تنبلی اجتماعی چیست؟ تنبلی اجتماعی هرکاری را به آینده گذاشتن ،به تعویق افگندن و فرار از مسئولیت است که از آفتهای نگران کننده اجتماعی به شمار می آید که بین افراد معمولی ،دانشمندان ،سیاستمداران و تحصیلکرده ها در سطوح مختلف دیده میشود . روانشناسان مهم ترین معیار های تنبلی، اجتماعی را چون ” تقدیرگرایی، مراجعه به فال گیری ورمال،تمایل به کار زود بازده و یک شبه،خودداری و فرار از مسئولیت به دلیل منافع فردی ، کسب درآمد ازراه آسانتر چون دلالی،پارتی بازی، دروغگویی،فساد ،رشوه،،بدخواهی وبد دلی،راحت طلبی، تن پروری ،تجمل پرستی و کار ها را بدست حوادث سپردن مینامند .
درجهان معاصر و با پیشرفت تکنولوژی جدید مصیبتی بنام تنبلی اجتماعی مدرن دامنگیر افراد مختلف جامعه وبه ویژه جوانان وحتی کهنسالان گردیده است که اکثرا بجای کتاب خوانی به رسانه های صوتی و دیداری اسیر سرگرمی های زود گذر گردشهای بیهوده درفضای مجازی ، گزارشهای کاذبانه، شایعات و خبر های جعلی،تکراری و هیجان بر انگیز میگردند که گاهی منجر به جروبحث های جنجالی وسلیقوی که تحمل نظر را همدیگر را ندارد ختم میگردد و بنا به تحقیقات علمی اکثرا این نوع افراد دچار اظطراب وتشویشهای روانی میگردند و تنها مطالعه کتاب و آثار مفید کندی عقل را کاهش و حافظه را تقویت می باشد . پیرامون عوامل،ریشه یابی و مبارز ه با تنبلی های اجتماعی تحقیقات همه جانبه در کشورهای مختلف صورت گرفته است ولی روانشناسان اتفاق نظر دارند تا زمانیکه ساختار های سیاسی و اجتماعی دولتها تغییر نه نماید افراد احساس مسئولیت نمی نمایند و نوعی بی ارزشی را حس می نمایند و قادر به جلب اعتماد، محبت ومهربانی دیگران نمی گردند. مادر تمام تنبلی های اجتماعی جدایی بین دولت و ملت است که موجب بی اعتمادی افراد به دولت و دلسردی آنهابه آینده میگردد . زمانیکه مردم به دولت اعتماد ندارند،همه به دولت به دیده دشمن می نگرند از مسئولیت فرار مینماید وحتی درباره سرنوشت خود احساس مسئولیت نمی کنند و با توسل به تقدیر گرایی بجای خردگرایی تصور می نمایند هرچیزی را که تقدیر برایش رقم زده اتفاق می افتد و فرد هیچ کاره است و هیچ چیز در عالم خلقت تابع قوانین خاص نیست . تنبلی اجتماعی بیماری خانمان براندازی است که در زمینه های مختلف اجتماعی باعث نبود اعتماد ،نبود اتکا به نفس،نا امیدی های گسترده،افسردگی جمعی وبی تفاوتی های محض و آنچه به جامعه و آنچه بر افراد میگذرد میگردد و در افغانستان مهم ترین دلیل به افزایش خشونت های مذهبی و قومی در فرهنگ سیاسی ما گردیده است واز عوامل عمده مهاجرت،آوارگی و فرار بی سابقه مردم ما می باشد. آیا ما مردم تنبل داریم ؟ همانطوریکه افغانستان اقوام تجزیه طلب ندارد خوشبختانه مردم تنبل هم ندارد،نویسنده این اثر در اکثر همایش های بین المللی و کنفرانس های مطبوعاتی از مقامات بلند پایه جهان شنیده ام که افغانها پرکار ترین وباغیرت ترین مهاجرین در میان مهاجرین کشور های جهان است که با تحمل هر نوع مشکلات و محدویت های گوناگون گدایی و عفت فروشی را برای خود ننگ می دانند . مامردم تنبل،راحت طلب وگدا نداریم ولی دولت های گدا ،تنبل وراحت طلب داریم که بقای خودرا تنها با حفظ وضع موجود یعنی گدایی گری وفراراز مسئولیت های ملی،اخلاقی و وجدانی می دانند. زمانیکه مردم در دولت تجمل پرستان نو به روزگار رسیده، دزدان و چپاولگران سرمایه های ملی و روسپی های سیاسی خودرا عضو اضافی جامعه حس مینمایند و زمانیکه مردم می بینند که افراد ازنیمه راه رسیده چیزهای را می خواهند که حق آنرا ندارند کسب نمایند و حسودانه در غصب و تقسیم ثروت و قدرت قانون و ساده ترین کرامتهای انسانی پایمال میگردد و حتی مردم از نعمت امنیت که حق طبیعی افراد است محروم میگردند نوع بیگانگی اجتماعی را احساس می نمایند، که در نتیجه بیگانگی اجتماعی احساس مسئولیت های مشترک رابه خاطر سرنوشت مشترک از ریشه می خشکاند و همه بی تفاوت میگردند وبی تفاوتی ها ملت رافاسد و جامعه را تنبل میگرداند.دولت های افغانستان مقصر تمام بحران های سیاسی،اجتماعی،اقتصادی،بی امنیتی وتبعیض وبی عدالتی های اجتماعی است که از آن جمله دلیل عمده به تنبلی اجتماعی نیز گردیده است. تنبلی که در لغت معنای تن پروری را میدهد جز غرایز طبیعی و ذاتی انسانها است ولی در تنبلی های اجتماعی ساختار های سیاسی و اجتماعی دولتها نقش اساسی را دارد.
دکتور علی احمد کریمی