دسته: مطالب تحقیقی و علمی

می خواهم به طور موجز چند نکته را برای آگاهی خوانندگان و علاقمندان درباره سرشماری نفوس (جمعیت) افغانستان بنویسم. البته روشنایی کامل در مورد چگونگی اجرای سرشماری درست و دقیق جمعیت افغانستان بحث طویل علمی، حرفوی و فنی را ایجاب می نماید. ‌‌‌اما علاقمندان می توانند به مقالات متعدد من و سایر صاحب نظران پیرامون چگونگی سرشماری جمعیت افغانستان مراجعه کنند. این قلم در زمینه سرشماری جمعیت افغانستان به زبان های فارسی- دری و انگلیسی ۲۷ سال پیش در آکادمی علوم افغانستان (مجله انگلیسی به سردبیری زنده یاد سرمحقق عبدالتواب فنایی)؛ ۱۵ سال قبل در هفته نامه امید (مدیر مسؤول: قوی کوشان، ساکن امریکا)؛ تارنگار آریایی؛ دانشگاه جواهر لعل نهرو؛ و دانشگاه بمبهی مقالاتی نشر کرده که می توان به آن ها مراجعه کرد. 

من، بدون تایید و تردید افواهات و تجارب شخصی کسانی که سابق برای مدتی در اداره مرکز احصائیه افغانستان به صفت کارمند کار کرده اند، در مورد سرشماری افغانستان مستند و مدلل سخن می گویم. 

نکات کلیدی درباره سرشماری جمعیت افغانستان:

۱. سرشماری تعریف خاص دارد. سرشماری نفوس عبارت از مجموع روند جمع آوری توحید، ارزیابی، تحلیل و نشر یا پخش ارقامی اجتماعی، اقتصادی و جمعیت سرتاسر یک کشور در یک زمان مشخص است. به عبارت دیگر، سرشماری شمارش کامل یک جمعیت یا گروهی از مردم در یک مکان در عین زمان با توجه به ویژگی های کاملاً مشخص مانند مشخصات جمعیت، تولیدات صنعتی و کشاورزی، وضعیت صحی، اقتصادی، قوای بشری، کار و استخدام تحصیل، جنسیت، تراکم نفوس، تعداد منازل، شرکت های تولیدی و خدماتی، عواید سرانه، توزیع سرمایه و سایر اشیای مهم در یک کشور یا منطقه است که مشخصات نفوس آن کشور یا منطقه را در بر می گیرد (OECD، ۲۰۲۲).  

ادامه خواندن نگاه اجمالی پیرامون آمار جمعیت افغانستان؛ادعای واقعی، اسطوره ای یا واهی !- نویسنده- فاتح محمد سامع

مدتی است که بعضی حلقات معين از طریق وسایل نشراتی شان در خارج کشور، نام “افغان” و ” افغانستان” را مورد سوال قرارداده و گاه و بی گاه به مباحثات بدون محتوی می پردازند. هدف آنها درست معلوم نیست ، ولی ظاهرأ از يکطرف ، خود و حلقات مربوط به خود را سرگرم نگهداشته و از جانب دیگر با ایجاد اختلافات وخلق مرز های ذهنی در ميان افغانها ، بازار فروش را برای  نشرات فاقد موازین ملی خود را گرم میسازند.

      گرچه در زمينه ای نظريات وحدت شکنانه ، ضد افغانی و ضد وطنی آنها ، دست اندرکاران عرصه ای جامعه شناسی و تاريخ ، باربار نوشته و ادله قانع کننده ارائه کرده اند . ولی طوریکه دیده میشود ، آنها هنوز هم بدون 

اند ک ترين توجه به شاخص ها و حقايق تاريخی ، تصورات ذهنی  شانرا کمافی السابق به خورد مردم میدهند و به بیان مشخص تر و عام فهم ، آنها رسالت خود ميدانند که همه روزه اين ” کاه بی دانه را باد بدهند”. تا ذهن مردم مارا که از حوادث دلخراش  جنگهای تنظیمی و گروهی سخت متأثر شده اند ، به انحصار خود درآورند.  

ادامه خواندن پاینده باد افغانستان : میرعنایت الله سادات

سید احمد گیلانی مشهور به «پیر»یکی از سران «جهاد فی سبیل الله»!؟وازجمله جنگ سالاران معلوم الحال !

بخاطر شناخت بیشتروبهتر خانواده گیلانی ها ومجددی ها ،نقش وماهیت ارتجاعی وعقب گرایانه ،مزدورمنشانه وجاسوس مآبانه آنهادرتاریخ معاصر افغانستان ، بخش های نوشته ای از «کابل پرس» را برای عزیزان بازنشر مینمایم :

خانواده گیلانی ها مشهور به پیر افندی یکی از خانواده های مشهور مذهبی است که در سده نزدهم تعداد شان بیشتر ازچند نفرنبود ، کنون به خانواده های پرنفوس مبدل شده اند.

انگلیس ها در آعاز سیاست استعماری شان در منطقه ، بخاطر نفوذ در جامعه سر بسته قبایلی با استفاده از مذهب و معرفی جواسیس شان بحیث پیر و روحانی در میان مردم بسیار بهره بردند. طوریکه تاریخ نشان داد اکثریت جواسیس انگلیس از راه جلب و جذب مردم ساده دل بحیث مریدان در تضعیف و شکستاندن و منحرف ساختن قیام ها و مقاومت های مردمی علیه انگلیس ها خیلی مفید برای استعمار گران ثابت شدند.

گیلانی ها در سده نزدهم توسط دولت بریتانیا در اوج استفاده از معتقدات مذهبی مردم بنام، ملا، سید، حضرت و پیر بحیث وسیله نفوذ و جاسوسی در افغانستان و در هند بریتانوی ظاهر شدند. از آن به بعد نفوذ روز افزون این خانواده به ظاهر روحانی و مقدس هم در میان مردم و هم در حوزه سیاست های کلان کشور چشمگیر بوده است. مهمترین حوزه نفوذ این خانواده در میان مردم بی سواد و ولی معتقد به پیر و مرشد بوده است که قبل از همه در میان قبایل پشتون سابقه طولانی دارد.

ادامه خواندن ارتجاع سیاه مذهبی،دست پرورده های استعمارگهنه کار انگلیس!؟: محمد حنیف حریف

د افغان-انگلیس دوهمی جگړی ستر ملی مبارز غازی میر بچه خان کوهدامنی

میر بچه خان کوهدامنی که اسم اصلی اش میربهاالدین است در سال ۱۸۲۵ میلادی در قریهٔ بابه قشقار ولسوالی میربچه کوت ولایت کابل چشم به جهان گشود.

پدرش میر درویش خان بود که ۹ فرزند داشت و جوانترین همه میر بچه خان (میر بهاالدین) بود.

میر بچه خان به کسبِ تعلیمات متداول آن زمان پرداخته و خواندن و نوشتن را فرا گرفت.

نام این رادمرد همراه با نام بزرگمردان و مبارزین ملی آن زمان در سروده ها و زمزمه های مردمی که از قلب مردم برخاسته اند (نه با تبلیغات اجانب و سوشل میدیا) چه زیبا و به جا ذکر گردیده بود که یک نمونهٔ آن در سرودهٔ ذیل دیده می شود:

محمد جان خان مرد میدان است

ایـوب خـــان، شــیـر غُــران است

میـر بچـه خــان، رس رسان است

مکناتن، لات کلان اس

بیا بچیم انگور بخور

با دقت و توجه به این سرودهٔ مردمی میتوان میزان وحدت ملی، ارزش دادن به مبارزین واقعی و صفات عالی دیگر مردم آنزمان، و نبود اژدهای خودخواهی و نبود پروپاگندهای “قهرمان سازی خیالی” را درک کرد.

انگلیس ها بعد از شکست مفتضحانهٔ‌ شان در جنگ اول افغان – انگلیس، بار دوم در زمان امیر شیرعلی خان به خاک افغانستان تجاوز مسلحانه نمودند.  در این هنگام مردم شریف افغانستان به رهبری سران ملی، علما و روحانیون وطندوست علیه متجاوزین دست به اقدامات وسیع زده و مردم را علیه قوای متجاوز بسیج نمودند. 

بعد از جنگ اول افغان – انگلیس که انگریز با شکست فاحش و شرم آور روبرو شد، این بار انگلیس ها با درنظرداشت اینکه نه تنها اردوی مجهزتر با پیشرفته ترین سلاح های آنزمان در اختیار آنها بود، فعلاً‌ هندوستان را نیز در اشغال کامل خویش داشتند، و در پهلوی ارزش جغرافیای سیاسی (جیوپولتیک) افغانستان در آرزوی رسیدن به بازارهای آسیای میانه بود. چون انگلیس فکر استفادهٔ احتمالی از خاک فارس (ایران امروزی) را غرض نفوذ در آسیای میانه داشت، نمایندگان خود را به (ایران امروزی) فرستاده و آن ها همچنان خیال پلو و علاقه شاه فارس را برای اشغال هرات در نظر داشتند.

ادامه خواندن میر بهالدین مشهور به غازی میر بچه خان کوهدامنی قهرمان واقعی افغانستان : داکتر ناصر اوریا

ز من بر صوفی و ملا سلامی  –  که پیغام خدا گفتند ما را. ولی تأویل شان در حیرت انداخت – خدا و جبرئیل و مصطفی رااین شعر اقبال مصداق واقعی در جامعهء ما پیدا کرده است؛ زیرا کشور ما در معرض بدترین تخدیر و تحریف ملا های نام نهاد و فتوا های زن ستیز و آموزش ستیز گروه های افراطی مثل طالبان قرار دارد. طالبان از دین تفسیری ارایه داده اند و پیام خدا را آنقدر تحریف کرده اند که جبرئیل و پیامبر را شگفت زده کرده اند. باتاسف که دین اسلام بیش از هر زمانی در معرض توطیهء شیادان تاریخ و فقهای درباری و ملا های مزدور و وابسته به شبکه های استخباراتی مثل طالبان قرار گرفته است. دین دامی شده برای نیرو های قشری و کهنه گرا و نیرو های ارتجاعی از تیپ طالبان و داعش و القاعده تا زیر چتر دین جامعه را تخدیر کنند و دین را افیونی برای دین داران بسازند. اکنون اسلام در افغانستان سکویی شده، برای پرش نیرو های عقب گرا و کور دل و ابزاری در دست شبکه های شیطانی تا این کشور را به قهقرا ببرند. این گروهء قشری و تخدیری باوضع مقررات سخت گیرانه و ضد اسلامی و ضد حقوق بشری بویژه برضد زنان و آموزش آنان جامعهء افغانستان را به عصر حجر سوق داده اند. چنانکه ما امروز شاهد بدترین عقب گرد در عرصهء سیاسی و اقتصادی و فرهنگی و آموزشی در کشور هستیم.

ادامه خواندن اسلام طالبانی دین عصر حجر و افیونی برای ملتها : مهرالدین میشد

د افغانستان د نوی ژورنالیزم د بنسټګر او پلار، محمود طرزی یادونه.

معـارف گلستانی دان، که ریحانش بود تحصیل

معارف عندلیبی خوان، که الحانش بود تحصیل

اگـــر اهـــل معــارف بگـذرد، باقـی بـود نامش

حیـات جـاودان علمست و برهانش بود تحصیل

میِ بزمِ معـــارف میـدهـــد از جهـــــــل آزادی

خسارات دیده گانرا رفع خسرانش بـود تحصیل

معــارف شد غـذای روح و جـای آن بود مکتب

جهـالت درد بی درمـان و درمانش بود تحصیل

مـعـــــارف جمـــع آگاهـی بــود انـدر زمان مــا

که از شــرِ جهـالـت هـا، نگهبـانش بود تحصیل

ادامه خواندن یادی از محمود طرزی بنیانگذار و پدر ژورنالیزم معاصر افغانستان: داکتر ناصر اوریا

 بهتر است درهمین جغرافیه برای دفاع از هویت، تاریخ، فرهنگ، زبان، ارزشهای اجتماعی وحقوق مشروع سیاسی خود مبارزه کنیم،   این سرزمین ما است در هر بلست آن از هزاره های دور تاریخی تا کنون خون وقربانی داده ایم. این ناموس ملی وسرزمینی ما است. هرگوشه آن آیینه دار فرهنگ وتمدن ما است. ما از شمال، جنوب، شرق وغرب در این سرزمین وارد نشدیم. این زادگاه تاریخی ما است وما بومی ترین باشندگان این سرزمین از شرقش، تا جنوبش واز غربش تا شمالش بودیم وهستیم.

درد دلی با دوستان!

بخش سوم

 شعار تجزیه کشور

 تعدادی از دوستان عزیز تاجیک ما  پیشتر از همه شعار تجزیه ای کشور به شمال وجنوب را بلند کرده اند. آیا شعار تجزیه به سود جامعه است؟ پیش از طرح وارایه هر شعاری به عنوان راهکار سیاسی ومن جمله تجزیه کشور به شمال وجنوب ویا هر شکل دیگر باید به طور دقیق حساب کنیم که تجزیه چی سودی به حال مردم عزیز تاجیک دارد؟ شمال  کشور یعنی شمال سلسله کوه هندوکش که از بدخشان تا شهرستان قیصار اُستان فاریاب را در بر می گیرد.  خوب کشور به شمال وجنوب تجزیه شد؛ مگرتاجیکان تنها در شمال زندگی می کنند؟ بخش زیادی از تاجیکان در جنوب هندوکش، شرق، جنوب وغرب کشور زندگی میکنند. سرنوشت آنان در این تجزیه  چی می شود؟ 

ادامه خواندن تجزیه به نفع هیچ یک از جوامع باشنده گان افغانستان نیست : نویسنده: انجنیر عالم جمال

پس ازآنکه امریکاجنگجویان داعش راکه  ازسوریه و عراق  شکست خورد بیهوده به افغانستان نه آوردند ودرفرایند آناین سربازان جنگیده وآ بدیده به کمک آمریکادرشمال افغانستان جابجاشدند واینها  راهرابرای سربازان جنوبافغانستان یعنی طالبان بازکردند. وطالبان دوباره به قدرترسیدند 

پس از پیروزی طالبان این سربازان  با زمینه سازی آمریکا و پاکستان و طالبان باید به کشور های شان بر می گشتند و آتش آشوب را روشن می ساختند.

و ایدون در مورد قزاقستان :

نارضایتی همیشه در همه جاهای جهان وجود دارد. در  قزاقستان نیز  مردم تنها برای اعتراض به قیمت گاز مایع به جاده ها ریختند . اما با اینکه دولت کرنش نمود مگر ، ناگهانی خواسته‌ های  معترضان فزونی گرفت و به آشوب مبدل شد.

واقعیت این است، که گروه‌های اسلامگرای تندرو در منطقهٔ آسیای میانه جای پا دارند و منتظر چنین فرصت‌هایی هستند.

در قزاقستان دو مرکز قدرت وجود دارد.

ادامه خواندن بی جهت آمریکا شیطان بزرگ نشده است؛ آغاز رویداد قزاقستان از آتش زیر خوریج آغاز شد: دکتور حمید مفید

كشوري به نام اوغانستان از بدو و تاسيس اش متكي بر كمك هاي خارجي (برتانيا، روسيه، امريكا، دولت هاي عربي، آسيايي، ملل المتحد و اتحاديه اروپا بوده است).

شما اگر بنك جهاني را هم در اين كشور بياوريد، باز هم اين كشور خير طلب باقي مي ماند. چون نظام خودكفا و درآمد هاي بومي وجود ندارد. ذهنيت هاي همه ما را كمك هاي خارجي شكل و قالب داده است و هيچگاهي بالاي خودكفايي بومي خود كار نكرده ايم.از پاكستان گرفته تا بنگله ديش، هندستان، تاجيكستان، ازبيكستان و تركمنستان بالاي قدرات داخلي و بومي خود سالهاست تلاش دارند و به همين دليل نه كسي بوت اش را مي فروشد، نه گرده اش را و نه هم دلبندهاي خود را. 

ادامه خواندن تجزيه و ساختن خراسان مانند سينگاپور، دوبي و تركيه؛ لطفًا با دقت تر مطالعه كنيد: عبدالعلي فايق

مردم افغانستان قربانی سیاستگران مزدور و خودفروخته

افغانستان کشوری  غرقه در خون و آتش و جغرافیای مجروح و اندوهبار؛ اما امروز وحشتناک تر از هر زمانی در زیر چکمه های ستم و تبعیض و برتری جویی و تمامیت خواهی های طالبان مرگ تدریجی خود را بدرقه می کند. این فاجعه بر مردمی روا داشته شده که از چهل سال بدین سو در زیر چکمه های ستم سیاستگران چپ و راست زیر نام کمونیسم و اسلام و عده ای لببرال و تکنوکرات و امروز هم وحشتناک تر از همه تحت امارت بیرحم و زن ستیز و حق کش طالبان افراطی تازیانه می خورند و هتک حرمت می شوند.  طالبان که غرق در نشهء قدرت اند و هریک گویی سوار بر فیل آرزو های سرکوفتهء خود آند و ” هندوستان را به تماشا نشسته اند؛ خیلی بی خیال و قشنگ تر از آنان تیغ از دمار مردم افغانستان بیرون کرده اند. باتاسف که پیش از این رهبران و سیاستگران جهادی مفسد و غارتگر  و لیبرال ها و تکنوکرات های خاین و فاسد قامت های استوار و پرغرور این مردم را شکستند.

ادامه خواندن پایان مزدوری جهادیها و کرزی و غنی و آغاز ماموریت طالبان: مهرالدین مشید

واصف باختری در زمینۀ ترجمۀ شعر نیز کارهای درخشانی انجام داده است. شاعرانی را که او برای ترجمه از خاور تا باختر بر گزیده، بیشترینه از تیرۀ شاعران پای‌داری اند، یا هم شاعرانی اند که آرامان‌گرایانه می‌سرایند و پیام شعرهای‌شان استوار بر ارزش‌های انسانی و آزادی است. در ترجمه‌های واصف باختری شعر چند شاعر مقاومت کُرد نیز دیده می‌‌شود.

« شناس‌نامۀ جعلی» یکی از شعرهای خلیل روادی، شاعر کُرد است که شاعر در این شعر در برابر دشمن ایستاده تا از هویت، فرهنگ، تاریخ و آزادی خود پاس‌داری کند.

بی‌گانۀ زورمند

در سرزمین من

در شهرمن

در کوچۀ من

شناس‌نامۀ مرا بررسی می‌‌‌‌کند

تا جعلی نباشد

از خشم تا مرز دیوانه‌گی به پیش می‌تازم

اما ناگهان خنده ام می‌گیرد

ادامه خواندن واصف باختری و خلیل راوادی شاعر کُرد : استاد پرتونادری

۶۶ سال پیش در بتاریخ ۲۳ اگست سال ۱۹۵۶ میلادی جمال عبدالناصردر یک همه پرسی عمومی ، جمال عبدالناصر با کسب ۸۵ درصد آرای مثبت مردم در سن ۳۷ سالگی رئیس جمهور مصر شد البته از هنگام کنار گذاشتن ژنرال محمد نجیب در سال ۱۹۵۴ میلادی جمال عبدالناصر رهبر انقلاب مصر شده بود.

عبدالناصر از همان آغاز به قدرت رسیدن هم در زمینه داخلی و هم خارجی دست به اصلاحات بزرگی زد.ناصر اراضی زمین داران بزرگ را بین دهقانان بی زمین تقسیم کرد، بانک ها ، شرکت های بیمه ، شرکت های واردات و صادرات و موسسات خارجی را ملی کرد.

ملی کردن این بخش ها موجب ایجاد یک میلیون شغل در مصر شد. وی سپس به مبارزه با بیسوادی پرداخت و رفتن کودکان به مدارس را اجباری کرد.

ادامه خواندن برگ زرینی ازتاریخ جهان عرب ، ناصرفقیدو مصر نوین : محمد حنیف حریف

– سن و سالگی

کاربرد این دو واژه در یک جمله و به گونه‌ی: ” او در سن هفت سالگی به مکتب رفت “، نادرست است. به جای آن باید نوشت: ” او در هفت سالگی به مکتب رفت.”

– سوغات / سوقات

” سوغات ” یا ” سوقات ” واژه‌ی ترکی بوده و به معنای ” ارمغان، هدیه و ره آورد ” است. با آن که هردو گونه‌ی آن درست است؛ اما در پارسی بهتر است از همان واژه‌ی رایج‌تر آن؛ یعنی ” سوغات ” در نوشتار و گفتار بهره برده شود.

– سَوق و سُوق

” سَوق ” {sowq} به معنای ” به پیش راندن و هدایت کردن به سویی و یا جهتی ” است؛ اما ” سُوق ” {suq} به معنای ” بازار ” است، مانند: چارسُوق.

ادامه خواندن کاربرد درست چند واژ ه: جاوید فرهاد

رویای آخوند ترفند و دهشت؛ دو روی یک سکهء جنایت

از رویای ملاحسن آخوند پیدا است که ظلم و قساوت و ستم روایی طالبان تیغ از دمار مردم افغانستان بیرون کرده و زنده گی را بر آنان تیره و تار گردانیده است. خشونت آفرینی ها و استبداد بیرویهء طالبان به کابوس وحشتناکی بدل شده است که روح و روان ملاحسن آخوند را به گروگان گرفته و وجدان او را سخت جریحه دار کرده است. این بیچاره دریافته که تفنگداران شبکهء حقانی بی اعتنا به فرمان های رهبران طالبان قندهاری و هلمندی، افغانستان زخمی و به آتش کشیده شده و ویران را به جهنم بدل کرده و مردم آن را به روزگار سیاه کشانده اند. این فضای اندوهبار و مبهم و دلهره انگیز در موجی از فقر و گرسنگی سنگین چنان آخوند را شگفت زده و ماخولیایی کرده است که چون‌کابوسی بر روان او سنگینی می کند و خواب آرام را در چشمان او حرام کرده است. این حالت اندوهبار چنان روح زخمی او را به اسارت گرفته که او را شگفت زده و آشفته خیال و مضطرب گردانیده و از وحشت و دهشت آن هر روز خواب پریشان می بیند.

ادامه خواندن توطیه و ترفند زیر چتر رویا های آشفتهء استحباراتی: مهرالدین مشید

چالش ؛ گونه‌ی نادرست به جای ” مشکل ” به کار می‌رود؛ در حالی که این واژه اسم مصدر بوده و به معنای ” مبارزه ” و نیز ” کسی را به مبارزه طلبیدن ” است.

افزون بر این در فرهنگ سخن  (فرهنگ فشرده‌ی دوجلدی سخن، تألیف دکتر حسن انوری صـ783 ) چالش به معنای ” تلاش، مسأله و نیز مسأله‌ای که برای آن چاره اندیشی شود، آمده است. “

در فرهنگ فارسی مُعین ( فرهنگ یک جلدی، چاپ پنجم، نشر سُرایش، تهران، 1382، صـ 369 ) افزون برمعنای واژه‌ی چالش به مفهوم آنچه گفته شد، این واژه به معنای ” زد و خورد، جنگ و جدال ” نیز آمده است؛ اما به نظر می‌رسد مفاهیم بعدی این واژه تا حدی متروک شده اند و تنها چالش به معنای ” مبارزه ” و ” کسی را به مبارزه فراخواندن ” تا اکنون باقی مانده‌است.

از سوی دیگر ” چالش ” برابر واژه‌ی ” چلنج ” در زبان انگلیسی است.

باید گفت: بسیاری از پارسی زبانان به دلیل بودن حرف ” چ ” در واژه‌ی ” چالش ” تصور می‌کنند این واژه پارسی است؛ در حالی که ” چالش ” واژه‌ی پارسی نه؛ بلکه ترکی است.

– فرایند

 کاربرد واژه‌ی ” فرایند ” به جای ” سیستم ” و یا برابر دانستن آن با این واژه ( سیستم ) در زبان پارسی نادرست است.

فرایند در معنای نخست: “مجموعه‌ای از فعالیت‌های مختلف ( است ) که برای دست یافتن به نتیجۀ خاصی انجام می‌شود مانند: فرایند گرفتن گواهی نامه “؛

ادامه خواندن درست بنویسیم؛ چند واژه در این باره: جاوید فرهاد

ما ز قرآن مغز را برداشتیم – پوست را با دیگران بگذاشتیم
این شعر یکی از بیت های بلند و پرمحتوای مولانای بلخی این شاعر شوریده حال و عارف معنی آشنا است که مسلمانان را برای آموزش مغز و هستهء قرآن متوجه کرده و آنان را از هر نوع سطحی نگری و ظاهر فریبی برحذر داشته است. این شعر با اشاره به مغز و پوست قرآن پرده از بسیاری ناگفته ها برداشته است و عظمت مردی را به اثبات می رساند که ” نیست پیغامبر ولی دارد کتاب”. آثار جاودانهء او چنان در ابعاد گوناگون شعر و عرفان و فلسفه و انسان شناسی و جامعه شناسی گفتنی هایی دارد که در هر عصری میوه های تازه به تازهء آگاهی بکر را به خواننده گان خود عرضه می کند. آثار مولانا نه تنها در سطح کشور های منطقه؛ بلکه درسطح جهان تاثیر گذاری داشته و از قرن ها بدین سو شاعران و عارفان و دانشمندان و فلاسفه را به در شرق و غرب به خود مصروف گردانیده است.
  حقا که به قول مولانا عبدالرحمان جامی مثنوی مولوی قرآن پارسی است و به مثابهء کتاب هدایت برای همه عصر ها و نسل ها گفتنی هایی دارد و با پیشرفت بشر در عرصه های گوناگون عظمت این کتاب بیشتر آفتابی می شود. چنانکه جامی در این شعر گفته است: “مثنوی معنوی مولوی، هست قرآن در زبان پهلوی” آری مثنوی قرآن پهلوی  یا پارسی است. مولانای بزرگ با سرودن مثنوی توانسته مفاهیم بسیاری از آیات و احادیث پیامبر را با تمثال های پرمعنا و زیبا و جذاب ارایه کند. آیات و احادیث پهناور ترین و گسترده ترین منابعی بوده که بنیاد های آموزش مثنوی و محور اصلی اندیشه های مولانا بر آن ها استوار است. گفته می توان که پرتو کلام وحی در تار و پود سخن و اندیشه های مولانا تابیده است.

ادامه خواندن ژرف اندیشی های قرآنی و پوست انگاری گروه های افراطی : مهرالدین مشید

گردهمایی سازمان کنفرانس اسلامی پیرامون اوضاع افغانستان روز یکشنبه ۲۸ قوس در اسلام آباد برگزار شد. این کنفرانس به اشتراک ۵۷ کشور اسلامی و ۷۰ شرکت به خواست عربستان با میزبانی پاکستان دایر شده بود. 

در این کنفرانس افزون بر وزیران خارجهء کشورهای : بوسنی، اردن، سوما لی، کویت، ترکیه، ایران ، گیبون، عربستان، پا کستان، آذربا یجان، اند و نیزی، بحرین، گمبیا، سیرا لیون، فلسطین، ما لیزی، قبریس، وزیر ترانسپورت ازبکستان ، وزیر خارجه امارت، ده معاون وزیرخارجه ، رئیس با نک انکشا ف اسلامی ، دبیر کنفرا نس اسلامی وهفتاد شرکت ، حضور دا شتند.

 هدف این ‌کنفرانس جلب کمک های بشری به مردم قحطی زدهء افغانستان و نجات این کشور از فروپاشی اقتصادی بود؛ اما اظهارات غیرمسوءولانه و توهین آمیز عمران خان در مورد آموزش دختران در افغانستان و سکوت مرگبار متقی سرپرست وزارت خارجهء طالبان در برابر اراجیف گویی خان، فضای این نشست را تحت شعاع درآورد.

ادامه خواندن کنفرانس اسلامی و تلاش های ناکام تروریست پرورانهء پاکستان
 و اظهارات غیرمسوولانهء عمران خان
: مهرالدین مشید

ملیت، مجموعه‌ای از اقوام و مردمانی است که با توجه به فرهنگِ میان- قومی‌شان ، خاست‌گاه‌شان می‌تواند نقطه‌ی جغرافیایی واحد یا مشترکی باشد؛ اما باید افزود که تنها نقطه‌ی جغرافیایی واحد و یا هم مشترک، نمی‌تواند اصلِ نخست برای شناخت هویت ملیت پنداشته شود؛ بل وجودِ فرهنگ میان- قومی و یا به گونه‌ی گسترده‌تر فرهنگ میان – مردمی، در واقع نقطه‌ی آغاز پیدایش ملت است.

– ملت (Nation)

“هرگاه جمعیتی، حتا با اختلاف در عادات، زبان و باورهای مذهبی، در چهارچوب جغرافیای معلوم و مشخصی با یک‌دیگر هم‌زیستی مسالمت‌آمیز داشته باشند و برای اعتلای جامعه‌ی خود کوشا باشند، از نظر حقوق بین‌الملل؛ تشکیل یک ملت داده‌اند.

طبیعی است چنین ملتی، با داشتن مرزهای جغرافیایی معین، زمانی تبدیل به یک کشور می‌شود که حکومتی از هر دست با دولتی مقتدر، در رأس اداره‌ی جامعه باشد.” ( دکتر شمس‌الدین فرهیخته، فرهنگِ فرهیخته، چاپ دوم، 1386، ص 703 )

ادامه خواندن درست بنویسیم؛ تفاوت میانِ ” ملیت ” و ” ملت “: جاویدفرهاد

مبرهن است که ادیان ابراهیمی پیوسته‌گی زنجیره‌یی دارند و هیچ‌کدام عیبی نه دارند. خالق پیروان همه ادیان احدی بوده که الله ماست و لاشریک. سلسله‌هایی را که قرآن به ما روایت می‌کند تا از گذشته‌ها خبر شویم و با اسلام بمیریم بیان آن است که او تعالٰی با عِلمِ‌کامله‌ی خودش بر ما عنایت فرمود که به هر آن‌چه پیش از ما بوده و به غیب ایمان داشته باشیم و الله خود را با تمام صفات از جمله عالم‌الغیب و شهادة بشناسیم. اوست که بر پیامبر آیه‌های آسمانی‌ خود را فرستاد تا به امتِ خود و بشریت ابلاغ کند تا ایمانِ کامل داشته باشند. بنده هم به پیروی از همان ارشادات خدا و پیامبرانِ خدا را می‌شناسد. ((( آمَنَ الرَّسُولُ بِمَا أُنْزِلَ إِلَيْهِ مِنْ رَبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ كُلٌّ آمَنَ بِاللَّهِ وَمَلَائِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ لَا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِنْ رُسُلِهِ وَقَالُوا سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا غُفْرَانَكَ رَبَّنَا وَإِلَيْكَ الْمَصِيرُ ﴿۲۸۵﴾

ادامه خواندن دین ملامت است یا دین‌دار؟ بخش دوم: محمد عثمان نجیب

خروج امریکا از افغانستان، مذاکرات مجازی بایدن با پوتین پیرامون حمله احتمالی روسیه به اوکراین و همایش بین المللی مجازی  واشنگتن به هدف اتحاد جهانی به خاطر دموکراسی به رهبری امریکا  از مهم ترین رویداد ها در اوخر سال جاری است.

بحران های افغانستان در  آینده نیز در محور بازی های بزرگ  باقی خواهد ماند، بعد از فرار بزدلانه غنی روشنی در افق تاریک افغانستان دیده نمی شود با وجودیکه مردم از سقوط رژیم فاسد و اطرافیان دزد غنی راضی می باشند و یک نفر افغان با وجدان آرزو ندارد تا دوران وطن فروشان تباه‌کار تکرار گردد اما رفتار  تندگرایانه طالبان آنهم بنام اسلام نه تنها مایه تعجب و تشویش کشور های اسلامی بلکه دلیل نگرانی سازمانهای جهانی نیز گردیده است و بیم آن می رود که این افراطگرایی ها افغانستان را به قهقرا و بهانه برای تکرار بازی بزرگ قرن نزده گردد و بیگانگان درباره سرنوشت آینده و حاکمیت ملی ما تصمیم بگیرند.

ادامه خواندن طالبان وآینده افعانستان در افق ژئوپولتیک جدید:نوشته ؛ دکتورعلی احمد کریمی

شعور_سیاسی؛ ثمره رشد عقلی در علوم اجتماعی که بعد از رشد مغزی، انسان به آن دست پیدا می کند عبارت است از «شعور سیاسی» شعور سیاسی چیست؟ شعور سیاسی عبارت است از

؛الف:- شناخت دوست و دشمن.

ب:-شناخت افکار جامعه

.ج:- شناخت مملکت خویش از لحاظ جغرافیایی، اقتصادی و ظرفیت ها.

د:- در نهایت شناخت پلان ها و استراتیژی ها علیه خویش.

ادامه خواندن شعور سیاسی چیست؟؛ نوشتهء : نجیب روشنگر ؛ ارسالی دنیا غبار

     قبل ازهمه میخواهم این سوال را مطرح سازم که چرامیهن ما بیشترازدوهزارسال به این سو، مورد توجه وتاخت وتازهای شاهان، امپراطورها وکشورکشایان جهان قرارگرفته ومشخصن طی قریب ۵ دهه اخیربه حیث یک جغرافیای راهبردی درمحراق «جنگ سرد» میان ابرقدرت ها نتوانسته روی خوش آرامش وثبات را تجربه نموده وچرا «راه جنت» از کشور ما میگذرد؟

جهت یافتن پاسخ دقیق ومطلوب ضرورمیدانم نگاهی گذرای به عقب بیاندازیم:

     آریانای قدیم ،خراسان قرون وسطی وافغانستان امروزی کشوری است که درقلب قاره آسیا قرارداشته ،درشمال باکشورهای آسیای میانه تاجکستان، اوزبکستان وترکمنستان، درجنوب، شرق وجنوب شرق باپاکستان،درغرب با ایران ودرشمالشرق با کشور چین هم سرحد بوده وطول مرزهای افغانستان با همسایه ها  به  ۵۸۰۰ کیلومتر میرسد.

ادامه خواندن حاکمیت دوباره«امارت سیاه طالبی»میراث شوم ” دودهه تجاوز و اشغال امپریالیست های امریکا وشرکا!؟(بخش نخست) نوشتهء : ح- حریف (بخش نخست)

پیدایشش پیدا نیست در خرجرد جام  دیده به جهان گشوده است . آثار مهم او : مثنوی لیلی و مجنون ، شیرین وخسرو ، هفت منظر  به پیروی از هفت پیکر نظامی  و تیمور نامه یا سفرنامه ) در باره تاریخ فتوحات تیمور گورگانی اند.

در سال ۹۲۷ دیده از جهان بست از شاعران بزرگ عهد تیموریان هرات  است . خواهر زاده مولان عبدالرحمان جامی می باشد :

داستان چگونگی  به شعر روی آوردن هاتفی:

او پس از مطالعه آثار بزرگان چون فردوسی ، نظامی و دیگران در پی آن شد تا خمسه ای همگون خمسه نظامی بسراید. و از مامای سخنور خود  مولانا عبدالرحمان جامی خواست تا به او اجازه بدهد.

جامی گفت : که اگر بتواند پاسخ سه بیت حکیم فردوسی را بدهد توانایی آن را خواهد داشت که این خمسه را بسراید.

ادامه خواندن آشنایی با مولانا عبدالله هاتفی ( جامی) خرجردی خواهرزاده مولانا جامی ؛ نوشته : داکتر حمید مفید

انسانیت گم شدهء انسان در سراسر تاریخ
دی شیخ با چراغ همی گشت گرد شهر
کز دیو دد ملولم و انسانم آرزوست

این یکی از شعر های جاودانهء مولانای بزرگ بلخ، شاعر شوریده حال و عارف ژرف نگر مشرق زمین است که از جمله چهار رکن استوار و خلل ناپذیر فارسی دری است و هگل شرق اش خوانند که سخن مشهور دیوجانس کلبی حکیم و فیلسوف یونان است. 
انسان گرایی و هومانیسم شرقی در اوجی از مفاهیم عرفان اسلامی در شعراش به کمال رسیده است. نگاه مولانا نسبت به انسان انسانی و الهی است. چنین انسانی دارای اخلاق بزرگ و فضایل ستودهء انسانی است که در محور آن نظریه های اخلاقی؛ غایت انگار، وظیفه گرا و فضیلت محور شکل گرفته اند. مولانا در جستجوی انسان خداگرا و فضیلت محور است. او در واقع در جستجوی انسان ایده آل است، انسانی که ارزش های انسانی در او به کمال رسیده باشد و به معراج انسانیت پا گذاشته باشد. چنین انسان پله به پله تا آستان خدا نزدیک می شود و به فاصلهء قاب قوسین در زیر درخت سدره روح تکامل انسان را مشاهده می کند. این انسان همان انسانی است که خدا در نماد پیامبر به آن مکارم الاخلاق یا خلق عظیم گفته است.

چنانکه پیامبر می گوید: مى‌فرمايد: « هدف از بعثت من، بيان خوبى‌هاى اخلاق است « برتری اخلاقی در اسلام در واقع به سیمای هومانیسم مادی غرب رنگ معنویت می بخشد. زیرا انسان قرآن دارای اخلاق بزرگ و فضایل انسانی است و او میتواند با اطاعت از دستاورهای دین، خود را تخیله و تذکیه کند تا جایگاه واقعی خود را دریابد و به کرامت واقعی برسد؛ زیرا ارج گذاری به کرامت است که انسان به مقام جانشینی خدا نایل می آید.

ادامه خواندن انسان گرایی و انسان ایده آل در قاموس عرفانی ما: مهرالدین مشید

                          

نهم دسامبر از طرف سازمان ملل متحد بحيث روز جهانى مبارزه با فساد  (International anti corruption day)، شناخته شده است. همه ساله درين روز، موسسات ذيربط  ملى و بين‌المللى منجمله سازمان شفافيت جهانى، گزارشات شانرا پيرامون  ميزان فساد در دولت‌ها و در ميان سياسيون و قدرتمندان به نشر مي‌رسانند. 

در دسامبر (٢٠٠٥ م) سازمان ملل متحد، كنوانسيون جهانى مبارزه عليه فساد را به تصويب رسانيد كه افغانستان نيز به آن الحاق نموده است . 

فساد كه يكى از معانى آن تباهى است، در واقعيت عامل تباهى مردم، جامعه و دولت مى‌باشد، از زمان افلاطون تا امروز در تمام اديان و انديشه‌ها مذموم و مطرود خوانده شده است. اين مرض مهلك جهانى تا سه فيص عايد ناخالص جهان و ( ١،٥ تا ٢٠٠٠ ) مليارد دالر را در اختيار مفسدان قرار مي‌دهد. 

فساد در افغانستان نيز سابقه طولانى دارد و متاسفانه در دو دهه اخير با سرازير شدن ملياردها دالر و نقش منفى عامل خارجى، عام و نهادينه گرديد و تا جایی كه منابع ملى و بين‌المللى از “فساد نظام مند” و سيستماتيك صحبت نمودند. 

گسترش فساد باعث گرديد تا به عوض بازار آزاد،  “بازار فساد”، بجاى ديموكراسى، كليپتوكراسى  و به عوض دولت مقتدر ملى قانون محور و عدالت گستر ، “شركت سهامى طراز مافيايى” در كشور حاكم گردد. بدينترتيب نام افغانستان با فساد عجين و شهره آفاق گرديد و در رديف‌بندى موسسات جهانى مقام اول را تصاحب نمود. 

سيگار (اداره بازرس ويژه امريكا براى بازسازى افغانستان) بارها از فساد وسيع در كار موسسات غربى و افغانى و از حيف و ميل در رقم كمك هاى (١٤٤) مليارد دالری امريكا شكايت نموده است. 

ادامه خواندن فراخوان؛بخاطر افشای فساد سالاران و استرداد پول بیت المال افغانستان: میر عبدالواحد سادات