مصــاحبـه دلچســـــپ بــاخــــانـــم مـــــــاریــــــــــا دارو
نــــویــســنده موفـــــق و بـــا اســــتـــعــداد افغان .
ماریا دارو فرزند شادروان الحاج محمد ابراهیم « بها » در شهر پلخمری مربوط ولایت بغلان پا به عرصه وجود گذاشت ُ تعلیم ابتداییه را در لیسه بی بی حــوا ی پلخمری آغاز و زمانیکه به کابل کوچیدند در لیسه آمنه فدوی واقع شاه شهید «ع» صنف ششم را به پایان رسانید و از جمله فارغان لیسه عایشه درانی میباشد.
پیوند او با هنرو هنر نمایشی از صنف دوم مکتب سرچشمه گرفت زیرا سردار محمد داوود خان جهت بررسی مکاتب بولایالت کشور سفرکرده بود و از لیسه دختران پلخمری دیدن کرد. ماریا دارو با یکتن ازهم صنفانش یک پارچه کوتاه تمثیلی نوشته شادروان محمد ناصر غرغشت را تمثیل نمود و مورد تشویق صدراعظم و هم سفرانش قرار گرفت .
زمانیکه اندک نوشتن را آموخت به نوشتن پارچه های ادبی خورد وکوچک پرداخت و سر انجام همین علاقمندی او را به رادیو افغانستان که یگانه دستگاه رسانوی در کشور بود ُ وصل کرد. در ختم صنف هشتم مکتب به کمک شادراون محمد هاشم ارشادی به اداره هنرو ادبیات ُ دفتر درامها و داستانها دری معرفی شد .
مدتی را بحیث کارمند اجیر در بخش تمثیل کار نمود و زمانیکه از صنف دوازهم فارغ گردید به همان اداره بصفت مامور رسمی استخدام شد .
ماریا دارو مدت طولانی در ادارات مختلف رادیو افغانستان ُ وزارت اطلاعات وگلتور ُ اتحادیه گوپراتیف های دهقانی ُ کتابخانه های عامه کابل و ریاست جمهوری در زمان دکتور نجیب الله در بخش های اداری و فرهنگی ایفای وظیفه نمود.
در زمانیکه جنگیهای داخلی به مهاجرت پرداخت ودرکشور کانادا متوطن گردید .
کمال افتخار را دارم که مصاحبه ی کوتاهی با ایشان ترتیب داده و از ایشان در مورد آثار شان میپرسم:
پرسش: اثری ارزنده ی ازشما بچاپ رسیده تحت عنوان چهره های جاودان، هدف تان ازنوشتن این کتاب چه بوده است؟
جواب :
هدف ازنوشتن چهرهای جاودان ُ معرفی نخبگان فرهنگی کشورم میباشد درحقیقت کتاب چهره های جاودان چکیده از کتاب هنرمندان تاریخ ساز تیاتر میباشد . زمانیکه خواستم درباره تیاتر بنویسم ُ این نخبگان شامل آن بود مگر نظر به حجم کتاب آنرا جداگانه بطبع رسانیدم . ما هرقدر در باره شعرا – نویسندگان – نقاشان – موسیقی دانان و سایر اهل هنروفرهنگ طن خویش بنویسیم یک خدمت برای شناسایی آنها به نسل های بعدی کشور خویش انجام داده ایم واز جانب دیگر شما میدانید که ازهرطرف برای دزدی چهره های نامدارم کشور ما دست و استین بر زده شده است. چنانچه حضرت مولانای بلخ و فردوسی و ابن سینا ورحمن بابا سایر نخبگان پشتو – اوزبک و پلوچ ونورستانی را همسایگان ما بنام خویش قلمداد مینمایند چه بهتر خواهد بود که نسل های بعدی ما با نخبگان وطن خویش آشنایی داشته باشند. درعالم هجرت تاجایکه اسناد و شواهد بدستم رسید ُ به معرفی شان در( 438 ) صحفه پرداخته شده است امید دارم که صاحب قلمان دیگر بیشتربنویند زیرا نخبگان افغانستان کم نیستند و با نوشتن یک ویادو کتاب خلاصه نمیشوند.
پرسش: از جمله ی آثار با ارزش دیګر تان هنرمندان تاریخ ساز تیاتر است ، میتوانید کوتاه در باره ای این اثر تان معلومات بدهید؟
جواب : درباره کتاب هنرمندان تاریخ ساز تیاترباید گفت که تیاتر در کشورما ازسالیان قدیم وجود داشته است اما سند بدست نداریم تا ازسوابق هنری ومعرفی هنرمندان به هموطنان خویش معلومات بدهیم. اما در اثر کاوشهای باستان شناسان درهرگوشه کشورسالون های بدست آمده است که سوابق هنر تیاتررا نشان میدهد. بعداٌ شاه آمان الله خان خواست ملت خویش رااز طریق تیاتر آگاهی اجتماعی – سیاسی و اقتصادی بخشد ُ در زمانیکه متخصصین کشور آلمان برای اعمار قصر دارالمان آمده بودند ُاز بوجه رسمی اعمار یک باب تیاتر و طاق ظفررا در پغمان هدایت فرمودند ُ گرچه تیاتر در اثر خشم ودسایس دشمنان وطن به اتش کشیده شد اما ثبت تاریخ گردیده است وهنرمندان که درآن زمان هنرنمایی کردند نامهای شان راجستر شده است که در صحفه (39 ) کتاب هنرمندان تاریخ ساز تیاتر اسمای هنرمندان را که نقش زنان را هم بازی کردند ُ درج نموده ام . البته در باره تیاتر تمام جزئیات بصورت مفصل درج کتاب شده است که نمیتوانم همه را در یک مصاحبه کوتاه بگنجانم اما باید متذکرشد که دراین کتاب معلومات کافی در باره رسانه های جمعی افغانستان مانند اولین رادیو – اخبار ومجلات – فیلم – تیاتر- تلویزیون وغیره با موسسین آن در( 446 ) صفحه بمعرفی گرفته شده است.
پرسش: چنانچه دروبسایت تان دیدم شما مقالات و مضامین زیادی در باره ی زنان افغان نوشته اید، نقش زنان افغان را در مرحله ی کنونی چګونه میبینید؟
جواب : زنان تقریباٌ نصف نفوس هرکشوررا تشکیل میدهند وهمیشه بحیث رهبر در خانواده واجتماع نقش چشمگیر داشته و دارند .
زنان اولین مربی زندگانی هرانسان است و اولین کلمه را از مادر و زن میآموزیم مقام وقدسیت شان قابل احترام بوده واست . او ممد و رفیق شفیق مرد بوده ومیباشد اما درشرایط کنونی بنام حقوق و آزادی زنان گروپهای بنام « فیمنیست» زنان ومردان را در مقابل هم قرار میدهند که نباید چنان باشد . زنان با بلند برده سطح اگاهی خویش نقش موثر در اقتصاد – سیاست – اجتماع و خانواده داشته باشند و حقوق دیگران را نیز احترام بگزراند .
والدین مکلف اند که اطفال شانرا به داشته های فرهنگی مثبت و مزایای اخلاقی و در پرتو یک توازن میان زن ومرد تربیت بنمایند تا ازمصایب روحی در امان بمانند. تاریخ تمدن بشری که اولین گام در جهت پیدایش و تکامل جامعه را آغاز نمودُ مفهوم آن خانواده و تشکیل آن بود . ازهمین جهت خانواده اولین تشکیل اجتماعی و پایه و تهداب همه ای تمدن ها در طول تاریخ بشر محسوب میشود و به عبارت دیگرخانواده اولین زیر بنای جامعه میباشد.
اما متاسفانه دراثر مصروفیت های اجتماعی و زندگی پرُ ماجرای شهری نقش موثر زنان در زندگی خصوصی « فامیل» کمرنگ گردیده و زندگی خصوصی در حیطه ای صلاحیت های دولت ها قرار گرفتنه است . مصروفیت وظیفوی والدین درجهت تربیه لازم اطفال ازمیان رفته و فرزندان قبل ازسن بلوغ از فامیلها منفصل می گردند. نقطه مشترک مسوولیت میان زن ومرد نیز کمتر دیده میشود. زنانیکه دروظایف خارج ازمنزل مسوولیت دارند تحت فشار زیاد روحی قرارمیگیرند و وقت کافی برای نظم ونثق زندگی فامیلی و تربیت فرزندان شان میسر نمیگردد دراینجا حکومتها باید شرایط مناسب کار را برای زنان ایجاد نمایند تا این نواقص رفع گردد .
آزادی کلمه ای مبارک و مقبولی است اما همانطوریکه شیوه پدرسالاری در جامعه تطابق نیافت آزادی لجام گسخته – آزاد منشی زنان و مردان با وقار را با قید وبندهای ناشی از سیستم موجود اقتصادی غرب در اسارت قرار میدهد.
درسال نزده شصت وشش یک نویسنده امریکایی بنام «بیتی فریدن» با سهم گیری مونث گراها یک سازمان ملی مدافع زنان را در امریکا تاسیس کرد و متعاقباٌ در اروپا نیز بنا برهمین خواسته های مشابه تاسیس شد که هدف اصلی آنها مبارزه بخاطر حقوق مساوی زنان در داخل خانه و محل کار و الغای تبعیض در برابر زنان ُ تثبیت مزد زنان ُ تنظیم امورعواید و بالاخره لغو قیودات بر روابط جنسی و رفع ممانعت برسقط جنین شد.
متاسفانه دیده میشود ازاین انجمنهای بشری بسیاری حکومات سوی استفاده میدارند مثلا درافغانستان زنان درعرصه های مختلف مشغولیت دارند اما نواقص خیلی زیاد است زیرا چنین انجمن های بشری وحقوقی بودجه ندارند و دست نیاز به حکومت و یا سازمان های مختلف خارجی دراز میدارند بناٌ برای کسب یک آزادی معقول و پسندیده زمان بکاراست.
در قدم نخست درافغانستان سطح آگاهی زنان باید بلند برده شود ُ معارف نقش خیلی عمده و اساسی در این زمینه دارد که متاسفانه بسیاراز قریه جات کشورما با مکتب اشنایی ندارند پس ما نمیتوانیم با حضور کمرنگ چند زن در اجتماع به آزادی معقول و متوازن نایل آییم .
آزادی ویا دموکراسی بشکل افراطی خصمانه با عث انفصال زندگی فامیلی میگردد باید دراین راه آگاهانه و مطمین با درنظر داشت تمام قواعد و فواید اجتماعی واخلاقی و فرهنگی قدم برداریم زیرا زنان ومردان مکمل همدیگر اند و کائینات بروی توازن برقرار است.
روی دلایل فوق من ازبسیار نوجوانی درباره زنان مینوشتم وحالا نیزنوشته میکنم .
پرسش : آوای ماندګار زنان یکی از آثار بارزش دیګر شماست، میتوانید کوتاه در باره ی این کتاب معلومات دهید؟
جواب : بلی دراین کتاب فعالیت زنان در بخش های رادیو – تیاتر و تلویزیون با شرح سوانح شان معلومات داده شده است زیرا آنهایکه در کتاب آوای ماندگار زنان معرفی شدند کسانی اند که درشرایط دشوار سنتی جامعه اولین گامها را در انکشاف فرهنگ برداشته اند. در این کتاب اولین گویند گان – نطاقان -مثملین تیاتر و سینما و سرانجام نطاقان وگوینگان وممثلین تلویزیون در (250) صحفه در قید تحریر آمده است.
پرسش: در مورد فعالیت های فعلی تان میشود به خواننده ګان مجله ی بانو معلومات بدهید؟
فعالیت های روزمره من فعال نگهداشتن « وب سایت انترنتی » من است که بنام (mariadaro.com ) یاد میشود و نوشتن مقالات و نقد بر آثار که نویسندگان محترم لطف نموده برایم ارسال میدارند وهمچنان تکمیل کتابهایست که باید به خوانندگان محترم تقدیم بدارم.
پرسش:خوانندهګان مجله ی بانو چګونه میتوانند به آثار شما دسترسی بیابند؟
آثارمن در انترنت نشر میگردد وبا جستجودر( گوگل) میتوانند آثارم را مطالعه فرمایند همچنان دوجلد از کتاب هایم بنام چهره های جاودان و هنرمندان تاریخ ساز تیاتر را در انترنت برای مطالعه و چاپ مجانی در خدمت مطالعین محترم قرار داده ام و درآینده نیز کتاب های آوای ماندگارزنان و« رومان پابرهنه بازگشت » که از سرنوشت یک دخترجوان درشرایط جنگهای داخلی بحث میدارد و ازجمله آثار مطبوع من میباشند در خدمت مطالعین محترم در انترنت قرار خواهم داد و سه کتاب دیگر نیز تکمیل است ونبست عدم بوجه تا حال طبع نشده است نیز در آینده در انترنت قرار داده میشود.
پرسش: پیام تان را به خوانندګان مجله بانو که اکثریت آنرا خانمها تشکیل میدهد، میخواهم داشته باشم.
مجله بانو ازنامش پیداست که خدمت بزرگ در مورد روشنگری زنان انجام میدهند خیلی مبارک است ُ مسوولین بانو که همه بانواند باید قدم های مثبت در تحکیم وحدت وهم آهنگی ذهنی و تقویت روحیه همکاری عاری از تعصب وحسادت های زنانه در بهبود روابط خانوادگی واجتماعی بردارند ُ امیدوارم که این فصلنامه خواندنی را در انترنت جهانی بسازند تا بدسترس همگان قرار گیرید زیرا مجله مطبوع خیلی گران تمام میشود.
واز بانوان محترم خواهشمندم تا در تقویه این فصلنامه با ارسال مطالب خویش درغنای آن سهم بگیرند و با کمک های مالی این نشریه را تقویت بخشند.
در خاتمه از محبت و حوصله مندی تان جهانی سپاس و امتنان میکنم، موفقیت و سرفرازی تانرا آرزومندم.
جواب : از شما خانم پرنیان نیز اظهار سپاس مینمایم – تشکر
—
Maria Daro ماریا دارو
http://www.mariadaro.com