مرگ نادیا انجمن هریوای آزاد را تکان داد/ / CNN

نوشته از داکتر سیاه سنگ

افغانستان/ هفدهم سپتمبر 2006: شاعر جوان هرات – سرایندۀ این مصراع‌ها – “من و این کنج اسارت، غم ناکامی و حسرت /که عبث زاده‌ام و مُهر بباید به زبانم/ دانم ای دل که بهاران بود و موسم عشرت /من پربسته چه سازم که پریدن نتوانم” اولین کتاب خود را پخش کرده بود؛ اما اعضای خانوادۀ شوهرش می‌پنداشتند که برای آنان ننگ شرم‌ساری بار آورده است.

نامش نادیا انجمن است. پارسال کشته شد. این قهرمان محلی از پذیرفتن حکم ممنوعیت ط.ـالبان بر آموزش دختران و زنان سرپیچی کرده بود و پنهانی با گروهی از دوستان ادبیات می‌خواند. شعرش او را پرآوازه ساخت و مرگش هریوای آزاد را تکان داد. هزاران تن در مراسم تشییع جنازۀ نادیا انجمن شرکت کردند. یگانه پسرش – هنگام مرگ مادر – شش‌ماهه ماند.

گزارش‌گر: چه و چگونه رخ داد؟

مادر: نادیا معصوم بود. کشته شد.

گزارش‌گر: چند سال داشت؟

مادر: بیست‌وپنج سال

گزارش‌گر: شما چه کسی را مقصر مرگ نادیا می‌دانید؟

ادامه خواندن مرگ نادیا انجمن هریوای آزاد را تکان داد/ / CNN

 شانسی برای نجات افغانستان باقی مانده یا فرصت‌ها از دست رفته‌اند؟ : مهرالدین مشید

بیداری جمعی مردم؛ بازسازی مشروعیت سیاسی

این پرسشی است که هر لحظه در افکار مردم افغانستان، چه در داخل و چه بیرون از این کشور تداعی می شود؛ البته با این دلیل که آنان می دانند، افغانستان در یکی از حساس‌ترین و تاریک‌ ترین مقاطع تاریخ معاصر خود قرار دارد؛ زیرا نه تنها سقوط جمهوریت، بازگشت طالبان، فروپاشی نهادهای مدنی و مهاجرت نخبگان؛ بلکه از همه مهم تر اختلاف های شدید گروهی و قومی در اردوگاه مخالفان طالبان، بسیاری را به این باور رسانده است که فرصت‌های تاریخی برای نجات این سرزمین از دست رفته است. اما واقعیت تاریخی و تحلیل ژئوپولیتیکی نشان می‌دهد که در پس این تاریکی ها،

ادامه خواندن  شانسی برای نجات افغانستان باقی مانده یا فرصت‌ها از دست رفته‌اند؟ : مهرالدین مشید

پاکستان؛ درگیر جنگ نیابتی هند یا اسیر میراث تروریست‌پروری های خویش؟ : مهرالدین مشید

پیاله کافی؛ دیروز زهری به کام مردم افغانستان و امروز زهری به کام پاکستان

پاکستان در دهه‌های اخیر در معرض یکی از پیچیده‌ ترین بحران‌های امنیتی تاریخ خود قرار گرفته است. افزایش حملات «تحریک طالبان پاکستان (TTP)»، گسترش ناامنی در مناطق قبایلی و تنش‌های دیپلماتیک با کابل و دهلی نو، این کشور را در موقعیتی متزلزل قرار داده است. این فضای وهم آلود و پر تنش مقام های پاکستانی را بیش از هر زمانی نگران ساخته است. در چنین فضایی، این پرسش بنیادین مطرح می‌شود که آیا پاکستان قربانی جنگ نیابتی هند است، یا در واقع بهای سیاست‌های دیرینه خود در حمایت از تروریسم را می‌پردازد؟ با تشدید تنش ها میان اسلام آباد و کابل، مقام های پاکستانی ادعا کرده اند که این کشور قربانی جنگ نیابتی هند است.

ادامه خواندن پاکستان؛ درگیر جنگ نیابتی هند یا اسیر میراث تروریست‌پروری های خویش؟ : مهرالدین مشید

معامله‌ای که آتش ناامنی را شعله‌ورتر می‌سازد : احمد سعیدی

بر حال آنکس باید گریست، که دخلش بود نوزده و خرج بیست:

خواجه آصف وزیر دفاع پاکستان به تازه گی گفته است که طالبان افغانی ده میلیارد کلدار پاکستانی از ما خواسته اند تا طالبان پاکستانی را از مرزهای پاکستان به نقاط دور دست افغانستان انتقال دهند. و وزیر دفاع پاکستان اظهار داشته که ما حاضر هستیم پول بیشتر بدهیم اما مشروط بر اینکه طالبان افغانی کتباً تعهد کنند که طالبانی پاکستانی را مهار می‌کنند. 

ادامه خواندن معامله‌ای که آتش ناامنی را شعله‌ورتر می‌سازد : احمد سعیدی

تهدیدهای پاکستان برضد افغانستان؛ از سیاست بازدارندگی تا بازی ژئوپولیتیک : مهرالدین مشید

از سیاست بازدارنده گی تا تغییر در رهبری طالبان

روابط افغانستان و پاکستان در طول هفت دههٔ گذشته همواره درگیر بی‌اعتمادی، رقابت ژئوپولیتیک و تداخل منافع امنیتی بوده است. با قدرت‌ گیری مجدد طالبان در کابل (۲۰۲۱)، انتظار می‌رفت که روابط دو کشور بهبود یابد؛ اما روندها نشان داد که سیاست اسلام‌آباد همچنان مبتنی بر بازدارندگی و فشار است. مواضع اخیر جنرال خواجه آصف وزیر دفاع پاکستان، نشان می‌دهد که تهدیدهای جدید علیه افغانستان نه از موضع قدرت؛ بلکه از دل بحران‌های درونی پاکستان و تحولات ژئوپولیتیک منطقه ناشی می‌شود. 

ادامه خواندن تهدیدهای پاکستان برضد افغانستان؛ از سیاست بازدارندگی تا بازی ژئوپولیتیک : مهرالدین مشید

قهرمانی تیم فوتسال؛ نمادی از وحدت ملی و امیدی برای غلبه بر تروریسم : مهرالدین مشید

شگفتن گل های لیخنند در سرزمین به تاراج رفته

در روزگاری که مردم افغانستان زیر سایهٔ اندوه، جنگ و جدایی‌های قومی و تضاد های ایدئولوژیک سخت ضجه می‌کشد، قهرمانی تیم فوتسال کشور نه‌ تنها یک پیروزی ورزشی بی بدیل؛ بلکه تجلی دوبارهٔ روح ملی و همبستگی مردم افغانستان است که به مثابه تاریخ سازان در حوزه ورزش، برای خود پیروزی و برای مردم افغانستان افتخار آفریدند. این پیروزی به مثابه دستاورد بزرگ، نشان داد که فراتر از مرزهای قوم و زبان، هنوز قلبی واحد برای افغانستان دردمند می‌تپد. این قهرمانی امید نجات را در قلب های خسته و ریشی به صدا درآورد.

ادامه خواندن قهرمانی تیم فوتسال؛ نمادی از وحدت ملی و امیدی برای غلبه بر تروریسم : مهرالدین مشید

تهدیدهای پاکستان برضد افغانستان؛ از سیاست باز دارندگی تا بازی ژئوپولیتیک : مهرالدین مشید

از سیاست بازدارنده گی تا تغییر در رهبری طالبان

روابط افغانستان و پاکستان در طول هفت دههٔ گذشته همواره درگیر بی‌اعتمادی، رقابت ژئوپولیتیک و تداخل منافع امنیتی بوده است. با قدرت‌ گیری مجدد طالبان در کابل (۲۰۲۱)، انتظار می‌رفت که روابط دو کشور بهبود یابد؛ اما روندها نشان داد که سیاست اسلام‌آباد همچنان مبتنی بر بازدارندگی و فشار است. مواضع اخیر جنرال خواجه آصف وزیر دفاع پاکستان، نشان می‌دهد که تهدیدهای جدید علیه افغانستان نه از موضع قدرت؛ بلکه از دل بحران‌های درونی پاکستان و تحولات ژئوپولیتیک منطقه ناشی می‌شود. 

ادامه خواندن تهدیدهای پاکستان برضد افغانستان؛ از سیاست باز دارندگی تا بازی ژئوپولیتیک : مهرالدین مشید

فاشیزم و کورمار : استاد نصرالله پرتونادری

از پیرمرد پرسیدم، بسیار فاشیزم فاشیزم گفته می‌شود. به نظر تو این فاشیزم چیست؟

چُرت زد، چُرت زد، چرت زد و سکوت درازی کرد که از پرسش خود پشیمان شدم. تا این که به گپ آمد و گفت: می‌دانی! در جهان اگر بخواهیم فاشیزم را به موجود زنده‌یی همانند کنیم؛ آن موجود زنده « کورمار» است. مردمان باوردارند که در میان ماران، مار کوچک؛ ولی کشنده‌یی نیز زنده گی می‌کند که بینایی ندارد و آن را کورمار گویند. ” 

کورمار “مار زیرک‌ساری است. جهان را نه با چشم‌های خود؛ بل با کوری خود می‌بیند. انسان یا هر موجود زندۀ دیگری که در نزدیکی‌های او پدیدار شود، به زودی موجودیت او را حس می‌کند. در برابر گرمای زنده‌گی زنده‌ جان‌های دیگر حساسیت شگرفی دارد. می‌شود گفت بدش می‌آید.

ادامه خواندن فاشیزم و کورمار : استاد نصرالله پرتونادری

پیام آخرین: عبدالرحمن پژواک

«به جان ساقی که همراز و همنشین من است

به جق می که انیس دل حزین من است

نماز کوی بتان کیش آخرین من است

نشان سجده به بتخانه بر جبین من است

ادامه خواندن پیام آخرین: عبدالرحمن پژواک

پروفیسر غلام محمد میمنگی : داکتر ناصر اوریا

پروفیسر غلام محمد میمنگی در سال ۱۲۵۲ هجری شمسی مطابق ۱۸۷۳ عیسوی در شهر میمنه در ولایت فاریاب افغانستان چشم به جهان گشود. وی تا سن ۷ سالگی در میمنه زندگی کرد و بعد از آن به امر امیر عبدالرحمن خان با خانواده اش به کابل منتقل و در گذر قاضی شهر کابل مسکن گزین گردید.پدرش عبدالباقی خان مینگ باشی، یکی از سران بانفوذِ قوم ازبک در منطقهٔ خود بود که از طرف امیر عبدالرحمن خان به جرم دوستی و همکاری با سردار محمد ایوب خان در قیام علیه امیر به کابل انتقال و محبوس و سپس به قتل رسید.غلام محمد در سن سیزده سالگی پدرش را از دست داد و با تنخواه یا معاشی که از طرف دولت ۳۰ روپیه برای مادرش و ۵ روپیه برای غلام محمد تعیین شده بود امرار حیات مینمود.

ادامه خواندن پروفیسر غلام محمد میمنگی : داکتر ناصر اوریا

 بزرگ‌ داشت از ابوالفضل بیهقی : استاد پرتو نادری

گفتند روز نخست عقرب، روز بزرگ‌داشت از ابوالفضل بیهقی‌ست. به یاد نوشتهء کتاب‌سوزان در انجمن نویسنده‌گان افغانستان افتادم که بیست و اند سال پیش نوشته بودم.

… یك روز دیگر كه دهان بخاری باز بود و مطالعه می كرد از بخاری صدایی شنیدم كه مرا تكان داد. كسی با لهجه‌یی سخن می‌گفت كه تا كنون نشنیده بودم كه زبان پارسی دری را با این همه زیبایی و شكوه سخن بگویند.

حیران بودم كه این بزرگوار كی‌ است. این قدر فكر كردم كه از شمار نخبه‌گان است. 

ادامه خواندن  بزرگ‌ داشت از ابوالفضل بیهقی : استاد پرتو نادری

سخنان خواجه آصف، ابزار فشار یا اعلان جنگ؟ :احمد سعیدی

احمد سعیدی

تبصره ی بر سخنان گستاخانه خواجه آصف وزیر دفاع پاکستان :

اظهارات امروز خواجه آصف، وزیر دفاع پاکستان مبنی بر این‌که اگر مذاکرات در استانبول نتیجه ندهد، به سوی یک جنگ آشکار می‌رویم. 

به باور من این سخنان چند لایه دارد:

از یک طرف نشان دهنده افزایش فشار سیاسی و روانی اسلام‌آباد بر طالبان است. پاکستان با چنین اظهاراتی می‌خواهد به طالبان پیام دهد که ادامهٔ وضعیت کنونی، به‌ویژه پناه دادن یا چشم‌پوشی از فعالیت گروه‌های مخالف مسلح بلوچ BLA و تحریک طالبان پاکستان (TTP) در خاک افغانستان، برای اسلام‌آباد قابل تحمل نیست؛ در واقع این سخن نوعی تهدید برای گرفتن امتیاز در مذاکرات استانبول است. خواجه آصف با استفاده از واژه‌ی جنگ آشکار، زمینه‌سازی تبلیغاتی برای توجیه هرگونه اقدام نظامی احتمالی در آینده را می‌سازد؛ یعنی اگر مذاکرات شکست بخورد، پاکستان بتواند حملات محدود یا فرامرزی را با عنوان دفاع از خود یا مبارزه با تروریزم مشروع جلوه دهد.

هم‌زمان این اظهارات پیام داخلی نیز دارد و نشان می‌دهد حکومت پاکستان زیر فشار سیاسی و نظامی داخلی است؛ بنابراین بیان چنین جملاتی در داخل کشور نوعی نمایش اقتدار و پاسخ‌گویی به منتقدان به شمار می‌رود. 

همچنین آصف با این جمله عملاً فشار را بر میزبانان مذاکرات (ترکیه و قطر) نیز می‌افزاید تا از نفوذ خود بر طالبان استفاده کنند و اسلام‌آباد را با دست خالی از میز بیرون نکنند.

در مجموع، این سخنان را نباید فوراً به‌معنای تصمیم قطعی برای جنگ دانست، بلکه ابزاری سیاسی برای افزایش اهرم فشار در مذاکرات استانبول است؛ با این حال اگر روند گفت‌وگوها واقعاً به بن‌بست برسد، امکان اقدام نظامی محدود یا حملات مرزی از سوی پاکستان دور از انتظار نیست.

انیس آزاد : استاد پرتو نادرى 

نخستین‌بار نام انیس آزاد را در زندان پل‌چرخی از زبان صبور سیاسنگ شنیدم. از استعداد بزرگ او در شعر و شاعری سخن می‌گفت، از استقامت و پای‌داری او  و از پیوندی که با مبارز نستوه مجیدکلکانی داشته است. از اعدام او و یاران او به تلخی یاد می‌کرد. سیاسنگ که در آن روزگار به دشواری شعر و شاعری کس دیگری را تایید می‌کرد از انیس آزاد به نیکویی سخن می‌گفت.نمی‌دانم که انیس آزاد چه زمانی به شعر وشاعری آغاز کرده بود. شایدهم در زندان. زندان جای‌گاه شگفتی است. زندان بسیاری از استعدادهای نهفتۀ زندانی را بیدار می‌کند. برای آن‌ که زمان آن فراهم می‌شود که انسان به درون خود نقبی زند و همه چیز را در درون خود پیدا کند. گاهی می‌گویند که انسان مانند کوه است؛ بلی چنین است؛ اما انسان زمانی چنان کوهی جلوه می‌کند که ظرفیت‌های پنهانی خود را بشناسد.

ادامه خواندن انیس آزاد : استاد پرتو نادرى 

مهندسی قومی یا طرح توازن قومی در ساختار قدرت طالبان : مهرالدین مشید

مشروعیت‌ بخشی قومی؛ از توجیه انحصار تا مهندسی پساطالبان

پس از بازگشت طالبان به قدرت در سال ۲۰۲۱، موضوع ترکیب قومی در ساختار حاکمیت افغانستان بار دیگر به یکی از محورهای اصلی منازعهٔ مشروعیت سیاسی تبدیل شده است. زلمی خلیل‌زاد، دیپلمات افغان‌تبار آمریکایی، در اظهارات جدید خود خواستار آن شد که طالبان برای کسب مشروعیت داخلی و بین‌المللی، چند چهرهٔ تاجک را در بدنهٔ قدرت خود بپذیرند. جا دارد تا به بررسی ابعاد سیاسی، قومی و ژئوپولیتیکی این ابتکار پرداخته شود و واضح گردد که چنین پیشنهاد هایی، هرچند در ظاهر در راستای مشارکت سیاسی شکل گرفته؛ اما این ابتکار بدون ایجاد تغییر بنیادین در منطق انحصاری طالبان، نمی‌تواند به توازن قومی واقعی منجر شود و زمینه برای ساختار یک حکومت مشروع در سطح ملی و بین المللی در افغانستان فراهم گردد.

ادامه خواندن مهندسی قومی یا طرح توازن قومی در ساختار قدرت طالبان : مهرالدین مشید

«طالبان و بیگانگی با وجدان تاریخی افغانستان : مهرالدین مشید

از انحراف ایدئولوژیک تا بیگانگی با روح تاریخی مردم افغانستان

طالبان خود را وارث ایمان، سنت و هویت اسلامی افغانستان معرفی می‌کنند، اما در واقعیت، رفتار و ساختار فکری آنان نه تداوم روح تاریخی ملت افغانستان، بلکه نشانه‌ی گسست از آن است. وجدان تاریخی مردم افغانستان در طول قرن ها، بر سه رکن آزادی، عدالت و همزیستی استوار بوده است؛ اما طالبان با ایدئولوژی انحصاری و برداشت قبیله‌ محور از دین، این سه ارزش بنیادین را در هم شکسته‌ اند. از این رو، می‌توان گفت طالبان نه بازتاب سنت، بلکه تحریف سنت و تجلی بیگانگی با وجدان تاریخی جامعه‌اند. کروه طالبان به‌عنوان یک جریان سیاسی-ایدئولوژیک، نه برخاسته از بطن جامعهٔ افغانستان بلکه برآمده از پروژه‌های استخباراتی منطقه‌ای‌اند که در دهه‌های پایانی قرن بیستم برای تحقق اهداف ژئوپولیتیکی قدرت‌های خارجی طراحی و با کمک های سیاسی، مالی و لجستیکی امریکا، عربستان و پاکستان ساخته شد. 

ادامه خواندن «طالبان و بیگانگی با وجدان تاریخی افغانستان : مهرالدین مشید

….عشق بی مضمون نمی ماند : احـــمد محمود امپراطور

در این عالم به جز آن خالق بی چون نمی ماند 

دگر هر چیز فانی میشود گردون نمی ماند 

نه شاخ کبر استبداد و نه مظلوم غم دیده 

یکایک از مکافات عمل بیرون نمی ماند 

ادامه خواندن ….عشق بی مضمون نمی ماند : احـــمد محمود امپراطور

دکتور شهرانی مردی از تبار احساس و مھربانی : خواجه بشیر احمدانصاری

نخستین بار با جناب داکتر عنایت‌الله شھرانی در شام جمعه 28 جنوری سال 1994 میلادی در مـنطقه 9/4 G شھر اسلام‌آباد آشنا شدم و این آشنایی در امتداد این سی‌سال به دوستی ماندگار و احترام پایداری انجامید. نخسیتن چیزی که توجه مرا در ھمان لحظات نخسـت احوال‌پرسی جلب نمود چھره آرام و آھنگ نرم صدای او بود که از جوھر اصیل و شخصیت مھربان مردی نیکو سرشت ترجمانی می‌نمود.

ادامه خواندن دکتور شهرانی مردی از تبار احساس و مھربانی : خواجه بشیر احمدانصاری

سخنان بزرگان جهان : نگارش هارون یوسفی

سخنان کارل مارکس

کارل مارکس فیلسوف، جامعه‌شناس، اقتصاددان و نظریه‌پرداز انقلابی آلمانی بود که در قرن نوزدهم زندگی می‌کرد

کارگران جهان متحد شوید

شما چیزی برای از دست دادن ندارید

******

هنر٬ همیشه و همه جا٬ اعتراف پنهانی و در عین حال حرکتِ جاودانه ی زمانه ی خود است

******

ادامه خواندن سخنان بزرگان جهان : نگارش هارون یوسفی

استاد اکرم نقاش ؛ هنرمند چند بعدُی وطن : ماریا دارو

محمد  اکرم  نقاش  در  مکتب  صنایع  کابل  رشته  خطاطی  و نقاشی را  مسلکی  آموخت در  زمان  که  متعلیم  بود  برای  رنگ  مالی  ونقاشی  منازل  شخصی   فعالیت  میکرد  و به  همین دلیل مردم  عوام  وی  را بنام  رنگمال  یاد میکردند.

مرحوم  محمد اکرم  نقاش  یکی  از  چهره  های  بسیار برجسته و درخشان  هنر  تیاتر های  کابل  بود .

در  مورد  این  هنرمند  خلاق  هیچ  اثر  نوشتار  از  کسی  به  چشم  نخورده  است  در  حالکه  او  یکی  از  محبوب ترین  کمیدن  در  تیاتر  کابل  بود.

ادامه خواندن استاد اکرم نقاش ؛ هنرمند چند بعدُی وطن : ماریا دارو

سنبله آمد به پایان گپ نزن  : احمد محمود امپراطور

سنبله آمد به پایان گپ نزن 

آمد از نو ماه میزان گپ نزن

روزگار است و هزاران حادثات 

پیش از آن گردی پشیمان گپ نزن 

از بری جمعیت خانه بدوش 

ناغلط از باد و باران گپ نزن

ادامه خواندن سنبله آمد به پایان گپ نزن  : احمد محمود امپراطور

افغانستان در آستانه یک بازی پیچیده ژئوپلیتیک : احمد سعیدی

احمد سعیدی


طی سه ماه اخیر مارشال عاصم منیر رئیس ارتش پاکستان سه مرتبه به آمریکا سفر کرده است، در این سه بار سفر برعلاوه اینکه مهمان خاص دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا بوده، با مقامات استخباراتی و نظامی آمریکا نیز دید و باز دید های مفصلی داشته است.

ادامه خواندن افغانستان در آستانه یک بازی پیچیده ژئوپلیتیک : احمد سعیدی