·
ســـتـــوری مــنــگل
هنرمند تیاتر و سینما
درسال 1332 درسر زمین گل نرگس وگل نارنج “ننگرھار”دریک فامیل منور بدنیا آمد و برادربزرگش اورا ستوری نام گذاشت . مکتب ابتدائیه را نسبت
مصروفیتھای پدرش درچند ولایت افغانستان به اکمال رسانیده است مانند مکتب زرغونه انا کندھار ، سلطان رضیھه مزارشریف، فریده بلخی وبالاخره در ولایت ھرات تحصیل را ختم کرد.
قبل از آغاز فعالیت ھنری، ستوری عاشق شیندن رادیو درام ھا وداستان ھای که شھید صایمه مقصودی وآصف وردک تمثیل میکردند، بود و و الھام ھنری خود را از تمثیل وآواز ایشان گرفته است.
درسال 1352 -ش- به رادیو افغانستان به صفت ممثل به کار ھنری آغاز کرد وھم زمان در فیلم ھندی بنام دھر مات ما (پھریزگار) نقش کوچکی را بازی نمود.
ستور ی اولین فیلم افغانی که در آن نقش داشت فیلم رابعه بلخی بود و بعدا در فیلم روز ھای دشوار سھم کوچک گرفت. بعد از آن در فیلم سیاه موی وجلالی نقش مرکزی کارکرد که اولین فلم رنگه افغانستان درآن وقت بوده است. او با کسب شھرت در فیلم “کج راه ” که توسط جوان شیر حیدری تھیه شده بود شھرت اش دو چند گردید.
درفیلم “الماس سیاه” یک نقش منفی را داشت و کرکتر یک خانم خارجی را با زبان شکسته خیلی خوب تمثیل کرد. برعلاوه فعالیت ھای ھنری سینمائی در رادیو نیز در پروگرام ھای زراعتی، کورنی ژوند، زن وجامعه، رادیویی ننداره، نطاقی ازمون گاه زھن، نطاقی برنامه ای ترانه ھا وسخن ھا، نطاقی برنامه “شھکار ھای از ادبیات جھان” به زبان دری که به ابتکار فریده انوری و داکتر اسد بدیع تھیه وترتیب میگردید، نطاقی دریچه زندگی، وپارچه تمثیلی برنامه اطفال وانانسری کنسرت ھای ھنرمندان را با صمیمیت ھمکاری نموده است.
در زمانی که تلویزیون به فعالیت آغاز کرد مسوولیت ھایش بیشترگردید و در برنامه ھای تلویزیونی پروگرام کاروان ھله بخش دری وپشتو، نمایشنامه ھای تلویزیونی وفیلم ھای تلویزیونی نقش تمثیل ونطاقی داشته است وسھم گیری فعال او در برنامھ ھای تلویزیونی درولایات کشور سفر ھای طولانی در شرایط نا امن داشت. قابل قدر و یاد آوریست این فعالیت در ولایت چون کندھار، ھلمند، غزنی، ولوگربوده است مورد استقبال مردم کشورش قرارگرفتھ است.
او در نریشن فیلم ھا درریاست افغان فیلم نیز فعالانه نقش داشت. ھمان طوریکه عاشق صدا وھنرنمایی شھید صایمه مقصودی بود. کمبود و نبود او را در اداره ھنروادبیات رادیو تلویزیون تکمیل نمود. ھم چنان درتیاتر کابل ننداری دردرام بنام {کله چی مدیرمو ماقوف شی}نوشته و زنده یادعبدالــمنــان ملگــری نــیزنقش مرکزی را بازی نموده است.
یکی ازبد ترین خاطرات ستوری منگل درسال 1371 ش-مطابق (1992)میلادی اتفاق می افتد وقتی که مجاھدین درافغانستان قدرت را تصاحب کردند در
خانه اش یورش بردند وتمام سرمایه ھنری او را از قبیل تقدیر نامه ھا وکست ھای رادیویی انساد ومدارک از قبیل تذکره وکارت ھای ھویت وغیره را از بین بردند که ھیچ وقت دو باره بدست آمده نمی تواند . زیرا محصول چندین سال کار ھنری اش از بین رفت . سرمایه ھنری یک ھنرمند مانند عمرھنرمند با ارزش است که با از بین رفتن آن یک بخش از حیات ھنرمند قطع میگردد.
بنآ ھمان سال (1992) میلادی رحل اقامت در شھر پشاور پھن کرد. برای مدت دو سال ازکارھای ھنری اش دور بود. درسال (1994) میلادی با به میان امدن برنامه ھای تعلیمی وتربیوی رادیو بی بی سی در پشاوربرای افغانستان بنام ” نوی کور او نوی ژوند” خانھ نو زندگی نو، فعالیت ھنری خود را دو باره ازسر گرفت و نقش زنیب و بس بی بی را برای چند سال کار کرد مگر در پشاورھم از پیگرد طالب ھای بی فرھنگ در امان نبود مجبورآ بھ کشورھالند پناه برد.
در دیارھجرت برای رشد وتقویه فرھنگ افغانی دست بکارشد برنامه ھای زیاد در تجلیل از روز ھای ملی و سال نو خورشیدی وغیره مناسب ھا به ابتکار چشم گیر پرداخت با ھمکاری ھنرمندان دیگر برنامه ھای فرھنگی را نه تنھا در کشورھالند بلکه نمایشات در سرتاسر اروپا مانند جرمنی ، اطریش، سویدن، انگلستان درپایتخت ھا وشھر ھای بزرگ بنام تحفه ھنری و فرھنگی برای افغانان مقیم کشورھای میزبان اھدا کرد. با تقدیم تحفه ھای فرھنگی روح وران ھموطنانش را در دوری از وطن نوازش داد ومورد استقبال قرار گرفت.
او به ھنرتمثیل عشق عمیق دارد واز دل وجان برای ھمکاری در ھر نوع شراط در خدمت ھنر دوستانش قرار گرفته است.
ھرگاه نام از ھنر وھنرمند را بر زبان اوریم برحق در مورد عاشقان ھنرچون ستوری منگل می اندیشیم.
یکی از ابتکارات دیگرش تھیه وپردیوس فیلم ھجرت نوشته داکترعبدالواحد نظری بود که از واقعیت ھای تلخ بی وطنی وھجرت ھموطنانش حکایت میکرد آن فیلم در سرتا سر اروپا درمعرض نمایش قرارگرفت.و درسال 2005 میلادی به کانادا نیز نمایش داده شد.
درسال 1360-ش – ستوری منگل و محبوبھه جباری بحیث ھنرمندان سال شناخته شدند ودرسال 2004 میلادی اتحادیه ھای فرھنگی آروپا به مناسبت (50) سال وروز تولد میمون این خانم فدا کار « منگل» محفلی را در ھالند برپا کردند که شامل دو بخش بود.
بخش اول تعداد از دوستان فرھنگی از سرتا سر اروپا واتحادیه فرھنگی امریکا ازکارھای ھنری او طی بیاینه ھا تقدیر بعمل آوردند وفعالیت ھای او را در معراق سنجش قراردادند. در بخش دوم از طرف اتحادیه فرھنگی کشورھای اروپایی مدال (د نازو انا ) توسط غوث زلمی ریس اتحادیه ھنرمندان افغانستان در آنوقت، بوی تفویض گردید وھمچنان از طرف اتحادیه فرھنگی افغانان امریکا ھم لقب ھنرمند شایسته وممتاز برایش اھدا گردید.
بھترین تقدیر وتشویق ازطرف مردم درکابل نامم ھای پرمحبت بود کھ دزیعه پست ھر ھفته نصیب اش میگردید درسال ( 1353)ش- با آفای غلام سخی گلاب زاده یکی از تجاران معروف شھر کابل ازدواج نمود.
خانم منگل مدت جند سال در کشور ھالند زندگی کرد و زمانیکه آقای گلاب زاده افغانستان را ترک کرد با خانمش ستوری منگل اکنون در کشور انگلستان زندگی میکنند.
او در نریشن فیلم ھا درریاست افغان فیلم نیز فعالانه نقش داشت. ھمان طوریکه عاشق صدا وھنرنمایی شھید صایمه مقصودی بود. کمبود و نبود او را در اداره ھنروادبیات رادیو تلویزیون تکمیل نمود. ھم چنان درتیاتر کابل ننداری دردرام بنام {کله چی مدیرمو ماقوف شی}نوشته و زنده یادعبدالــمنــان ملگــری نــیزنقش مرکزی را بازی نموده است.
یکی ازبد ترین خاطرات ستوری منگل درسال 1371 ش-مطابق (1992)میلادی اتفاق می افتد وقتی که مجاھدین درافغانستان قدرت را تصاحب کردند در
خانه اش یورش بردند وتمام سرمایه ھنری او را از قبیل تقدیر نامه ھا وکست ھای رادیویی انساد ومدارک از قبیل تذکره وکارت ھای ھویت وغیره را از بین بردند که ھیچ وقت دو باره بدست آمده نمی تواند . زیرا محصول چندین سال کار ھنری اش از بین رفت . سرمایه ھنری یک ھنرمند مانند عمرھنرمند با ارزش است که با از بین رفتن آن یک بخش از حیات ھنرمند قطع میگردد.
بنآ ھمان سال (1992) میلادی رحل اقامت در شھر پشاور پھن کرد. برای مدت دو سال ازکارھای ھنری اش دور بود. درسال (1994) میلادی با به میان امدن برنامه ھای تعلیمی وتربیوی رادیو بی بی سی در پشاوربرای افغانستان بنام ” نوی کور او نوی ژوند” خانھ نو زندگی نو، فعالیت ھنری خود را دو باره ازسر گرفت و نقش زنیب و بس بی بی را برای چند سال کار کرد مگر در پشاورھم از پیگرد طالب ھای بی فرھنگ در امان نبود مجبورآ بھ کشورھالند پناه برد.
در دیارھجرت برای رشد وتقویه فرھنگ افغانی دست بکارشد برنامه ھای زیاد در تجلیل از روز ھای ملی و سال نو خورشیدی وغیره مناسب ھا به ابتکار چشم گیر پرداخت با ھمکاری ھنرمندان دیگر برنامه ھای فرھنگی را نه تنھا در کشورھالند بلکه نمایشات در سرتاسر اروپا مانند جرمنی ، اطریش، سویدن، انگلستان درپایتخت ھا وشھر ھای بزرگ بنام تحفه ھنری و فرھنگی برای افغانان مقیم کشورھای میزبان اھدا کرد. با تقدیم تحفه ھای فرھنگی روح وران ھموطنانش را در دوری از وطن نوازش داد ومورد استقبال قرار گرفت.
او به ھنرتمثیل عشق عمیق دارد واز دل وجان برای ھمکاری در ھر نوع شراط در خدمت ھنر دوستانش قرار گرفته است.
ھرگاه نام از ھنر وھنرمند را بر زبان اوریم برحق در مورد عاشقان ھنرچون ستوری منگل می اندیشیم.
یکی از ابتکارات دیگرش تھیه وپردیوس فیلم ھجرت نوشته داکترعبدالواحد نظری بود که از واقعیت ھای تلخ بی وطنی وھجرت ھموطنانش حکایت میکرد آن فیلم در سرتا سر اروپا درمعرض نمایش قرارگرفت.و درسال 2005 میلادی به کانادا نیز نمایش داده شد.
درسال 1360-ش – ستوری منگل و محبوبھه جباری بحیث ھنرمندان سال شناخته شدند ودرسال 2004 میلادی اتحادیه ھای فرھنگی آروپا به مناسبت (50) سال وروز تولد میمون این خانم فدا کار « منگل» محفلی را در ھالند برپا کردند که شامل دو بخش بود.
بخش اول تعداد از دوستان فرھنگی از سرتا سر اروپا واتحادیه فرھنگی امریکا ازکارھای ھنری او طی بیاینه ھا تقدیر بعمل آوردند وفعالیت ھای او را در معراق سنجش قراردادند. در بخش دوم از طرف اتحادیه فرھنگی کشورھای اروپایی مدال (د نازو انا ) توسط غوث زلمی ریس اتحادیه ھنرمندان افغانستان در آنوقت، بوی تفویض گردید وھمچنان از طرف اتحادیه فرھنگی افغانان امریکا ھم لقب ھنرمند شایسته وممتاز برایش اھدا گردید.
بھترین تقدیر وتشویق ازطرف مردم درکابل نامم ھای پرمحبت بود کھ دزیعه پست ھر ھفته نصیب اش میگردید درسال ( 1353)ش- با آفای غلام سخی گلاب زاده یکی از تجاران معروف شھر کابل ازدواج نمود.
خانم منگل مدت جند سال در کشور ھالند زندگی کرد و زمانیکه آقای گلاب زاده افغانستان را ترک کرد با خانمش ستوری منگل اکنون در کشور انگلستان زندگی میکنند.
نگارنده: ماریا دارو
برگرفته از کتاب آوای ماندگار زنان