«به جان ساقی که همراز و همنشین من است
به جق می که انیس دل حزین من است
نماز کوی بتان کیش آخرین من است
نشان سجده به بتخانه بر جبین من است
ادامه خواندن پیام آخرین: عبدالرحمن پژواکپیام آخرین: عبدالرحمن پژواک
پروفیسر غلام محمد میمنگی : داکتر ناصر اوریا
پروفیسر غلام محمد میمنگی در سال ۱۲۵۲ هجری شمسی مطابق ۱۸۷۳ عیسوی در شهر میمنه در ولایت فاریاب افغانستان چشم به جهان گشود. وی تا سن ۷ سالگی در میمنه زندگی کرد و بعد از آن به امر امیر عبدالرحمن خان با خانواده اش به کابل منتقل و در گذر قاضی شهر کابل مسکن گزین گردید.پدرش عبدالباقی خان مینگ باشی، یکی از سران بانفوذِ قوم ازبک در منطقهٔ خود بود که از طرف امیر عبدالرحمن خان به جرم دوستی و همکاری با سردار محمد ایوب خان در قیام علیه امیر به کابل انتقال و محبوس و سپس به قتل رسید.غلام محمد در سن سیزده سالگی پدرش را از دست داد و با تنخواه یا معاشی که از طرف دولت ۳۰ روپیه برای مادرش و ۵ روپیه برای غلام محمد تعیین شده بود امرار حیات مینمود.
ادامه خواندن پروفیسر غلام محمد میمنگی : داکتر ناصر اوریابزرگ داشت از ابوالفضل بیهقی : استاد پرتو نادری
گفتند روز نخست عقرب، روز بزرگداشت از ابوالفضل بیهقیست. به یاد نوشتهء کتابسوزان در انجمن نویسندهگان افغانستان افتادم که بیست و اند سال پیش نوشته بودم.
… یك روز دیگر كه دهان بخاری باز بود و مطالعه می كرد از بخاری صدایی شنیدم كه مرا تكان داد. كسی با لهجهیی سخن میگفت كه تا كنون نشنیده بودم كه زبان پارسی دری را با این همه زیبایی و شكوه سخن بگویند.
حیران بودم كه این بزرگوار كی است. این قدر فكر كردم كه از شمار نخبهگان است.
ادامه خواندن بزرگ داشت از ابوالفضل بیهقی : استاد پرتو نادریصرصرظلم : استاد محمد اسحاق ثنا
از فروغ حسن تو ماه فلک شرمنده شد
مهر لطفت هر طرف تابید، جان رخشنده شد
سوی من آمد به ناز آن ماهروی پاگریز
چهره ام بشگفت از شادی ، لبم درخنده شد
ادامه خواندن صرصرظلم : استاد محمد اسحاق ثناسخنان خواجه آصف، ابزار فشار یا اعلان جنگ؟ :احمد سعیدی
تبصره ی بر سخنان گستاخانه خواجه آصف وزیر دفاع پاکستان :
اظهارات امروز خواجه آصف، وزیر دفاع پاکستان مبنی بر اینکه اگر مذاکرات در استانبول نتیجه ندهد، به سوی یک جنگ آشکار میرویم.
به باور من این سخنان چند لایه دارد:
از یک طرف نشان دهنده افزایش فشار سیاسی و روانی اسلامآباد بر طالبان است. پاکستان با چنین اظهاراتی میخواهد به طالبان پیام دهد که ادامهٔ وضعیت کنونی، بهویژه پناه دادن یا چشمپوشی از فعالیت گروههای مخالف مسلح بلوچ BLA و تحریک طالبان پاکستان (TTP) در خاک افغانستان، برای اسلامآباد قابل تحمل نیست؛ در واقع این سخن نوعی تهدید برای گرفتن امتیاز در مذاکرات استانبول است. خواجه آصف با استفاده از واژهی جنگ آشکار، زمینهسازی تبلیغاتی برای توجیه هرگونه اقدام نظامی احتمالی در آینده را میسازد؛ یعنی اگر مذاکرات شکست بخورد، پاکستان بتواند حملات محدود یا فرامرزی را با عنوان دفاع از خود یا مبارزه با تروریزم مشروع جلوه دهد.
همزمان این اظهارات پیام داخلی نیز دارد و نشان میدهد حکومت پاکستان زیر فشار سیاسی و نظامی داخلی است؛ بنابراین بیان چنین جملاتی در داخل کشور نوعی نمایش اقتدار و پاسخگویی به منتقدان به شمار میرود.
همچنین آصف با این جمله عملاً فشار را بر میزبانان مذاکرات (ترکیه و قطر) نیز میافزاید تا از نفوذ خود بر طالبان استفاده کنند و اسلامآباد را با دست خالی از میز بیرون نکنند.
در مجموع، این سخنان را نباید فوراً بهمعنای تصمیم قطعی برای جنگ دانست، بلکه ابزاری سیاسی برای افزایش اهرم فشار در مذاکرات استانبول است؛ با این حال اگر روند گفتوگوها واقعاً به بنبست برسد، امکان اقدام نظامی محدود یا حملات مرزی از سوی پاکستان دور از انتظار نیست.
انیس آزاد : استاد پرتو نادرى
نخستینبار نام انیس آزاد را در زندان پلچرخی از زبان صبور سیاسنگ شنیدم. از استعداد بزرگ او در شعر و شاعری سخن میگفت، از استقامت و پایداری او و از پیوندی که با مبارز نستوه مجیدکلکانی داشته است. از اعدام او و یاران او به تلخی یاد میکرد. سیاسنگ که در آن روزگار به دشواری شعر و شاعری کس دیگری را تایید میکرد از انیس آزاد به نیکویی سخن میگفت.نمیدانم که انیس آزاد چه زمانی به شعر وشاعری آغاز کرده بود. شایدهم در زندان. زندان جایگاه شگفتی است. زندان بسیاری از استعدادهای نهفتۀ زندانی را بیدار میکند. برای آن که زمان آن فراهم میشود که انسان به درون خود نقبی زند و همه چیز را در درون خود پیدا کند. گاهی میگویند که انسان مانند کوه است؛ بلی چنین است؛ اما انسان زمانی چنان کوهی جلوه میکند که ظرفیتهای پنهانی خود را بشناسد.
ادامه خواندن انیس آزاد : استاد پرتو نادرىمهندسی قومی یا طرح توازن قومی در ساختار قدرت طالبان : مهرالدین مشید
مشروعیت بخشی قومی؛ از توجیه انحصار تا مهندسی پساطالبان
پس از بازگشت طالبان به قدرت در سال ۲۰۲۱، موضوع ترکیب قومی در ساختار حاکمیت افغانستان بار دیگر به یکی از محورهای اصلی منازعهٔ مشروعیت سیاسی تبدیل شده است. زلمی خلیلزاد، دیپلمات افغانتبار آمریکایی، در اظهارات جدید خود خواستار آن شد که طالبان برای کسب مشروعیت داخلی و بینالمللی، چند چهرهٔ تاجک را در بدنهٔ قدرت خود بپذیرند. جا دارد تا به بررسی ابعاد سیاسی، قومی و ژئوپولیتیکی این ابتکار پرداخته شود و واضح گردد که چنین پیشنهاد هایی، هرچند در ظاهر در راستای مشارکت سیاسی شکل گرفته؛ اما این ابتکار بدون ایجاد تغییر بنیادین در منطق انحصاری طالبان، نمیتواند به توازن قومی واقعی منجر شود و زمینه برای ساختار یک حکومت مشروع در سطح ملی و بین المللی در افغانستان فراهم گردد.
ادامه خواندن مهندسی قومی یا طرح توازن قومی در ساختار قدرت طالبان : مهرالدین مشید«طالبان و بیگانگی با وجدان تاریخی افغانستان : مهرالدین مشید
از انحراف ایدئولوژیک تا بیگانگی با روح تاریخی مردم افغانستان
طالبان خود را وارث ایمان، سنت و هویت اسلامی افغانستان معرفی میکنند، اما در واقعیت، رفتار و ساختار فکری آنان نه تداوم روح تاریخی ملت افغانستان، بلکه نشانهی گسست از آن است. وجدان تاریخی مردم افغانستان در طول قرن ها، بر سه رکن آزادی، عدالت و همزیستی استوار بوده است؛ اما طالبان با ایدئولوژی انحصاری و برداشت قبیله محور از دین، این سه ارزش بنیادین را در هم شکسته اند. از این رو، میتوان گفت طالبان نه بازتاب سنت، بلکه تحریف سنت و تجلی بیگانگی با وجدان تاریخی جامعهاند. کروه طالبان بهعنوان یک جریان سیاسی-ایدئولوژیک، نه برخاسته از بطن جامعهٔ افغانستان بلکه برآمده از پروژههای استخباراتی منطقهایاند که در دهههای پایانی قرن بیستم برای تحقق اهداف ژئوپولیتیکی قدرتهای خارجی طراحی و با کمک های سیاسی، مالی و لجستیکی امریکا، عربستان و پاکستان ساخته شد.
ادامه خواندن «طالبان و بیگانگی با وجدان تاریخی افغانستان : مهرالدین مشید….عشق بی مضمون نمی ماند : احـــمد محمود امپراطور
در این عالم به جز آن خالق بی چون نمی ماند
دگر هر چیز فانی میشود گردون نمی ماند
نه شاخ کبر استبداد و نه مظلوم غم دیده
یکایک از مکافات عمل بیرون نمی ماند
ادامه خواندن ….عشق بی مضمون نمی ماند : احـــمد محمود امپراطورخدمت مردم : عبدالرحمن پژواک
کتاب بانوی بلخ (ص.۴۸۲-۴۸۳ ۲
«چندانکه نقل آدم و گندم حکایتیست
افسانهء کرامت مردم حکایتیست
ادامه خواندن خدمت مردم : عبدالرحمن پژواکدکتور شهرانی مردی از تبار احساس و مھربانی : خواجه بشیر احمدانصاری
نخستین بار با جناب داکتر عنایتالله شھرانی در شام جمعه 28 جنوری سال 1994 میلادی در مـنطقه 9/4 G شھر اسلامآباد آشنا شدم و این آشنایی در امتداد این سیسال به دوستی ماندگار و احترام پایداری انجامید. نخسیتن چیزی که توجه مرا در ھمان لحظات نخسـت احوالپرسی جلب نمود چھره آرام و آھنگ نرم صدای او بود که از جوھر اصیل و شخصیت مھربان مردی نیکو سرشت ترجمانی مینمود.
ادامه خواندن دکتور شهرانی مردی از تبار احساس و مھربانی : خواجه بشیر احمدانصاریسخنان بزرگان جهان : نگارش هارون یوسفی
سخنان کارل مارکس
کارل مارکس فیلسوف، جامعهشناس، اقتصاددان و نظریهپرداز انقلابی آلمانی بود که در قرن نوزدهم زندگی میکرد
کارگران جهان متحد شوید
شما چیزی برای از دست دادن ندارید
******
هنر٬ همیشه و همه جا٬ اعتراف پنهانی و در عین حال حرکتِ جاودانه ی زمانه ی خود است
******
ادامه خواندن سخنان بزرگان جهان : نگارش هارون یوسفیمصاحبه خیلی جالب تاریخی وهنری ماریا دارو با تلویزیون وطن شبکه پرده داران هنر به گویندگی محترم معروف قیام
استاد اکرم نقاش ؛ هنرمند چند بعدُی وطن : ماریا دارو
محمد اکرم نقاش در مکتب صنایع کابل رشته خطاطی و نقاشی را مسلکی آموخت در زمان که متعلیم بود برای رنگ مالی ونقاشی منازل شخصی فعالیت میکرد و به همین دلیل مردم عوام وی را بنام رنگمال یاد میکردند.
مرحوم محمد اکرم نقاش یکی از چهره های بسیار برجسته و درخشان هنر تیاتر های کابل بود .
در مورد این هنرمند خلاق هیچ اثر نوشتار از کسی به چشم نخورده است در حالکه او یکی از محبوب ترین کمیدن در تیاتر کابل بود.
ادامه خواندن استاد اکرم نقاش ؛ هنرمند چند بعدُی وطن : ماریا دارومصاحبه جالب و مفید تلویزیون بهار خانم ماریا دارو با لیلا هاشمیان
سنبله آمد به پایان گپ نزن : احمد محمود امپراطور
سنبله آمد به پایان گپ نزن
آمد از نو ماه میزان گپ نزن
روزگار است و هزاران حادثات
پیش از آن گردی پشیمان گپ نزن
از بری جمعیت خانه بدوش
ناغلط از باد و باران گپ نزن
ادامه خواندن سنبله آمد به پایان گپ نزن : احمد محمود امپراطورافغانستان در آستانه یک بازی پیچیده ژئوپلیتیک : احمد سعیدی
طی سه ماه اخیر مارشال عاصم منیر رئیس ارتش پاکستان سه مرتبه به آمریکا سفر کرده است، در این سه بار سفر برعلاوه اینکه مهمان خاص دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا بوده، با مقامات استخباراتی و نظامی آمریکا نیز دید و باز دید های مفصلی داشته است.
ادامه خواندن افغانستان در آستانه یک بازی پیچیده ژئوپلیتیک : احمد سعیدی پاکستان و طالبان: شراکت دیروز دشمنی امروز : احمد سعیدی
بعد از حمله پهپادی پاکستان در شهر کابل و ولایت پکتیا دانه های چیده شطرنج در سیاست پاکستان و طالبان تغییر مسیر داده است.
گفته های سخنگوی ارتش پاکستان امروز این پیام را تقویت میکند که اسلامآباد وارد مرحلهای از “فشار نظامی مستقیم علیه طالبان در افغانستان شده است.
ادامه خواندن پاکستان و طالبان: شراکت دیروز دشمنی امروز : احمد سعیدیافغانستان به داشتن مرواریدهایش میبالد، : داکتر صبورالله سیاه سنگ
آفتاب تازه سر زده بود که خود را در برابر سه جوان برومند ایستاده در دم دروازه یافتم. اگر زبیر هجران را چند سال پیش نمیدیده بودم/ دیده نمیبوده باشم/ ندیده بودم/ نمیدیدم/ (چه کسی گفته فارسی آسان است؟)، گمان میبردم آن دو تن دیگر برای دستبند زدن و گرفتار کردنم آمده اند. (چهرههای خندان سلیمان دیدار و مجیب مهرداد به پولیس نمیماند، ولی با بخت خود چه میکردم؟ به دو چیز معتادم: قهوه نوشیدن و زندان رفتن)
مرا بردند به یکی از بهترین رستورانهای در دل شهر. چه درد سر دهم؟ از آستان دروازه تا بالای برنده، جای سوزن انداختن نبود. ناگزیر بیرون شدیم و رفتیم به جای دیگر که پُرتر از اولی بود … و رستوران سوم و چهارم و پنجم با همان سرنوشت سرشار؛ تا اینکه گوشۀ دنجی در یک قهوهخانۀ برازیلی یافتیم.
ادامه خواندن افغانستان به داشتن مرواریدهایش میبالد، : داکتر صبورالله سیاه سنگثمرهٔ بیست سال موجودیت «جامعهٔ جهانی» حاکمیت طالبانی و فقر و تنگدستی مردمی : نورمحمد غفوری
اختصار
امارت اسلامی افغانستان، بهمثابه نظام سیاسی مستقر پس از ۲۰۲۱م، پدیدهای ناگهانی و غیرمنتظره نبود. برعکس، ریشههای ظهور مجدد آن را باید در بیست سال حضور نظامی، سیاسی و استخباراتی «جامعهٔ جهانی» در افغانستان و حاکمیت عُمال دست نشاندهگان بیکاره و فاسد شان جستوجو کرد؛ حضوری که در کنار فساد گسترده، وابستگی سیاسی، و ناتوانی ساختاری نظام جمهوری، زمینهٔ بازتولید طالبان و فروپاشی نظم نوپای پس از ۲۰۰۱م را فراهم ساخت.
ادامه خواندن ثمرهٔ بیست سال موجودیت «جامعهٔ جهانی» حاکمیت طالبانی و فقر و تنگدستی مردمی : نورمحمد غفوریزموږ په ګران هیواد د پاکستان هوايي تیری د غندلو وړ دی! :نور محمد غفوری
زموږ د ګران وطن پر خاوره یو ځل بیا د پاکستان لخوا بېرحمانه هوايي بریدونه وشول. د کابل او پکتیکا پر بېګناه خلکو دا بمبارۍ نه یوازې د افغانستان پر حاکمیت ښکاره تیری دی، بلکې د سیمې د سولې او ثبات په وړاندې څرګند سپکاوی او بېپروايي ده.
بریدونه بېقیده او بې له کومه شرطه د نړیوالو قوانینو او بشري اصولو خلاف دي او موږ یې په کلکو ټکو غندو او غواړو چې پاکستان سمدستي د افغانستان د هوايي فضا بشپړ درناوی وکړي او له هر ډول پوځي تیري لاس واخلي.
ادامه خواندن زموږ په ګران هیواد د پاکستان هوايي تیری د غندلو وړ دی! :نور محمد غفوریبازگشت افغانستان به بازیهای جدید ژیوپولیتیک و ناکارآمدی طالبان : مهرالدین مشید
افغانستان لقمه خونینی؛ بزرگتر از دهن طالبان
بازگشت طالبان به قدرت، افغانستان را بهجای ثبات، وارد مرحلهای از نابسامانی های سیاسی و اجتماعی و بیتعادلی ژیوپولیتیکی نموده است. در شرایطی که قدرتهای بزرگ منطقهای و جهانی برای نفوذ در این سرزمین رقابت میکنند، طالبان نه تنها قادر به استفاده از موقعیت جغرافیایی افغانستان نیستند، بلکه با سیاستهای زن ستیزانه، ضد حقوق بشری، انحصارگرایانه و ناکارآمد خود، افغانستان را به حاشیهٔ نظام بینالملل راندهاند. ناکارآمدی طالبان، سبب شده تا چرخه وابستگی افغانستان در بازی های نوین ژئوپولیتیک ادامه یابد. این ناکارآمدی نه تنها در عرصههای اقتصادی، اداری و دیپلماتیک آشکار است، بلکه در سطح ژئوپولیتیک نیز پیامدهای عمیقی بر جای گذاشته است. افغانستان، به جای آنکه به عنوان بازیگری مستقل در معادله های منطقهای ظاهر شود، به میدانی برای ارزیابی قدرت، معامله و نفوذ میان بازیگران بزرگ مانند چین، روسیه، ایران، پاکستان و ایالات متحده تبدیل شده است.
ادامه خواندن بازگشت افغانستان به بازیهای جدید ژیوپولیتیک و ناکارآمدی طالبان : مهرالدین مشیدعدالت سرزمینی و حاکمیت ملی پادزهر اختلاف های قومی : مهرالدین مشید
حاکمیت ملی؛ بنیان توسعه متوازن و همبستگی ملی
عدالت سرزمینی و حاکمیت ملی از جمله ارکان بنیادین در نظریههای توسعه و حکمرانی مدرن است که رکن نخستین به توزیع عادلانه منابع، فرصتها و خدمات در پهنه جغرافیایی یک کشور میپردازد و رکن دومی که یکی از بنیادیترین مفاهیم در علوم سیاسی و روابط بینالملل است؛ به حق و توانایی یک ملت برای تصمیمگیری مستقل درباره سرنوشت سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و سرزمینی خویش اشاره دارد؛ البته بدون اینکه نیروی خارجی یا گروه داخلی غیرمشروع در آن مداخله کند. عدالت سرزمینی و حاکمیت ملی پاسخی به تمرکزگرایی تاریخی و نابرابریهای منطقهای است و در پی آن است تا هر منطقه متناسب با ظرفیتها، جمعیت و نیازهای خود از امکانات ملی بهرهمند گردد. در کشورهای در حال توسعه مانند افغانستان و ایران، عدالت سرزمینی نهتنها مسئلهای اقتصادی، بلکه امری سیاسی و اجتماعی است که با هویت ملی، وحدت اجتماعی و مشروعیت حکومت پیوند مستقیم دارد. به همین گونه حاکمیت ملی یعنی قدرت برتر و نهایی ملت در اداره یک کشور است. در این مفهوم، ملت سرچشمه مشروعیت قدرت سیاسی است و دولت فقط نمایندهی اراده جمعی مردم به شمار میرو
ادامه خواندن عدالت سرزمینی و حاکمیت ملی پادزهر اختلاف های قومی : مهرالدین مشیدپاکستان حق نه لري چې د افغانستان په خاوره تعرض وکړي! : نورمحمد غفوری
د نړيوالو اړيکو او دولتونو ترمنځ د متقابل درناوي اصل د نړۍ د ثبات بنسټ دی. هر هېواد د خپلواکو هېوادونو د حاکميت، ځمکنۍ بشپړتيا او سياسي استقلال په وړاندې د درناوی کول خپل اساسي مکلفيت بولي. د افغانستان او پاکستان ترمنځ د سرحدي شخړو، امنيتي عملياتو او سياسي تاوتريخوالي په رڼا کې دا پوښتنه رامنځته کېږي چې
آيا پاکستان د نړيوال قانون له مخې حق لري چې د افغانستان په خاوره تعرض وکړي، کلی او کورونه او ان د کابل ښار بمبارد کړي؟
بازی های تروریستی پاکستان و ادامه جنایات آن در افغانستان : مهرالدین مشید
جنگ طالبان و پاکستان سناریوی استخباراتی با راستی آزمایی در این روز ها تنش های لفظی میان طالبان و پاکستان به تنش های نظامی بدل شده است و در هفته های اخیر درگیری های سنگینی میان دو طرف به وقوع پیوسته است. تنش ها میان دو طرف پس از آن اوج گرفت که پهباد پاکستانی نور ولی محسود رهبر طالبان پاکستانی را در شرق کابل هدف قرار داد و ادعای کشته شدن او را نمود. اداره روابط عمومی نیروهای مسلح پاکستان مسئولیت حملات انجامشده ان شب در شهر کابل را بر عهده گرفت. طالبان برای انتقام گیری از این حادثه، در چندین منطقه سرحدی بر نیرو های پاکستانی حمله کردند. در نتیجه تلاش های عربستان و قطر دو طرف به آتش بس توافق کردند؛ اما این آتش بس
ادامه خواندن بازی های تروریستی پاکستان و ادامه جنایات آن در افغانستان : مهرالدین مشید