عبدالحسیب شریفی
شماری از بازیگران و سینما گران در تخار با شکایت از بی توجهی مسوولان امور به هنر سینما و تیاتر می گویند این موضوع کم کم به باد فراموشی سپرده شده و بازیگران از ادامهی کار شان در این زمینه دلسرد شده اند. به گفتهی این سینما گران، سال هاست هنر سینما و تیاتر در ولایت تخار توسط شماری از جوانان با احساس و مبارز، پایه گذاری گردیده، اما در طول این همه سال به جای تشویق، سنگ ملامت به فرق هرکدام شان کوبیده شده که در نتیجه بسیاری از جوانان توانمند عرصهی تیاتر و سینما در تخار مجبور به ترک این مسلک گردیده اند.
عبدالسمیع مجروح، نویسنده و سینماگر در ولایت تخار می گوید : « سینما گران تخار همیشه تلاش ورزیده اند؛ تا سنت های مردم خویش را احترام بگذارند و آن چه را که مسلما پدیده های منفی و نادرست پنداشته می شود، با ارایهی راه حل های مناسب برای مردم خود پیشکش نمایند که همین وظیفهی یک دعوت گر واقعی است، اما می بینیم که به نحو خودآگاه یا ناخودآگاه این دعوت گران به گوشهی انزوا کشانیده شده اند که امواج سرشار از احساس حقیقت در بحر وجود شان در حال مردن است و متاسفانه آفتابی که به هزار امید از پشت پنجره های تخار طلوع کرده بود غروب می کند و رنگ سرخ خون دل دعوت گرانی که بی صدا موج می زند، نشانهی از این زوال است.»
وی می افزاید : « نبود دفتر مشخص کار، فقدان تمام امکانات لازم و … و… و… با عث کندی این حرکت گردیده و اینک ما شاهد زوال تیاتر در ولایت تخار هستیم؛ و اگر با همین تایر های پنچر راه برویم، موتر ما پیش از رسیدن به منزل مقصود در خود منزوی خواهد شد.»
برقراری نظام تا هنوز در حدود بیشتر از سه اتحادیه و انجمن تولید فلم و تیاتر در تخار تاسیس و پایه گذاری گردیده است، اما به دلیل نبود امکانات فنی و اقتصادی همهی این اتحادیه ها از فعالیت باز مانده اند و پیشرفت قابل توجهی نداشته اند. اتحادیهی آزاد فلم، پیمان فلم و تخارفلم، انجمن ها و اتحادیه های بودند که به صورت خودجوش از جانب شماری از جوانان علاقه مند به هنر سینما و تیاتر تاسیس شدند و به دلایلی که قبلا تذکر داده شد به زودی خاموش گردیدند. تا حال در حدود صدها نمایش نامه و سه فلم هنری و یک فلم مستند از آدرس این انجمن ها ساخته شده اند. نخستین اتحادیه ی هنری که در تخار آغاز به کار کرد، اتحادیه ی(آزادفلم) بود. هنرپیشه های این اتحادیه کار ساخت و تهیه ی فلیمی را زیر نام فرجام به کارگردانی و نویسندگی حبیب الله آوری آغاز نمودند، اما نبود وسایل تخنیکی و مصارف مالی، آنان را از ادامه کار شان باز ماند. پس از آن فیلم پیمان و معامله گران از آدرس اتحادیه هنری پیمان فیلم تولید شد که این فیلم ها نیز چندان قابل توجه قرار نگرفتند.
عبدالسمیع مجروح، نویسنده ، نادیده گرفتن و بی توجه ئی مسوولان را از دلایل عمده ی عدم پیشرفت بازیگران میداند. وی می گوید : « ما شاهد بودیم که در سه فیستیوالی که بزرگ ترین هنرمندان کشور از هر ولایت در آن اشتراک داشتند، جوانان تخاری ما با دست آورد های ارزنده و حتا غیر قابل باور به ولایت شان برگشتند. در فیستیوال اول جوانان ما مقام سوم را کسب نمودند و در فیستیوال دوم مقام دوم و در فیستیوال سوم ضمن این که تیاتر تخار مقام اول را به دست آورد، هنرمند جوان ما ( سیدال ناصری) که رهبری گروه تیاتر تخار را نیز به عهده داشت؛ بهترین هنرپیشه سال شناخته شد، اما با وجود این دست آورد های بزرگ هیچ گام موثری در راه تشویق این جوانان نه از جانب مسوولین امور و نه هم از جانب مردم برداشته شد.» سیدناصرهاشمی یکی دیگر از بازیگران سابقه کار سینما درتخار می گوید : « زمانی که با دوستانم پا به این عرصه گذاشتیم، هیچ گونه پشتیبانی از هیچ طرفی همراه ما نبود؛ حتا مصارف شوتنگ و نمایش ها را خود ما می پرداختیم، پول انداز می کردیم و کمره به کرایه می گرفتیم که تا هنوز به همین صورت ادامه دارد. مردم در هرکجا که با ما سر می خورند، طعنه ی کارجوری را از آدرس هنرتمثیل می دهند. خبرندارند که ما روزانه ستاره شمار ی می کنیم و در شب کابوس کرهی مریخ را می بینیم. توقع زیادی از دولت و مردم داشتیم، امیدوار بودیم مسوولان ما روزی هنرپرورانه ما را در آغوش خواهند گرفت و از حال ما جویا خواهند شد، اما صد حیف که ما خویشتنی را بسیار ارزان فروختیم و آهسته آهسته پی بردیم که این فرهنگ در این محیط هیچ گاه جایش را پیدا نخواهد کرد که هنر را بشناسند و هنرمند را در آغوش بگیرند.» هم اکنون همهی اتحادیه هاو بازیگران سینما و تیاتر در تخار از کار شان دلسرد شده اند و در این زمینه کاری انجام نمی دهند. به جز از گروه هنری جمعه شب در تلویزیون محلی تخار با اجرای نمایش نامه ها و پارچه های انتقادی و طنزی، دیگران فعالیتی ندارند. این بازیگران، از بی توجهی و سهل انگاری ریاست اطلاعات و فرهنگ تخار سخن گفته اضافه می کنند که در گذشته هیچ همکاری از جانب این اداره با آنان صورت نگرفته است، اما عاقبت الله ادیب یار، رییس جديد اطلاعات و فرهنگ تخار که به این تازگی ها این سمت را اشغال کرده است، تصمیم دارد از همه هنرمندان به ویژه تیم تیاتر و سینما حمایت کند و برنامه های آنان را تقویت ببخشد. رییس اطلاعات و فرهنگ، می گوید : « ادارهی اطلاعات و فرهنگ تخار با همه امکانات و همه توانایی ها و ظرفیت های که در محدودهی صلاحیت کاری شان است، نه تنها در خدمت ممثلان و هنرمندان است؛ بلکه در خدمت اقشار مختلف جامعهی تخار خواهد بود. ما به هرصورت ممکن در کنار ممثلان و بازیگران هستیم. با بازیگران صحبت خواهیم داشت، مشکلات و کمبودی های شان را بررسی نموده و در تفاهم و مشارکت با خود شان امکانات دست داشته ی خویش را در خدمت آنان قرار می دهیم.»
عاقبت الله ادیب یار، همچنان تصریح کرد که تالار ریاست اطلاعات و فرهنگ تخار را به خاطر رفع مشکل بازیگران در اختیار آنان قرار خواهد داد تا بتوانند با استفاده از آن به اجرای تمرینات شان بپردازند. وی گفت : « یکی از اتاق های ریاست اطلاعات و فرهنگ را نیز جهت کار اداری و دفتری با یک پایه کامپیوتر تسلیم بازیگران و ممثلان تیاتر و سینما خواهد کرد.
نبود امکانات فنی و اقتصادی از عمده ترین مسایلی است که هنرمندان سینما و تیاتر در تخار با آن مواجه هستند و همین موضوع باعث شده است که برنامه های آن ها به رکود و خاموشی نزدیک شود، اما عبدالجبار تقوا، والی تخار می گوید در قسمت دادن امکانات اقتصادی نظر به اولیت بندی ضرورت ها با آنان همکاری می کند.
والی تخار گفت : « من مشوق آن ها هستم؛ تا بتوانند تیمی را برای تیاتر و سایر نمایش ها ایجاد بکنند. در جهت تمویل مالی و پرداخت مصارف آن ها من مکلفیت احساس می کنم که از طریق دفتر ولایت باید آن را بپردازم؛ اگر آن ها ضرورت های شان را توضیح بکنند که چه ضرورت دارند، به اساس ضرورت، طرح و پلان، اگر ساختن استدیو باشد یا موضوع دیگر، ضرورت آن ها را دیده تصمیم می گیرم. کمک من ارتباط می گیرد به تقاضای آن ها.»
در حال حاضر تنها شماری از جوانان علاقه مند به تیاتر و سینما در تخار، نمایش های کوتاه انتقادی و اصلاحی را در تلویزیون محلی تخار تهیه و نشر می نمایند که تیم منسجم و مکمل تیاتر و کارهای سینمایی درتخار وجود ندارد. از شاخص ترین هنرمندان سینما و تیاتر در تخار می توان از استاد حبیب الله آوری، عبدالسمیع مجروح، سیدناصر هاشمی، محمد نعیم رحیمی، سیدامیر مبارز، سیدال ناصری، فیروز احمدی، نصیرصادق و دیگران نام برد. تياتر آن شاخه از هنرهای نمایشی است که به بازنمودن داستان‌ها در برابر مخاطبان یا تماشاگران می‌پردازد. تياتر واژه‌ی است یونانی، در لغت به معنای چیزی که به آن نگاه می‌کنند. در فارسی به تياتر «نمایش» می‌گویند. هنربازیگری و تیاتر طوری که در بسیاری از کشور ها از مذاهب مایه و ریشه گرفته و آهسته آهسته راه نوینی خود را باز کرده است، در افغانستان نیز تا قبل از اسلام روندی داشته در دایره مذهب و عقاید مذهبی همان وقت. مداحان معمولا در تاریخ معاصرتیاتر افغانستان آغاز گران هنر تیاتر و بازیگری محسوب می شوند.