ياداشت:
به ابتكار دو نهاد محترم «اراده» و «كپس » در همنوايي با دفتر يونوما بروز نزدهم جون كنفرانس بين المللى (آنلاين) تدوير يافت. درين كنفرانس رئيس جمهور افغانستان و خانم ( Deborah Lyons ) نماينده فوق العاده سازمان ملل و رئيس دفتر يونوما در افغانستان اشتراك و صحبت هاى مفصل ايراد نمودند. متعاقباً چهار تن از مسولان نهادهاى افغانى صحبت داشتند و اينجانب به نمايندگى از انجمن حقوقدانان افغان مقيم اروپا صحبت نمودم كه متن مكمل آن بخواننده عزيز تقديم مي‌گردد.
***
با سلام و احترام
سپاس از گردانندگان محترم و دعوت شان از انجمن حقوقدانان افغان مقيم اروپا. مرتبط به عنوان اين كنفرانس بين المللى (دياسپورا و صلح) با نهايت ايجاز مواردى را كه بازتاب نظرات انجمن حقوقدانان است؛ به صورت مشخص و در چند قسمت مطرح مينمايم:
– انگيزه علاقمندى ما به مسايل و مصايب وطن:
دياسپورا در واقع يكى از بزرگترين ظرفيت‌هاى معنوى افغانستان است. انگيزه تلاش ما در پرداختن به مسايل و مصائب وطن، بقول خداونگار بلخ باستان در واقع بازجويى روزگار وصل به اصل است. ما خود را بخش جداناپذير به مادروطن خود ميدانيم، بقول يكى از بزرگان افغانستان:
«افغانان قلب مشترك (وطن مشترك) دارند.»
بدينرو بر مبناى حب‌الوطن من‌الايمان به زادگاه به عزا نشسته خود مي‌نگريم و بمثابه يك نهاد حقوقى طرفدار حق و حقوق مردم، بحيث مدعی‌العموم آنان عمل مي‌نماييم.
هدف انجمن ما اين است كه:
بمثابه مقروض وطن براى مردم مظلوم ما، چه كرده ميتوانيم؟ ( نه اينكه از برج عاج اروپا و بدور از درد جانكاه مردم حرافى نماييم) .
– نگرانى و تشويش ما:
افغانستان در معرض دور ديگر و نوبتى جنگ و ترور، كشتار اهالى ملكى و جنايات جنگى، ضدبشرى و عليه بشريت، به حمام خون مبدل گرديده و همه روزه “كربلا و شطيلا” در آن سرزمين تكرار مي‌گردد.
مردم بزرگ كه طولانى ترين جنگ تحميلى تاريخ را متحمل ميگردند، آماج حداقل ده آفت خانه برانداز مى باشند: فقر، جنگ، فساد گسترده، دولت ناكارا، فقدان حاكميت قانون، آتش افتراق و. .. را در احوال شيوع وسيع طاعون كرونا متقبِل می‌شوند.
– دستيابى به حق صلح:
چهل و پنج سال است كه مداخله و تجاوز بيرونى، آفغانان را از حق دستيابى به صلح محروم ساخته است. صلح نه تنها نياز بلكه رمز بقاى افغانستان است.
صلح حق مردم ما است و افغانستان حق دارد و مستحق مى باشد كه به شاهراه صلح گذار نمايد. اساسى ترين مكلفيت دولت افغانستان ايجاد زمينه بخاطر صلح واقعى است.
– اما صلح صرف با آرزو و حرف اخلاقى بدست نمى‌آيد!
صلح واقعى بدون تعريف از طولانى‌ترين جنگ تاريخ با ابعاد پيچيدۀ داخلى، منطقوى و بين‌المللى يك سراب مى باشد.
تداوم جنگ اعلام ناشده چهل و پنج سالۀ پاكستان و سياست كجدار و مريز امريكا، در راستاى آبيارى ريشه تروريسم در پاكستان و شاخ برى به قيمت بخاك و خون كشيدن مردم مظلوم، از عوامل اساسى دوام تراژيدى خونبار افغانستان است.
– تنزيل پروسه صلح در سطح يك پروژه:
از حدود سه سال قبل كه “سريال قطر” آغاز يافته است، دولت‌زدايى، دادن امتيازات به پاكستان و طالبان و جوانب مخفى در قرارداد، راه را به “تركستان” برده است كه در رابطه به فقدان ماهيت حقوقى اين قرارداد، انجمن ما پيوسته اسناد را منتشر و كتاب «قرارداد دوحه: صلح و يا سراب» ازين قلم به نشر رسيده است.
رئيس جمهور جديد امريكا با اعلام باز نگرى برين “قرارداد” در واقع به نقصان و بطلان آن اذعان نمود، اما متأسفانه با اعلام بدون قيد و شرط و غيرمسؤلانه بيرون رفت قواى نظامى آن كشور، زمينه ساز تشديد جنگ‌هاى خونين جارى گرديد، در حالي كه مسؤليت اخلاقى و حقوقى دولت شان در قبال تراژيدى خونبار افغانستان اظهر من الشمس است.
اقاى جوبايدن بايد اين سخن شرافتمندانه يكى از اسلاف خردمند خود آبراهام لینکون را مرور نمايد كه: « هيچ معضله حل نمي‌گردد، تا عادلانه حل نشود»
بدينرو:
دياسپورا و انجمن ما:
– در احواليكه مقدرات تاريخى افغانستان كماكان بدست بي‌گانگان و در كشمكش كلان جيوپولوتيتك رقباى منطقوى و بين المللى رقم ميخورد:
– به دفاع از حق حيات افغانان و حق گذار افغانستان به شاهراه صلح صداى خود را بلند و بخاطر: استقرار عاجل آتش بس سراسرى و دايمى سعی و تلاش مي‌نمايد. تمكين به آتش بس معيار باور به اراده ملى و ايجاد زمينه بخاطر تبارز خواست و سهمگيرى مردم در سرنوشت كشور شان است.
جنگ افغانستان از طريق نظامى و غالب و مغلوب ختم نمي‌گردد. اين برگه سياه و مصيبت خونبار فقط از طريق سياسى و رفتن به مذاكرات بلا قيد و شرط بخاطر صلح مشروط حل مي‌گردد. تحريك طالبان بايد هرچه زودتر بخواست مردم مظلوم و براه حل سياسى تمكين وبخاطر تحقق اهداف خود در ميز مذاكره تلاش نمايد.
– افغانستان در مرحله حساس صلح و يا سقوط:
بزرگترين خطر در احوال كنونى، تكرار دو فاجعه هولناك در قرن بيست است كه منجر به سقوط نظام گرديد.، با عبرت ازين درس تاريخ بايد حفظ نظام در سر خط كار تمام وطندوستان قرار داشته باشد. البته طرح اين اصل مسؤلانه در قبال سرنوشت وطن به هيچوجه به مفهوم دفاع از حاكميت فساد و فقدان حاكميت قانون نبوده و نبايد تعبير به شخص و گروه خاص گردد.
زماني كه از دستاوردها صحبت مى‌شود، از ديد انجمن بزرگترين دستاورد همانا سيادت قانون، حاكميت قانون و ارزش‌هاى حقوق شهروندان افغانستان است كه در فصل دوم قانون اساسى مسجل گرديده و در واقع ميراث مشروطه خواهان و بنياد گذار نخستين دولت ملى و بانى اولين قانون اساسى شاه امان‌الله فقيد مى باشد كه طى اين صد سال اخير مردم بخاطر آن رزميده و قربانى داده اند.
انجمن حقوقدانان با مراجعه با تمام نهادها در داخل و خارج كشور، صميمانه تقاضا مي‌نمايد تا بخاطر بلند نمودن صداى نعش آغشته بخون مادر وطن، با چنگ زدن به وحدت ملى كه بقول شاه امان‌الله موجوديت افغانستان در گرو آن است، صلح را از انحصار اقليت مافيايى بيرون و همچون حركت كلان مردمى به داعيه مشترك ملى مبدل نماييم.
در اخير، به منظور آشنايى دوستان با چگونگى كار انجمن ما متذكر مى شوم كه:
انجمن ما نهاد مستقل، مسلكى، غير انجويى و رضاكارانه است كه در استقامت افغانستان در دفاع از حقوق مردم، ارزش‌هاى حقوق بشر و حقوق شهروندى و حاكميت قانون كار مي‌نمايد. در پروگرام‌هاى اختصاصى و در تلويزيون‌هاى مختلف مباحث قانون و حاكميت آنرا، حقوقدانان بلند مرتبت و متجرب به پيش مي‌برند. از چند سال باينطرف جناب قاضى صميم حقوقدان مجرب مولف كتاب‌هاى (قضاوت در تلاطم روزگار) و (جهشی در افق مدنیت بر یلدای ظلمت) برنامه «قانون اساسی و مردم» و «قانون، قضاء و عدالت» را در توضيح کُد مدنی و كد جزاى افغانستان در تلويزيون وزين بهار به پيش مي‌برد، محترم استاد دهزاد پروگرام جالب طفل و خانواده را راه اندازى نموده است ، در تلویزیون مهاجر استرالیا برنامه هفته وار تحت عنوان حاکمیت قانون توسط اینجانب به پیش برده می شود و همين امروز همسلك عزيز ما محترمه نجلا جان تیموری در پروگرام حقوقى تلويزيون وزين وطن ميزبان وكيل و حقوقدان جوان بانو بهار به مناسبت روز جهانى پناهنده مى باشد . به همين ترتيب ساير مسؤلان و اعضاى انجمن در برنامه‌هاى مختلف رسانه‌ها بخاطر مفاهيم و ارزش‌هاى ذكرشده سهم مي‌گيرند. اعضاى انجمن ما در داخل وطن نيز برنامه‌هاى بدفاع از حقوق شهروندان و كمك به زنان محبوس بخاطر داشتن حق وكيل مدافع، به پيش مي‌برند.
آثار و كتاب‌هاى زياد حقوقى از قلم حقوقدان عضو انجمن ما منتشر و كتاب دلايل الزام حقوقى عليه پاكستان بحيث مركز و دولت حامى تروريسم در ده سال اخير و با اسناد جديد بنشر رسيده است. انجمن همه ساله كنفرانس‌هاى علمى را داير و در سال گذشته بنابر شيوع كرونا، كتاب حاوى مقالات هجده حقوقدان بلند پايه زير نام حاكميت قانون و صلح بنشر رسيد. سايت حقوق و فيسبوك انجمن همه روزه مطالب ارزشمند حقوقى را منتشر مي‌نمايد.
انجمن آماده همكارى با موسسات علمى – حقوقى داخل كشور بوده و قرار است در زمينه پروگرام‌هاى عملى گردد.
انجمن، بخاطر برجسته ساختن اصل مسؤليت اخلاقى جامعه بين‌المللى در قبال تراژيدى خونبار افغانستان، فراخوان بخاطر آتش بس لابى نموده و همچنان در رابطه به بررسى جرايم و جنايات بين المللى توسط I C C ( محكمه جزايى بين المللى ) و ايجاد كميسيون خاص حقيقت يآب شوراى امنيت سازمان ملل متحد يكجا با تعداد زياد نهادهاى ديگر افغانى به صورت مشترك لابى مي‌نمايد.
منحيث حسن ختام كلام از شاعر فقيد وطنى ما
ملنگ جان :
دلته هر څوک چه اوسیژی یو افغان دی
تور او سپین پیدا کول ملی تاوان دی
لوی هیواد به په ملی وحدت جوریژی
دا زمونژ عقیده او دا مو ایمان دی
با حرمت