به دلیل وضعیت آشفته چاپ و نشر کتاب و پراگندگی فرهنگی و فقدان ناشر به مفهوم اصلی کلمه بیشترین نقض قانون کاپی رایت در افغانستان صورت میگیرد، بعضی ها به این باور اند که با توجه به اوضاع فعلی کشور طرح مسایلی چون کاپی رایت برای بازار کتاب افغانستان شاید از کلمات لوکس باشد و جنبه تطبیقی ندارد.
در شهر کابل محلی به نام جوی شیر وجود دارد که در آن مطابع و ناشران به شکل خیالی فعالیت مینمایند. در این آشفته بازار هر نوع کتاب را پس از فرمایش، چند روز بعد به دست آورده میتوانید و جالب تر از آن اینکه عده یی فقط در جمع آوری کتاب و سپردن آن به این به اصطلاح ناشران مصروف اند. مشکل اصلی وضعیت کتاب در افغانستان از گذشته آن بوده که در کشور ناشر به مفهوم اصلی کلمه وجود نداشته، کسانیکه پول دارند با گشایش دروازه یک کتابفروشی، در حالیکه اکثراً سواد کافی هم ندارند به چاپ و تجدید چاپ کتب میپردازند. شایعاتی وجود دارد که برخی از این به اصطلاح ناشران در متن اصلی کتب نیز هنگام تجدید چاپ مداخله میکنند، اما اینکه تا چه حد حقیقت دارد باید مورد ارزیابی قرار گیرد. سوالی مطرح میشود که چرا این بازار تقلبی گرم است؟ بعضی از صاحبنظران علت این مسأله را در قدرت پایین خرید مردم میدانند، چون خوانندگان نمیتوانند کتب را به قیمت اصلی و به کیفیت عالی بخرند و با این حال ناشران خیالی این کتب را در کاغذ بی کیفیت تجدید چاپ نموده به قیمت پایینتر از اصل به فروش میرسانند. در بعضی موارد آثار نویسندگان متوفی کشور نیز با همین کیفیت پایین (احتمالاً بدون اجازه اقارب آنان) تجدید چاپ میشود و گفته میشود که از خانواده های ناشران در این زمینه اجازه کمتر دریافت میشود. این کار به ذات خود یک تخطی صریح و خلاف ورزی آشکار از اخلاق انتشار کتاب است. چنان نیز واقع شده که در صفحه اول کتابی از یک نویسنده بزرگ کشور چند کلمه به عنوان مقدمه نوشته شده و به این بهانه تجدید چاپ گردیده است. وزارت اطلاعات و فرهنگ باید شرایطی را به وجود بیاورد که میان نویسنده، ناشر و خواننده به نحوی ارتباط ارگانیک و آگاهانه بر قرار شده ناشر خوب در همآهنگی با نویسنده خوب برای خواننده خوب مواد اصلی تغذیه معنوی جامعه را ارائه کند. بیش از هشت سال از تشکیل اداره با ادعای مردمسالاری میگذرد، ولی اگر حتی یک سروی آفاقی صورت گیرد، دیده خواهد شد که بسیاری کسانی که در رده های بالای این نظام مبتنی بر تفکیک قوای ثلاثه نشسته اند، شاید نام روح القوانین را نشنیده باشند. ناشر خوب آنست که برای تغذیه نظام دموکراتیک چنین کتابها را به خوانندگان ارائه کند، مسوولان فرهنگ در لحظه کنونی باید به چند نکته توجه داشته باشند:
1- شیوه موجود تجدید چاپ کتب اصلی بدون اجازه ناشر توسط غرفه های کتابفروشی باید کنار گذاشته شود.
2- هر غرفه کتابفروشی یا شخصی که کتابی را تجدید چاپ میکند باید اجازه نامه ناشر را داشته باشد.
3- به اقامه دعوی ناشرانی که کتب شان به شکل غیر قانونی تجدید چاپ شده توجه شود و ناقضین مورد پیگرد قانونی قرار گیرند.
4- غرفه ها و کتابفروشانی که به تجدید چاپ میپردازند باید جوازنامه رسمی وزارت اطلاعات و فرهنگ را دریافت کنند.