دسته: مقالات ماریا دارو

 محبوبه جان فرزند محمد خان بتاریخ 21 میزان سال 1327 ش – درشهر کابل در یک  فامیل متوسط و منورتولد یافت و تحصیلش را در لیسه ملالی تمام کرد.

محبوبه جباری اولین کار هنری خود را ازستیج پوهنی ننداری بامادرش رضایی اش « میرمن پروین » شروع نمود. خانم پروین  آهنگ مشهوردختر گلفروش می سراید و خانم جباری  آنرا تمثیل می نمود. بعدآ راهی  پروگرامــهای اطفال رادیوکابل گردید ودر اثر تشویق مادرش«خانم پروین»  (که اورا مشوق  واستاد خود در راه هنرمیداند) وتشویق والدین اصلی اش از سن  شش ساله گی در دنیای هنر تمثیل  گام های استوار برداشت و درسن 14 سالگی به خواندان دیالوگ های رادیویی آغاز کرد که در آن زمان  وسایل برای ثبت در رادیو کابل وقت وجود نداشت  وهمه برنامه  ها راسآ نشر میگردید.

اولین معاش وی (30) افغانی بود که یک افغانی را هم خزانه دار اخذ مینمود.

بعدآ که تعمیر رادیو به انصاری  وات پهلوی شرکت  آریانا ومقابل گلوپ عسکری  منتقل گردید. نشرات رادیو کابل  انکشاف کرد و بنام رادیو افغانستان  مسمآ شد . با امکانات وسیعی تر و پروگام  های  بیشتر بفعالیت آغاز نمود. مصروفیت و فعالیتهای  خانم جباری بیشترگردید٬ مگر این بار پروگرامها قبل از نشر ثبت میگردید. ادامه خواندن مـحـبــوبــه « وحـیـد» جـباری « هنرمند محبوب دلها » گ-رفـته شـده از کتـاب آوای ماندگار زنـان اثـر مـاریـا دارو

در باب  وطن  گفتنی  بسیار دارم

از  دیدن خون ٬ مرغ دل  بریان  دارم

از بس که  خون بجای اشکم  جاریست 

                       دامن  ز خون  دیده کی  پنهان دارم  « ماریا دارو»

کی  باشد  وطن  از چنگ  ظلم آزاد شود

چشم  اهریمن  ز داشته  ما  خاک شود

هر کس  که  بما  چشم  طمع  میدوزد

سر پا وطنش  مانند  ما خاک  شود« ماریا دارو»

    

دوستان  گرانقدر!

انسان شناسی  مشکل ترین  درس  اجتماعی  است .  بخصوص  در جامعه  فعلی  که مسایل  سیاسی  هم  شامل  زندگی  روزانه  مردم  عزیز ما گردیده  است.  تبلیغات بی  مورد  و ترور ابی  یا شخصیت کشی از  گذشته  های  دور مروج  بود. اما امروز که  وطن  ما در گرو  کشور های استعماری  قرار دارد٬ ترور ادبی  شخصیت های  سیاسی ٬ اجمتاعی  و ملی  و وطن دوست٬ با قوت  تمام  ازطریق  امکانات رسانه  های  جمعی  و سهولت  تکناجی مدرن  خیلی  وسیع و سریع  گردیده  است. داستانی  را تحت  عنوان ( خسر  دوزخی  ام  وفات  کرد) که در سال  ۲۰۰۷  در باره  حاجی  صمد خان  که یک شخص  متدین و خیر خواه بود٬ نوشته بودم.  لازم  دیدم  که برای  خواندن  دوباره  دوستان را دعوت  کنم زیرا باتبیلغات امروزیکه  در وطن عزیز  ما جریان  مطابقت  میکند. لطفاٌ یکبار  بخوانید.     

از ازدواجم  (15) سال  گذشت مگر سکه  اصلی  خسرم را نشاختم،  زمانیکه من با پسر صمد سود خور نامزاد شدم وایامیکه به خانه بخت رفتم  در اخیر صنف یازدهم مکتب  قرار داشتم  وفکر میکردم تمام آرزو هایم برباد رفت  باید با کتاب وقلم و مکتب خدا حافظی کنم.  با هزاران مفکوره  از یاس ونا امیدی  پا در خانه  صمد سود خور گذاشتم. 

از صمد  سود خور منتفر بودم  ودر جامعه  هم  از معرفی او عار داشتم  ومادرم هروقت برایم میگفت هوشته بگیری برای هرکس نام  خسرته معرفی نکنی مگرهمه مردم او را میشناختند،  چطور امکان داشت که یک انسان با آن معرفت آفتابی اش  پنهان نمود بهر حال صفحه جدید زندگی  را مایوسانه ورق زدم.    ادامه خواندن خسـر دوزخـی ام وفـات کرد : مـاریـا دارو

 زرغـــونه رفاه درفامیل هنرمند بدنیا آمده فرزند هنرمند تیاتر آقای محمد نعیم رفاه میباشد و درلیسه عایشه درانی تحصیل خویش را تما م نموده  ازنو جوانی در رادیو درام ها وداستان ها وسایر پروگرام های رادیو بحیث ممثل با تشویق پدربزرگوارش دین فرهنگی خود را اد نموده است . وهم چنان در کابل ننداری نیزخدمات زیادی دربخش  تیاتر انجام داده است. ازجمله درام معروف شب شلاق به دایرکتری مرحوم  استاد عبدالقیوم بیسد  فوق العاده درخشید.  خانم رفاه گردش درریاست افغان فیلم چندین فلم را دوبلی نمود وازجمله فیلم دهکده بیدارمیشود وسیزده دلیل با صدای مقبولش  به سر زبانها افتاده بود. حتا همکاران نیزبا شوخی  اورا صد دلیل صدا میکردند.    ادامه خواندن زرغــــونــه « گـــــردش» رفــاه هنرمند تیاتر و رادیو تلویزیون سابق افغانستان ٬ برگرفته از صحفات 114 الی 116 کتاب آوای ماندگار زنان

 استاد مخفی  فرزند سید صالح درسال 1309ش- دریک خانواده روحانی در کوچه درخت شنگ شهر کابل  چشم بدنیا گشود. اساسات علوم دینی و ادبیات دری را نزد مادر شان که خود هم معلم ومدیر مکتب بوستان سرای دردوره سلطنت شاه امان الله خان غازی بودند ٬  فرا گرفت.  حفظ قران مجید را در سن دوازده سالگی  انشاد واولین شعر شان را وثیقه غنایی  تکامل بخشیدن  آموزش قرار دادند. استاد مخفی تحصیلات عالی  خود را در دارالمعلین  کابل به اتمام رسانید وبیشتر از پنج دهه عمرعزیزشان را وقف خدمات ارزشمند معارف  ومطبوعات کشورنمودند.                                او را میتوان یکی از علم بردران سپاه نهضت  دموکراسی زنان  آریانای کهن، خراسان وسعی وافغانستان  امروز دانست،  اودین خود را در برابر وطن و خواهران هم وطنش  فدا کارانه ادا نموده است. ایشان مفسر قران مجید وحدیث شناس خوب بودند از دیدگاه او درد والم ملت ناشی از دو پدیده متجانس، بیسوادی وتبار پرستی تلقی میگردید .  ادامه خواندن مـرحـوم مـخـفـی حسینی کابلی – برگرفته از صفحه ۵۰ الی ۵۵ آوای مـانـدگار زنـان : تـالیـف مــاریــا دارو

 محترم  استاد محمد اسحق  ثنا  هشتمین مجموعه  شعر اش را با  قطع  و صحفات  خیلی  ساده  و دور اززرق  و برق  تجملی مگر با اشعار نغز و عالی  در کشور کانادا به  چاپ رسانیده  است٬

استاد ثنا این مجموعهء زیبا را  با نهایت  مهربانی  برایم  هدیه  نموده است. بقول  شاعری « هرکه سخن را به سخن ضم کند                           قطره یی از خون جگر کم کند » 

استاد ثنا   کسیست که  داستانهای  دلخراش  جنگهای  میهنی  ٬ درد  دوری از وطن  و حوادت تاریخی  را با چند مصرع ٬ خیلی  زیبا  بیان  میکند. استاد  ثنا  مجموعه شعری اش را  زمزه های  دل  نامیده  است  ٬ واقعاٌ حرفی  که  از  دل  برخیزد  بردل  نشیند. 

زمانیکه  این  مجموعه را  مرور  کردم  دیدم که در لابلای  اشعار نغز استاد ثنا  درد و سوز و گداز  دوری  از میهن ٬ اشغال  وطن  ٬ قتل  عام  جوانان  هموطن  ٬ ظلم  وستم  بر بانوان وطن  و استفاده سوء  از  نیات  پاک  دین مبین  اسلام …. و همه  حوادث و  غم نامه  های  که  از طرف مستبدین و  اشغال  گران  بر میهن  ومردم  ما تحمیل  گردیده  و میگردد ٬ انعکاس  داده  شده  است. این مجموعه  تصویر  المناک  حودادث  اخیر  کشور  را پیش  چشمان  ما به  نمایش  میگذارد. ادامه خواندن آگاهی به جوانان٬بانوان درد کشیده وطن و به دوستان شعر و ادب – هشتمین مجموعه شعری استاد گرانقدر محمد اسحق ثناشاعر دو زبـانـه « دری و اوزبکی » از چاپ برآمد : مــاریــا دارو

 خانم حبیبه عسکر مشعل دار تیاتر افغانستان چطور کارنامه  های  هنری  اش را آغاز کرد. طوریکه قبلا به خدمت خواننده گان عزیز تذکر داده شد که تیاتر زینب ننداری به همت والای محترمه زینب عنایت سراج ومتعلمین لیسه مسلکی میرنو تولنه (موسسه نسوان) به کارهنری وفرهنگی پرداخت. خانم حبیبه عسکر-آن شیر دختر افغان  در حالیکه (13) سال  داشت ٬   در آغاز  دهه چهل  با جسارت پرده اسارت و برده گی را درید وبا شهامت در ستیج زینب ننداری در حضور عموم  تماشاچیان ( زن ومرد) برای اجرای تمثیل ظاهر شد وجرائت تمثیل را برای دیگر  زنان   نیز انتقال داد.                                             اولین نمایشانامه او بنام (عیدارتیست) اثر مرحوم فضـل احمد نیــنواز و دایرکتر آن مرحوم سید مقدس نگاه بود . خانــم عســکر در دوران زنــدگی  هنـ-ری خود حــدود (600) نمایشنامه در تیاتر های مختلف  کشور موافقانه بازی کرده است. بعضی از آنها را بگونه مشت نمونه خروار تذکر میدهم. دختر دیوانه نوشته  شادروان محترم مهدی دعاگوی، شام زندگی، او پدرم نیست (در راه عقیده) اثر شادروان استاد لطیفی، زنان عصبی، ترجمه شادروان  دکتور محمد نعیم فرحان، بازگشـــت ناگهــانی اثراز نویسنده فرانسوی ترجمه ونگارش شادروان  موسی نهمت،  گنهکاران بی گناه به دایرکت استاد  مهربان نظراوف که این درام  را هنرمندان تاجکی وافغانی در یک استیج مشترکآ تمثیل کردید {یک شب هنرمندان طبقه اناث افغان با هنرمندان ذکور تاجکی وشب دیگرهنرمندان  ذکورافغان با هنرمندان طبقه اناث تاجکی بازی میکردند یک مسابقه خوبی هنری بود که خوش بخــتانــه هنرمندان افغانی خیلی موفق بودند ومخصوصآ درمقابل حبــیبه عسکرستاره درخشان افغانستان هیـــچ یک ازهنرمنــدان اناث تاجکی مقاومت کرده نتوانست. 

ادامه خواندن بانو حبـیـبـه عسکر هنـرمند مـعـروف تیـاتر ٬ رادیـو وتـلویزیـون افـغانستـان برگرفته از صفحه ۴۲ الی ۴۵ کتاب آوای ماندگار زنان : مــاریــا دارو

  مولف کتاب  : پروفیسور دکتور عنایت  الله شهرانی

طرح  پشتی کتاب :‌  از استاد اسرائیل  رویا هنرمند و نقاش  معروف  کشور ما میباشد.

ویراستار این  گنجینهء  نایاب  :  برهان الدیـن نامق و تایپ  و طرح  کامپـیوتر  توسـط رفیع الله نـذیر شهرانی و  وحدت الله    درخانی   میباشد.

سال طبع : ۱۳۹۵ هه – ش

تیراژ  : یکهزار جلد.     

زنان برگزیدهء خاور زمین نام  کتابیست که  از قلم  پروفیسور دکتور عنایت  الله شهرانی  تازه  از طبع  برآمده  است .

این  کتاب  با قطع  و صحافت  خیلی زیبا در چهارده  فصل  و دو صد و هفتاد  صفحه از طرف  کانون فرهنگی« قیزیل چوپان »  در ولایت  هرات  اقبال چاپ پیدا کرده است .

استاد گرانقدر پروفیسور شهرانی همیشه  در باره  هنرمندان  ٬ نقاشان٬ موسیقی  دانان  ٬ خطاطان و سایر هنرهای  زیبای  کشور قلم زده اند . هم چنان  دوستداران هنر میدانند که  استاد شهرانی  در رابطه با تاسیس  فاکولتهء  هنر های  زیبا   پوهنتون کابل  نیز خدمات شایانی انجام  داده اند و در ساحه ء هنر ٬ شاگردان فراوان  تربیت  کرده  اند.

ادامه خواندن معـرفـی کتـاب زنـان بر گزیده ء خـاور زمـین – اثــر دکتور عنایت الله شهرانی : ماریا دارو

دوموجود بعد ازخداوند (ج) پرستش واحترام براو واجب میباشد بکی مادر ودیگرش استاد است . بلی مادرازشیره جان طفل را پرورش میدهد واستاد از طریق علم بر او اصول زندگانی را می آموزاند . مادر سلاطین گیتی، مختری، رجال برجسته ودانشمندان ،هنرمندان وسپاهیان پرغرور را آغوش خود می پروراند.   

مادران در جهان افتخارات فراوان دارند  اما  مادران افغان در سرزمین ما افتخارات بخصوص دارند.  زیرا کرکترهر انسان زاده طبعیت آن سرزمین میباشد. اگر افتخارت مادران کشور را خودرا برسی کنیم زن افغان درردیف برجسته ترین زنان جهان از نظر شهامت بشمارمیرود.

خانم کوثرنورانی با وجودیکه زاده سرزمین ما نبود اما اوبزرگترین افتخار زنان افغنستان در دفاع از نهضت نسوان  دارا  بوده است. او چون قله های شامخ پامیر در دفاع ورشد فرهنگ وادب افغانستان استوار وبی باکانه رزمیده است. 

   وی انسان ادیب، دانشمند و در عین زمان جسیم وبا هیبت بوده است. او  زاده سرزمین استامبول ترکیه  وهمسر مرحوم محمد سالم نورانی افسرغیورافغان که برای تحصیلات نظامی  در دوره امانی به کشور ترکیه رفته بود ٬  میباشد .  وی بعد از  ازدواج با یک افسر افغان، ترک یار ودیار نمود درافغانستان اقامت گذید ومصدر خدمات شایانی درعرصه های مختلف گردید. 

ادامه خواندن خانم کوثر نورانی اولین زن بود که صدایش را از ورای امواج رادیو افغانستان بگوش هموطنان ما رسانید : گرفته شده ازصفحه 176 الی 182 کتاب آوای ماندگار زنان – تالیف : ماریا دارو

« ای ملت معظم  افغانستان !                                 من عهد بستم  که بایستی دولت افغانستان مانند سایر  قدرت های مستقل  جهان در داخل و خارج کشور آزاد و مستقل باشد ٬ ملت افغانستان در داخل و خارج آزادی  کامل  داشته و ازهرگونه تجاوز و ظلم محفوط  ومردم  فقط مطیع قانون باشد وبس» گفتار شاه امان الله  خان غازی 

تذکر  مختصر  در باره  بیرق  های افغانستان     

در  این  روز ها بخاطر  بزرگ داشت  از استقلال  کشور و   بیرق مطالب  زیاد در فیسبوک  از طرف  دوستان  به نشر  رسیده است .  روی  این  ملحوظ  جلد  اول  کتاب  افغانستان  در مسیر  تاریخ  را باز  کردم ٬ شادروان  میر غلام  محمد  غبار  مورخ  و  ژورنالیست و مبارز معروف کشور  در صفحه  نهم و دهم  کتابش  بیرق های  تاریخی افغانستان را  چنین  تشریح  کرده  است:

      « مردم  افغانستان  از قدیم  حتی  قبل  از دوره   اویستائی  بیرق  را شناخته  واستعمال  میکردند. در  سرودیکه  ( ریشیتها ) بنام ( آریا) دختر  یاما (یما) نخستین پادشاه  باختر سروده  اند و در  (هری و انگشه ) قسمت  از مهابارتا – گنجاینده شده ٬ نام بیرقهای  پرطاوس و نیزه سه  سر با علامت آفتاب و ماه  در بیرق  روی  نیزه ها ٬ ذکر شده.                    همچنین در  دوره  اویستائی ( درفش ء – درفش ) بیرقهای  بلند بخدی ( بلخ قدیم)  خوانده  میشد.

در  اسطوره و شهنامه  نیز  از  بیرقهای  پهلوانان قدیم  کشور باعلامات سیمرغ  ٬ اژدها٬ پلنگ ٬ گرگ وغیره  یاد شده  است . طبق  اشارات  بعضی  از  مورخین   رنگ بیرقهای  افغانستان  زردشتی ( سبز ) بوده  است.

از  قرن  هشتم به  بعد  از زمان ( ابومسلم ) بیرق  افغانستان  رنگ سیاه   داشت که  بالای  نیزه  دوسر افراشته  میشد.  در  قرن  ده  و یازده  ( دوره  غزنوی) بیرق  افغلنستان  علامت  شیر داشت و رنگ بیرق  شاهی  سرخ بود. در قرن  پانزده  بیرق  رسمی  زرنگار افراشته  میشد. از  آن  به  بعد  تا قرن  نزده  بیرقهای  رنگارنگ  معمول بود . ادامه خواندن بمناسبت روز استقلال افـغـانستـان : مـاریـا دارو

در روزگاری که صدای کلاغان را با ارغنون عشق می آمیزند. خاموشی کبوتران عاشق را با کدام کوه شکیبایی می توان در میان گذاشت. من از بی صدایی می ترسم و می دانم که خاموشی کبوتر خود بی صدایی من است. مردی که دیروز مشک تازه یی شعر هایش را بر کوی و بر زن کابل می ریخت، امروز چنان قطره بارانی در ژرفنای سرد خاک فرو رفته است.

کابل، ضیای قاری‌زاده را پس از پانزده سال دوری دوباره در آغوش کشید. گویی او برای آن زنده بود تا روزی به آغوش مادر برگردد. او هم اکنون در گورستان شهدای صالحین، در شهرکابل آرام خوابیده است.

ادامه خواندن کبوتری که از بام بلند غزل‌های پـارسـی‌دری افغانستان پرگشوده است، دیگر بر نمی گردد! : پـرتـوی نـادری

                                       دوستان گرانقدر و هموطنان  شریف!

چندی قبل  در باره  تـاریـخـچـه                                                   وظایف    جـاسوسی  پاکسـتان در قـبـال وضع کنونی افغانستان از خامه بنده در انترنت  و فیسبوک  نوشته  کوتاهی  انتشار یافت و آن  نوشته به استناد و شواهد عینی  وتاریخی از صحفات  مختلف  کتاب  افغانستان در مسیر  تاریخ اثر گرانسنگ  شادروان میرغلام محمد غبار برشته تحریر در آمده  بود. همه میدانندکه از دولت های پاکستان بخاطر اجرای وظایف  نا مقدس جاسوسی  قوای استعماری علیه افغانستان و منطقه در طول سالیان  متمادی استفاده گریده است .                                                         روی  همین  اصل روز  سه شنبه ۲۱ جدی ۱۳۹۵مطابق  ۱۳ جنوری  سال  ۲۰۱۷ میلادی ما شاهد کشته  شدن ده ها تن از هموطنان شریف خویش در ولایت کابل  و کندهار بودیم که ۳۸  کشته  و ۸۶  زخمی  از اثرعمل  وحشیانه  مزدوران  استعمار بجاگذاشته شد و مردم ما در گلیم غم  به سوگ  ازدست دادن عزیزیان شان نشستند.       این  حادثه  جدید نیست ریشه و سابقه  تاریخی  دارد. چند روز قبل  مردم  شریف  افغانستان با آگاهی  سیاسی  مقابل  سفارت پاکستان در کابل  تجمع نمودند و با شعار های مرک برلانه  جاسوسی  پاکستان  آن کشور  تتقبیح  کردند٬ حق  مسلم  شان  میباشد . اما گره  مشکلات  سیاسی  تنها با شعار های  مرده باد و زنده  باد باز نمیگردد.  ما باید باهوشیاری سیاسی  قدم  های  اول  را درقسمت  واحد  ساختن  خویش بنام  ملت  واحد  برداریم .

ادامه خواندن تاریخـچـه وظایف جـاسوسی پاکسـتان در قـبـال وضع کنونی افغانستان: مــاریـادارو

شاد روان استاد عبدالواحد بهره  فرزند  مولوی  رحیمداد تیموریُ  نواده ی  مولانا میر محمد یوسف  بهره  از سلسله ی  دودمان تمیوریان هرات  میباشد و در یک  در خانواده ء  متدین پا به عرصه  وجود گذاشت .

استـاد  بهره  علوم  متداوله  ی  عصر را نزد  علمای  مشهور زمان فرا گرفت و در معارف  کشور مصدر  خدمات  زیاد گردید. 

درسال 1300 هش – در زمان شاه  امان الله  خان  که توجه به  علم  ودانش  یکی  از اقدامات  اولیه  حکومت را تشکیل  میداد٬ و در آن  زمان شادروان  علامه   استـاد صلاح  الدین  سلجوقی  مسوَل  معارف  ولایت  هرات  بود ٬ برای  تطبیق  لایحه وظایف  و انکشاف  معارف  در هرات  توجه  خاص  مبذول  داشت اما مردم  که  از نعمت علم کمتر  بهرهمند  بودند برای  انکشاف  معارف  علاقه َ چندانی  نداشتند و از شمولیت  فرزندان  شان در مکتب  جلوگیری  مینمودند . 

ادامه خواندن استاد عبــدالواحـد بـهـره : مــاریــا دارو

هرگاه بتاریخ  هنر موسیقی٬ خطاطی٬ نقاشی  مجسمه سازی  وسایر هنر های زیبا در افغانستان  نظر اندازیم ٬ تاریخ  و قدامت این  هنرهای شریفه بیشتر از صدسال و یا اضافه ازآن میباشد.                                  کاوشهای باستان شناسان داخلی  و گروپهای  خارجی در طول تاریخ  موفق  به کشف مجمسه  های  حیرت آور و کشف  سالون های  بزرگ و جالب در هر گوشه وکنار وطن ما بوده  اند که نشان  دهنده  آثار باستانی آریایی ها  ٬ خراسانیها و افغانستان امروز و میراث  نیاکان ما محسوب میشوند. نظر به  قدامت  تاریخی و حملات  ولشکر کشی های خارجیها بسیار آثار زیبای کشور منهدام و یا دستبرد زده شده و بخارج  انتقال داده شده  است. ادامه خواندن تاریخچــه هنرهای زیبا : مــاریــا دارو

  این  شخصیت  ادیب  و دانشمند از جمله  تحصیل  یافته گانی  بود که  در زمان  قرار داد های  دوستی  دولت  افغانستان با  ترکیه  جهت  تحصیل  به کشور  مترقی ترکیه  رفته بود و در رشته  تعلیم  وتربیه  با کسب دانش  و تحصیلات  عالی  دوباره  بکشور برگشت.

شادروان  پلار با آنکه  در یک  خانواده  روشنفکر و هنر پرور تولد  نگردیده  بود اما  شخصاْ مرحوم  پلار نه  تنها در خانواده  خویش  بلکه  در اجتماع  مانند یک  چراغ  روشن ذهن و افکار تاریک  مردم  سنتی  را  روشنایی  بخشید.

او  تغیرات  و نو آوری  رااز فاملش آغاز نمود و در جامعه  نیز منحیث  یک  استاد خوب ُ لایق  و مردم دار  و با معاشرت  کسب  شهرت  کرد.

زمانیکه  استاد پلار در ترکیه  تحصیل  مینمود  از تیاتر  ترکیه  و نمایشات آموزنده آن دیدن کرده  بود. اندیشه  تحویلات  مثبت را  در پیاده  کردن  نمایشات  تیاتر جستجو  میکرد. با وجودیکه  موسس  تیاتر  زبان  پشتو  در وطن ما  شادرون  نورمحمد پوهنده  میباشد  اما خدمات استاد پلار در ولایت کندهار خیلی  چشمگیر  و قابل  تحسین  و افتخار  است. ادامه خواندن اســتـاد جـان مــحـمـد پـــلار: نـوشـتـه مــاریــا دارو

 کتابهای بسیار در باره  مسایل اجتماعی  و فرهنگی  و اقتصادی از قلم نویسندگان به  چاپ رسیده  ومطالعه نموده ام  ُبدیهی است  با مطالعه  هر کتاب یک کمبود در بعضی  بخشهای اجتماعی  و اقتصادی و فرهنگی در ذهن خواننده  خطور مینماید اما جناب  محترم  سادات  در این  زمینه  آنقدر بدقت  تحقیق و پژوهش نموده  اند که  هیچگونه  خلا درمسایل  مربوط  به  خانواده  تاثیرات اجتماع ُ فرهنگ ُ اقتصاد و اقتصاد سیاسی برخانواده در اثر شان بنظر نمی رسد .                            محترم  سادات  دو قاره  امریکا و اروپا رااز مبدای  زندگی  انسان  در کره  خاکی  و از مبتدی  ترین اقتصاد اولیه  خانواده تا رشد اقتصاد امروز  قدم بقدم با رشد و نموی فکری  انسانها و انعکاس  سوء آن در رشته  تحریر  درآورده  است . 

این  اثر گران بها در یکصد و سی وسه  صحفه  و چهارده  عنوان  درشت و درخشنده  که  خواننده  را به  عمق  مطالعه  دعوت  مینماید  ُ مرتب  شده  است. بگونه  مثال  نکات  عمده  این  آن را خیلی  فشرده  بشما بازگو میدارم . 

     کانون خانوده یکی از استوار ترین و دیرینه ترین واحد اجتماعی می باشد که تداوم فرهنگ واقتصاد با رشد فکری  ایشان تسلسل داشته است . به گواهی تاریخ  درشرق  نخستین گهواره تمدن و فرهنگ آغاز گردید و تاسیس خانواده از  منزلت  وارج فراوانی برخوردار بوده  است. ادیان سماوی، پیامبران ، نظریه پردازان و مصلحین اجتماعی  واحد خانواده را اساس  زندگانی  جمعی قلمداد نمودند .

ادامه خواندن تـوجـه بـر کـتـاب ارزشمند « سـرنوشـت خانواده ها درجوامع غـربـی » اثر میرعنایت الله سادات – نوشته: مـــاریــا دارو

  استاد بیرنگ کوهدامنی درسال 1330 هــش  در ولسوالی شکر دره ولایت کابل زاده متولد گردید. او آموزش های ابتدایی را در کابل و بلخ  آموزش دید. وبعد بااستفاده از یک بورس تحصیلی عازم کشور ایران گردید .

در آنجا در رشته زبان وادبیات فارسی در دانشگاه تهران به تحصیل پرداخت و درسال 1356 هــش٬  شهادتنامه  لسیانس خود را از دانشگاه تهران به دست آورد  و بکابل  برگشت.

اولین وظیفه  او در مدیریت نشرات و کتابخانه  پوهنتون کابل  بود .

محمد عاقل  بیرنگ  کوهدامنی  به عمر(56) سالگی در شب  سه شنبه  بیستم قوس  سال  1386 هـش -مطابق  یازدهم دسامبر سال  2007 میلادی  خودش را بدار زد و زندگی  پر درد و غمش را پایان بخشید .  روحش شاد باد.

  برای  معلومات  بیشتر در باره  این  شاعر بزرگ  زبان پارسی  دری  افغانستان ٬ میتوانید  بکتاب  چهره های جاودان (طبع  اول  – اکتوبر  2013  ) در صفحه 306 – اثر مــاریا دارو ٬ در لینک  ذیل  مراجعه فرمائید

و این  هم  ادرس  لینک

           https://www.scribd.com/document/269906035/Maria-Daro-Chehrahaye-Jawedan

مرگ برگ

در صبحدم ملوملم و درشام خسته ام

چنگ ز یــــاد رفـــــته و تار گسته ام

ادامه خواندن محمد عاقل بیرنگ کوهدامنی ٬ شــاعر نــامور افغانستان : مــاریــا دارو

 امروز سروصدای زیاد  جاسوسی و استخبارات  پاکستان در افغانستان بگوش میرسد. پاکستان نه تنها امروز این اعمال را در افغانستان انجام میدهد بلکه ریشه  تاریخی داشته و این گونه اعمال را از آغاز تاسیس ان کشور در قبال افغانستان  انجام داده است. برای  معلومات  بیشتر تاریخچه  جاسوسی پاکستان صفحات (۲۰۴ – ۲۰۵) جلد دوم  افغانستان در میسر  تاریخ  نوشته  شادروان  میرغلام  محمد غبار را برای شما عزیزان  مینگارم:                                                                                                                                                    «  …. سفارت  انگلیس در  دوران  جنگ (جهانی دوم ) موافقت صدراعظم ( هاشم خان) را حاصل  کرد که تا اختتام  جنگ برای  کنترول  تمام  افغانستان  دستگاه  جاسوسی  انگلیس  تحت  نظر سفارت  برتانیه درکابل  تاسیس  گردد.  این دستگاه  به  عجله  و در نهایت  سادگی  از اشرار ساده وجاهل افغانستان  در واحد های  ده نفره تحت قیادت  یکنفر  «دهباشی »درمناطق  عمده  شهرها و جوار راه  های عمومی  وقصبات  تشکیل  گردید .دهباشی  ها بایستی دارای  سواد میبودند  ومعاش ماهانه  خود و نفری متعلقه  خود را از مامورین  و نمایندگان سفارت برتانیه حاصل میکردند. دولت  افغانستان این عمال را درفعالیت  وظیفوی شان آزاد و مامون میداشت . وظیفه  اینها عبارت بود از دیدن  وشنیدن واقعات در منطقه محوله  و دادن  راپوربه دهباشی .

ادامه خواندن تـاریـخـچـه وظایف جـاسوسی پاکسـتان در قـبـال وضع کنونی افغانستان : مــاریــا دارو

کتاب افغانستان در مسیر تاریخ جلد اول ودوم یک رهنمای بزرگ برای مردم ماست و تمام افشا گری های تاریخی که در این کتاب تحریر شده است ٬ مماثــل آنرا ما امروز به چشم خود تماشا میکنیم . بقول شادروان غبار « مردم افغانستان عامل اصلی تکامل تاریخی کشور اند … در قرن نزدهم نیز با هجوم های استعماری پنجه دادند و با وجود شکست خوردن و تسلیم شدن طبقه حاکمه کشور بدشمن ٬ دشمن را از وطن جاروب نمودند …. ما تاریخ گذشتـه کشور خـود را برای ایـن مطالعه مینمائیم که اوضاع امروزی خویش را صـحیـحتر درک نـمائیم تا مبارزین جوان ما در حرکت به پیش خط درست و آگاهانه اختیار نمایند . این تاریخ است که سیر کامل یک جامعه را در روشنایی نشان میدهد…..»

به همین  مناسبت  تاریخی  وبا  نشر  یک  قطعه  شعر از   عبـدالــکــریــم « نذیهی«  مبارز راستین  وروشنــفکــر در بین این  ویرانی  ها  و انهدام کشور  طی  غزلی  جوانان را به  مبارزه  دعوت میکند.

شادروران غبار  مبارز وطن پرست  این  شعر را در صفحه  (836 ) جلد  اول  افغانستان  در مسیر تاریخ  بحیث  اختتامیه  گنجانیده  است . ناگفته نباید  گذاشت  که  شاعر مذکور در آنزمان نسبت مشکلات سیاسی  نام  مستعار «جلوه  » را  اختیار  کرده بود.

تــاکــی

تاکی  از  جور وستم ٬ شکوه وفریاد کنید

سعی  برهم زدن منشاً بیداد کنید 

دست  ما دامن  تان باد ٬ جوانان غیور

که از ین ذلت و خواری ٬ همه آزاد  کنید

ادامه خواندن صــفــحهً از تاریخ با در نـظـر داشـت وضـع امـروزی کـشـور : مــاریــا دارو

  هر گاه  نگاهی  بر تاریخ  ملیت ها بیآندازیم  ٬ می  بینیم  که  اساس  نشر و نمای  جامعه  با پرورش  معارف  پیوند عمیق  وحیاتی  دارد . اما اگر از نظر  نویسندگی  و معارف کشور  خویش را با دیگران  مقایسه  نمائیم٬ به  قایق  شکستهء میماند  که  به سرنوشت  نا معلوم  در حرکت  است  تا خود را به ساحل  برساند. با  کمال  تاسف باید گفت  که در طول  تاریخ  کشور ما  اکثراَ حکام آگاه  و صادق  که  جواب  گوی  نیازمندی  های جامعه  باشند ٬کمتر به قدرت ریسده اند و یا هرگز به  قدرت  سیاسی  نرسیده  اند.

تاریخ  فتوحات کشور ما گواهی  روشنیست  که  همواره استعمار  تلاش کرده  است  تا از حاکمیت  مستبد و دست  نشانده  خویش  حمایت  نماید .  پدران ما چنین  ظلم ها را  تجربه  کرده  اند. هرگاه  مبارز ین راستین ٬ نویسندگان مردمی  ُ شاعران  انقلابی  و نقاشان  هنر آفرین  سربلند کرده اند به زودی سر کوب  گردیده  اند.

ادامه خواندن مـلتـها با قـلم عـلـمـا و اندیشــه فـلاسـفـه ٬باشـعـر شاعر ان و با تابلوی نقاشان بیدار میشوند- نوشته : ماریا دارو

در افغانستان قبل  از حصول  استقلال  خواندن سرود ملی  مروج نبود و سرود ملی  وجود نداشت.

زمانیکه  شاه امان الله  خان برای  انکشاف  مملکت  در عرصه  های مختلف  اقدام  نمود ُ خواست  که  افغانستان  نیز  مانند سایر  کشور های  پیشرفته  جهان دارای  سرود  ملی  باشد.

بقول  بزرگان  اولین  سرود ملی  از یک  ترانه  تورکی  به  فارسی  ترجمه  و موزیک آن  توسط  استاد فرخ  افندی  تهیه و تریتب گردید که در تمام مراسم ملی ُ تجلیل  ها وکنفرانسها سروده میشد و یک  پدیده جدید در کشور به شمار  میرفت.

در سال  1919میلادی  اولین  سرود  توسط  شاه  امان الله خان  ایجاد و مروج گردید.

در زمان  حبیب الله  کلکانی  سرود ملی  از  بین رفت .

در زمان  پادشاهی  محمد نادر خان  بجای  سرود  ملی  از مارش  عسکری  استفاده  میگردید.

در زمان  پادشاهی  محمد ظاهر شاه  یک ترانه  بنام  سلام شاهی  خوانده  میشد که : عمر دی  دیرشه  پادشاه

موزیک  آن  توسط  استاد غلام  حسین  ترتیب  گردیده  بود.

در سال 1352 هش ـ زمان  جمهوری  سردار محمد داوود خان  از طریق  ابلاغیه   به  اطلاع  شعرا  رسانیده  شد  تا اشعار شان را  به  کمیسون  منتخب  بفرستندُ  شعر  استاد عبدالروف  بینوا توسط  کمیسون انتخاب  گردید  و موزیک  آن  توسط  استاد عبدالغفور  برشنا  در واپسین روزهای  حیاتش  ترتیب شد.

در سال  1360 هش ـ سرود  ملی  جدید  ساخته شد  ُ شعر  از سیلمان  لایق  تحت  عنوان  :

گرم شه  لاگرم شه  ای  دآزادی  لمره –  ای  دی  نیکمرغی  لمره

موزیک  این  سرود ملی  توسط  شاد روان  استاد سلیم سرمست  در رادیو تاشکند  آرمونیزی  گردید  و به استاد  جلیل  زلاند مدیر  موسیقی رادیو  افغانستان   سپرده شد و استاد زلاند آنرا با تصنیف« گرم شه  لا گرم شه»  ترتیب  و تهیه  نمود. این سرود  الی  ختم  حکومت  داکتر نجیب الله   مورد  استفاده  قرار  داشت.

ادامه خواندن ســرود هــای مــلــی افـغـانــسـتـان : برگرفته از کتابهای « چهره های جاودان و هنرمندان تاریخ ساز تیاتر افغانستان » اثر مــاریــا دارو

کتاب افغانستان در مسیر تاریخ جلد اول ودوم یک رهنمای بزرگ برای مردم ماست و تمام افشا گری های تاریخی که در این کتاب تحریر شده است ٬ مماثــل آنرا ما امروز به چشم خود در  افغانستان تماشا میکنیم . در آغازین  صفحات  افغانستان در مسیرتاریخ  جلد اول از تراوش قلم شاد روان غبار چنین  میخوانیم:

« …… مردم افغانستان عامل اصلی تکامل تاریخی کشور اند … در قرن نزدهم نیز با هجوم های استعماری پنجه دادند و با وجود شکست خوردن و تسلیم شدن طبقه حاکمه کشور بدشمن ٬ دشمن را از وطن جاروب نمودند …… ما تاریخ گذشتـه کشور خـود را برای ایـن مطالعه مینمائیم که اوضاع امروزی خویش را صـحیـحتر درک نـمائیم تا مبارزین جوان ما در حرکت به پیش خط درست و آگاهانه اختیار نمایند . این تاریخ است که سیر کامل یک جامعه را در روشنایی نشان میدهد………»  به همین  مناسبت  تاریخی با نشر چند بند شعر یک مبارز راستین  وطن شادروان  عــبــدالــرحــمــن خـان « لــودی»  که به ملت  افغانستان خطاب  کرده  است٬  بروح  تمام  شهدای وطن  دست  دعا بلند میکنیم. :

  نـــــعــــــره

ای  ملت از برای خدا  زودتر شوید

از شر مکر وحیله دشمن  خبر شوید

ادامه خواندن چــرا تـاریــخ گذشـتـه خـویـش را مطالـعـه مـیکـنـیـم ؟ ! : مـاریـا دارو

 شاه  امان الله خان محصل استقلال  افغانستان در مدت  کوتاه سلطنتش  برای اولین  بار قوانین متعدد برای کشور وضع  نمود٬ و برای  حفظ  منافع  کشورش  طی  خطابه  ها اطاعت  از قانون را مکراراٌ بیان  داشت.

شادروان  میر غلام محمد غبار مورخ  روزنامه نگار  و مبارز  راه  مردم  که  خود شاهد دوره  سلطنت  شاه  امان الله  خان بود٬ در باره  مبارزات  مردم  افغانستان و پیروزی  مردم در صفحات  مختلف کتاب  افغانستان در مسیر  تاریخ به  جزئیات  پرداخته  است. مرحوم  غبار  در صفحه  752 جلد اول  افغانستان در مسیر تاریخ چنین  نگاشته  است:

شاه امان الله خان  بتاریخ  بیست  سوم فبروری سال  نزده  صد نزده میلادی  سلطنت  خود را اعلام  کرد و بتاریخ  بیست هشتم  فبروری   توسط اعلامیه های  مفصل  چاپی  مردم  افغانستان را مخاطب  نمود و مرام  خود راشرح داد.  خلاصه این اعلامیه  های  مطول  به  این قرار است:

• ای  ملت معظم افغانستان!

من هنگام شهادت پدر  وکالت سلطنت را در  کابل  داشتم  واکنون به  اصالت ان بار سنگین  امانت را متـوکلاٌ و معـتصــماٌ  باالله بعهده گرفتم وقتیکه ملت بزرگ افغانستان تاج شاهی را برسر من نهاد٬ من  عهد بستم که بایستی دولت افغانستان مانند سایر قدرت های  مستقل جهان ٬ در داخل  وخارج کشور  آزاد  و مستقل  باشد٬ ملت  افغانستان  در  داخل  آزادی  کامل  داشته و ز هرگونه تجاوز وظلمی محفوظ  ومردم  فقط  مطیع قانون باشندوبس.

ادامه خواندن 28 اسد روز استقلال و دست آورد بزرگ مبارزات مردم غیور افغانستان تحت رهبری شاه امان الله خان : مــاریــادارو

   تاریخ  نشان داده  است  که  خشم  سانسور برآفریده های  شخصیت های  بزرگ  دست وگریبان بوده  است٬ اما بعضا دست  اجل  طبیعی نیز نا جوانمردانه  گلوی  دانشمندان را قبل  از وقت  میفشارد. هرگاه  یادی از نویسندگان مطبوعاتی  واز هنرمندان  و هنر آفرینی شخصیت های کشور مینماییم  یادی از اولین  داستان  دنباله  دار رادیو  که  با تراوش  قلم نویسنده  چیره  دست  مرحوم  دکتور رفیق  یحیایی   هنرمندانه آذین بخشیده بود ٬ بخاطر ما میآید. 

یادی  از شادروان  دکتور  رفیق  یحیایی  که در سال  1320 هش – در شهر  مزارشریف  پا برعرصه  وجود گذاشت  و در  همان شهر باهم ردیفانش لیسه باختر مزارشریف  را به  پایان رسانید .

یحیایی پس از ختم مکتب  در ادارات فرهنگی  شامل  کار شد و بعداز شمولیت در شعبات  نشراتی  و تجربه در یخش  هنر وفرهنگ  حاصل  کرد . او در  اواخر سال  1342 هش – راهی  ماسکو گردید و در رشته تیاتر و سینما  در انستیتوت  سینوگرافی  ماسکو به تحصیل  پرداخت.  بعد از اخذ سند ماستری در سال  1343 هش- در ریاست  نشرات رادیو  بحیث اولین  مدیر  اداره هنر و ادبیات یحیایی  جوان برگذیده شد و درهمین  سال  به نگارش  آثار گران بهایش  پرداخت و نامش در جمع ادیبات نگاران  فرهنگی  درج گردید.

ادامه خواندن رفــیــق یــحــیایــی بـنـیـاد گـذار بــرنــامـه تــرازوی طـلایـی واولـیـن نویـسنـده داستانــهـای دنـبـاله دار رادیو افغانـسـتان : برگــرفــتــه ازصفحات 400-403 کتاب چـهـره های جـاودان اثــر -مــاریــا دارو