا ناولی او مرموزه څیره  څوک ده؟ : نوشتهً داکتر ناصر اوریا

بی بی حاجیه انابت ایماق اکبری فرزند الحاج احمد علی خان اکبری ، به تاریخ ۲۱ مارچ سال ۱۹۵۸ میلادی  برابر با  اول حمل ۱۳۳۷ خورشید، در شهر کابل دیده به جهان گشود. 

تحصیلاتش را در لیسه عایشه درانی آغاز و ادامه داد و در سال ۱۳۵۵ خور شیدی زمانی که متعلم صنف دهم بود با داکتر فیض الله ایماق مدیر عمومی وقت برنامه های محلی رادیو افغانستان ازدواج و سپس  به لیسهء (دمیرمنو تولنه) تبدیل ودرسال ۱۳۵۷ از آن فارغ التحصیل گردید. 

نسبت علاقه زیادی که به مطالعه داشت به  خواندن مجلات و روز نامه های  چاپ  افغانستان  و ایران  می پرداخت . 

پس از ختم تحصیل همکاری اش را بطور رسمی  به حیث نطاق برنامه اوزبیکی در رادیو افغانستان آغاز نمود. و  هم زمان در تهیه وترتیب برنامه های ادبی  ادبیات عامیانه سهم می گرفت و آنرا دکلمه میکرد. 

ادامه خواندن زندگینامه بانو انابت ایماق ژورنالیست وناطق سابقه دار افغانستان ؛ فعلاٌ مقیم کانادا

جناب محترم سادات کتابی را تحت عنوان حال واحوال سرزمین من طی (۴۵۰) صفحه طور دیجیتال بچاپ رسانیده است. هموطنان عزیز ما میتوانند برای باز شدن و مطالعه کتاب بروی لینک فشار بدهند و از این کتاب مفید لذت ببرند.

https://mariadaro.com/wp-content/uploads/2022/11/sarzamin.pdf

رابعه جان!

به تو مینویسم از فراسوی سده ها، از سرزمین زندگان به خاکدان مردگان. سال دوهزارودوازده است. میسـنجم: نزدیک به هــزاروهفتاد سـال پیش کشـته شـده ای و سـوسـوی شـکوه نامت به نخسـتین پـرونده “قتل ناموسی” گره میخورد.

رابعه! بگذار بگویم مرا با سروده هایت کاری نیست. میدانم نخستین دوشیزه سرودپرداز کشورم هستی. میدانم نامور، پارسا و پرآوازه ای؛ و نیز همزاد زبان مان: فارسی. میدانم آرامگاهت را زنان و مردان نیایشگاه ساخته اند.

باز میگویم به سروده هایت دلبستگی ندارم. آخـر، در سرزمین عشق و دروغ و کشتار هر کس شاعر است. اینجا جنگسالاران هم شعر مینویسند. دوشیزگان گاه در تنگنای سلولها و گاه در پشت دیوارهای گلین کاشانه های روستایی میسرایند. دستگاه رادیو و برنامه ویژه “سرود بانوان” هم داریم. دختران ما از کنار اجاق و دیگدان دزدانه بیرون میروند، با تلفونهای همراه به رادیو زنگ میزنند و نگاشته ها شان را دکلمه میکنند. آنها ازین هنر در دو لایه کار میگیرند: گفتن سخن راست و پوشاندن سخن راست.

ادامه خواندن شادخت و برده « نامه به رابعه بلخی» نگارنده : نوشین ارباب زاده و مترجم دکتور صبورالله سیاه سنگ

الهی کی شود روزی که مایان بی ملا گردیم؟

شویم آزاد از بند خرافات بی بلا گردیم

شده سالها گهی اینجا و آنجا می رویم از ترس 

نشاید این چنین اندر جهان پخش و پلا گردیم

نبینیم وحشت و دهشت به شرق و غرب این کشور

ز ملک و میهن زیبای خود تا کی جلا گردیم؟

ادامه خواندن دعا : سلطان محمود غیاثی

افغانستان روزگار خیلی حساس و وحشتناک و آزمونی را سپری می کند که شرایط آن حتا در تعریف های متعارف جامعه شناسی قابل تفسیر نیست. سخن برسر افغانستان سخن بر سر درد های بی پایان و رنج های بی‌درمان مردان و زنان این کشور به تاراج رفته در پرتگاه تروریزم و باتلاق تروریستان است که روح و روان آنان در زیر شلاق ها و کیبل طالبان افسرده تر و بیمارتر می شوند. هرچند در ماتم سرای افغانستان تحت حاکمیت طالبان آرزوی های مردان و زنان این سرزمین مانند زنگوله های یخ درحال ذوب شدن است و اما در این میان آرزو های شیرین و تک درخت آرمان های دختران مظلوم این سرزمین بیشتر از هر زمانی ناشگفته در حال پرپر شدن است.

ادامه خواندن  تک درخت آرزو های دختران مظلوم افغانستان چگونه ناشگفته پرپر می شوند : مهرالدین مشید

پنجه شور جنون پاره گریبانم کرد

    باز سودای کسی بی سرو سامانم کرد

دیده را شام غمت رخصت اشکی دادم

    آن قدر ریخت که تن راه طوفانم کرد

ادامه خواندن پنجه جنون : مک الشعرا “قاری عبدالله”

افغانستان از زخم خونین گرباچوف تا مکان خدا رها شدۀ بایدن

تهاجم شوروی به افغانستان در واقع نقطۀ عطفی در تاریخ معاصر است که آبستن حوادث گوناگونی در جهان گردید و پی آمد های متضاد آن تاریخ سیاسی منطقه و جهان را وارد تحولات جدید نموده و چرخۀ این دگرگونی ها هر روز رخداد های تازه به تازه را کلید می زند. این تهاجم چرخۀ اسلام سیاسی را شتاب بی پیشینه داد و اسلام سیاسی را وارد تحولات شگرف نمود و سبب دگرگونی های بنیادی در جهان گردید؛ اما دریغ و درد که این تحول پیش از آنکه به بلوغ فکری و فرهنگی برسد و جایگاۀ خود را بحیث

ادامه خواندن  تروریسم محصول سیطره جویی قدرت های بزرگ و سرخورده گی اسلام سیاسی : مهرالدین مشید

دیگر بهار نارد فصل خزان پیری

گل نشگفد ازین بعد در گلستان پیری

ای وای و ای دریغا درد است و نامرادی

بی حالی است و سستی اینست نشان پیری

ادامه خواندن شکوه : استاد محمد اسحاق ثنا

واژه شناسی MORPHOLOGY

واج یا واگ یا واژ شکل اوستایی آن Vach و نیز Väocat  هندی باستانی و سنسکرت آن Vach  وViväkti در پهلوی واژک شده است  به معنی  سخن و آنچه که انسان برای گفتن ادا می کند. 

ریشه شناسی واژه کلمه: الکلمه عند النحاه اللفظ الداله علی معنی   

این واژه از زبان سامی به زبان عربی آمده و به معنی سخنی که معنی داشته باشد. پیش از آن که به شناسایی یا تعریق واژه بپردازم ، خاطر نشان می سازم تعریفی که در کتاب های ادبیات یشین آمده است ، که لفظ با معنی را کلمه گویند از قاموس دستور زبان امروزی برداشته شده است. مفهوم واژه و ارایه تعریفی کارآمد از آن کار ساده‌ای نیست و دشواری این کار از تحلیل ساده‌ترین داده‌های زبانی آشکار می‌شود، هرچند اهل زبان به طور شمی مفهوم واژه را می‌شناسند و از این واحد ساختاری در تولید جمله‌ها (نحو) استفاده می‌کنند.

ادامه خواندن واژه چیست : دکتور حمیدالله مفید

یا رب دگر مده به کسى تیره بخت ما

وین روزگار تلخ و شبستان سخت ما

در خارزار و شوره زمین عمر ما گذشت

کفش است پینه پینه و کرباس رخت ما

ادامه خواندن روزگار تلخ : مسعود زراب

یک‌روز دو نفر با هم سخت مباحثه داشتند و زنده‌یاد استاد “ره‌نورد زریاب” نیز به جُستار جدل‌آمیز آنان گوش می‌داد. 

هر دو طرف می‌کوشیدند به هر گونه‌ای که شده برهان بیاورند و یک‌دیگر را مُجاب کنند. هیچ‌کدام هم از موضع سخت‌گیرانه‌ی شان عقب‌گرد نداشتند. سرانجام هردو طرف مورد بحث، استاد زریاب را به‌ داوری فرا خواندند؛ اما استاد زریاب که خُلقش تنگ شده بود، عینک‌هایش را با دو انگشتِ دستِ راستش روی چشمانش جابه‌جا نمود، گلویش را صاف کرد و با صدای ملایم؛ ولی پرسش برانگیزی گفت:

“بحث بر سرِ چیست؟”

ادامه خواندن بحث سرچیست : استاد جاوید فرهاد

با دود از وراى  بدن ميشود برون

اين درد ها كه از سر و تن ميشود برون

با  نور با جلايش رؤياى زنده گى

از ديده هاى خسته زن ميشود برون

ادامه خواندن با دود از ورای بدن میشود برون ؛شعر زیبا از : پرنیان صدیقیان

فرهنگ تنها شعر وموسیقی نیست ،فرهنگ تمام داشته های مادی ومعنوی یک جامعه راتشکیل میدهد که شعروموسیقی جزء از اجزای آن میباشد .

 کلیه عادات ،رسوم ،باورها ،اخلاقها و ابزارهایی که در آن موثراند ،در مقوله فرهنگ جای گرفته است. زبان ، ادبیات هنر با تمام ابعادش ، باورها، اندیشه های سیاسی و دینی در مقوله فرهنگ می گنجد.

ادامه خواندن فرهنگ تنها شعر وموسیقی نیست : غلام فاروق سروش