نگاهی گذرا برکتاب جدید شگوفه های ادب : داکتر فیض الله ایماق

  م . اسحاق « ثنا » 

ریچموند– کانادا 

محترم محمد اسحاق " ثنا "

محترم محمد اسحاق ” ثنا “ 

  خواننده گان گرامی ! 

       بی هیچ تردیدی قوام و بقای هر ملت بسته گی به فرهنگ ـ ادب و زبان آن ملت دارد.  هرگاه قومی  با فرهنگ و زبان و داشته های فرهنگی خویش بیگانه گردد و ارتباط او با گذشته های فرهنگی اعم از شعر ، نظم و نثر و غیره قطع شود ،  واضح است که این ملت ، هویت خود را از دست داده ، چون درختی که ریشه بر زمین ندارد و با هجوم تند بادی از جای می برآید و خشک میشود،مضمحل ، پراکنده و نیست و نابود خواهد شد. 

 خوشا به حال ملتی که چنان دانشمندان، محققان ، پژوهشگران و نویسنده گانی دارد که شب و روز ، در پی رشد فرهنگ ملت خود بوده ، و در بار وری زبان و ادبیات ملت خود است و نمی خواهد داشته های فرهنگی اش به خشکه و چون درخت بی بار نهایتاً از ثمر بماند . 

ادامه خواندن نگاهی گذرا برکتاب جدید شگوفه های ادب : داکتر فیض الله ایماق

داستان عاشقی سیاه‌موی‌ و جلالی‌ : Shadab Zhakfar

سیاه مویم، سیاه پوشیده امشب

سال ۱۳۴۱ خورشیدی بود که کریم شوقی، آوازخوان معروف رادیو کابل به جرم قتل برادرش به چهارده سال و دخترش جمیله به هفت سال زندان محکوم شد. کریم که به پای خود پیش پولیس رفته بود، می‌خواست اعدام شود و حتا چنین تقاضایی را هم از دادگاه کرده بود، اما داکتر نظر داده بود که او در حالت “جنون اضطراری” با برادرش دعوا کرده و از سوی دیگر قصد کشتن برادرش را نداشته و قتل به صورت تصادفی اتفاق افتاده است. از همان رو قاضی دادگاه به جای اعدام او را به حبس محکوم کرد. 

ادامه خواندن داستان عاشقی سیاه‌موی‌ و جلالی‌ : Shadab Zhakfar

بزرگداشت بیهقی پدرنثر فارسی : استاد پرتو نادری

گفتند روز نخست عقرب، روز بزرگ‌داشت از ابوالفضل بیهقی‌ست. به یاد نوشتهء کتاب‌سوزان در انجمن نویسنده‌گان افغانستان افتادم که بیست و اند سال پیش نوشته بودم. یك روز دیگر كه دهان بخاری باز بود و مطالعه می كرد از بخاری صدایی شنیدم كه مرا تكان داد. كسی با لهجه‌یی سخن می‌گفت كه تا كنون نشنیده بودم كه زبان فارسی دری را با این همه صلابت و شكوه سخن بگویند. حیران بودم كه كی‌ست. این قدر فكر كردم كه از شمار نخبه‌گان است. 

ادامه خواندن بزرگداشت بیهقی پدرنثر فارسی : استاد پرتو نادری

دکان صوفی عشقری : زبیح الله سعیدی

سر بازار اگر دکان نمی کردم چه می کردم

پنجاه سال یا بیشتر از این شاعری در دل کابل این حرفی را تکرار میکرد…

این حرف را به تکرار از هر کسی شنیدم

ظالم به روی دنیا ترس از خدا ندارد

با رهروئ بگفتم اینراه کدام راه است

گفتا که راه عشقست هیچ انتها ندارد در اخر جاده سنگ تراشی در بازار شور بازار کابل مردی باریک اندام با چهره نورانی  و لنگی و‌ چپن در  غرفه چوبی رنگ رو  رفته و شکسته ی چهار زانو نشسته بود و چشم براه عابرین بود. گاهی دوستانی که حرف دلش را میدانست نزدش میامد و مینشست و گاهی مشتری های همیشه گی‌ او پیشش میامد و پوری های تاب خورده کوچک  کاغذی را از تکری   پیشرویش از نسوار های  یک افغانی و دو‌‌ افغانیگی پر کرده و به مشتری هایش میداد.

عشق اگر در کار بار این جهانم میگذاشت 

کره مهتاب رفتن پیش من نصوار بود

دکان او خالی‌ بود و بیشترین مال دکانش اسباب کار امد زندگی شبا روزی او بود.

اجناس دیگری اگرت نیست عشقری

خاشاک و خاک بر دهن این دکان بریز

یا جز درد وداغ نیست به دکان عشقری

جنس نشاط میطلبی پیش تر برو…

صوفی عشقری که امروز نامش جز از افتخارات ادبیات ماست  در این دکان کوچکش صحافی هم میکرد. سر و‌ کار  عشقری پس از این با کتاب های بود که شیرازه ان ها از هم گسسته بود دستان شاعر کاغذ پاره ها را  پیوند میکرد مگر روز گارش همان رنگ غریبانه بخور نمیر تا اخیر ماند.

افتاده‌ عشقری را بالای خاک دیدم

گفتم به این ادیبی یک بوریا ندارد

عشقری تا پایان عمر مجرد ماند و پناهگاه و غم غلط خانه او تنها همان دکان غریبانه اش بود.

ادامه خواندن دکان صوفی عشقری : زبیح الله سعیدی

بررسی جایگاه افغانستان درمجموعه امنیت منطقه ای در مرحله پسا حضور امریکا : عبدالناصر نورزاد

فهم متعارف از مشکل امنیتی افغانستان در کنار مسایل سیاسی و اقتصادی چه است؟ چطور می شود از وضعیت بغرنج امنیتی و محیط و ماحول آن، یک توضیح قانع کننده داد؟ و بلاخره چطور میتوان یک راه حل معقول برای رفع این چالش امنیتی که در سطوح منطقه ای و جهانی مطرح است پیشنهاد داد؟ این ها محور بحث نوشته کنونی استند، مخصوصا در شرایط حاضر که تروریسم طالبانی بر افغانستان حاکم است و قدرت ها و بازی گران قدرتمندی مانند ایالات متحده امریکا، هنوز هم نقش به سزای را در تعاملات و پویش های امنیتی منطقه بازی می کنند،

ادامه خواندن بررسی جایگاه افغانستان درمجموعه امنیت منطقه ای در مرحله پسا حضور امریکا : عبدالناصر نورزاد

رژیم طالبان و نقض فاحش امنیت سیاسی شهروندان : عبدالناصر نورزاد

مفهوم امنیت، مصئونیت از تعرض، رهایی از ترس و تصرف اجباری است. این موضوع در افراد، به معنای آن است که از آزادی های مشروع خود، بیم و هراسی نداشته باشند. اما امنیت سیاسی، از دستور کار های آموزه های امنیت موسع است که مکتب کپنهاگ آن را پیشنهاد می کند. امنیت سیاسی در اصل، از ابعاد اساسی امنیت است که پیوند محکمی با تحکیم و یا عدم ثبات یک نظم سیاسی مستقر دارد.

ادامه خواندن رژیم طالبان و نقض فاحش امنیت سیاسی شهروندان : عبدالناصر نورزاد

ناصر خسرو بلخی : ملک سپهر

(از گذرگاه قبادیان بلخ تا چاه آب تخار ستان)

خبر رسان خاص دربار به سرعت به حاکم بلخ اطلاع رسانید که مردی دانشمند، فقیه، شاعر و نویسنده، در گوشه و کنار شهر مخفیانه مردم را به پیروی از پیامبر و آل پیامبر دعوت می‌نماید و به‌حاضران خود تبلیغ می­کند که ایمان اعتقاد، به دل و اقرار بر زبان و عمل بر ارکان است. او می­گوید که امامت مانند نبوت منصب الاهی و منصوص است.

ادامه خواندن ناصر خسرو بلخی : ملک سپهر

پس لگد ها و پس لرزه های دموکراسی امریکایی ! : زبیر پاداش

در سفر بودم , دوستی برایم یک لینک فرستاد , باز کردم … فضای مجازی یا همین مسنجر های فیسبوک و وتساپ را میشناختم ولی تیک تاک را اولین بار بودکه در تلیفونم ثبت کردم . از شما چه پنهان دو نفر ( دختر و بچه ) با هم صحبت میکردند و از داشته های بدن شان تعریف میکردند . راه طولانی و فرصت برای تماشای این عجوبه های زاده شده دوره دیمکراسی امریکایی در افغانستان, کافی داشتم. چشم دید هایم را نمیتوانم بیان کنم , اصلآ کلامی برای گفتن آنچه دیدم و شنیدم در مغزو فکرم , جمله بندی کرده نمیتوانم .

ما واقعآ ملت پیشرفته و دیمکورات هستیم ؟

ادامه خواندن پس لگد ها و پس لرزه های دموکراسی امریکایی ! : زبیر پاداش

ایجاد کمربند امنیتی در اطراف افغانستان : هدایت الله حبیب

ایجاد یک کمربند امنیتی در اطراف افغانستان ضروری است

رئیس جمهور تاجیکستان امامعلی رحمان در کنفرانس «همکاری بین‌المللی و منطقه‌ای امنیت و مدیریت مرزها برای مقابله با تروریسم و ‌جلوگیری از حرکت تروریست‌ها» امروز، سه‌شنبه ۲۶ میزان ۱۴۰۱ در دوشنبه، پایتخت تاجیکستان گفت:

به منظور پیشگیری از خطرات، ایجاد یک کمربند امنیتی در اطراف افغانستان ضروری است. آقای امامعلی رحمان می‌گوید: تروریست‌ها همچنان در تلاش عبور از مرزها هستند. او پیشتر گفته بود در افغانستان ده‌ها هزار “مجاهد و انتحاری” آموزش می‌بینند.

ادامه خواندن ایجاد کمربند امنیتی در اطراف افغانستان : هدایت الله حبیب

   وطن ویرانه از یاراست ، یااغیار یا هردو ؟ : میرعنایت الله سادات

بیش ازچهاردهه میشود که افغانستان دریک بحران شدید امنیتی قراردارد . سوال اصلی این است که آیا علل اصلی بحران دردرون جامعه وجود دارد ویا ازخارج برآن تحمیل میشود ؟ 

   اکرعوامل این بحران ازداخل نشأت میکنند ، پس چرا بخاطر امحای آن ، اقدامات مؤثر اتخاذ نمیشود ؟ 

   درغیرآن اگرعوامل خارجی مؤجد این بحرانات اند ، بازهم سوال مطرح میشود که این قدرتها ازافغانستان وجامعۀ آن چی میخواهند ؟ 

   پیرامون این سوال مباحثات زیاد صورت گرفته ولی تاهنوز افغانها به یک شناخت واحد ومورد قبول همگانی دست نیافته اند. بناءً باید درین ارتباط گفتگوها را ادامه داد ، تا بدون علایق شخصی وتعصبات ، به تشخیص ومعرفی عوامل اصلی بحران امنیتی نایل آیم.  

ادامه خواندن    وطن ویرانه از یاراست ، یااغیار یا هردو ؟ : میرعنایت الله سادات

 این بار تاریخ را دختران شجاع افغانستان با خط درشت رقم می زنند : مهرالدین مشید

پیشاهنگی دختران معترض افغانستان از بلخ تا کابل و هریوا

دختران شجاع افغانستان با قیام های حماسه آفرین و با شکوۀ شان تاریخ افغانستان را از سر ورق زدند و مورخان را به بازخوانی تاریخ در این کشور دعوت کرده اند. این پرچمداران آزادی و آزاده گی وعلم برداران آموزش و آگاهی با اعتراض های حماسه گستر و نترس شان در برابر نظام استبدادی و وحشتناک طالبان ثابت کردند که خلاف گذشته، این بار شیر دختران افغانستان با قیام های شگفت انگیز شان نه تنها تاریخ افغانستان؛ بلکه تاریخ جهان را از سر رقم می ز نند و برفلسفۀ اجتماعی تاریخ مذکر خط بطلان کشیدند و با قیام های دلاورانۀ شان در برابر نظام ستمگر طالبان ثابت ساختند که این بار تاریخ خونین افغانستان با حماسه آفرینی های شکوهمند آنان شکل می گیرد و با خون های پاک آنان نوشته می شود.

ادامه خواندن  این بار تاریخ را دختران شجاع افغانستان با خط درشت رقم می زنند : مهرالدین مشید

کارت تروریسم و بازی بزرگ جدید در آسیای مرکزی : عبدالناصر نورزاد

این بحث بسیار تکراری شده است که می شنویم که هدف بعدی تروریسم، آسیای مرکزی است. زیاد روی این مسئله  بحث می شود که آسیای میانه به شدت زیر تهدید از جانب تروریستان بین المللی ای است که بعداز به قدرت رسیدن طالبان  در افغانستان، الهام تازه ی برای یورش به آن گرفته اند. اما دلایل و چند و چرای آن چندان بحث نمی شود. هیچ کس به خود زحمت نداده تا بگویید یا بنویسد که چرا آسیای مرکزی از نقطه نظر سیاسی، امنیتی، اقتصادی و ژئوکالچری برای امریکا، روسیه و چین مهم است؟ این جا می خواهم روی این مبحث را به طور جداگانه در یک نوشته دیگر تحت عنوان اینکه” چرا آسیای مرکزی برای روسیه، امریکا و چین مهم است؟”

ادامه خواندن کارت تروریسم و بازی بزرگ جدید در آسیای مرکزی : عبدالناصر نورزاد

نشانه های شکست زود هنگام در اردوگاه حکومت های افراطی « قسمت اول »: مهرالدین مشید

جمهوری آخوندی ایران و امارت طالبانی کوله باری نفرت بر دوش اسلام و مسلمین

قسمت اول

اسلام گرایی انحصاری آخوندی در ایران و اسلام گرایی  تمامیت خواهانۀ طالبان در افغانستان نه تنها تودههای میلیونی این دو کشور را به بند و استبداد کشانده و فریاد های مظلومانۀ آنان را در گلو هایشان خفه کرده و عصیان ها و اعتراض های آنان را به گونۀ وحشیانه و غیر انسانی سرکوب می کنند؛ بلکه این دو حکومت با گرفتن دشنه های زهر آلود برگلوی مردمان شان به کوله باری نفرت انگیز و وحشتناک تبدیل شده اند که درد گرانسنگ آن بر دوش اسلام و مسلمانان سخت سنگینی می کنند. حاکمان افغانستان و ایران مگر فراموش کرده اند؛ به هر میزانی که با مردمان شان سخت می گیرند آنان محکم تر از گذشته در برابر شان می ایستتد.

ادامه خواندن نشانه های شکست زود هنگام در اردوگاه حکومت های افراطی « قسمت اول »: مهرالدین مشید

درسوگ دانش آموزان کاج : میرزا ابوالپشم

خفته در عمق نگاهان تو صد درد، پدر!

کمرت خم شده در سوگ و رخ‌ات زرد، پدر!

زندگی قاب عزا شد، تو تماشاگرِ آن

چه کسی این همه را بر سرت آورد، پدر!

به امیدی که نهال‌ات ثمر و میوه دهد

دست‌هایت چه تلاشی که نمی‌کرد پدر!

چه دل‌آزرده تو اکنون به جهان می‌نگری

غم و اندوه زمان با تو چه‌ها کرد، پدر!

ادامه خواندن درسوگ دانش آموزان کاج : میرزا ابوالپشم

دوکتور نجیب الله شهید؛ سرداد ولی سنگر نداد :عبدالسمیع کارگر

  پنجم ميزان  روز شهادت مرديست كه در دفاع از وطنش دوکتور سر داد ولي سنگر نداد ، مردي كه به ملتش تعهد داد و به 

فول مردي اش وفا كرد ،  او در سنگردفاع ، قهرمانانه جان داد تا عزت وطنش را حفظ كند و اين عزت را حفظ كرد .

   دوكتور نجيب الله شهيد اين مرد با صلابت ، تاريخ معاصر وطن  پرستي را  به نامش نوشت ، استقبال از مبارزات و طرح 

هاي صلح او توسط دوستان و دشمنان هم ديار ديروز او گواه اين حقيقت است . درود هاي ملي بر او و همراهان شهيدش .

   چرا با دوكتور نجيب الله در پناهگاه  سازمان ملل متحد افراد استخبارات خارجي ، حمله وحشيانه و قاتلانه نمودند ؟

ادامه خواندن دوکتور نجیب الله شهید؛ سرداد ولی سنگر نداد :عبدالسمیع کارگر

پیام حقوقدانان افغان در اروپا به مناسبت ۲۶ مین سال روز شهادت دکتور نجیب الله : میرعبدالواحد سادات

پیام انجمن حقوقدانان افغان در اروپا به  مناسبت ۲۶ مین سالگرد شهادت دوکتور نجیب  الله رئیس جمهور سابق افغانستان

۲۶ سال قبل  در  شب تاریک  و غم آفرین  ۲۷ سپتامبر۱۹۹۶  طالبان در تبانی و تحت هدایت مستقیم حکومت و استخبارات پاکستان  بزرگ ترین جنایت  بشری  را در قتل ظالمانه و وحشیانه  رئیس جمهور سابق افغانستان ، شهید دوکتور نجیب الله و برادرش  احمد زی مرتکب گردیدند. رهبری طالبان که اکنون تعداد بیشترین شان در حکومت نا مشروع فعلی  پست های کلیدی را در اختیار دارند،  در قضیه قتل  یک رئیس جمهور اسبق افغانستان ، به اراده  اجنبی ها  سهیم و مجری  این جنایت  هولناک اند. 

ادامه خواندن پیام حقوقدانان افغان در اروپا به مناسبت ۲۶ مین سال روز شهادت دکتور نجیب الله : میرعبدالواحد سادات

بمناسبت گرامی داشت ازشهادت قهار عاصی : فضل احد احدی

 · 

بمناسب گرامی داشت از سالروز شهادت مرد بی بدیل شعر و ادب پارسی، دری شهید عبدالقهار عاصی، شعری از استاد احدی گران ارج امید مورد پسند تان قرار گرفته، به روح آن بزرگ مرد درود و به قاتلان آن نفرین بفرستید.

عاصی! هنوز زخم  وجود تو تازه است

عاصی ببین که خون تو نادیده می شود

سنگی به روی قبر تو کوبیده می شود

عاصی هنوز زخم  وجود تو تازه است

پرونده ترور تو پوشیده می شود

ادامه خواندن بمناسبت گرامی داشت ازشهادت قهار عاصی : فضل احد احدی

روزی که “عاصی” از فرطِ درد گریبان درید : استاد جاوید فرهاد

(به مناسبت ۶ میزان، بیست‌وهشتمین سال‌یادِ شهادت سپیدارِ بلند قامتِ شعر پارسی؛ قهار عاصی)

یک‌روز “همایون پاییز” سینماگر شناخته شده‌ی کشور و دوستِ فرهیخته‌ام، خاطره‌ی شگفتی را از زنده‌یاد ” قهارِ عاصی ” برایم روایت کرد:

“با جمعی از دوستان در  دهه‌ی هفتادِ خورشیدی، در خانه‌ی “سلام سنگی” هنرپیشه‌ی محبوبِ دل‌ها گِرد آمده بودیم. از هر دری سخن گفتیم. هنگامی که نوبت به عاصی رسید، همه دوستان خواستند تا او شعری بخواند.

ادامه خواندن روزی که “عاصی” از فرطِ درد گریبان درید : استاد جاوید فرهاد

به یاد یکی ازقهرمانان و مشعلداران واقعی ژونالیزم و روشنگری : داکتر ناصر اوریا

 

آیا گاهی به ذهن تان خطور نموده که اولین اخبار آزاد و غیردولتی را کی و در چی زمان طبع و نشر کرد؟

جریدهٔ ملی “انیس” اولین اخبار آزاد و غیردولتی بود که به همت غلام محی الدین “انیس” در ۱۵ ثور سال ۱۳۰۶ هجری شمسی در کابل به زیورچاپ آراسته و منتشر شد.

غلام محی الدین انیس مردِ قلم و اندیشه از پیشگامان مطبوعات و ژورنالیزم افغانستان، مؤسس و اولین مدیر مسؤل روزنامهٔ ملی انیس بود. (سال های فعالیت از ۱۳۰۶ الی ۱۳۱۷ هجری شمسی) خانوادۀ غلام محی الدین انیس از مُقُر ولایت غزنی بود و پدرکلانش هنگام زمامداری امیر عبدالرحمن خان مجبور به ترک وطن شده و به کشور مصر رفت.

جد محی الدین انیس طبیب چشم بود و بعداً پسرش غلام نقشـبند که پدر محی الدین انیس بود، راه پدر را دنبال نموده و داکتر چشم شد.

ادامه خواندن به یاد یکی ازقهرمانان و مشعلداران واقعی ژونالیزم و روشنگری : داکتر ناصر اوریا

 نسل کشی ها وکوچ دادن های اجباری : اسماعیل فروغی

نسل کشی ها و کوچ دادن های اجباری اهالی بومی ولایات شمال ومرکزافغانستان ازخانه های اجدادی شان و جابجاکردن کوچی ها و وزیرستانی های دوسوی مرز درخانه ها وقریه های مردم ، یکی ازاهداف اصلی وخصمانه ی طالبان وحامیان پاکستانی شان علیه سایراقوام است .

براساس مستندات نهادبین المللی ” دیده بان حقوق بشر ” ، روند نسل کُشی و کوچ دادن های اجباری که گذشته ی سیاه تاریخی درافغانستان داشته و به دوران حکمرانی امیرعبدالرحمان خان می رسد ، هم اکنون درولایات مختلف افغانستان – ازدایکندی تا هلمند ، قندهار، ارزگان وهرات وازپنجشیرواندراب ها تا بلخاب ، تخار ،غزنی ، فاریاب ، بلخ وبدخشان ، باشدت ادامه داشته ، طالبان بیرحم ،هموطنان هزاره و شیعه ی ما را، تاجیکان واوزبیکان را مجبوربه ترک خانه ها و زمین های شان می کنند. این نهاد بین المللی ، اینهمه کوچ دادن های اجباری را یک جنایت بزرگ بشری ومجازات گروهیِ مغایربا حقوق بین الملل خوانده است .

ادامه خواندن  نسل کشی ها وکوچ دادن های اجباری : اسماعیل فروغی

نامه سرگشاده انجمن حقوق دانان افغان در اروپای به سرمنشی ملل متحد : میر عبدالواحد سادات

  ·  · نامه سرگشاده انجمن حقوقدانان افغان در اروپا به جلالتمآب سرمنشی ملل متحد۲۹ اگست ۲۰۲۱جلالتمآب انتونيوگوتراش سرمنشى سازمان ملل متحدبا تقديم احترام فايقه!در احوالي كه فاجعه و ماتم بزرگ ملى در افغانستان محصول عملكرد ناقص و مبين ناكامى “جامعه بين‌المللى” و شكست فضاحت‌بار اخلاقى دولت ايالات متحده امريكا و متحدان آن، ناشى از عدم رعايت تعهدات حقوقى و اخلاقى شان مى‌باشد و عواقب اسفبار آن

بعد از دو دهه حضور گستردۀ آنان و تحميل جنگ و كشتار و صرف ملياردها دالر، سقوط پر ابهام دولت، خلاى قدرت و تبديل افغانستان به مأمن امن شرارت پيشه گان بين‌المللى مى باشد، براى افغانان مظلوم كه تراژيدى خونبار شان معلول مداخله و تجاوز خارجى است و “جامعه جهانى” كه مكلفيت اخلاقى (Moralobligation) شان در قبال افغانستان اظهر من‌الشمس مى‌باشد، به آنان خيانت نموده است

ادامه خواندن نامه سرگشاده انجمن حقوق دانان افغان در اروپای به سرمنشی ملل متحد : میر عبدالواحد سادات