افتخار میکنم که من زمانی کارمند وزارت خارجه بوده ام بطور نسبی از اصول مقررات و همه پرنسیب های وزارت امور خارجه آگاهی دارم وزارت امور خارجه در پرتو این ارزش ها میتواند وظایف خود را درست تر انجام دهد تحقق این ارزش ها برای همه هم جنبه قانونی دارد و هم ارزش اخلاقی جناب رئیس جمهور با ایجاد حکومت وحدت ملی طبق هدایت شما همه کارمندان سابقه دار وزارت امور خارجه چه در داخل چه در خارج که سن شان به 65 سالگی رسیده بود به تقاعد سوق داده شده اند به استثنای کاکای شما آقای اکمل غنی که بالای 80 سال عمر دارد جناب رئیس جمهور مقررات در وزارت خارجه
بخاطر تحقق عدالت طور پیشبینی شده که یک کارمند وزارت خارجه سه سال را در داخل کشور و سه سال دیگر را در بیرون کشور ایفای وظیفه نماید مشروط بر اینکه کارمند برحال وزارت خارجه باشد جناب رئیس جمهور شما آقای احمد یوسف نورستانی رئیس قبلی کمیسون انتخابات که متهم به خیانت ملی است روی کدام اصول سفیر اسپانیا مقرر کرده اید کاکای شما جناب قیوم خان کوچی که بالای 80 سال عمر دارد همچنان شنیده می شود که یک تعداد اشخاص و افراد دیگری که در جریان انتخابات با خیانت متهم اند میخواهید آنها را به پست های مهم دیپلوماتیک در خارج کشور مقرر نمایید در حال که شعار انتخاباتی شما را تا هنوز مردم به یاد دارند که گفته بودید هیچ افغان از افغان دیگر بهتر نیست با در نظرداشت کدام اصول و مقررات کاکای 80 ساله خود را سفیر مسکو مقرر کرده اید نه تنها آقای نورستانی و دها تنبل و بیکاره دیگر را نیز میخواهید به وظایف پاک دیپلوماتیک توظیف سازید آیا میخواهید این اداره نیز متهم به خیانت ملی شود جناب رئیس جمهور نه تنها این آدم ها که از آنها نام بردم قبلاً چندین سفیر و کارمندان دیگر که در حکومت وحدت ملی شما بحیث دیپلوماتان عالی رتبه مقرر گردیده اند در طول عمر خود غیر از موزه پاکی با شما و آقای داکتر عبدالله یک ساعت به وزارت امور خارجه ایفای وظیفه نکرده اند اخلاقاً به همچو اجراعات به پیشگاه خدا و عدالت به مردم افغانستان چه جوابی دارید جناب رئیس جمهور اگر شما نمیدانید من نویسنده این مقاله میدانم که سياست علم است اما د ركاربرد اين علم هنر و مهارت خاص ضرورت است همه دست اندركاراني كه در كشور خود مسعوليت وظيفوي دارند چه سياسي چه اقتصادي چه فرهنگي با يك طرق و سياست تدوين شده منطقي امورات محوله را انجام مي دهند اما سياستهاي خارجي دشواري هاي جداگانه يي ديگري دارد بخصوص در شرايط موجود كه افغانستان در اثر مداخلات بيرون مرزي به خصوص پاکستان به مشكلات گوناگون دست و گريبان است مطابق به قوانين قبول شده جهاني در هر كشور سياستهاي خارجي طوريكه از نامش پيداست به عهدهء وزارت امور خارجه همان كشور است درست است رئیس جمهور شخص درجه اول کشور است اما مافوق قانون نیست جناب رئیس جمهور من
اين را هم ميدانم كه سياست خارجي يك كشور امري جدي بوده و سرنوشت كشور و ملت را تعين ميكند كه كوچكترين اشتباه درسياست سرنوشت نا گوار را براي يك ملت رقم ميزند آگاهان سياسي ميدانند كه با موجوديت تروريزم سياست خارجي تمام كشور بغرنج و پيچيده تر گرديده تفكر دقيق در امور سياست خارجي از اهميت خاص برخوردار است بايد فراموش نكنيم كه افغانستان طي سه دهه گذشته مراحل پرفراز و نشيب را پشت سر گذاشته اگر اين سوال را مطرح كنيم كه سياست خارجي افغانستان در دوره حكومت موقت تا دوران حکومت وحدت ملی دست آورد داشته است بلی عمده ترين ها كدام ها اند نواقص و كمبود هاي موجود كه بايد رفع گردد د ركدام سطح اند با اين حقيقت به حكم وجدان بايد صادقانه اعتراف نمود كه بعد از سقوط حكومت طالبان وزارت امور خارجه در سال های مختلف دست آوردهاي ملموس وسيع و منظم داشته است همين دست آوردها با عث آن گرديد تا دستگاه دپلوماسي كشور به طرف كار آمدي بيشتر حركت كرده ودست آوردهاي بزرگ را با خود داشته باشد روحيه احترام متقابل و همكاري را در وزارت امور خارجه در حال حاضر ايجاد گردیده و تلاش صورت میگیرد تا مصمم بودن خود را در راه يك سياست معقول پي ريزي و به اثبات برسانند باور دارم کارمندان وزارت امور خارجه اگر مداخلات بی مورد در امور شان صورت نگیرد منافع ملي را مقدم از همه چيز ميدانند حالا نسبت به گذشته ماشین وزارت امور خارجه به حركت درآمده اگر صلاحیت های این وزارت انحصار مقامات رهبری حکومت نگردد هر روز در پرزه هاي اين ماشين پرزه كار آمد ديگري نصب شده میرود. آنچه که من میدانم
1. وزارت امور خارجه كوشيده تا سياست درحالت انزوا را از افغانستان دورسازد اين سياست را طور اعيار نمودند كه در قالب سياست هاي جهاني و منطقوي و روابط دوجانبه وحتي چند جانبه رونق پيدا کند در حال حاضر بعد از تقرر وزیر خارجه موجود خط ثبات در سياست خارجي نه سرخ باشد نه سبز بلكه مطابق به منافع افغانستان استراتيژي هاي منظم و كارآمد كه طراحي گرديده روزانه به جا مي افتد اين را همه ميدانند كه افغانستا ن به مثابه يك بازيگر زنده و فعال و مستقل درامورات بين المللي تبارزكرده است و مسعوليت تاريخي خويش را در مبارزه عليه تروريزم و دهشت افگني و خشونت سياسي انجام ميدهد.
2. در این اواخر تلاش میشود تا روند سياست خارجي علمي شود رهبري وزارت امورخارجه باور دارد كه براي طراحي سياست خارجي و مديريت آن لازم و ضروري است تا مطابق علوم عصر حاضر با در نظرداشت ذخاير علمي گذشته گام برداشته هر قدر پژوهش تحقيق در حوزه سياست خارجي كشور صورت گيرد خوبتر و منظم تر شده مي رود چقدر خوب است كه بگويم كاربرد سياست علمي در هرزمان و مكان افق هاي روشن را با خود دارد.
3. گام ارزشمند ديگري كه در این اواخر وزارت امور خارجه برداشته بر قراري روابط اقتصادي و سياسي با همه کشور ها بخصوص همسايگان روابط همه جانبه سياسي، اقتصادي و فرهنگي با كشور هاي همسايه بر علاوه اينكه فائد مند بوده و هست باعث انگيزه رقابت ها نيز گرديده نوع نزديكي و همكاري را به وجود آورد و افغانستان دراين موقع توانسته از اهرام اقتصادي در جهت اهداف سياسي خويش استفاده معقول نمايد با در نظرداشت اين سياست كه افغانستان علاقه مند مداخله در امور ديگران نيست و از ديگران نيز عين توقع را دارد رهبری وزارت خارجه اين را باور دارد كه دستگاه دپلوماسي دولت بايد با اين سياست و محور حركت كنند.
4. علاقه مند خواص و عمل كرد هاي مثبت به خاطر روابط حسنه با جهان اسلام و روشن كردن ذهنيت ها را دراين راستا و اين سياست دست آوردهاي عمده را نيز با خود داشت، بگونه مثال.
الف: پيوند مجدد افغانستان باكشور هاي اسلامي و اشتراك فعال در اجلاس كشور هاي اسلامي و بخشيدن قروض كشورهاي اسلامي از افغانستان.
ب: رفع اين ذهنيت كه از طرف دشمنان تبليغ ميشد كه گويا افغانستان يك كشور اشغال شده است با اين شيوه يك نوع همگرائي اسلامي را در جهان اسلام در يك چوكات درست اعياركرده بودند.
5. روابط همه جانبه با كشور هاي اروپائي اين روابط توانست كمبودهاي تكنالوژي و اقتصادي كشور را تامين كند و نقش اروپا در بازسازي افغانستان از جمله اولويت هاي كاري اين وزارت بوده و است روي اين اصل كشور اروپا در مورد حقوق بشر زنان نوسازي سياسي و فرهنگي افغانستان كمك هاي همه جانبه كرده اند مبارزه عليه مواد مخدره و غيره.
6. همكاري استراتيژيك با ايالات متحده امريكا اين روابط در درازمدت به قوت و اتوريته كشور ما موثر بوده در سطح ملي و بين المللي ما و كشور را همه جانبه ميتواند كمك كند هم چنان دپلوماسي فعال در روابط بين المللي شكل گيري سازمان هاي جهاني روش و كار برد هايكه در عصر كنوني پيوند هاي با ارزش در سطح منطقه و جهان دارند مطرح نمودن جايگاه افغانستان در سرنوشت ملت هاي كه با صلح و ديموكراسي باور دارند يك حقيقت دريگري را فراموش نكنيم كه سياست هاي افغانستان درحوزه روابط بين المللي وسيع و موثر بوده اين سياست توانست كشور را از هر نگاه از حالت انزوا نجات دهد از طرف ديگر همكاري هاي منطقوي كه از جمله اهداف عمده سياست خارجي بوده و هست باكشور هاي كه ما روابط نهايت تنگ و تنگ داشته ايم مانند هندوستان، تركيه، تاجكستان و عده از كشور هاي آسياي ميانه در بر داشته كه براي همه قابل درك است.
درحاليكه تا چند سال قبل كمبود نخبگان سياسي در وزارت امور خارجه محسوس بود اما در حال حاضر این کمبود کمتر احساس میشود ضرور نیست جناب رئیس جمهور جنا رئیس اجرایه اشخاص و افراد را که از تقاعد شان سال ها میگذرد یا متهم به خیانت اند به وزارت خارجه پارسل نموده تا سفیر مقرر شوند وخوش بختانه وزارت امور خارجه کادر های جوان و نیرومند در چوکات خود را دارد جناب رئیس جمهور اگر ضرورت شما باشد اجازه فرمایید یک دیپلومات کار آمد را با مشخصات آن خدمت شما معرفی کنم .
الف _ دپلومات بايد مجهز و آشنا با لسان خارجي و بين المللي بخصوص انگليسي كه از اوايل قرن بيستم به اين طرف كار برد بيشتر دارد باشد. دانستن زبان هاي خارجي يكي از اولويت هاي است كه تمام كارمندان دستگاه ديپلوماسي بايد از آن بهره مند باشد. از آنجايكه دپلومات براي انجام وظيفه بطور مستمر با بيگانگان سر و كار دارد بهتر است به زبان آن تسلط داشته باشد تا در برقراري ارتباط به مشكل مواجه نشود و براي آنكه بتواند نزديكي برقرار سازد لازم و ضروري است به زبان شان آشنائي كامل داشته باشد. چنانچه ديپلومات فاقد اين ابزار مهم باشد، حيطهء افرادي كه با آنها سر و كار مي يابد بسيار محدود ميگردد زيرا بدون شك همان گونه كه زبان ميتواند عامل بيسار مهمي در برقراري ميان انسان ها ميباشد، عاملي جدايي و تفرقه نيز خواهد بود.
ب _ ديپلومات بايد بر علاوه زبان هاي بين المللي با زبان محل محیطش نيز آشنا باشد زيرا چنين آشنايي با زبان همان محل نفوذ ديپلومات را در بين مردم و مقامات آنكشور افزايش ميدهد و اين تصور را در ذهن ايشان جاميدهد كه فرد مذبور به فرهنگ آن ملت علاقه وافر دارد.
بايد درنظر داشت كه در عصري زنده گي ميكنيم كه عصري ارتباط و اطلاعات لقب گرفته است كه استفاده از تكنالوژي جديد ارتباط جز اولين ضروريات يك دپلومات است كه بتواند از اين طريق آخرين موضوعات اطلاعاتي را كسب نموده و به تجزيه و تحليل آن بپردازد و با استفاده از عوامل گفته شده در بالا در رسيدن به اهداف و حفظ منافع ملي كشور موفق گردد. از ويژگي هاي ديگر و خيلي ها مهم دپلوماتهاي كشور هاي درجه سوم و بخصوص افغانستان ، هوش و استعداد است. برخورداري دپلومات از هوش وافري نه تنها ويرا در انجام هر وظايفش كمك ميكند بلكه بعنوان يك خصيصه جوهري ساير ويژگي هاي شخص رانيز كاملاً تحت تاثير قرار ميدهد. هوش امري ذاتي است و لهذا دستگاه دپلوماسي هر آنچه را كه بتواند براي مامور خود مهيا نمايد هرگز قادر نخواهد بود مانند القاب و عناوين، هوش و استعداد را به كسي كه فاقد آن است اعطا نمايند.
دپلومات عبارت از شخصيتي است كه داراي مقام رسمي بوده و وسيله پيشبرد سياست خارجي دولت در ساحه بين المللي ميباشد.
البته و متاسفانه از چندی بدینسو مقام محترم ریاست جمهوری برخي از اشخاص و افراد را به وظایف دیپلوماتیک گماشته اند که عوض حلال مشکلات باشند مشكل آفرين اند این اشخاص و افراد را در دستگاه دیپلوماسی چون رئیس جمهور شناس و رئیس اجرایه شناس اند نه تنها مشكل گشانيستند بلكه مشكل آفرين نيز هستند كه ما در گذشته ها نيز از چنين مشكلي بي بهره نمانديم.
ج _ از ويژه گي هاي ديگري كه بايد يك دپلومات كشور هاي مانند افغانستان از آن بهره مند باشند عبارت از صبر و برده باريست. زيرا فعاليت هاي دپلوماتيك معمولاً د ردرازمدت ثمر ميدهند.
لذا دپلومات ميبايد في النفسه صبور و بردبار باشد. در دنياي كنوني براي نايل به اهداف سياست خارجي نبايد عجول بوده، ديپلوماسي بر خلاف اهرام و ابزار نظامي پيروزي آني را به همراه نمي آورد بلكه پيش بين از هر چيز به تامين منافع ملي و تداوم و استمرار آن مي انديشد. چون دپلوماتان اكثراً در خارج از كشور شان فعاليت مي نمايند البته در عرصه بين المللي عمل ميكنند بايد چنين ويژگي هاي را نيز داشته باشند: اشخاص کبیر سن هرگز چنین حوصله مندی را ندارند جناب رئیس جمهور به یقین میدانید یک دیپلومات باید
- تمام قوانين بين المللي را بشناسند ، آنرا بطور جدي رعايت نمايند.
- حقوق دپلوماتيك و قونسلي را كاملاً بدانند تا مطابق آن عمل كنند.
- دپلومات بايد تمام نظام بين المللي را خوب بشناسد.
- آداب، تشريفات وخدمات دپلوماتيك را كاملاً بلد باشد.
- هنر نويسندگي قوي داشته باشد.
- با تمام مسايل ايديولوژي بين المللي مثل حقوق بشر و غيره آشنا باشد.
- نزاكت هاي بين المللي رابداند.
- اعتماد به نفس داشته باشد.
- درگفتار خود بايد فصاحت و بلاغت تام داشته باشد.
- شخص با جرعت با تدبير و با ابتكار باشد.
- از مديريت خوب برخوردار باشد.
- مذاكره كننده خوب باشد.
- اصطلاحات و تاكنيكهاي دپلوماتيك را كه معمولاً درجريان مذاكرات استفاده ميشود بداند. اشخاص را که شما در تقرر شان بحیث سفیر تلاش نموده اید از ویژه گی های فوق برخوردار اند که هرگز نیستند جناب رئیس جمهور با در نظرداشت نبود بست و دفاتر کاری تعدادی از کارمندان وزارت امور خارجه
حاضري موقت امضا مي كنند این کارمندان که دارای تجربه کاری یا تحصیلات در وازت خارجه دارند زمانیکه می شنوند رئیس جمهور خلاف اصول خلاف قانون و مقررات عمل میکند کاکا ماما لالا مقرر میکند بر حال را متقاعد متقاعد را اگر صد ساله هم باشد برحال میسازند حق دارند در مورد صداقت شما از هفت عمل شک و تردید داشته باشید .