ای منبع جود و سراپا عفت – اوصاف تو جاری به زبان کثرت
کاین چارترا عناصر تخمیر – اخلاق و شرافت و صفا و حکمت
مطالعین نهایت عزیز وگرامیسایت مردمی ماریا دارو؛ این چارمصرع سرآغاز را که اصلا دروصف پروفیسرداکترعبدالحمید رحیمی(مولاناصاحب) سروده شده است، بخاطری تذکردادم که باتمام معنی وکیفیت انسانی، به سجایا و کرکتردوست فرزانه وگرامی ام داکترغلام محمد دستگیر، مؤلف پژوهشگر این کتاب نیزموافقت دارد .
داکتردستگیر نه تنهادرموضوعات طبی وخاصتاً رشتۀ جراحی که متخصص آنست، آثار ارزشمندی دارد، بلکه دربخشها ورویدادهای سیاسی داخل وخارج وطن عزیزنیزمقالات
تحقیقی واقعبینانه نگاشته است، که در جریدۀ وزین ومردمی امید بامدیریت ژورنالیست چیره دست محمدقوی کوشان وچندسایت انترنتی بچاپ رسیده است، چنانچه همین چندی پیش کتابی زیرعنوان «مشابهات اوضاع سیاسی قرون19 و20 ویتنام وافغانستان» تالیف جدید اورا درهمین جریده به شمامعرفی نمودم .
درهمین راستا معرفی مزیدمولف عزیزدرصفحات نهم ودهم کتاب تازه اش چنین می خوانیم : داکترغلام محمددستگیرشام روزچهارشنبه پنجم ثور 1318 ش مطابق 6ربیع الاول1358 ق که مطابقت داردبه 26/27 م درخانۀ نمبر32 گذرسه دوکان عاشقان وعارفان(رح) تولدیافت. پدرش که شغل تجارت داشت به صوفی غلام دستگیرشهرت داشت، پدرکلان پدری اش میرزا شیرعلی خان نام داشت .
بعداز فراغت ازلیسۀ حبیبیه به درجۀ اعلی درسال 1957 بهPCB دانشکدۀ ساینس شامل ودرسال1958 ازآنجاهم به درجۀ اعلی فارغ وبه دانشکدۀ طب به تحصیلات خود دوام داد. درسال 1963 ازدانشکدۀ طب، به دورۀ ستاژ یا انترنشب داخل ودر1964 مفتخربه سند(ام دی)گردید .
درتعلیمات خانگی، تفسیرقرآن پاک را ازاستادان محل، چون دورۀ ترجمۀ قرآنکریم میرزاشیراحمدخان مفسرشهیربه قیادت مرحوم مغفورملا غلام حیدر درمسجدبابای خود(ع) که ازقندهاربودند و روانشادمحمدابراهیم خلیل الاحمدالجامی مرثیۀ مطلول ذیل راسروده اندکه مطلعش چنین است:
به علم معنی قرآن به عهدخویش بی همتا
بسی پابند دین و مذهب و بسیار با تقوا (ص405 کلیات)
ومشکوه شریف و فقه رادرمسجد ازبکها درکوچۀ مشهوربه ازبکها از مولوی محمد طاهرآموخته است. مرحوم محمدیونس حیران ژورنالیس شهیر و باجرئت افغانستان که مضمون(یاایها الوزرا) رادرانیس نوشت هم درعین زمان شاگردعلم حدیث آن مرحوم ومغفور بود…
پس ازختم دورۀ عسکری درکورس احتیاط، امتحان کانکورطب رابرای شمول به عضویت اکادمیک درفاکولتۀ طب ننگرهار وهم امتحان لسان پشتو راموفقانه گذشتانده درکدرجراحی پذیرفته شد. بعدازنشرکتاب«د صدری ناروغیو مختصره جراحی» مضامین متعددطبی درآریانادایره المعارف و «تداوی توبرکلوزفقرات مداخلات قدامی» ازطرف پروفیسررایس شف جراحی وقت تقدیرگردید ودرجریان قدم علمی به پوهنمل بودکه برای تحصیلات عالی دررشتۀ جراحی درماه می 1968 به انگلستان سکالرشپ گرفت وبعداز اخذدیپلوم هایی از رایل کالج آف فیزیشن لندن LRCP، رایل کالج آف سرجنز درانگلند MRCSودیپلوم تخصص درجراحی عمومی (بطنی صدری) از رایل کالج آف سرجنز هدنبرهFRCS و گذشتاندن امتحان ECFMG درماه اکتوبر1978 به وطن مراجعت نمود .
بعد ازخدمت در دیپارتمنت جراحی دانشکدۀ کابل وتدریس اساسات جراحی، خدمتی دردیپارتمنت جراحی شفاخانۀ چهارصدبستر اکادمی علوم طبی اجرای وظیفه نمود ومقالات طبی درچندنشریه درپشتنی طبی مجله وبعد ژورنال طبیعی علوم به طبع رسانید . درنومبر1979به مهاجرت پرداخته در امریکا مسکن گزیدوبعداز گذشتاندن امتحان FLEX درسال1980به اخذ لایسنس پرکتس طبابت درنیویارک ومسه چوستس ویک شعبۀ ازهارورد درنارتهمتون وشفاخانۀ ویتیران درسال2012با تقاضای رضاکارانه وبرای پیشبرد آرزوی نویسندگی دربارۀ حالت زاروطن، ازشفاخانۀ ویتیران موفق به اخذتقاعدشد.
درجریان خدمات طبی اش درامریکا، انجمن داکتران افغانی درامریکا یا APAIAرابنیادگذاشت که بعدهاAMPAA نام گرفت. بروزشنبه 17نومبر 2019 سال تاسیس با سمپوزیم علمی تحت ریاست رئیس انتخابی محترم سیدمسعود سادات در ورجینیا بدرقه گردید.
درپهلوی فعالیتهای علمی طبی درامریکا چو نشریک میتودبرای جراحی انگشت که دربلجیم، باستون، لندن وششمین کنگرس بین المللی جراحی دست درپاریس تقدیم گردید، یک پاتینت برای جرای امعای غلیظه بدست آورد. نوع سوم خلع- کسر رادر زاویۀ (لوئیی) عظم قص درمجلۀ تروما معرفی نمود. همچنین کتاب(شناسایی بااخلاق طبابت) درسال 2018 ورساله(مشابهت اوضاع سیاسی قرون نزده وبیست ویک ویتنام باافغانستان امروز) رادرسال 2020به نشررسانید. داکتردستگیرعضویت چندین موسسۀ علمی راداشت وبه حیث رئیس کمیته های کنترول انتانات، مدیکل ریکارد، فارمسی،PEER REVIEW و دایرکتر کلنیک درشفاخانه های مربوطه نیزموظف بوده است.
با امید هفته نامۀ مردم افغانستان به مدیریت محترم محمدقوی کوشان، سایت آریایی که موسس آن محترم عزیزجرئت اند وسایت خراسان زمین که گردانندۀ آن آقای دیدبان است، همکارقلمی بوده مضامین متعدد اجتماعی سیاسی وتاریخی به فارسی دری وانگلیسی نوشته اندکه شامل اضافه از220 عنوان بوده به چاپ رسیده است، که دراخیرکتاب (لست دیگرنوشته ها و تراجم) ازهمه تذکررفته است.
همچنین ده فصل تکست بوک جراحی که درامریکابنام (کریستوفر) شهرت دارد، قسم ده جلد باتحریرقلمی اش باعنوان«انکشاف ونموی جراحی، بیولوجی مالیکولی درجراحی، نتایج سرسیری درجراحی، هومیوستاز(تغییرات عضویت درجراحی وترضیضات)، شاک(اسباب واهتمامات تداوی کولپس دورانی)، اهتمامات مایع والکترولیت مریض جراحی، اساسات آماده ساختن قبل ازعملیات جراحی، ترانسفوزیون خون وتشوشات نزفی جراحی، استقلاب درمریضان جراحی(مصرف پروتینکتربوهایدریت وشحم ازطریق زرقهای وعائی) موضوعات جراحی مرض شکر راترجمه نموده به چیف جراحی دانشکدۀ طبی کابل، که باتفصیل درمتن ذکرشده است، اهداکرده است.»
و اینهم تبصرۀ بنده راجع به یادداشتهای مولف فرزانه ودانشمندداکتر دستگیرکه قبلاباراول به نشررسیده است: یادداشتهای مستندوخاطرات دلچسپ وچشمدیدهای پرانتباه دوست عزیزوهم مسلک نهایت عزیزوگرامی ام استاد داکترغلام محمددستگیر راکه شمۀ ازفعالیتهای طبی وعلمی بنده وبسا استادان دیگرفاکولته های طب پوهنتونهای کابل وننگرهاربالطف ونیک بینی یاد کرده است، خواندم . این مجموعۀ پرمحتواکه بقلم شخصیت خدمتگاروفرزانۀ وین وفداکارراه بهبودی ارتقای مسلک شریف طبابت درافغانستان، چون داکتردستگیر به رشتۀ تحریردرآمده است، مانند مشعل رهنمابرای محصلان جوان طب درساختارحیات مسلکی واجتماعی شان روشنی انداز است.
داکتردستگیر درتاسیس انجمن داکتران افغان درامریکا ونظریات رهگشای اودربورد این انجمن قابل قدر وفراموش ناشدنی است. وی درپهلوی فعالیتهای طبی وعلمی، درتحلیل اوضاع سیاسی واجتماعی وطن عزیزخودیک نویسندۀ برازندۀ واقعبین است، که مقالات اوگاهگانی درجریدۀ وزین امید به چاپ میرسد وبه یادگارمی ماند. از ایزدتوانا عمرپرصحت وسعادتش را با موفقیتهای مزیدش درهردو رشته نیازمندم.
پوهاندداکترلطیفی، ورجینیا، جون سال 2013
قابل تذکراست بنویسم که کتاب تازۀ داکتردستگیردوجلد رااحتوامی کند، که جلد اول تنهابه معرفی بیوگرافی های استادان واطبای وطن عزیز با فوتوهای آنهااختصاص یافته وجزءخاطرات دوران محصلی مولف گرامی را دربرمیگیرد، ومهتمم جناب داکترعبدالحکیم ضمیر راجع به آن نوشته است:
نوت مهتمم: من نشراین گنجینۀ خاطرات ایام محصلی مادرفاکولتۀ طب راکه داکترغلام محمددستگیر دوست دیرین من بازحمات زیادشباروزی تهیه نموده است، برای خودش وفامیل ارجمندش تبریک میگویم. ازموقع استفاده نموده برای استادان محترم وباعزت ماکه به رحمت حق پیوسته اند، درود و تهنیت فرستاده، برای آنهایی که حیات دارند طول عمرباصحتمندی وسرور از دربارالهی تمنا دارم .
داکتران ومحصلان عزیزطب، درحقیقت این خاطرات برای شمانوشته شده است تاازتجارب تحصیلی مابیاموزید واز دانش وتجربۀ استادان دانشمند، زحمتکش برای اهتمامات بهترمریض یک لمحه هم وقت تانرا ضایع نساخته تاحد امکان بشنوید، سئوال کنی ویادبگیرید. وهم هستندیک دسته استادانی که راستی وقت خود ووقت شمارا ضایع میسازند، مخصوصا آنهایی که مزین به اخلاق طبابت نیستند دوری جوئید وگفتۀ استادمحترم ما مرحوم مغفور پروفیسرنظرمحمد سکندر راکه به ماتوصیه کرده بود :«به مریضان تان دلچسپی داشته باشد.» مدنظرگیرید وهم عشقری مرحوم راکه درشروع کتاب ازآن نام برده شد، همیش بخاطربسپارید:«داکترخوب شوید» .
داکترعبدالحکیم ضمیر، البوکرکی، نیومکسیکو، روزجمعه 5جولای 2020- 16 جوزا1399- 13شوال 1441
معرفی مختصریک کتاب پرمحتواوحاوی بیوگرافی صدهاداکتر استاد و متخصص ومدرسین ورزیده وفارغان فاکولته های طب کابل وننگرهار راکه بافوتوهای شان درج است، وبنده نیزدرقطارآن شامل بوده ام، به آرزوی صحت وسعادت مولف متبحر ودانشمند داکتر دستگیر وباذکرمطلبی ازصفحۀ اخیر کتابش به پایان میرسانم :
« بهتراست این فصل راجهت توجه مزیدشما بااین بیت مستغنی پایان دهم: نمی بخشد سخن، بی التفات گوش، تاثیری
اگر اکبر وگر مهدی کند بالفرض تقریری
به تعقیب جلداول، درجلددوم جهت معلومات مزیدشماخلاصۀ ازتاریخچۀ طبابت افغانستان تهیه کرده ام، که انشاءالله سبب سرورخاطرورفع عطش دانش شمارا درقسمت این عنوان دلچسپ میگردد . اماقبل ازآن به پارچه شعر استادسخن وخطاط ماهر حضرت محمدابراهیم خلیل، که من افتخارشاگردی شان رادرخوشنویسی داشته، امابه شاعری تشویقم نکرد، توجه شمارا جلب می نمایم. این پارچه به خط شکسته نوشته شده وزنگوگراف درپشتون ژغ قوس 1326ش یعنی73سال قبل ازامروز(2020م) به طبع رسیده، عنوان دارد:
درتوصیۀ خدمت به وطن
هرکه خدمت کند ازروی صداقت به وطن میشودنامور وصاحب شهرت به وطن
نازم آن تازه جوان راکه به رویش پیداست آبرو ازعرق کوشش وخدمت به وطن
باشرافت بودآن کس که درنجات امور به صداقت دهد ابرازلیاقت به وطن
تانریزند به پایش عرق سعی وتلاش کی برومندشود نخل سعادت به وطن
علم را پیشرو خویش عزیزان سازید تانماند اثرجهل و ضلالت به وطن
کوشش کن که چورفتی زتوماندنامی ازجوانمردی وسربازی وغیرت به وطن
تابه اثبات رسد دعوی حبّ وطنت کوش تاپیش روصنعت وحرفت به وطن
صورت الفت اطفال و کنار مادر این چنین است دلا حق محبت به وطن
جهدودلسوزی بسیارضرورست خلیل تاشود گرمی بازار تجارت به وطن