عبدالله شادان یکی از شخصیت‌های چند بعدی فرهنگی است. او از ژورنالیست‌های پیش‌تاز، نویسندگان ظریف، هنرمندان با دستاورد، گویندگان خوش‌صدا و مدیران مجرب و با وقار امور فرهنگی در کشور است. بدون تردید عبدالله شادان را می‌توان از بهترین‌های دکلیمه‌ی شعر در افغانستان دانست. صدای گرم، نفیس و آهنگین وی موسیقی شعر و نثر را چنان زیبنده و سلیس می‌سازد که می‌خواهی بار ها و بار ها به آن گوش نهی. من از آوان کودکی به صدای اطلسی این هنرمند شعرخوانی دلبسته‌گی داشتم. هم‌نسلان من برنامه های رادیو افغانستان را به یاد دارند. بخش هنر و ادبیات رادیو افغانستان و سپس رادیو تلویزیون افغانستان به شعر، داستان و نقد ادبیات توجه زیاد داشت.
وقتی عبدالله شادان برنامه‌یی را گردانندگی و یا اثری را دکلیمه می‌کرد، کیفیت متن، گیرایی صدا و موسیقی که متن را هم‌راهی می‌نمود، بی‌نظیر می‌بود. زمانی‌که عبدالله شادان در سمت‌های رهبری و مدیریت برنامه های این رسانه‌ی مهم قرار گرفت ما گواه دگرگونی‌های ارزنده در امور فرهنگی بودیم. از ادبیات تا موسیقی و از سینما و تیاتر تا هنر نقاشی در این رسانه رونق بی‌همتایی را شاهد بوده است. عبدالله شادان با هنرمند صدا و بانوی آراسته‌گی و هماهنگی امور فرهنگی سیما شادان ازدواج کرده است. نمی‌خواهم این‌جا در باب این بانوی فرزانه سخن بگویم چون خود دارای شخصیت منحصر به فرد است و برای تجلیل و قدردانی‌اش نیاز به نوشته‌ی بلند دیگر است.
عبدالله شادان از سال ۱۹۹۲ به این‌سو در بریتانیا به‌سر می‌برد و سال‌های دراز است که در بی‌بی‌سی فارسی-دری مشغول کار است. بدون‌شک عبدالله شادان از بهترین‌های این رسانه‌ی مهم است. تبصره، تحلیل و ارایه‌ی خبر از صدای عبدالله شادان، به این رسانه صلابت می‌بخشد. این را همه به خوبی می‌فهمیم و قدرش را می‌دانیم. او نسبت به بسیاری بهتر می‌داند که چگونه خبر بخواند، چگونه نقد را ارایه دهد، چه‌سان برنامه های تحلیلی را پیش‌کش کند و چطور با مهمانانش سخن گوید. من از سال‌هاست که با بی‌بی‌سی هم‌کاری تخصصی دارم و به عنوان پژوهش‌گر نقش بازی کرده‌ام. به باور من وقتی عبدالله شادان برنامه‌یی را گردانندگی و مدیرت می‌کند، سطح تخصص و گرایی برنامه بسیار متفاوت می‌شود و بالا می‌گیرد. شادان به خوبی می‌داند که چگونه پرسش را مطرح کند. او وقت زیادی را برای تهیه پرسش می‌گذراند. در دنیای رسانه و پژوهش، مهم‌ترین پیش‌زمینه برای پرداخت مفاهیم، اهداف و پیامد ها، کشف پرسش و طرح به موقع آن است. در این راستا عبدالله شادان یکی از سردسته‌گان است. من در بحث‌های تحلیلی با عبدالله شادان خود را راحت‌تر حس کرده‌ام. چون دریافته ام که پرسش‌گر در پی کشف واقعیت‌ها و پیامد هاست. این ظرفیت بالای عبدالله شادان مرا کمک می‌کند که هدفم را در پرسش‌های دشواری که مطرح می‌کند دریافته و برای شنوندنگان بیان کنم. این در واقع رسالت یک ژورنالیست حرفه‌یی است تا پیام اساسی و با اهمیت را از تراوش فکری متخصص و زبان گویای وی به مخاطبینش پیامبری کند. شادان از بهترین‌های این عرصه نیز است.
دوست فرهیخته و گران‌مایه عبدالله شادان لطف بی‌کرانی بر من دارند. امروز کتابی از این دوست ارزشمند را دریافت کردم که «چشمه شبنم» نام دارد. این کتاب ماحصل کار های عبدالله شادان در برگردان لنډی پشتو است. من یکی از عاشقان لنډی هستم و همیشه در پی مجموعه‌یی از این ژانر بی‌نظیر در ادبیات غنی کشور ما بوده‌ام. حالا این مجموعه با ترجمه‌ی بی‌نظیر موزون از عبدالله شادان که دست بالایی در نثر و نظم فارسی دارد بدست آوردم. این کتاب یکی از بهترین هدایایی بود که دریافت کرده ام.
این‌جا در معرفی لنډی قسمتی از مقدمه را برای شما وام می‌گیرم.
«لنډی یکی از کوتاه‌ترین قالب‌های شعر در ادبیات جهانی است. لنډی پس از هایکو، کوتاه‌ترین ژانر یا نوع ادبی است. لنډی دو مصراع و ۲۲ سیلاب دارد. مصراع اول ۹ سیلاب و مصراع دوم ۱۳ سیلاب دارد. این قالب شعر قافیه ندارد.»
این‌جا چند نمونه از لنډی ها را به زبان شیرین پشتو و برگردان عالی عبدالله شادان می‌آورم.
بی له جانانه جنت څه کړم
خود جانانه سره دوزخ ګل‌زار ګنمه
مرا فردوسِ بی‌جانان چه کار آید؟
ولی با یار، دوزخ را یکی گل‌زار می‌دانم
کور می له ګوره هیڅ کم نه دی
چی بی جانانه پکی شپی سب کومه
خانه‌ام از گور کم‌تر هیچ نیست
چون که بی‌جانانه‌ام آن‌جا کنم شب را سحر
عبدالله شادان در این اثر حدودا ۵۰۰ لنډی پشتو را با حفظ زیبایی‌هایش به گونه گزینشی و موزون برگردانی کرده است. کتاب طراحی قشنگ و ویرایش خوانایی را به بار آورده است. رشته‌ی من ادبیات نیست ولی از خوانندگان جدی آن هستم. این اثر مخاطبین زیادی دارد. اما به باورم کلان‌ترین مخاطبین این اثر را آنانی می‌سازند که با زبان پشتو آشنایی کم‌تری دارند. این اثر ارزشمند شما را کمک می‌کند تا از لنډی، این شیرین‌ترین کلام و کوتاه‌ترین پیام های عاشقانه، حماسی و غنایی لذت ببرید. این اثر برای آنانی‌که مانند من برای میهن دل‌تنگ شده اند کیفیت عجیبی می‌دهد. سادگی، زیبایی، معنا، خدا، زندگی و طبیعت را می‌توانید در لنډی به سان یک جرقه بدست آورید و از آن لذت ببرید. در این راستا کار عبدالله شادان در خور ستایش است.
من نخواستم به جناب عبدالله شادان زنگ بزنم و تشکری کنم. در عوض خواستم این یاداشت را بنویسم تا همه‌ی خوانندگان آن ممنون این کار ارزشمند عبدالله شادان عزیز باشند.
یادداشت: از من نپرسید که این اثر را چه‌گونه می‌توانید بدست آورید. من در این زمینه پاسخی ندارم. پوزش
All reactions: