استاد شاه ولی ولی مشهور به «ترانه ساز» از هنرمندان وطندوست و آزادیخواه افغانستان بود. او در سال ١٩٢٧ میلادی متولد شد. پدرش، شاه محمد ولی خان دروازی، یکی از مشروطه خواهان مبارز و آگاه، وزیر خارجه و نایب السلطنه شاه امان الله خان بود که در زمان رژیم مستبد نادر خان به جرم آزادیخواهی و همکاری با امان الله خان اعدام شد.
با اعدام پدر، ترانه ساز از درس و تحصیل بنابر آزاد اندیشی و پیوندش با خانواده سیاسی مخالف رژیم نادرشاهی، محروم گردید. بعدها به تحصیل مسلکی موسیقی پرداخت و در کنار فضل احمد «نینواز» به یکی از آهنگسازان و تصنیف نویسان شهیر افغانستان مبدل گشت که آهنگ های ماندگاری از او به جا مانده است.
استاد شاه ولی برای هنرمندان معروف آهنگ های دلنشینی ساخت. تعداد زیادی از آوازخوانان افغانستان با کمپوزهای وی به شهرت رسیدند. از جمله آثار مشهور او عبارتند از «چون جان خراباتم، جانان خراباتم» برای استاد سرآهنگ، «تو با منی، تو با منی» برای احمد ظاهر، «او بچه با تو نرقصم چَه چَه چَه» برای استاد مهوش و «گوش کن دلم به هر تپش نام تو فریاد می‌کند» برای سلما و بیشمار دیگر.
یکی دیگر از آهنگ های مشهور به نام «گریه می کنم به خدا گریه می کنم» را برای احمد ولی ساخت که توسط هنرمندان پاکستانی نیز خوانده شد و پس از اشغال افغانستان بوسیله شوروی، تصنیف این آهنگ تغییر داده شد و توسط وحید زلاند دوباره اجرا گردید:
گریه میکنم، به خدا گریه می کنم
ای بی وطن برای تو من گریه میکنم
بعد از تحولات هفت ثور وی به پاکستان مهاجر شد استاد ترانه ساز از رهبران تنظیم های جهادی که خود را به پاکستان و امریکا و ایران و غیره فروخته بودند تنفر داشت
فیروزه ترانه ساز دختر استاد ترانه ساز در مصاحبه‌ای با ژورنالیست افغان ذبیح الله امانیار می‌گوید:«بعد از آنکه چهره های اصلی سران جهاد به استاد معلوم گردید که خیانت بزرگی را به دلیران راستین راه آزادی و استقلال نمودند و کشور را به ویرانه‌یی مبدل ساختند و تعدادی از وطنداران را به شهادت و تعدادی را آواره دیار بیگانه نمودند، در همبستگی با شهدای راه جهاد و مقاومت مجاهدین واقعی قلم و صدایش را بلند نمود:
کله ها خالیست خالی آدم دانا کجاست
تا رهاند مملکت را از تباهی ها کجاست
حامی آزادی ما شاه امان الله چه شد
همچو او مردی ضرورت این زمان اما کجاست
استاد که خیانت، پستی ها و جنایات تیکه داران جهاد و به اصطلاح رهبران هفتگانه و هشتگانه را در برابر مردمی که به خاطر آزادی وطن جان می‌دادند ناظر بود، سخت مقابل این رهبران خودفروخته تنظیمی برآشفت و سرود:
از خودکش و بیگانه پرستی ای پست
در دست کسان آله یی دستی ای پست
بر ملت و میهنت خیانت کردی
پستی، پستی رزیل و پستی ای پست
، استاد شاه ولی ولی در سن ٨١ سالگی در ١١ دسامبر ٢٠٠٧ در شهر سانفرانسیسکوی امریکا ما را با آهنگ های کم‌نظیر و نام همیشه جاویدانش تنها گذاشت. متاسفانه او با تمام عشقی که به خاک وطنش داشت بالاخره در دیار هجرت در امریکا به خاک سپرده شد.