نویسنده: ماریا دارو

از سایه‌ی ترور تا افق رهایی؛ بررسی راه‌های گمشده و آینده‌ی ممکن افغانستان افغانستان امروز در آستانه‌ی یکی از بحرانی ترین، شکننده ترین  و تاریک ترین دوران های تاریخی خود بسر می برد؛ بحرانی که نه‌ تنها  از لحاظ سیاسی، مردم را سخت زمینگیر کرده است؛ بلکه در عمق روان، فرهنگ و هویت آنان نیز راه یافته است. تسلط مجدد طالبان، شکست جمهوریت، فروپاشی نهادهای ملی، مهاجرت گسترده نخبگان و اختلاف گروه های مخالف طالبان آینده کشور را در هاله‌ای از ابهام فرو برده است. اما این وضعیت، به‌معنای بسته‌شدن همه راه‌ها نیست. در چنین شرایطی، این پرسش مطرح می شود که آیا هنوز هم  شانسی برای رهایی افغانستان از چنگال تروریسم باقی مانده یا خیر.

ادامه خواندن واکاوی فرصت های از دست رفته و امکان رهایی افغانستان از چنگال تروریسم : مهرالدین مشید

صنفی ساده و بی آلایش؛ اما نمادی از همدیگر پذیری مکتب و‌ مدرسه سخن بر سر صنف کوچک به روزگاری بر میگردد که هر چند فقر و تنگدستی در کشور بیداد می کرد و خوان تلخ فقر در بیشتر خانواده ها دامن گسترده بود و بسیاری از مردم تنها با خوردن غذای بخور و نمیر شب و روز شان را سپری می کردند؛ اما در میان این همه دشواری های گلوگیر یک چیز به همگان نیرو می بخشید و همه در زیر چتر زمردین آن احساس خوشی می‌کردند و قلب های شان از آن دم به دم نیرو میگرفتند؛ آن صفایی ها، ساده گی ها، یک رنگی ها و بی آلایشی های صمیمانه و صادقانه بود که بروی گرسنگان روستا ها و شهر ها دروازه ی امید به زنده گی را می گشود.

ادامه خواندن صنف کوچک؛ اما مکانی مشهور و سرشار از معنویت : مهرالدین مشید

آرمان تاریخی  پر تاثیر گزار ترین رستاخیز تاریخ ( انقلاب کبیر فرانسه ) که :

کماکان بحیث  آرزو ، و  یک سراب درین کسوف تاریخ و تأثیرات آن بر مدرنیته سیاسی

( 14 جولای 1789م )روز فتح باستیل آغاز انقلاب کبیر فرانسه است که  باعث  سقوط استبداد سلطنتی و قدرت مطلقه سلطنتی بورین ها است که  مبنای تحولات عمیق در اندیشه سیاسی و ساختارهای  قدرت سیاسی جوامع بشری گردید  و راه  رابسوی مهم‌ترین تحولات سیاسی-اجتماعی  ، سقوط نظامهای شاهی  فئودالی و  شکل‌گیری جمهوریت، مبتنی بر حاکمیت قانون  ، حقوق بشر، سکولاریسم، ( دولت-ملت )  ، حاکمیت ملی  و سکولاریسم هموار نمود . 

ادامه خواندن آزادی، برابری، و برادری؛ تتبع و نگارش : میر عبدالواحد سادات

د افغانستان رښتین بچی او د هیواد د معاصری اردو ترټولو مهربان نظامی شخصیت ارواښاد میر محمد آصف انصاری یادونه

برید جنرال میر محمد آصف انصاری به تاریخ ۵ اگست سال ۱۹۲۱ عیسوی در قریهٔ “ده یحیی” مربوط ولسوالی ده سبز ولایت کابل چشم به جهان گشود. پدر بزرگوارش میر عین الدین انصاری و پدرکلانش میر ظهورالدین نام داشت که فرزند حضرت سعدالدین انصاری مشهور به حاجی صاحب پای منار بود.

میر محمد آصف انصاری بعد از ختم تعلیمات در لیسهٔ امانی شامل فاکولتهٔ ساینس پوهنتون کابل گردید. بعد از فراغت از فاکولتهٔ ساینس غرض کسب تحصیلات عالی در رشتهٔ ریاضی – فزیک عازم کشور سویس گردید. وی در پوهنتون زوریخ تحت نظر ولفگنگ پاولی (Wolfgang Pauli) فزیکدان شهیر اطریشی الاصل سویسی و یکی از پیشگامان فزیک کوانتم، نظریه پرداز تیوری Exclusion Principle و برندهٔ جایزهٔ نوبل فزیک سال ۱۹۴۵، کار کرد.

ادامه خواندن یادی از مهربان ترین شخصیت اردوی معاصر و فرزند صدیق افغانستان : داکتر ناصر اوریا

صالحین کابل – افغانستان

آق    ایدیل    بو یینده،     یوردیم   سابان   تویینده

بؤلمه سم بؤلمم تؤیینده، کؤپ یوقله دیم قؤیننده

در اطراف و اکناف دریای « آق ایدیل»  مراسم سابان « جشن جمع آوری حاصلات» برگزار گردید. 

 دراین محفل و گردهمآیی با شکوه من هم  چون سایر عشاق و دلداده گان اشتراک نموده، ترا از نزدیک ببینم و باهم صحبت کنیم.

عزیزم!  

در گذشته ها در این وادیها من و تو گشت و گزار نموده، راز و نیازی داشتیم.

ادامه خواندن صالحین کابل – افغانستان

از سنگ بابه کلان تا سنگ های سوخته ی آنسوی اوقیانوس ها

یاسر پس از آشنایی مختصر با خانواده ی نها جان و شهیر جان، با گفتن خدا حافظی  با دل نادل، قدم قدم از آنان دور شد. او هر قدری که از آنان دور گردید، گویی او فکر می‌کرد که دل از دل خانه اش خی کوچید. یاسر در هر چند قدمی با دست تکان دادن به سوی کودکان ، از آنان فاصله گرفت و تا آنکه بر فراز سنگی نشست. دیدن این کودکان جنان حال و هوای یاسر را تغییر داد که رنج های بیکران کودکان مظلوم افغانستان افکار او را یکسره فراگرفت. یاسر دریافت که چیزی از دست اش نمی آید و ناگزیر دست به دعا بلند کرده و برای خوشبختی و سلامت میلیون ها کودک افغانستان; بویژه آن کودکان دختر که از نعمت آموزش محروم شده اند، دعای خیر نمود.

ادامه خواندن دمیدن صور در نفخ خاطره ها «قسمت دوم »:

به شهر عاشقان دلداده‌ی دُردانه‌ی دارم 

بدور کهکشان گیتی من پروانه‌ی دارم

به هرجا دست و پا کردم نشد حاصل مراد من 

درون سینه‌ی خود سوزی آتشخانه‌ی دارم

ادامه خواندن دُردانه‌ی دارم : احمد محمود امپراطور

رسیده ز آتش دل جان سوخته به لبم

نه خرمى ست به روزم نه راحتى به شبم 

ادامه خواندن بازی زمانه: استاد محمد اسحاق ثنا

چگونه می‌توان فریاد دل را از ورای این غبار اندوه به گوش آسمان رساند، آنگاه که اخترِ دانایی و آگاهی از افق خاک غروب می‌کند؟ دهمین سالیاد کوچ خاموشانه‌ مردی فرا رسیده است که جانش با آمیغ مهر، صداقت، دانایی، و رنج مردم آشنا بود. انسانی که در هیأت خویش، سادگی، فرزانگی، فروتنی و عشق به انسان را یک‌جا داشت.

استاد شیر احمد یاور کنگورچی، منشأ الهام و آگاهی برای نسل‌ها بود. نگاهش بیدارکننده، سخنش آرام‌بخش، و حضورش امیدبخش دل‌های خسته. نه در سودای جا و مقام، بلکه در جست‌وجوی حقیقت، عدالت، و کرامت انسانی می‌زیست.

ادامه خواندن وگمنامه‌ی خورشید معرفت؛ در رثای پیرِ روشن‌ ضمیر《استاد شیر احمد یاور کنگورچی 》: احمد محمود امپراطور

از دولت منزوی تا مهره‌ ناپایدار در بازی بزرگ آسیا

پس از خروج نیروهای آمریکایی در اوت ۲۰۲۱ و بازگشت طالبان به قدرت، افغانستان وارد مرحله‌ای نوین اما بحران‌ زده شد. اداره‌ی طالبان، نه تنها نظام سیاسی افغانستان را دگرگون ساخت، بلکه جایگاه این کشور را در معادلات ژئوپلیتیکی منطقه و جهان به‌شدت تحت تأثیر قرار داد. از یک‌ سو طالبان در تلاش‌اند که خود را به‌عنوان یک واقعیت سیاسی تثبیت کنند، و از سوی دیگر، قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی در قبال حکومت آن‌ها در تردید، احتیاط یا بازیگری فرصت‌ طلبانه اند. این عاقبت نگری و دور اندیشی قدرت های یاد شده را در پیوند به اداره ی طالبان نه تنها در حالت نوعی بلاتکلیفی تعامل میان ترس و احتیاط به امید تغییر در رویکرد های این گروه قرار داده؛ بلکه جایگاه ی

ادامه خواندن اداره طالبان و جایگاه افغانستان در ژئوپولیتیک کشورهای منطقه و جهان : مهرالدین مشید

دمیدن صور در نفخ خاطره ها

در دل یک عصر ابری، ساحلی خاموش و دوردست زیر آسمانی خاکستری دامن گسترده بود. باد سردی از سوی دریا می‌وزید و موج‌ها با بی‌تابی خود را بر سنگ‌های زمخت و کهنه‌ی ساحل می‌کوبیدند؛ سنگ‌هایی که گویی حافظه‌ی صدها سال سکوت و اشک را در خود نگه داشته بودند. این سنگ ها در گوشه و کنار ساحل چشمان بیننده را به خود جلب می کردند.

مردی تنها، با پتلونی بلند و شالی خاک‌خورده، آرام‌آرام روی این سنگ‌ها قدم می‌زد. نگاه ی او نه به افق بود و نه به زمین، بلکه انگار در میان خاطرات دور گم شده بود. کفش‌هایش نم‌کشیده و تر و صورت اش مثل ساحل، خاموش و سرد به نظر می رسید.

ادامه خواندن از سنگ بابه کلان تا سنگ های سوخته ی آنسوی اوقیانوس ها « قسمت اول »: مهرالدین مشید

دورنمای ثبات و بحران در افغانستان؛ سکوت سنگین یا خاموشی پیش از توفان

افغانستان پس از بیست سال تجربه نظام جمهوری، بار دیگر تحت سلطه گروهی قرار گرفته که از نظر فکری، سیاسی و اجتماعی به جهان‌بینی اسلام افراطی و آمیخته با باور های قلیله ای پایبند است. بازگشت طالبان به قدرت افغانستان را وارد دوره ای از دگرگونی عمیق و ابهام راهبردی کرده است. چشم‌انداز و دورنمای افغانستان تحت اداره طالبان، ترکیبی پیچیده از عوامل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و امنیتی است که همزمان نشانه‌هایی از رکود، بحران، و گاه امکان‌های محدود برای ثبات را در خود دارد؛ اما این ثبات بیشتر به شب آرامی شبیه است که پیش از طوفانی بزرگ، رخ می‌دهد. زیر پوست این جامعه، بحران‌های ساختاری، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی در حال جوشش‌اند که آینده ی کشور را در هاله ای از ابهام قرار داده است

ادامه خواندن مانور های سیاسی طالبان در غیاب یک اوپوزوسیون قدرتمند : مهرالدین مشید

در پاییز سال ۱۳۹۹ خورشیدی، سفری داشتم به شهر مولاعلی؛ شهری سرشار از خاطرات ناب و دیدارهای فراموش‌نشدنی.

 در این سفر، توفیق آن را یافتم تا شماری از شاعران و شخصیت‌ های فرهنگی آن دیار را از نزدیک ملاقات کنم. 

یکی از لحظات درخشان این سفر، دیدار حضوری با استاد فرهیخته، صالح محمد خلیق بود؛

ادامه خواندن خاطره به یادگار ماندی از استاد صالح محمد خلیق : احمد محمود امپراطور

افغانستان این‌بار قربانی توطئه‌ی حافظه‌زدایی

سرزمینی امروز به نام  افغانستان هرچند از سده ها بدین سو در گردابی از توطیه های انگریزی و تزاری دست و پنجه نرم کرده و  که همواره در کوران جنگ، اشغال و مقاومت بوده است. آنهم  توطئه‌های شاخداری که در تاریکی ها طراحی می‌شدند و با نام‌هایی چون دین، آزادی یا امنیت بر مردم این سرزمین تحمیل می‌شدند. اما آنچه در عصر حاکمیت طالبان و سکوت جهانی روی می‌دهد، گامی فراتر از توطئه‌های پنهان است. قدرت‌های مخرب دیگر در پشت پرده نیستند؛ آن‌ها اکنون آشکارا، رسمی و بی‌پرده روی صحنه‌اند. تاسف بار اینکه این بار افغانستان قربانی توطئه‌ی حافظه‌زدایی» نیز شده است. افغانستان امروز با تهدیدی روبرو است که نه تنها جسم، بلکه روح، هویت، فرهنگ و حافظه‌ی تاریخی آن را نشانه گرفته است. آنهم“توطئه‌ی سنگین و پرحجم چندلایه برضد افغانستان”؛ توطئه‌ای که ابعاد آن از سیاست و اقتصاد تا فرهنگ، حافظه و روان جمعی را در بر گرفته و افغانستان را بیش از هر زمان دیگری در معرض فروپاشی هویتی و تمدنی قرار داده است.

ادامه خواندن این بار توطیه برضد مردم افغانستان سنگین تر و پرحجم تر : مهرالدین مشید

به بهانه اظهارات اخیر « جنرال » سمیع سادات 

این اقا که « مقر فرمانده » شان در واشنگتن در یک تعمیر مجلل نزدیک به قصر سپید است ، هر از گاهی و در حالیکه سیگار دود مینماید ، سخنان مشمیز کننده و اراجیف را بخورد رسانه ها میدهد .

البته در افغانستان در پهلوی آفات و بلیات فراوان ، لافوک های حرفوی و تا سطح امپراپوف کم نیستند که حرف های شان ببرکت کهکشان انترنیت ثبت تاریخ و برای همه قابل دسترسی است . 

ادامه خواندن لافوکان جهان متحد شوید !  میر عبدالواحد سادات

هزاران کیلومتر دور از میهن، میلیون‌ها مهاجر افغانستانی از سال های زیادی بدین سو در ایران زنده گی می‌کنند؛ انسان‌های مظلوم و خانه بدوشی که از جنگ، ناامنی و امروز از ظلم طالبان و وحشت تروریسم وادار به ترک کشور خود شده و به آنجا پناه برده اند؛  اما در کشوری پناه گرفته اند که نه تنها پناهشان نشد، که برعکس زخم‌ های زننده ی آن  بر پشت و پهلوی آنان  هر روز بیشتر سنگینی می کند. حکومت جمهوری اسلامی ایران، به‌ویژه در سال‌های اخیر، با سیاست‌هایی که آشکارا از آن بوی تبعیض، تحقیر و نفرت می‌ اید.

ادامه خواندن مهاجرستیزی آخوندهای ایران و غمنامه بی‌پایان مردم افغانستان : مهرالدین مشید

شود هامون گلستـــــان از کــراماتِ تماشایت

نــــزول آیت عشق است در طـرز سخن هایت

قیامت میکند چشم غــــزال ســـرمه آسایت

ز دل بیــــرون نگردد قامت موزون و رعنایت

سری سودایم بر سنـــگ خورد از درد سودایت

——————————————–

ز اول نــــاز پــــرورد و عزیز و دلــــربا بودی

ادامه خواندن  آیت عشق : احمد محمود امپراطور

https://onedrive.live.com/?qt=allmyphotos&photosData=%2Fshare%2F5D8F76CB7AAB015F%21sa74c24ef893a4680ac59c584d5b1c9ab%3Fithint%3Dvideo%26wdOrigin%3DOWA%2ELINK%26wdPreviousSession%3D4aba1694%2D8a06%2D4460%2D991a%2Dc2cd10daa25f%26migratedtospo%3Dtrue&sw=bypassConfig&cid=5D8F76CB7AAB015F&id=5D8F76CB7AAB015F%21sa74c24ef893a4680ac59c584d5b1c9ab&redeem=aHR0cHM6Ly8xZHJ2Lm1zL3YvYy81ZDhmNzZjYjdhYWIwMTVmL0VlOGtUS2M2aVlCR3JGbkZoTld4eWFzQlNvZkE4bENMa3hCaDFaZW5JeDh0cHc%5Fd2RPcmlnaW49T1dBLkxJTksmd2RQcmV2aW91c1Nlc3Npb249NGFiYTE2OTQtOGEwNi00NDYwLTk5MWEtYzJjZDEwZGFhMjVm&v=photos

افتاده زار و خون جگرم وقتی نیستی 

از ذره کرده ذره ترم وقتی نیستی

ما را نه طالع دست گرفت و نه عافیت

یعنی همیشه خاک درم وقتی نیستی 

در چنگ حادثات زمان گیر کرده ام

پر میزنم شکسته پرم وقتی نیستی 

ادامه خواندن خون جگرم وقتی نیستی : احمد محمود امپراطور

دوم جولای مصادف به دوصدو چهل و هفتمین سال وفات یکی از تاثیر گزار ترین نمایندگان  عصرروشنگری اروپا و برجسته ترین نقاد آن عصر ژان ژاک روسو  است . اندیشمندی که تفکر او همچنان الهام‌بخش بسیاری از جنبش‌های فکری، سیاسی و اجتماعی در جهان مدرن است.

ژان ژاک روسو (1712–1778 م ) یکی از متفکران برجسته عصر روشنگری فرانسه است که اندیشه‌های او تأثیر عمیقی بر فلسفه سیاسی، آموزش و نظریه اجتماعی گذاشت.

ادامه خواندن خالق  “ قرارداد اجتماعی ” را گرامی میداریم : تتبع و نگارش از : میر عبدالواحد سادات 

قدرت ابزاری برای رهایی انسان، نه ابزاری برای سلطه

انسان امروز، بیش از هر زمان دیگری در تاریخ، ابزارهایی در دست دارد که می‌تواند با آن خود را نجات دهد یا نابود کند یا به عبارت دیگر  انسان امروز در مرزی از فاجعه و فلاح قرار دارد که با این همه داشته ها خاموشی پیش از توفان سنگین را تجربه می کند. این در حالی است که فناوری، سیاست، اطلاعات و قدرت نظامی در آستانهٔ تکامل بی‌سابقه‌ای قرار دارد و در عین زمان جهان با بحرانی چندلایه و پیچیده روبرو است: از شبح جنگ جهانی سوم تا فروپاشی محیط زیست، از فقر جهانی تا انزوای انسان در دنیای هوش مصنوعی. در چنین مرزی میان فاجعه و فلاح، این پرسش پیش می‌آید که آیا قدرت های بزرگ و یا به تعبیری دیگر آنانی که دستی برای جنباندن دارند سرنوشت انسان امروز را به بازی گرفته‌ اند و به دنبال فاجعه آفرینی اند و آن را با خون و آتش رقم می زنند?

ادامه خواندن چه بازی دردناک با سرنوشت انسان  : مهرالدین میشد

     به رسمیت شناسی طالبان از سوی روسیه و پیامد های منطقه  ای و جهانی آن

روسیه با اتخاذ تصمیمی راهبردی، طالبان را بهعنوان حکومت رسمی افغانستان به رسمیت شناخت. این اقدام، نقطه عطفی در سیاست منطقهای و بینالمللی پیرامون افغانستان به شمار میرود. این در حالی‌ است که بسیاری از کشورهای جهان، به ویژه غرب، از به‌ رسمیت شناسی حکومت طالبان خودداری کرده‌اند. این اقدام، تنها یک تصمیم دیپلماتیک نیست، بلکه حرکتی استراتژیک در چارچوب رقابت‌های ژئوپولیتیکی منطقه‌ای است.

ادامه خواندن نه یک پیروزی دیپلوماتیک؛ بلکه یک اشتباه استراتژیک در هندسه‌ ی جیوپولیتیکی نوین : مهرالدین مشید

قسمت ؛ اول

مه صنم استم یکی از دخترای مزار فعلا کابل زنده گی میکنیم نمیخایم از چهره که دارم زیاد بگویم فقد چهریم متوسط است ….داستان مه از جای شروع میشه که یک روز همرای خواهرم میخاستم برم بازار مادرم گفت نرین امشب خاله تان میاین باید کمک شوین کتیم زیاد خوش شدم وقتی مادرم گفت خالیت میایه چون مه یک بچه خالی مه دوست دارم تصمیم گرفتم امشب که آمد حس خده برش بگویم خوب آماده گی گرفته شده خالیم شان آمدن خوب شب به خوبی گزشت صبح وقت با صدای آزان بیدار شدم رفتم وضوع کدم نماز خاندم دیدم سهراب هم بیدار شده از اتاق برامد گفتم بهترین وقت است که باید برش بگویم صدایش کدم گفت بلی گفتم میخایم برت یک چیز بگو گفتم مه تره دوست دارم دگه نمیتانم حس خده پنهان کنم ازت یک پوز خندی زد گفت جدی استی گفتم بلی بعد گفت شب باز زنگ میزنمت جواب بتی گپ میزنم مام خوش شدم گفتم شاید دوستم داشته باشه اوهم خوب همه گی کم کم خیستن صبحانه خورده شد و خالیم شان

ادامه خواندن سرگزشت ؛صنم

وقتیکه بحث از فلسفه وفلاسفه به میان میآید، اتومات فکرما به فلسفه وفلاسفه یونانی برمیگردد، طبعا” جریان ها و اشخاص فلسفی یونان باستان درگستره دنیای تعقلی-فلسفی قابل بحث وتوجه است، میراث تفکری-فلسفی آنها برای بشر؛ هنوزهم درخور غور و تامل است.

از چشم انداز دیگر؛ من به این باور هستم که حتی تا حد ممکن؛ چه اگاهانه ویا به شکل ذاتی وفطری هر انسان به یک نحوه با مسایل تعقلی-فلسفی سروکار و داروندار دارد، ذات انسان تفحص گر و جستجو گراست؛ این تفحص ممکن زوایا و جوانب مختلف و متنوع داشته باشد، من میخواهم برای اثبات این نظر خود به چندمثال رجوع واکتفا کنم:

ادامه خواندن تعمقِ سطحی؛ بر تفکر فلسفی استاد پژواک

دربارۀ «فرزانه‌ای از خاورزمین»

هرکه در او جوهر دانایی است

در همــه کارش توانایی است

در دیدار با یکی از دوستان فرهنگی‌ام کتاب تحقیقی و حجیمی در اختیارم قرار گرفت تا با مطالعه و مرور آن نظر خودرا به عنوان تقریظ ارایه نمایم.

این اثر که «فرزانه‌ای از خاورزمین» عنوان دارد و به پژوهش پیرامون شناخت‌نامه، احوال و کارنامه‌های علمی و فرهنگی محترم پروفیسور دکتور عنایت‌الله شهرانی یکی از فرهنگیان شناخته‌شدۀ کشور اختصاص دارد؛ از سوی پژوهشگر جوان و پرتلاش هم‌دیارم معاون سرمحقق برهان‌الدین نظامی عضو اکادمی علوم افغانستان تألیف شده است.

ادامه خواندن تقریظ از: پوهاند دکتور سید اکرام‌الدین حصّاریان:استاد دانشکدۀ زبان و ادبیات دانشگاه کابل: در مرود کتاب فرزانه از خاور زمین