از شمار دو چشم یک تن کم
وز شمار خرد هزاران بیش
امروز پروفسور داکتر محمد حسین یمین از این جهان چشم پوشید و به گفتهء خیام با هفتهزار سالهگان سر به سر شد.
استاد یمین دست کم چهل سال استاد دانشکدهء ادبیات دانشگاه کابل بود.
عضویت شورای علمی دانشگاه کابل را داشت و عضو فرهنگستان ایران نیز بود.
او حق بزرگی بر چند نسل از آموزگاران زبان و ادبیات پارسی دری در افغانستان دارد. چند نسل شاعر و نویسندهء کشور را نیز استاد بوده است.
از دانشگاه دولتی تاجیکستان، دانشنامهء دکترا داشت.
باری در گفتوگویی شمار کتابهایی نشر شده اش را، پانزده عنوان گفته بود.
از این شمار این آثار استاد شهرت بیشتری دارند:
۱- فرهنگ تلفظ لغات،
۲- دستور نگارش برای همه،
۳-صرف و نحو برای تدریس،
این کتاب را استاد به هدف تدریس در دانشکدهء ادبیات نوشته است.
۴- در آمدی بر لهجه شناسی در زبان فارسی دری
ه-تاریخچه زبان فارسی دری،
۶- دستور معاصر زبان فارسی دری،
۷- دستور تاریخی زبان فارسی دری.
البته این دو کتاب آخیر استاد یمین خوانندهگان و خواهندهگان بیشتری داشته و از شمار کتابهایی است که نه تنها آموزگاران مکاتب، دانشجویان پیوسته در تلاش دستیابی به آن بودهاند، بلکه برای همه علاقهمندان دستور زبان پارسی دری و پژوهشگران نیز مورد علاقه بوده است
.
تمرکز کار فرهنگی استاد یمین بیشتر بر دستورنویسی، تاریخ زبان و پژوهشهای ادبی و ادبیاتشناسی متمرکز بود.
افزون بر این کتابها از استاد یمین دههها مقالهء پژوهشی در پیوند به زبان و زبانشناسی در مجلههای علمی فرهنگی کشور و حوزهء زبان پارسی دری نشر شده است.
بدون تردید از استاد یمین نوشتههای نشر ناشدهیی باید به میراث مانده باشد!
روانش شاد باد و بهشت برین جایگاهش، با دریغ که خاموشی چنین انسان دانشمندی، به همان فرو افتادن یکی از ستون پایههای کاخ بلند ادبیات معاصر پارسی دری در کشور است.
استاد یمین شعر نیز میسرود، اما چنان بود که گویی در گیریهایش با پژوهشهای ادبی بر شعر و شاعری او سایه انداخته بود.
میروند و خالیگاه بزرگی را بر جای میگذارند، آن هم در چنین قحطسالی!
پرتو نادری