سید نور محمد شاه شخصیت ملی، دانشمند و سیاستدان آگاه، که در زمان سلطنت امیر شیر علی خان از سال ۱۸۷۴ الی زمان وفاتش ۲۶ مارچ ۱۸۸۷ میلادی صدراعظم افغانستان بود.
سپیڅلی او ملی شخصیت سید نور محمد شاه چی د امیر شیر علی خان د واکداری په وخت کی له ۱۸۸۴ تر ۱۸۸۷ پوری د افغانستان لومړی وزیر وه.
به تأسی از پروگرام های اصلاحی سید جمال الدین افغان، امیر شیر علی خان در دور دوم زمامداری خود سید نور محمد شاه را به مقام صدراعظمی برگزید.
سید نور محمد شاه به نمایندگی امیر شیر علی خان در سال ۱۸۸۷ در کنفراس “سمله” در هند اشتراک نمود. سید نور محمد شاه که شخص بادرایت و آگاه بود، در مذاکرات ماهیت اصلی خواست های نادرست گورنر جنرال انگلیس را برملا، با آن ها موافقت ننموده و در دفاع از منافع ملی افغانستان آگاهانه و مدبرانه ایستاد که به همین دلیل مذاکرات بدون نتیجه ماند.
گورنر جنرال انگلیس در هند در گزارش رسمی اختتامیهٔ کنفراس به امیر شیر علی خان چننین نوشت:
“نمایندهٔ شما شخص هوشیار و جان فشاد بوده و از مسایل سیاسی اطلاع کافی داشت و خوب در مذاکرات حصه گرفت”.
هنگام دعوت وداعیه که از طرف انگیس ها ترتیب شده بود به سید نور محمد شاه غذای زهراگین داده شد که در راه مراجعت به کابل اثرات سمی آن آهسته آهسته آشکار می شد.
سید نور محمد شاه از اثر تأثیرات کشندهٔ زهر هنگام رسیدن به منطقهٔ سیاه سنگ کابل جان به حق تسلیم نمود.
امیر شیر علی خان و اعضای بلند پایهٔ دولت غرض ادای احترام به منطقهٔ سیاه سنگ رفته و جنازه سید نور محمد شاه با اعزاز و اکرام در شهدای صالحین بخاک سپرده شد.
در عهد صدارت داکتر یوسف صداعظم زمان محمد ظاهر شاه که پروژه های عمرانی رویدست قرار داشت فیصله شد که منطقهٔ رهایشی بین سیاه سنگ الی کوتل یک لنگه به افتخارش به نام “سید نور محمد شاه مینه” نامگذاری شود. این منطقه امروزه بین عوام بنام “کارته نو” هم شهرت دارد.
جای تأمل و تعمق است که بدانیم که روس، غرب، پاکستان و ایران در ۴۴ سال اخیر چه معجونی به خورد دلالان سیاسی میدهد که همهٔ شان (چپ، راست و وسط) بدون استثنی برضد منافع ملی و در راه خدمت به اجانب جانفشانی ها و قهرمانی ها میکنند.
روح سید نور محمد شاه و همه فرزندان صدیق و خدمتگار افغانستان شاه باد.
ناصر اوریا * ۱۳ می ۲۰۲۲ – تکزاس Naser Oria