ژرف اندیشی دربارۀ مفهوم توسعه، مهمترین چالش فکری بوده و است که در بسياری از جوامع، عامل ظهور تنش هایی فرهنگی نیز پنداشته می شود. گاه اين گونه ناكامی ها به صورت فجایع ـ از جنگ های داخلی گرفته تا رژيم های خودكامه بُروز كرده و خود فرآيند توسعه را مختل و گاهی نيز مردم شاهد توسعه موفقيت آميز بوده اند كه نه تنها فاصله ميان كشورهای فقير وغنی را از ميان بر نمی دارد بل نشان می دهد كه سنت های ويژه هر فرهنگ را می توان با مـُـدرن ترين منابع اقتصادی، علمی و فنی مخلوط نمود.
مسايل جديد بايد طرح و مسايل قديم از نو عرضه گردد. عوامل فرهنگی و اجتماعی مؤثر بر توسعه شناسايی شوند. تأثير فرهنگی و توسعۀ اجتماعی ـ اقتصادی ارايه شود. به همين منوال ارزشمندی يک فرهنگ سنتی را با مـُـدرن سازی بايد تلفيق داد.
تنوع فرهنگی در عقب ما، پيرامون ما و در برابر ما قرار مي گيرد. بايد تاكتيک هایی را بياموزيم كه منتج به درگيری فرهنگی نگردد بلکه به همدلی، همزبانی و همزيستی ثمربخش و هماهنگ منجر گردد.
غفلت و عدم توجه به توسعه در کــُـل و به ویژه توسعۀ انسانی يكی از علـل اصلی منازعات و كشمكش های مسلحانه در محدوده های داخلی می شود.
درگيری های داخلی ممالک جهان، ثبات كشورها را بيش از هر چيز ديگر به چالش می كشاند و اوضاعی كه به اينگونه بالاثر استبداد مسلط می گردد موجب نقض اصول حقوق بشری خواهد شد.
و سخن آخر اینکه: توسعه، انتقال رفتار و منبع پویایی، دگرگونی، ابتکار و بیداری است. همچنان توسعه برای گروه ها و جوامع، منبع الهام و دانش پذیرفته شده.