عمر خیام در فلسفه و علم از مفاخر و گنجینه های بزرگ علمی وادبیات جهان است.پایگاه علمی حجته الحق عمر خیام درفلسفه،ریاضی، ستاره شناسی به مراتب فراتر از ادبیات است ولی رباعیات او از شهرت بی نظیر در جهان برخوردار است وبه تمام زبانهای زنده دنیا ترجمه گردیده است. ادوارد فیتر جرالد نویسنده مشهور انگلیسی با ترجمه رباعیات عمر خیام شهرت جهانی کسب نمود. والنتین ژوکوفسکی شاعر و نویسنده نامدار وخاور شناس روسیه خیام را به زبان روسی ترجمه نمود. رباعیات او بدون پیروی از کسی، سبک خاص خود او محسوب میگردد، خیام در رباعیات از ترس تکفیر عالمان زمان و حاکمان وقت دو پهلو صحبت میکرد واز همین سبب در زمان خیام رباعیات او مخفی بود. رباعیات را هرکس مطابق فهم خود تعبیر و تفسیر می نماید، خیام اگر چه روح نا امید داشت اما موحد بود و مخاطب را درباره همه ای امور به تفکر دعوت می نمود. بیشتر متفکرین و شخصیت های برجسته دنیا عاشق و علاقمند به رباعیات خیام است. ولادیمیر پوتین به خیام آنچنان علاقمند است که رباعیات خیام را از جمله آثار نمایید که بروی میز مطالعه آن قرار دارد. نویسندگان ومترجمان معاصر روسیه در تفسیر و ترجمه
رباعیات خیام شاهکاری های بی نظیر آفریده اند،مردم روسیه که به مطالعه ادبیات جهان توانایی و عشق خاص دارند درباره خیام بدیده ستایشگر عشق و حکمت می نگرند.بعد از ۱۰۴۸ سال تفکرات فلسفی و انسانی خیام از قفس تعصب وتنگنظری های پشمینه پوشان تند خو آزاد گردیده است.در رباعیات خیام هدف از زندگی و عشق به زیبایی دور از انواع شرارتهای بی حاصل توصیف گردیده است. برای آدمهای لئیم همین دنیا با تمام زیبایی های آن رنج و عذاب و جهنم است برای انسانهای خاطر جمع وباوجدان فردوس است.
گردون نگری ز قد فرسوده ماست
جیحون اثری ز اشک پالوده ماست
دوزخ شرری ز رنج بیهوده ماست
فردوس دمی ز وقت آسوده ماست