محمود طرزی پدر ژورنالیزم افغانستان

  محمود طرزی ، رهرو اندیشه سیدجمال الدین افغان ، موسس نهضت مشروطیت در جهان اسلام ، پدر ژورنالیزم افغانستان ، ادیب ، سیاست دان ، یار و یاور غازی امیرامان الله خان :
روز چهار شنبه اول سنبله ۱۲۴۴ ه ش مطابق اول ربیع الثانی ۱۲۸۲ خورشیدی ، 23 اگست 1886میلادی در شهر غزنین در نزدیکی های مرقد محمود غزنوی دیده به جهان گشود و از همین سبب او را محمود نام کردند.
در مورد تاریخ تولد محمود طرزی نظری وجود دارد که گویا در سال ۱۲۸۴ ه ق پابه عرصه و جود گذاشته است این مطلب در کتاب دیدنی ها و شنیدنی های محمود طرزی نیز تذکر رفته است.
اما بنابر دلایلی که وجود دارد سنه ۱۲۸۲ ه ق محقق تر به نظر می رسد.
پدر محمود طرزی غلام محمد خان طرزی در کوچه بارانه کابل زندگی میکرد. پدر کلان وی رحمدل خان ( متوفی ۱۲۷۵ ه ق ) از جمع پسران سردار پاینده محمد خان بارکزایی است که در قسمتی از قندهار حاکم بود.
روز گار کودکی طرزی مصادف است با عهد امیر شیر علی خان. این دوران برای محمود دورا نی بوده پر از عیش و تنعم که تصویر خوبی از آنرا میتوان در کتابش ( دیدنی ها و شنیدنی ها ) مشاهده کرد.
پدر محمود طرزی در دوران امیر عبدالرحمن از مقر بین دربار بود و محمود نیز گاهگاهی با پدر به دربار میرفت و امیر اورا گرامی میداشت. با اینکه نو جوان شانزده ساله یی بیش نبود رهبری یک گروه کوچک سپاه به وی سپرده شد.


پدر محمود طرزی چون خود اهل مطالعه شاعر طبیعت خطاط نقاش و ارادتمند اهل عرفان بود از همان آغاز کودکی محمود بر تعلیم و تربیتش توجه فراوان داشت. همچنان که محمود خود گفته نخستین آموز گاری وی پدرش بوده و در زندگی او چنان مقام بزرگی داشته که وی ( چون پر کاه در پیش کهربا بود ) دومین معلم محمود طرزی آخند زاده ملا محمد اکرم هوتک بود که از دوران الفبا خوانی تا روز گار جوانی اش در شام اورا یاری میرساند. و بعد از پدرش او بود که دقیقا کلید رهنمای علم و معرفت آنوقت را به دست طرزی داد. محمود طرزی در جوانی صرف و نحوه عربی را آموخته با اشعار بیدل و مثنوی معنوی آشنا یی لازم پیدا نموده بود بعدا وی شخصا به مطالعه پرداخته و تحصیلاتش را در رشته های ادبیات سیاست حقوق اجتماعات و مبادی علوم طبیعی ادامه داد تا سر انجام ( نویسنده و متر جم و سیاست مدار مدبر و شاعر وطن خواهی برآمد و بساکتب به زبان دری تالیف یا ترجمه کرد.
محمود طرزی به هدایت پدرش سید جمال الدین افغانی را که از اروپا به استانبول آمده بود ملاقات نمود دیدار سید بر محمود تاثیرات عمیقی به جا گذاشت.
محمود طرزی در اشعارش نیز توجه به علم معرفت را از یاد نبرده است بار ها در مورد مکتب علم و معارف طبع آزمایی کرد و شعر سروده است چنانکه درین پارچه می بینیم.
معارف گلستانی دان که ریحانش بود تحصیل
معارف عندلیبی خوان که الحانش بود تحصیل
اگر اهل معارف بگذرد باقی بود نامش
حیات جاودان علمست و برهانش بود تحصیل
می بزم معارف می دهد از جهل آزادی
خسارات دیدهگان را رفع خسرانش بود تحصیل
معارف شد غذای روح و جای آن بود مکتب
جهالت درد بیدرمان و درمانش بود تحصیل
معارف جمع آگاهی بود اندر زمان ما
که از شر جهالت ها نگهبانش بود تحصیل
بیا محمود از فیض معارف تازه کن جان را
بنای قصر جان عِرفان و ارکانش بود تحصیل

از  صحفه  نهضت مشروطیت گرفته  شده است.