عبدالحمد مبارز، هفتاد ساله روزنامه نگاری  : پرتو نادری

  مدتی میگذرد که عبدالحمید مبارزیکی از پیشگامان روزنامه نگاری و تاریخ نویس کشور در بستر بیماری افتاده است.

او را به تعبیری میتوان تجسم تاریخ روزنامه نگاری کشور گفت. هنوز جوان بود که با زندهیاد داکتر عبدالرحان محمودی، شخصیت مبارز و نیکنام کشور آشنا شد و بعد این این آشنایی به دوستی خانوادهگی بدل گردید. او جایی در خاطرههای خود از مهربانی و رهنمایی‌‌هایی شادروان محمودی یاد کرده، حتا باری گفته است که تخلص « مبارز» را محمودی بر من گزیده است.

دورههای جوانی او برابر است با نخستین سپیده دم تجربۀ دموکراسی در افغانستان، زمانی که شاه محمود خان بر کرسی صدرات تکیه میزند و کشور پس از یک دورۀ سیاه استبداد میخواهد گام در راه دموگراسی بگذارد. هرچند هنوز چیزی به نام قانون احزاب وجود ندارد؛ اما یک رشته سازمان و احزاب سیاسی با نشریههای وابسته به خود به فعالیت آغاز میکنند.
در همین دوره است که به سال 1950 دومین قانون مطبوعات در کشور نافذ میشود.
احزابی یا سازمان حزبی که در این دوره پدید آمدند عمدتا این احزاب وسازمانها بودند:
حزب ویش زلمیان، حزب خلق ، حزب دموکراتیک ملی، حزب اتحاد وباید یاد آوری کرد که نخستین اتحادیۀ محصلین نیز در همین زمان پایه گذراری گردید.

عبدالحمید مبارز جوانی خود را در چنین شرایط سیاسیاجتماعی و فرهنگی پشت سر میگذارد و در همین دورۀ است به سبب فعالیتسیاسی و فرهنگیاش به زندان میافتد دست کم یک و نیم سال را در زندان میماند.
حزب خلق به سال1329 خورشیدی برابر با 1950 میلادی به وسیلۀ زندهیاد داکتر عبدالرحمان محمودی در شهر کابل پایه گذاری گردید. در فهرست پایه گذاران این حزب نام عبدالحمید مبارز در کنار نامهای عبدالرحمان محمودی، مولانا خال محمد خسته، محمد نعیم شایان، داکتر رحیم محمودی، محمد یوسف آیینه، مهندیس ولی محمد عطایی، داکتر نصرلله یوسفی و چند تن دیگر آمده است.
به همین گونه زمانی که نشریۀ « ندای خلق» ارگان نشراتی حزب خلق به صاحب امیتازی داکترعبدالرحمان محمودی به نشرات آغاز کرد، عبدالحمید مبارزه یکی از پایه گذاران این نشریه نیز بود.

شاید بتوان گفت که مبارز نخستین تجربه‌‌های گزارش نویسی و روزنامه نگاری خود را با همین نشریه آغاز کرده است. نشریۀ ندای خلق در حمل 1330 برابر با سپتمبر 1951 به نشرات خود آغاز کرد و پس از « 29» شماره دولت به نشرات آن نقطۀ پایان گذاشت.
از این جا میشود گفت که عبدالحمید مبارز دستکم از هفتاد سال به این سود با فراز و فرودی که روزنامهنگاری و کاری رسانهیی درکشور داشته به پیش آمده است. او خود تاریخ زندۀ چندین دوره از روزنامهنگاری و تاریخ معاصر کشور است.

او گذشته از اعضای حزب خلق با شخصیتهای بزرگ سیاسی و فرهنگی آن روزگار نشت و برخاست داشته چون میرغلام محمد غبار رهبر حزب وطن و پایه گذار نشریۀ وطن، میر محمد صدیق فرهنگ، غلام سرور جویا، براتعلی تاج، احمد علی کهزاد، علی محمد خروش، علی احمد نعیمی، میر علی احمد شامل، فیض محمد انگار، عبدالرووف بینوا، گلپاچا الفت، قیام الدین خادم، شمس الدین مجروح و شمار دیگری از شخصیتهای که امروزه هرکدام در زمینههای سیاست، فرهنگ و تاریخ جایگاه بلند و نام و نشان بزرگی دارند.

دورههای کاری او نیز بیشترینه در بخشهای رسانهیی و فرهنگی بوده است. به غیر از دورههای که در بامیان، لوگر و نیمروز والی بود.
پس از ایجاد حکومت موقت عبدالحمید مبارز پس از یک دورۀ دراز پناهندهگی در فرانسه به کشور برگشت و مدتی معین نشراتی وزارت اطلاعات و فرهنگ بود. او در این مدت زمان نه تنها در امر تدوین قانون تازۀ رسانهها سهم بزرگی داشت؛ بلکه دست کم به 300 نشریه جواز نشراتی داد. امروزه اگر نشرات آزاد و غیر دولتی افغانستان به هر مرحلهیی از تجربه رسیده باشند، بدون تردید تجربههای نخستین ایننشریهها در این دور به همان سالهای نخستین بر میگردد.

مبارز مدت زمان درازی در وزارت طلاعات و فرهنگ نماند، از مقام معنیت آن وزارت کناره رفت و بعد با شماری از ژورنالستان جوان کشور اتحادیۀ ملی ژورنالیستان افغانستان پایه کرد و ریاست آن را عهده دار گردید.

گذشته از کتابهایی که مبارز به نشر رسانده است، گفته میشود که دست 1500 نوشته در زمینههای گوناگون، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی از او در رسانههای کشور و بیرون کشور به نشر رسیده است.

برای این روزنامهگار بلند جایگاه کشور صحت و سلامتی کامل آرزو داریم!

پرتو نادری