میمونه غزال ( تیاتر ، سینما، و رادیو تلویزیون افغانستان)
زمانیکه ما به پدیده هنر درنگی می افگنیم ،خاصتا هنر تیاتر، سینما،رادیو، تلویزیون، درمیابیم که هنرتیاتر وسینما
یکی از بهترین وکاملترین هنرها محسوب میشود.
هنر نمایش وتصویر چنان تاثیر عمیق وهمگانی دارد که ذهن وفکر تماشاگر را بسوی خود میکشاند و جذب میکند، تا موضوع محتوا را در زوایای عمیق زندگی از اجرای هنر پیشه گان وامور کارگردانی توام با بکاربرد افزار تخنیکی در مجموع تاثیرگذاری آن تا بدان حد است که میتواند تغییری در مسیر افگار و اندیشه های بشری بیاورد.
اندکی به گذشته ها میرویم…
افغانستان در مسیر تاریخی، فرهنگی خویش زنان منور وشایسته داشته که نمیشود حضور فعال آنها را در راستای مسایل اجتماعی ، اقتصادی، سیاسی، هنروفرهنگ نادیده گرفت، بل با وجود ذهن روشن واستعداد خارق العاده شان با افتخار یادهانی کرد.
میتوان چندی را بگونه مثال آورد. خانم گوهر شاد بیگم، نازو انا، ملالی میوندی، رابعه بلخی، سیده مخفی بدخشی، ملکه ثریا…
وقتی به قدرت تمثیل و تاریخچه تیاتر، رادیو و سینمای افغانستان نظر بی افگنی، در همان نخستین آثار و گام هایش بسوی رشد وبالندگی حضورپررنگ از بانوان روشن ضمیر و آگاه را با خود بهمراه داشت.
یکی از چهره های خوش تیپ وموفق آن زمان محترمه میمونه غزال که در فلم ( روزگاران) درسه بخش [ طلبکاران، شب جمعه، قاچاق بران] نخستین فلم داستانی از ریاست افغان فلم به کارگردانی، کار گردانان خالق علیل، انجینیرمحمد علی رونق، ، سلطان حمید هاشم وستارزاده امورفلمبرداری بدوش محترم سونه رام تلوار وستارزاده بود، این بانوی جوان وپر تحرک ( میمونه غزال) درکنار هنرپیشه گان معروف استاد رفیق صادق، استاد بیسد، مشعل هنریار،خان آقاسرور، محبوبه جباری، حبیبه عسکر، پروین صنعتگر، زرغونه آرام، خورشید نور… اجرای نقش عمده را با زیبایی ودرخشنده گی موفقانه هنرآفرینی کرد واین بانوان شایسته راه را بروی دیگر بانوان علاقمند بازنمودند.
آن زمانیکه فلم روی پرده سینما های شهربنمایش آمد، مردم هنر پرورجوقه، جوقه، به تماشای فلم، همراه باخانواده های شان، با دلگرمی میامدند وتولید سینمایی شانرا، تحسین میکردند، صفحه جدید برای حضور بانوان در سینمای افغانستان گشوده شد.
به تداوم همین ارزشمندی ریاست افغان فلم در سال ۱۳۵۱ خورشیدی فلم سینمایی ( اندرز مادر) را با کار گردانی خالق علیل وبه فلمبرداری محترم محمود نوری ودستیاری وحید رمق دراستدیوی افغان فلم به تولید گرفته شد که درین فلم محتوایی وعبرت انگیز باز هم درخشش بی نظیر میمونه غزال در اجرای کرکتر عمده با هنر پیشه ورزیده همچو محترم محمد نذیر، محبوبه جباری، زرغونه آرام، سایره اعظم، خورشید نور، استاد رفیق صادق، اسدالله ارام، ف عبادی- قابل یادهانی است.
محترمه میمونه جان غزال در برابر پرسشم، اینکه چگونه به ستیژ تیاتر راه یافت؟ با متانت وصمیمیت چنین پاسخ داد.
اصلا من در دوره مکتب ( لیسه ملالی) که نوجوان بیش نبودم، روی ستیژ با همصنفانم به تمیثل پرداختم. ولی بعد از نقش آفرینی در فلم اندرزمادر، با تشویق جناب استاد محترم حمید جلیا به تیاتر کشانیده شدم، آنوقت نمایشنامه تیاتری ( خشو) روی دست بود، برایم کرکتر عمده را کاست کردند، برایم خیلی دشوار جلوه کرد، بازی تیاتر وبازی در برابر دوربین کمره از خود دشواری های دارد..
شوخی آمیز گفتم .. چگونه ازین مشکل بدر شدید؟ فورا گفتند همان گونه که هر کوشش وتحمل باخود موفقیت بهمراه دارد، من با توجه ورهنمود کارگردان، و سعی خودم در سکوی پیروزی قرار گرفتم، این نمایش ما مدتی در کابل با استقبال گرم مردم مواجه شد، به ولایت بلخ وبعدا به خارج از کشور( تاجکستان، ازبکستان، مسکو، کیف، ثمرقند وبخارا، برده شد وبرای من در کنار دیگر هنر پیشه گان مدال وتحسین نامه های داده شد که از جمله افتخارات من بشمار میرود..
بدون آنکه سوال کنم ادامه داد…
تیاتر ما آن زمان رونق خاصی داشت، بعدا من در نمایشنامه تیاتری ( کاندید وزارت) اثر ارزشمند چغوف به کارگردانی محترم احمد شاه علم که شش ماه روی ستیژ ماند ومتواتر تماشاچی زیاد داشت حتا خانواده های دولتمردان وقت به تماشا میامدند، مارا تشویق مینمودند، به همین سلسله نمایشنامه ( مفتش) را بازی کردم واستادان ما در تیاتر دوکتور نعیم فرهان، سید مقدس نگاه، استاد بیسد، استاد هدف، قادر فرخ، جفایی، احسان اتیل، کریم جاوید
واکتریس های زن (هنرپیشه های اناث) – حبیبه عسکر، سایره اعظم، ذلیخا نورانی، ملیحه احراری، پروین صنعتگر، خورشید نور…
ضمنا با استادان ودایرکتران خارجی چون استاد محترم نظراوف، استاد منوچهرایرانی، استاد خانم بیدخت، کار وتجربه اندوختیم.
بازهم با محبت فراوان در برابر پرسش ام افزود..
در هررشته یی موفقیت به ساده گی بدست نمیاید، کوشش ها ومطالعه، بینش در کاردارد ما آنوقت سبک ها، مکتب بریشت، استانسلاویسکی، را ازنظر میگذشتاندیم – مثلا تیاتر( تفنگ های خانم کارا) نمایشنامه بریشت، مولیر، پیشکسوتان دنیای تیاتررا که هرکدام یک آموزش وتجربه بود، آنوقت ما نمایشنامه را برمیداشتیم آنرا جمله به جمله با درک مفاهیم آن میخواندیم، در میافتیم که کدام شخصیت را بازی میکنیم، در قالب آن کرکتر خودرا باخلاقیت که داشتیم نقش را به اجرا میگرفتیم تا رضایت کارگردان حاصل شود، این کاربرای ما خیلی اهمیت داشت، به همین منوال در فلم ( وطن یا کفن) بکارگردانی نجیب سلطانی که در اول نمایش تیاتری بود بعدا روی نوار آمد، درآن وقت محترم قادر فرخ، استاد هدف، سیر دهقان، عزیز جان فروغ، کریم جاوید وخورشید نور با هم اجرای نقش داشتیم، یک فلم دفاعی از وطن بود..
وقتی در وطن بحران آمد سرزمین ما به آتش دود احاطه گردید، درب افغان فلم وتیاتر قلف زده شد، ناگزیر مهاجر شدیم.
در دیار مهاجرت من بازهم چون به مسلک ام عشق داشتم کار کردم، به رادیو BBC درامه خانه نو، زندگی نو، من وپسرم هدایت جان در نقش های ( زرمینه ، ثمرگل).
روزی به اثرمعرفت محترم صدیق برمک کارگردان معروف ما با جناب همایون کریمپور معرفی شدیم ودر فلم شان بنام ( نیلوفردرباران) همراه با پسرشما سلیمان جان رادمنش به اجرای نقش پرداختیم، روزگاران آمد که دوباره کابل آمدیم، من امور میکیاژ را درتلویزیون ملی پیش میبردم،
در کابل دریک سریال ( کوچه ما) اثراز آقای میرویس جان رکاب وسریال ( بین من وتو) از آقایون حامد واحمد نقشی را بازی کردم، همچنان پروژه رادیو BBC درامه خانه نو، زندگی نو که به کابل بود نیز همکاری داشتم،
درین سالهای اخیربازهم به تشویق دوست با معرفت ما صدیق جان برمک با کارگردان فلم گدی پران باز آقای مارک فورستر در فلم ( گدی پران باز یا The Kite Runner) که یک اثر هالیوود میباشد همراه با پسرم هدایت جان در اجرای نقش ظاهر شدم که دراین سن وسال بار دیگر در سکوی هنر پیشگی درخشیدم.
میمونه جان غزال – شما چهره فراموش ناشدنی ومحبوب هنر تمثیل در برگه های ازتاریخ هنرو فرهنگ سرزمین ما جایگاه خاص دارید یقینا موفق بوده و هستید، زیرا برنده جوایز متعدد و تقدیر نامه ها، مدال های صداقت، طلا و نقره بنام بهترین هنرپیشه زن درتیاتر و سینما بیان آشکار است.
دوستان عزیز!
به باورمن مقام زن برای اسلام ، برای زندگی ، برای افکار ترقی وتعالی یک نیاز است.
پس زن ها را تحقیر نکنید، زن نعمت خدا ج است، مرد بدون زن کامل نیست!
میمونه جان غزال از شما یکدنیا سپاس.
با مهر
موسی رادمنش