مهاجرت با تاریخ طولانی از عصر انسان‌های اولیه (نئاندراتال‌ها) تا هجرت پیامبر اسلام از مکه به مدینه در ادوار تاریخ ریشه دارد اما مهاجرت در افغانستان از اواخر قرن بیستم شروع گردید.
در این مقاله تلاش می‌شود، عوامل مهاجرت در افغانستان، نگاه حقوقی و سیاسی جوامع بین‌المللی در مورد مهاجر، و سود برداری ایران و پاکستان از مهاجرین و خسته و بی‌پناه افغانستان بررسی تا مبرهن گردد کشور های دوست اسلامی با مهاجرین چه نوع رفتار داشته و مهاجرین افغان لایق چه نوع برخورد است؟
انسان‌ها در عصر نئاندراتال بر حسب انقلاب شناختی، اکتشافات جدید و رفع نیاز های بشری مهاجرت انسان‌ها از آفریقا به سوی پیرامون جهان صورت گرفته اما بر اساس تاریخ هجری شمسی در جهان اسلام مهاجرت با هجرت پیامبر اسلام از مکه به مدینه محاسبه شده در این برهه هدف از هجرت گسترش اسلام و مصونیت جان پیامبر مطرح است.
هجرت حضرت محمد (ص) ؛
زمانیکه حضرت محمد به پیامبری مبعوث شد بدنبال انکشاف اسلام در بین قوم و خویش، اهالی مکه و گسترش اسلام فراتر از مرز ها مکه برآمدند در همان موقع دعوت از اهالی مکه به خصوص عمر بن هشام یکی از سران قوم قریش که بعد ها بر اساس احادیث و روایت های پیامبر اسلام به ابوجهل مشهور گردید بر علیه گسترش اسلام بر خواسته تعداد از اصحاب پیامبر اسلام مثل جعفر بن ابوطالب، نجاشی، ابوبکر صدیق و… توسط همین سران قوم قریش آزار و ازیت حتی به مرگ‌تهدید شد و قصد جان پیامبر صورت گرفت، شرایط بر پیامبر اسلام و اصحاب تنگ شد و بخاطر شرایط سیاسی و مکلفیت های دینی حضرت محمد به مدینه هجرت نمودند. این تاریخ آغاز هجرت در اسلام است.
مهاجرت در افغانستان؛
طوریکه میدانیم مردم افغانستان در اواخر قرن بیستم میلادی یگانه ملت بود که در مقابل کمونیسم و اتحاد جماهیر شوروی سابق به مبارزه بر خواست و این مبارزه برای مردم افغانستان بسیار سنگین تمام شد، بیش از صد‌ها هزار انسان جان باختند، هزاران انسان معلول و معیوب گردید، و ملیون‌ها انسان این سر زمین مجبور به ترک وطن خویش گردید.
با کودتای ۷ثور۱۳۵۷ و شدت عمل حزب دموکراتیک خلق بر علیه توده مردم که تعداد را طرف دار غرب، تعداد را فیودال و تعداد را هم طرف‌دار جنبش های اسلامی چون اخوان‌المسلمین، و حزب التحریر قلمداد نمودند، زندان‌ها مملو از زندانی انسان های بی‌گناه گردیده بود، مردم بخاطر نجات جان شان مجبور به مهاجرت به دو کشور همسایه ایران و پاکستان گردید بعد از کودتای هفتم ثور و استبداد نظام کمونیستی، انقلاب هشتم ثور رخ داد، افراد قدرت طلب با استفاده از نام (جهاد اسلام) شرایط زندگی را بر عام مردم تنگ ساخت، و بار دیگر سیل از مهاجرین رهسپار دو کشور همسایه ایران و پاکستان گردید، از همان تاریخ کودتای هفتم ثور و انقلاب هشتم ثور تا به امروز مردم این جغرافیا بلاثر عوامل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی مجبور به ترک وطن گردیده است و امروز هم سیل از مردم در صف اخذ پاسپورت قرار می‌گیرد بخاطر وضعیف اسفبار اقتصادی پیش آمده که حتی برخی ها فرزند و کلیه (گرده) وجود خویش را بخاطر تامین احتیاجات روز مره زندگی به فروش می‌رساند و خواستار مهاجرت و اخراج از افغانستان است.
نگاه حقوقی و سیاسی جوامع بین المللی در رابطه به مهاجرت؛ در جهان معاصر امروزی یکی از مسائل اساسی و مهم سیاسی جهان مسئله مهاجرت و پناهندگی است که هر روز ابعاد وسیع تر در ساحه بین المللی به‌خود اختیار می‌کند. و انسان‌ها بخاطر مشکلات نژادی، مذهبی، سیاسی مهاجرت می‌نمایند، دولت‌ها در عرصه بین المللی بخاطر حفظ و رعایت حقوق مهاجرین که در دولت متبوع شان نقض شده نهادهای چون کنوانسیون جهانی حقوق بشر، کمیساریاعالی پناهندگی، کنوانسیون مربوط به وضع پناهندگان ۲۸ جنوری ۱۹۵۱، کنوانسیون ژینو، را تشکیل نموده.
منجمله در اعلامیه جهانی حقوق بشر راجع به مسئله مهاجرت و پناهندگی در بند یک ماده چهاردهم آمده است《هرکس حق دارد در برابر تعقیب، شکنجه، و آزار پناهندگی به خود جستجو کند و در کشور‌های دیگر پناه اختیار نماید》 و در ماده اساسنامه کمیساریای عالی ملل متحد در امور پناهندگی آمده است، (جستجوی راه‌حل پایدار برای پناهندگان و آوارگان و بدست آوردن حمایت های بین‌المللی) در این زمینه تذکر یافته است. و دولت های عضو مکلف و ملزم به رعایت آن می‌باشد، در ابعاد حقوقی پدیده مهاجرت متون مدون حقوقی در عرصه بین‌المللی تدوین یافته است. اما نهاد های امور مهاجرت و پناهندگی دست خوش سیاست بر مبنای منافع قدرت کشورها به کار گرفته شده و اکثر کشور های مهاجر پذیر بخاطر کسب سود و منافع که دارد مهاجر می‌پذیرد و زمانیکه منافع علیای کشور ها مطرح می‌گردد دیگر قواعد بین المللی کنار گذاشته می‌شود. بخاطریکه قواعد بین‌المللی با آن شدت قواعد داخلی کشور ها ضمانت اجرای والزام آوری ندارد.
نفع برداری کشور های ایران و پاکستان از مهاجران افغانستان؛
بعداز کودتای هفتم ثور ۱۳۵۷ سیل از مهاجران افغانستان بخاطر حفظ جان و ادامه حیات رهسپار دو کشور همسایه گردید بر اساس گفته‌ها و مستندات تاریخی در اوایل ملت و دولت این دو کشور با مهاجران افغانستانی رویه‌ی نیک داشتند، و حتی در برخی مواقع از مهاجران افغانستانی استقبال صورت گرفته و اگر از منظر عقیدتی و دینی به این دو کشور نظر افگنیم می‌بینیم کشورها اسلامی است و بر اساس ادعای احادیث و قرائت های دینی اسلام مرز ندارد اما به مرور زمان وضعیت تغییر یافته دو کشور بیش از اینکه بخاطر احترام به کرامت انسانی، ارشادات دینی و رعایت قواعد کنوانسیون‌های بین‌المللی با مهاجران برخورد نیک کند به‌دنبال منافع و استفاده ابزاری از بی‌نوایی و بی‌پناهی مهاجران افغانستان بر آمده و نمونه های آن را در سرباز گیری مهاجران افغانستانی در سپاه پاسداران ایران و فرستادن مهاجران به جنگ عراق، سوریه و… که قبر شهدای افغانستان در مشهد به خصوص گلشهر هویدا است و همچنان استفاده بهینه از نیروی فزیکی انسان با هزینه ناچیز که بلند منزل های تهران، باغ و بوستان های کرج گواه بر این مدعا است، و همچنان کشور اسلامی پاکستان، با طرح سیاسی مهاجرین نوجوان را با پوشش کمک و همکاری بخاطر برادران دینی به مدارس دینی چون مدرسه دیوبند، مدرسه جماعته‌الاسلامیه شیخ شمس‌الرحمن به ایالات وزیراستان، خیبر‌پختون‌خوا، و ارایه تعلیمات اسلامی با شیوه افراطی که بعد ها ابزار ساختن بخاطر منافع سیاسی در دو سوی مرز دیورند و کشمیر از همین نیرو ها استفاده نموده و استفاده می‌نمایند، هر دو کشور به ظاهر اسلامی، به ظاهر دوست افغانستان، چنان از جنبه منفی مهاجرت افغانستانی‌ها استفاده کرده که ابعاد مثبت مهاجرت افغانستانی‌ها در این دو کشور دیده نمی‌شود.
و این روز ها شواهد و مدارک مبرهن مبنی بر رفتار غیر انسانی تعداد ایرانی‌ها با مهاجران افغانستان در رسانه های اجتماعی دست بدست می‌شود که قلب هر زنده جان را بدرد می‌آورد، بر اساس اظهارات سیاسیون کشور ایران و استدلال برخی لابی‌های ولایت فقیه در داخل افغانستان که گروه خاص بخاطر تفریقه بین دو کشور افغانستان و ایران دست به چنین اعمال ناشایست زده است، اگر چنین استدلال را هم قبول نمایم، آن سرباز که یونیفورم نظام جمهوری اسلامی را به تن دارد و با شعار شما افغانی‌ها کثافت هستید، و شما افغان‌ها انسان نیتسید، و یا تابلوی که نوشته《آوردن سگ و افغانی》 در پارک ممنوع است!
را در جمع کدام دلیل و مستندات قرار دهیم!؟
نجیب الله ابراهیمی
۱۳ آپریل ۲۰۲۲
امکان ثبت دیدگاه وجود ندارد.