نام اصلی پاییز حنیفی، عبدالرووف است. او در سال 1316 خورشیدی در كابل زاده شد، از شمار نخستین شخصیت‌های فرهنگی افغانستان است كه به دست دژخیمان رژیم دست‌نشاندۀ اتحاد شوروی پیشین در سال 1357 خورشیدی سر‌به‌نیست شد. او را کشتند؛ اما صدای او بدون تردید پیوسته در زیر رواق فرهنگ و ادبیات کشور طنین‌انداز خواهد بود.
به تعبیر واصف باختری، او نیز از همان پرنده‌گانی بی‌بازگشت جنگل رگبار است.
حنیفی را می‌توان از شمار نخستین نسل طنز‌نویسان افغانستان خواند. او نخستین گزینۀ نوشته‌های طنزی خود را در سال 1347 با نام «لبخند»، در شهر كابل انتشار داد.
این كتاب بعدها در سال 1379، به اهتمام دكتور اسدالله شعور، به وسیلۀ ادارۀ نشراتی كیومرث در پشاور به چاپ دوم رسید.
پاییز در خانوادۀ تهی‌دسی به دنیا آمده بود. با دشواری زیاد آموزش خود را تا سویۀ بكلوریا با استفاده از دوره‌های آموزشی شبانه تكمیل كرد. تنگ‌دستی برایش فرصت آن را نداد تا به آموزش در دانشكدۀ حقوق و علوم سیاسی كه مورد علاقه‌اش بود، بپردازد.
نوشته‌های او همیشه زبان انتقادی و طنز‌آمیزی داشته است كه این امر هر از گاهی مشكلاتی برای او به‌وجود می‌آورد.
در ادبیات معاصرافغانستان، پاییز حنیفی بیش‌تر به نام پژوهش‌گر عرصۀ دانش‌های عامیانه شهرت دارد؛ به یقین می‌توان گفت كه او در این زمینه از شمار پیش‌گامان است. عرصۀ دیگری كه او در آن شهرت دارد، عرصۀ ادبیات كودك است.
پاییز حنیفی نه‌تنها آثار قابل توجهی برای كودكان در نظم و نثر نوشته، بلكه ترانه و افسانههای عامیانه را برای كودكان نیز گرد‌آوری كرده است. یكی از برازنده‌گی كار زنده‌یاد حنیفی در این زمینه این است كه او چنین آثاری را بیش‌تر از ساحه گرد‌آوری می‌كرد، نه از كتاب‌خانه‌ها. از این نقطه نظر چنین آثار او از اهمیت بزرگ پژوهشی و اصالت بر‌خوردار است.
چنین به نظر می‌آید كه پاییز حنیفی یكی از پر‌كار‌ترین پژوهش‌گران و نویسنده‌گان افغانستان بوده است كه با وجود مشكلات فراوانی كه داشت، پیوسته می‌نوشت و مثل آن بود كه زنده‌گی را وقف نوشتن به كودكان و پژوهش در زمینۀ ادبیات عامیانه كرده بود. این هم شماری از آثار نشر شدۀ او:
• عجب و رجب، مجموعۀ سروده‌های انتقادی و انتباهی،
• كان خنده، این اثر در حقیقت ادامۀ همان عجب و رجب است،
• تبسم، مجموعۀ اشعار فكاهه‌آمیز و انتباهی،
• نیلوفر، مجموعۀ از چند بحر طویل،
• نفحه، مجموعۀ سروده‌های اجتماعی،
• گنجی از سخن، مجموعه‌یی از وجیزه‌ها،
• سرود‌های محلی، مجموعۀ افسانه‌ها و آهنگ‌های مردم،
• لبخند (جلد دوم) مجموعۀ افسانههای عامیانه،
• ندا، مجموعۀ ترانه‌ها،
• صد برگ، مجموعۀ سروده‌ها،
• نگین الماس، مجموعۀ سروده‌ها،
• ندای كودك، مجموعۀ ترانه‌ها‌ی عامیانه برای كودكان،
• جبران شكست، داستان بلند،
• فریب دوستانه، داستان بلند،
• انتقام، داستان بلند،
• گنج (سه داستان برای کودکان)،
• دشلمه،
• توضیحی بر ضرب‌المثل‌ها،
و جبران شکست.
پاییز حنیفی در چهل و یك ساله‌گی به شهادت رسید که عمر درازی نیست. او در این عمر کوتاه یك دهه فرصت یافت تا به تحقیق و آفرینش بپردازد، آن‌گونه كه از آثارش بر‌می‌آید او با عشق بزرگی به كار نویسنده‌گی می‌پرداخت. این در حالی است كه همیشه فقر، تهی‌دستی و غضب حاكمان روز‌گار با او دست و گریبان بود. از او آثار زیادی در زمینۀ نظم، نثر و پژوهش‌های ادبی وجود دارد كه آن شهید در زمان حیاتش نتوانست آن‌ها را به چاپ برساند. روانش شاد‌باد! و نفرین بر آدم‌کشان بی‌فرهنگ باد!
پرتو نادری