دسته: مطالب تحقیقی و علمی

 مردم رنج کشیدۀ افغانستان بار دیگر، روزهای دشواری را سپری می نمایند. مشکلات ایجاد شده و معضلات سازمان یافته ، استقرار سیستم دولتی، وحدت ملی و حتی تمامیت ارضی وطن شانرا با خطر مواجه ساخته است. زیرا مشکل آفرین های منطقه، گروه های مورد نظر و وابسطه به خودشان را حمایت می نمایند. آنها با استفاده از فضای بمیان آمدۀ موجود، بخاطر رسیدن به اهداف تجاوزکارانه شان، کمافی السابق دست به کار اند . این کشورها، تصور مینمایند که با تحقق موافقتنامۀ ایالات متحدۀ امریکا و طالبان، قوتهای ناتو و امریکا، صحنه را ترک نموده و زمینه برای شان مساعد می شود، تا جنگ نیابتی در افغانستان به نفع آنها پایان یابد.

    ازهمین جهت، چنانکه چندی قبل دیدیم، با بالا گرفتن سروصدای مذاکرات در “دوحه”، برخی گروهها و شخصیت های معلوم الحال تلاش ورزیدند تا پروسۀ انتخابات ریاست جمهوری را متوقف ساخته و درعوض، یک “حکومت موُقت” را به خورد مردم و قدرتهای ذی علاقۀ خارجی بدهند. این عمل آنها، سرآغاز تخریب سیستم ریاست جمهوری موجود در افغانستان بود. زمانی که طرح “حکومت موُقت” جامۀ عمل نپوشید، مساعی آنها درین جهت تمرکز یافت تا پروسۀ انتخابات به درازا کشانیده شود.

ادامه خواندن خرابکاران چی میخواهند؟ … نوشتهء میر عنایت الله سادات

وقتی از خواب چشم کشودم اتوکار به مسکن پدری ام (اوهایو) مواصلت کرده بود  اما  قیافۀ شهر این بارطور  دیگر درنظرم جلوه نموده وخیال میکردم  یکدسته مردم پرشور وپرهیجانی   درآن زندگی میکنند  که جهان افراد آن غیر از جهان منست. اطفالم باخوشی و   سرور مخصوصی اطراف خود را تماشامی کردند ومن به چهره های محبوب شان نگاه کرده وباخود میگفتم اگر هم پنجۀ مرگ جسدم را برباید، روحم شادمان خواهد بود از اینکه در موجودیت این کودکان زندگی های جوانتری را از هستی خود به یاد گار  خواهم گذاشت.

وقتی بخانۀ   خواهرم  (دورتی) رسیدم استقبال  گرم او    قلب مجروحم  را کمی تسلی داده و ازدیدن قطرات  درشت اشک روی رخساره های رنگ پریده ام جاری گشت.

طوریکه   قبلاحدس  زده   بودم بدبختی در  در و  دیوار این خانه دیده نمیشد، روز بعد به اتفاق خواهرم نزد           داکتر سکاوت که بحیث متخصص سرطان به من معرفی کرده بودند رفتم. 

ادامه خواندن به ادامه گذشته؛ درباره تداوی سرطانی – نویسنده : ادناکوهیل ترجمه وتلخیص از پروفیسور داکتر عبدالواسع لطیفی

در این تردیدی نیست که جهان آفرینش بس مرموز و پر اسرار است که بشر هنوز نتوانسته به دست کمی از این اسرار پیچ در پیچ آگاهی پیدا کند. یکی از دلایل غامض بودن هستی و انسان و آفرینش بوده که عرفای بزرگ پای عقل را برای رسیدن به درک نهایی هستی و انسان چوبین خوانده است. چنانکه مولانا بزرگ بلخی در این باره به تفصیل سخن رانده است و این سخن عرفا در واقع انکار عقل نیست؛ بلکه اشاره به ناتوانی عقل است که شناخت هایش کامل و تمام نه؛ بل ناقص و حنا زیان بار است. آنچه تا کنون بشر کشف و اختراع کرده است، هرچند گرهی از دشواری های بشری را گشوده و اما در برابر آن دشواری های افزون تری برای بشریت برجا مانده اند.

ادامه خواندن در عقب هر حادثه رازی و در پشت بیماری کرونا هم سری نهفته است همه عالم را سری است و اما در ماورای آن است سر دیگر : نوشته – مهرالدین مشید

واصف باختری در زمینۀ ترجمۀ شعر نیز کارهای درخشانی انجام داده است. شاعرانی را که او برای ترجمه از خاور تا باختر بر گزیده، بیشترینه از تیرۀ شاعران پای‌داری اند، یا هم شاعرانی اند که آرامان‌گرایانه می‌سرایند و پیام شعرهای‌شان استوار بر ارزش‌های انسانی و آزادی است. در ترجمه‌های واصف باختری شعر چند شاعر مقاومت کُرد نیز دیده می‌‌شود.
« شناس‌نامۀ جعلی» یکی از شعرهای خلیل روادی، شاعر کُرد است که شاعر در این شعر در برابر دشمن ایستاده تا از هویت، فرهنگ، تاریخ و آزادی خود پاس‌داری کند.

ادامه خواندن واصف باختری و خلیل راوادی: نوشته استاد پرتو نادری

افـغـانـستان  سـرزمـین  حـماســه و فــاجــعـه

• 

کتاب  « افغاستان  سرزمین حماسه  و فاجعه » اثر گران بهاء  جناب محترم  میر عنایت  الله سادات  واقعیت های انکار  ناپذیر از حوادث  جامعه  ما و عوامل  تاثیر گذاری  منفی  کشور های  خارجی  بر وطن  مارا و  پادشاهان  و رهبران الی دو نیم دهه گذشته را همه  جانبه  مورد برسی  قرار داده است.                                      

               خوشبختانه  جناب  محترم سادات  کتاب با ارزش  خویش را برایم  اهدا کردند٬ جا دارد که  از این  تحفه  ذیقمیت  شان  اظهار سپاس  نمایم. 

محترم  سادات  با موشگافی  خیلی  دقیق  و صادقانه  حوادث  وطن رااز سالهای کهن  یعنی  آریانای باستان٬ خراسان دیروز  و افغانستان امروز با جزئیات  و اسناد  موثق  و معتبر داخلی  و خارجی  با تحلیل  دقیق  علمی نوشته  است .   بامطالعه  این  کتاب٬ حوادث گنگ  که  تا  هنوز  ذهن عده  از هموطنان  مارا مشکوک  نگهداشته  است ٬ روشن  میشود . وضع  رقتبار  فعلی و آینده  نا مشکوف و پوشش  از تبلیغات از جوانب  مختلف ٬ روی  واقعیتهای  وطن خاک  پاشیده  است   اما وطنداران صدیق  و قلم  بدستان راستکار  مانند جناب  سادات  وظیفه  خویش دانسته اند٬تا تمام حقایق  را بدون  در نظرداشت  ملحوظات سیاسی٬ قومی  و زبانی  برای  نسل  آینده  کشور بیان نمایند.

ادامه خواندن معرفی کتاب« افغانستان سرزمین حماسه وفاجعه»اثر میر عنایت الله سادات: از قـلم مـاریا دارو

     پیش از آن که به بحث روی تکرار تاریخ بپردازم، بیرابطه نخواهد بود تا اندکی به تاریخ و فلسفۀ  تاریخ اشاره کنم. از دیر زمانی بدین سو افکار انسان ها سخت درگیر این موضوع است که آیا رخداد های تاریخی بر رغم ناهمگونی ها و پیچیده گی هایش بالاخره هدفمندانه به پیش می رود و گویا طرح و برنامه یی را دنبال می کند که از پیش تعیین شده است. آنانی که بدین باور اند، تاریخ را دارای منطق و آنانی که خلاف آن نظر دارند، تاریخ را فاقد منطق و هدفمندی می خوانند. این در حالی است که هر از گاهی پرسش هایی چون، آیا بشر به سوی کمال گام بر می دارد یا این که انحطاط بالاخره زمینگرش  می کند. ادامه خواندن تکرار تاریخ در معنای فلسفی آن هنوز زود است که وجود متلاشی شدۀ فلسفه بار معنایی تکرار تاریخ را به دوش کشد: مهرالدین مشید

             خاموشی پیش از توفان یا “کشتی نرم”  میان ایران و امریکا  !!!!                        چند روز پیش قاسم سلیمانی فرماندهء سپاهء قدس همراه با فرماندهء کتایب حزب الله عراق بوسیلهء طیارهء بدون پیلوت امریکایی در میدان هوایی بغداد کشته شدند. هرچند نحوه هدف قرار گرفتن موتر حامل سلیمانی و همراهانش، مبدا سفر او و چگونگی افشا شدن سفر و اطلاعات دقیق زمان رسیدن او به فرودگاه بغداد و مسیر حرکت کاروان هیئت ایرانی و استقبال‌کنندگان آنها از مسائلی است که درباره آنها خبرهای ضد و نقیضی منتشر شده است. اما دیدگاه ها در مورد سلیمانی گوناگون است و از نظر حکومت ایران یک قهرمان است و قربانی منافع ملی و اهداف راهبردی ایران در بیرون از مرز هایش شده است. زیرا او فرماندۀ پرقدرت جنگ های نیابتی ایران در بیرون از این کشوربود و در برابر حریف بزرگ ایران یعنی امریکا قامت آرایی هایی نظامی و سیاسی حساب شده داشت. از سویی هم مبارزۀ او در برابر داعش برای تمامی جهان ستودنی است و این را هیچ کس نمی تواند، نادیده بگیرد. این وجهۀ مبارزاتی او عمل تروریستی امریکا در برابر او را پرسش برانگیز و جانبدارانه و سیاسی مطرح کرده است. از این رو بیجا نیست که رهبران حکومتی ایران به او بحیث یک قهرمان ملی نگاه کنند. اما هستند کسانی که نگاۀ متفاوت نسبت به سلیمانی دارند و او را فرماندۀ جنگ های نیابتی ایران در بیرون از سرحدات این کشور از سوریه تا یمن، عراق، افغانستان و سایر کشور ها تلقی می کنند و از این رو او را مسؤول بسیاری از حوادث ناگوار در کشور های یاد شده تلقی  می کنند.  ادامه خواندن از یک قهرمان تا یک جنگجوی نیابتی و متهم به مداخله در کشور های دیگر : مهرالدین مشید

 بنا بر مطالعات و شواهد تاریخی معبد نوبهار بلخ یکی از بزرگترین نیایشگاه های کهن درشمال افغانستان و حتی منطقه بوده و در مورد آن پرسش های زیادی موجود است. عده ای آنرا عبادتگاهی مربوط به آئین زردشتی خوانده اند و گروهی این نیایشگاه بزرگ را بنا بر اسناد دست داشته یک معبد بودایی دانسته اند. نظر به یادداشتهای هوانتسانگ واقعه نگار و زائر چینی در مورد معبد نوا ویهاره Nava Vihara یا نوبهار، دو برادر بلخی بنامهای ته پوسو و بلیهکا از نخستین حواریون بودا بودند که وی هشت هفته بعد از رسیدن به روشنایی ودریافت حقیقت، هشت تار موی خودرا به آنان هدیه داد.

 

ایندو برادر بلخی که در نیم قارهٔ هند بغرض تجارت رفت وآمد داشتند، پس از حلف وفاداری به بودا هشت تارموی اورا به بلخ آوردند و بلهیکا برادر بزرگتر ستوپه ای را برای بزرگداشت او دربلخ بنا نمود. این واقعه بنا براسناد آئین بودایی (متن کهن سروستی ودا Sarvastivada) باید درحوالی سال ۵۳۷ پیش ازمیلاد رخ داده باشد که با گفتهٔ هوانتسانگ مطابقت دارد و این نیایشگاه همانا معبد نو بهاربلخ است.

با اتکا به یاد داشتهای تاریخی و یافته های باستان شناسان بلخ کهن نخستین گهواره و پرورشگاه سبک هنر بودایی هلنستیک در منطقه بوده است. ادامه خواندن معبد نوبهار بلخ– به سلسلهٔ معرفی آثار و آبدات تاریخی افغانستان
 : استـاد حامـد نـویـد

     مستبدان و مفسدان سرانجام محکوم به داوری بیرحمانۀ تاریخ اند

  ظالم برفت و قاعدۀ زشت از او بماند –  عادل برفت و نام نیکو اختیار کرد.

در این شکی نیست که تاریخ مبارزۀ داد برضد بیداد است ؛ اما صدها دریغ که هر از گاهی داد قربانی بیداد شده، اما بر فرش سرخ پیروزی های او بیداد حکمروایی کرده است. این بیداد آن بیداد شکست خورده نیست که داد بر آن غلبه یافته بود؛ بل بیدادی است که متن داد برخاسته است. در هر برهۀ از تاریخ انقلاب های بزرگ در جهان قربانی این گونه توطیه ها شده است. این بیداد شمشیر آختۀ ضد انقلابیونی است که از متن انقلاب به بهای خیانت به انقلابیون اصیل به ظهور می رسند. شماری ها با وارونه نگری بر قانمندی عام تاریخ که حکم قطعی بر غلبۀ داد برضد بیداد دارد، برعکس قانونمندی اصل تاریخ، قربانی داد در پای بیداد را قانون همیشگی تاریخ تلقی کرده اند، اما بی خبر از آنکه باطل زوال پذیر است و داوری تاریخ برحق است. ادامه خواندن گلوی مستبدان و مفسدان و حلقۀ داوری بیرحمانۀ تاریخ : مهـرالدیـن مشید

                                        در رابطه به انحطاط سیاسی در جهان اسلام نظریه های متفاوتی وجود دارد، اما آنچه مسلم است این که انحطاط سیاسی در اسلام در واقع پس از سقوط خلافت به دامن ملوکیت آغاز شد. هرچند انحطاط سیاسی ماننند انحطاط فرهنگی یک شبه رخ نمی دهد. مثلی که تکامل جامعه نیاز به زمان دارد و انحطاط سیاسی هم پس از یک مرحلۀ زمانی واقعی می شود. بر رغم یک سلسله مشکلاتی که پس از رحلت پیامبر در ثقیفۀ بنی ساعده  رخ داد و سبب رنجش علی را فراهم آورد و بعد هم حادثۀ شهادت حضرت عثمان و بعد هم نزاغ میان معاویه و حضرت علی رخ داد و شیرازۀ حکومت نوبیناد اسلامی را تکان داد و اما  باز هم حکومت از هم پاشی نجات یافت و اموی ها و بعد هم عباسی ها حکومت های مقتدری را تشکیل دادند که در سایۀ حکومت آنان تحولات بزرگ فکری و فرهنگی در جهان اسلام بوجود آمد. هرچند دوران زمامداری اموی ها و عباسی ها با دوران خلفای راشدین متفاوت بود و خلفای راشدین به نوع خاصی از حکومت به نام خلافت باور نداشتند و آنان خود را خادمان مردم می دانستند. چنان که سخنان جاودانه یی از آنان باقی مانده است که هدف اصلی آنان از حکومت داری تامین عدالت بود و عدل و توحید دو ارکان مهم دولت آنان را تشکیل می داد. هرچند نمی توان گفت که آنان نظام های ایده آل را ساخته بودند و عدالت به گونۀ واقعی در سراسر قلمرو شان حاکم بود، بلکه  با دشواری های زیادی رو بودند و در قلمرو های وسیع آنان عربستان تا خراسان و مصر هزاران هزار فقیر به حالت بی روزگاری به سر می   بردند و اما جان مسأله در  این است که خلفای راشدین زمامداران عادلی بودند و اراده برای تامین عدالت و دوری از جور و بی عدالتی داشتند. چنان که زنده گی شخصی و سیاسی هر یک آنان گواۀ روشن بر این ادعا است. ادامه خواندن انحطاط سیاسی در جهان اسلام از کجا آغاز شد : مـهـرالـدیـن مشـید

                نوع نگاۀ ما به تاریخ و افق فهم تا تعیین               کننده جایگاۀ پیرامونی ما است

با جهانی شدن فرهنگ، اقتصاد، ارتباطات و تجارت تمامی معادله های گذشته پیرامون فرهنگ، اقتصاد، ارتباطات و تجارت به کلی دگرگون شده است. در بحبوحۀ این تغییر و دگرگونی سریع و پرشتاب تمامی مفاهیم یادشده در حال دگرگونی جدی اند و همزمان به این دگرگونی ها مفاهیم گوناگون پیرامونی آنان یا تغییر کرده و و یا در حال دگرگون شدن اند. حال پرسش این است که در این تحول شگفت انگیز جایگاۀ پیرامونی خویش را در متن تاریخ چگونه می توان، تعریف کرد. این دگرگونی ها بحث «فلسفی فرهنگی» را به پیش کشیده است تا چگونه یک روشنفکر قادر به اندیشیدن مستقل در مورد کیستی و چیستی خود شود تا از یک شو بر تنش های هویتی غلبه حاصل کند و برای زنده گی کنونی پاسخ های مناسب ارایه کند.  ادامه خواندن چگونگی تعریف یک روشنفکر از جایگاۀ پیرامونی اش در متن تاریخ: مـهـرالـدیـن مـشـیـد

‎⁨سخنی چند در رفع ابهامات تاریخی )⁩ نویسنده : حامد نوید) by mariadaro on Scribd

     تاجاییکه بیاد دارم، مطالعهٔ تاریخ کشور چه دردوران تعلیم وتحصیل وچه علاقمندی به مطالعه آن مملو ازجعلیات بوده و صرف ازخانه جنگی ها، لشکر کشی ها و چوروچپاول، برادرکشی ها، کور کردن ها، تقرر برادران وپسران درمحلاتیکه ازنقطه نظر مالی پردرامد بوده است وغیره بحث مینماید. اکثرتاریخ نویسان کشور به دلایل گونا گون ویا تحت تاثیراشخاص بانفوذ ویا امیران وشاهان فقط همین حالات را نوشته اند بدون اینکه تحولات سیاسی واجتماعی کشوررا مد نظرداشته باشند. آنانیکه همت نمودند علت وسبب های این همه بدبختی های مردم را درشرایط مختلف جامعه خواستند برای مردم بازگو نمایند، سرنوشت خود ویا کتاب شان به زندانها افتاد ویا درخارج از کشوراین وظیفه را انجام دادند که مؤثریت آن کمتر بود. 

فیض محمدکاتب درچهارجلد(سراج التواریخ) باثبت وقایع تاریخی این راه را برای تاریخ نویسان وعلاقمندان به سرنوشت کشورشان می گشاید و باقاطعیت نه تنها با بیان کار و کردار حکمرانان وامیران بلکه براساس مقدمه سراج التواریخ بیان «احوال مردم و شیوهٔ زندگی، رفتار وکردار، تاثیرعمل ودید وگفتار حاکمان، تبعیض وتعصب، اخلاق، صداقت وخیانت، خدمت به وطن، سنن وآداب فرهنگی، دشمنی ودوستی، صلح وامنیت، رفاه ، پیشرفت … همه وهمه را مدنظر داشته وبدون جعل کاری چیزیکه واقع شده و بوده» برای خواننده بازگو مینماید. ادامه خواندن تاریخ معاصر افغانستان براساس اسناد نیاز جامعه ماست. : احسان واصل

  شیخ الرئیس، حجت الحق، امام الحکما، ابو علی حسین بن عبدالله معروف به ابن سینا، طبیب نامدار و حاذق، فیلسوف بی بدیل، دانشمند عالیجاه، نویسنده، مؤلف و متفکر سترگ و بینظیری است که نسبت خدمات ارزشمند و ماندگارش در عرصه های مختلف علوم، در زمرۀ بزرگترین دانشمندان و متفکران جهان محسوب میگردد.

ابن سینا یا این نابغۀ زمان و نادرۀ دوران به قول اکثر مؤرخین و محققین در سال (370 هـ ق) برابر با (359 هـ ش) مطابق (980 م) در منطقۀ افشنه از توابع بخارا، اوزبیکستان کنونی چشم به جهان هستی گشود.

ابو عبید جوزجانی یکی از معروفترین شاگردان ابن سینا که اکثریت کتابهای ویرا برشتۀ تحریر درآورده است در قسمت شرح حال ابن سینا از زبان خودش چنین می آورد:

«پدرم از اهل بلخ بود و در عهد نوح بن منصور سامانی پادشاه خراسان از آنجا به بخارا نقل مکان کرد و در قریۀ خرمیثن که از توابع بخارا است به کارهای دیوانی مشغول گردید، در نزدیکی آن قریۀ دیگری است موسوم به افشنه و پدرم از این ده مادرم (ستاره) را به همسری گفت و در آنجا ساکن شد و من آنجا بدنیا آمدم، سپس برادرم متولد شد و از آنجا به بخارا منتقل شدیم…». (شرح حال دانشمندان ایران و جهان، نوشتۀ اکبر مرتضی پور)

ادامه خواندن جستاری در قلمرو حکیم ابو علی سینای بلخی – نوشته و تحقیق: وحدت الله درخانی

   حال که سخن بر سر درۀ زیبا و تماشایی پنجشیر و مناظر طبیعی آن است، آنهم از دره یی که حماسه های مجاهدان و مقاومت شیر مردان دیروزی اش به اسطورۀ روزگار بدل شده است و گواۀ آشکار بر ماندگاری این درۀ قشنگ و سرفرازی و شکوهمندی باشنده گانش می باشد. بیجا نخواهد بود که گفت، پنجشیر، شیر مغرروری را ماند که در کوهپایه های سر به فلک کشیدۀ هندوکش هر از گاهی شجاعانه می غرد و حماسه می آفریند.  آری تنها یک دره نه؛ بلکه دره تنگی که روزگاری در قلب جغرافیای آن نبض تاریخ می جنبید و چون کویری تفتیده جغرافیایی بود، بر صورت تاریخ که گویی داشت، حوادث منطقه و جهان در سینۀ آن زبانه می کشیدند.

پس از شهادت احمد شاه مسعود و رخداد یازدهم سپتمبر معجزۀ این دره آشکار شد و به مثابۀ عطفی در تاریخ کشور ناقوس حوادث در آن به صدا در آمد. در این میان گمانه زنی هایی هم وجود دارد که سناریوی شهادت مسعود و یازدهم سپتمبر سال ۲۰۰۱ سر و تۀ یک کرباس اند که کوردلان تاریخ و دشمنان انسانیت عظمت خدایی و داد خدایی آن را تحمل کرده نتوانستند.

در هر حال اکنون که بحث بر سر این درۀ زیبا و شاداب است، بی جهت نیست که اندکی به زیبایی های طبیعی آن پرداخت و از چشمه ساران سرد و زیبای مردان خانش حرفی گفت و اندکی به دریا های مست پارنده و مناظر طبیعی اش اشاره کرد. این درۀ زیبا که در واقع از دره های زیادی تشکیل شده و مجمع الجزایری از دره های گوناگون می باشد که در دل یک درۀ طولانی آرام گرفته اند و در کوهپایه های مغرور شاداب هندوکش قامت آرایی کرده اند. پنجشیر یعنی درۀ  زیبا و دلکش  که ده ها درهء زیبا در میان کوه های سر به فلک کشیدهء هندوکش مغرور در عرض آن موجود اند و ادامه خواندن پنجشیر در ګذرګاۀ تاریخ و شیری خوابیده در کوهپایه های مغرور هندوکش -نویسنده: مهرالدین مشید

جوامع سیاسى در مسیر عبور بسوى ثبات و استقرار نا گزیر اند بحرانهایی را پشت سر نهند که یكى از این بحرانهای سرنوشت ساز، بحران هویت ملی است. كاروان وحدت ملی، انسجام اجتماعی و استقرار سیاسی تا آنكه از تنگنای بحران هویت ملی نگذرد ، نمیتواند بحرانهای دیگر جامعه را حل نموده و به منزل مقصود رسد. حال این پرسش مطرح میشود كه هویت چیست و بحران هویت چه معنی ای را افاده مینماید؟

هویت در اصل واژه ای عربی بوده و از ضمیر “هو” كه بمعنی “او” میباشد، اشتقاق یافته است. عربها كه در دوره هاى شگوفائی تمدن اسلامى منطق و فلسفه را از زبان یونانی ترجمه میكردند، از “هو” ، “هویت” را اشتقاق نمودند و از “ماهو” ، “ماهیت” را. برای هویت تعریف های بی حد و حصری شده است كه مجموع شان در شناسه هایی خلاصه می شود که انسان و جامعه او را معرفی می نماید. ادامه خواندن ما كيستيم و اينجا كجاست؟ : خواجه بشیر احمد انصاری

  امروز روز کتاب و در واقع روز آگاهی، آزادی و عدالت است؛ زیرا که کتاب نماد آگاهی، آزادی و عدالت است و در عین حال  آگاهی بخش و آزادی پرور و آزادی گستر و عدالت پرور داد گستر نیز می باشد. یگانه رهنما و رفیق صمیمی تنهایی ها است که هم رهبر است و هم رهنما و در ضمن هم یار است و هم مونس که نظر به این آیت “وَاحْلُلْ عُقْدَةً مِنْ لِسَانِي” گره های ناگشودۀ زبان نیز می باشد. دوری از کتاب به معنای بیگانگی با فرهنگ و تمدن بشری است؛ زیرا کتاب یگان معرف ارزش های مادی و معنوی جامعۀ بشری است. آنجا که کتاب است، بدون تردید در آنجا آگاهی وانسانیت است و سرشار از نسیم گوارای عقلانیت است. این در صورتی که حق کتاب داری به معنای این سه شرط که ” سوق و بوق و صندوق اش نسازی” به خوبی رعایت شود تا از اتهام بار بودن کتاب بالای مرکب شریف رهایی یافت و کتاب هم از زیر کوله بار اسارت نجات پیدا کند و از سوی هم تفاوت میان خَواندن و خواندن آشکار شود تا “سیاه روی شود هرکه در او غش باشد” و کتاب هم مظان اتهام بیرون شود. کتاب نه تنها امانت دار تمدن و فرهنگ؛ بل امانت دار تاریخ وهویت نیز می باشد. چنانکه کتیبه های باستانی معرف تاریخ و زبان و فرهنگ هر کشور اند و یگان منابع موثق برای معرفی هویت یک قوم است. بالنده گی و پویایی ملت ها را در واقع علاقمندی آنان به خواند و مطالعه رقم زده  و خواندن کتاب است که در واقع میزان آگاهی وسرنوشت تاریخی ملت ها را کلید می زند واز سیر آفاق و انفس انسان را آگاه می سازد. ادامه خواندن گرامی داشت از روز کتاب به مثابۀ ارجگذاری به آگاهی پروری !!!! مـهـرالـدیـن مشیـد

در باره کتای جناب هاشمی Copy PDF by mariadaro on Scribd

    کشور های جهان سوم بیشتر قربانی توطیه های نرم افزاری شده اند تا قربانی توطیه های سخت افزاری، آزمون های دشوار تاریخی نشان داده است که ملت های شرقی و بویژ مردم افغانستان هر از گاهی در برابرتوطیه های سنگین و حملات تهاجمی نیرو های خارجی موفق شده اند و اما در طول تاریخ شهکاری ها و جانبازیهای شان قربانی توطیه های نرم شده است.  به گونۀ مثال حوادث سه جنگ افغان و انگلیس نشان داد که چگونه مهاجمان در برابر مقاومت مردم زمین گیر می شوند و اما دشمن زمانی که در برابر مردم شکست می خورد، به حیله متوسل می شود و شاۀ فراری یی را از کشمیر، پشاور و  دیره دون و گاهی هم ثمرقند و بخارا در رکاب قیام آوران ملی همره کرده و با نیرنگ خاصی اورا به قدرت نشانده است. این توطیه از شاه شجاع های تاریخ تا نادر خان های تاریخ ادامه پیدا کرده است. صدها دریغ و درد که مردم ما در طول تاریخ قربانی توطیه شده و تیوری توطیه سرنوشت شان را به تاراج برده است و هر روز این توطیه ها با سر و کلۀ دیگری از یخن های دیگری سر می کشند و هر آن یشتر از روز دیگر سرنوشت شان بیرحمانه به بازی گرفته است. ادامه خواندن مردم ما در طول تاریخ در برابر توطه های نرم یا ابریشمین زمینگیرشده اند : مهر الدین مشید

  در این شکی نیست که تفکرو اندیشیدن از ویژه گی های فطری انسان بوده ، چه بصورت خواسته وناخواسته مغز او به شکل خود کار به تفکر می پردازد . نیروی اندیشیدن در انسان به گونه یی است که هر آن او را از جایش به جای دیگری به پیش میکشد . بودن او را در شدن های پی آ پی دگرگون کرده و  او را به سوی مرز های سبز آنچه باید بود های هر چه شکوهمند تر به پیش میکشاند ؛ البته با تفاوت اینکه انسان در این سفر درونی روح انگیز تا رسیدن به چشمه های شادابی و طراوت واقعی در سیر و صعود فکری ویژه یی ناقراری های اضطراب آلود باطنی خویش را در قرار نایافتنی یی به گونۀ متفاوت از یکدیگر به کنکاش میگیرند  .

بریدن انسان از بیقراری های پی آ پی و راه یافتن او به سکوی قرار های خاطره انگیز تسلسل پایان ناپذیری است ، بی آنکه او اندکی قرار حاصل نماید ، به سرعت بیقراری دیگری قرار او را به تاراج میبرد . با این تعبیر رسیدن انسان به پهنای قرار ناپیدا دوری را ماند که در دو قطب آن در یکی بیقراری و در دیگری قرار هر آن جا عوض مینماید .هر چه باشد هر انسان در این سفر بی انتها ،  بیقراری ها و قرار های گوناگونی دارد که نویسنده گان ، هنرمندان و شاعران هر یک متفاوت از یکدیگر به درک آنها نایل می ایند . اینها  اند که  سیر و صعود  این قرار ها بیقراری ها را در گسترۀ هستی به تماشا میگیرند و جلوه های آنان را به گونه های مختلفی به  تصویر می کشند .  نه تنها به تصویر میکشند ؛ بلکه با خلاقیت فطری ، هنری و شاعرانه آنها را باز آفرینی نموده و به کشف تازه دست می یابند . ادامه خواندن حیدری وجـــودی شاعر شوریده حال و عارفی وارسته ء معاصر  – در خرگاۀ سبز عشق و کوچه باغ غزل هایش قسمت چهارم : مهـرالـدین مشیـد

آت واتل : به معنی پهلوان ونام اسپ نیز می باشد.( فرهنگ سنگلاخ )

آٍقچه یا آغچه : آق در زبان مغولی به معنی سپید است نام ولسوالی مربوط به ولایت فاریاب . به معنی درم ودینار

آقا: که آن را آغا نیز گویند ، اصل واژه مغولی است ، آق به معنی سپید ، زیبا و سرور را گویند 

آغیل : هاله مهتاب ، ، جایگاهی که در آن حیوانات را بخوابانند. 

افندی : صاحب وخدا .

آکه : برادر بزرگ 

آلیش یا الیشماق : در فارسی به معنی تبدیل کردن ومعاوضه نمودن ودر پشتو اشول شده است.

الچه : به معنی ابلق هر رنگ وپیه بره را گویند . در زبان گفتاری الچه مذهب ، آدم اپورچونیست.

سراچه یا سرچه : اتاق بالایی منزل اول را گویند. وهم نام مرغی است ، که در فارسی آن را قرچه می گویند.

فاخته یا الا فاخته : نام مرغی است شبیه کیوتر که در فارسی ودر پشتو آن را نیز فاخته گویند.

ادامه خواندن واژه های مغولی در زبان پشتو وفارسی  افغانستان  : داکتر حـمیـد مـفیـد

   روزنامۀ وال استریت ژورنال در شماره های اخیرخود نوشته است که امریکا بخاطر صلح، خواهان تاخیر برگزاری انتخابات ریاست جمهوری افغانستان شده است. به گفتۀ این روزنامه مقام های کلیدی ادارۀ ترامپ روی گزینۀ فشار بر کابل بحث می کنند تا حکومت افغانستان را وادار به تعلیق انتخابات ریاست جمهوری کند. هدف از تعلیق انتخابات، سرعت بخشی به تلاش هایی ذکر شده که بتواند،  پای طالبان را به میز گفت و گو ها و ادغام آنان در روند آشتی بکشاند. به گفتۀ این روزنامه هرچند دفتر خلیل زاد در این مورد چیزی نگفته است و اما  این نشریه به نقل از سه مقام کلیدی ادارۀ ترامپ  نوشته که می‌گویند، کاخ سفید عجله دارد و می‌خواهد تلاش‌هایی که هدف از آن پایان جنگ افغانستان است به زودی ممکن به نتیجه برسد. گفته شده که خلیل زاد این گزینه را با تمام جناح ها و میانجی ها در میان گذاشته است او به همکارانش گفته است که ترامپ به او شش تا ۱۲ ماه وقت داده است، ‌تا تلاش‌های پایان جنگ افغانستان را به نتیجه‌ی مطلوب برساند و در ضمن به مخالفت آقای غنی نیز اشاره شده که او به گونۀ جدی خواهان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری است. ادامه خواندن تلاش ها برای تشکیل حکومت موقت نقشۀ برای پایان جنگ یا سناریوی برای خروج امریکا- نویسنده : مهرالدین مشید

  تعصب در لغت به معنای تمایل شدید به یک شی یا پدیده  است، تمایلی که می توان، انسان را به سوی از خود بیگانگی ببرد و تو بودن او را زیر پرسش ببرد.  این تمایل می تواند، قومی، زبانی، گروهی و ایده ئولوژیک باشد که ریشه های آن بر می گردد به تمایلات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و تاریخی که هر یک بر دیگری اثر گذار اند. تعصب و عصبیت در اصل یک بحث اخلاقی است، ریشه در واژۀ عصب دارد و به معنای رگ و  پی هایی است که مفاصل را به هم پیوند می دهد. از این رو هر گونه پیوستگی را تعصب وعصبیت نامیده اند؛ اما عصبیت از لحاظ اخلاقی یک امر نفسانی و باطنی تلقی شده است که در نماد دفاع از خویشاوندان و قوم، چه این تعلقات دینی، مذهبی، مسلکی و یا تعلقات میهنی، آب و خاک باشد، ظهور می کند. این گونه تعصب زشت بصورت عموم از اخلاق فاسد و رذیله دفاع می کند که مفاسد اخلاقی و رویکردی را به بار  می آورد.  تعصب در آیات قرآنی هم در مورد ادعا های بی دلیل و انحصار طلبانۀ یهودو نصارا چنین آمده است” یهودیان گفتند:مسیحیان هیچ موقعیتی -نزد خدا- ندارند»، و مسیحیان نیز گفتند:یهودیان هیچ موقعیتی ندارند -و بر باطلند”؛ در حالی‌که هر دو دسته، کتاب آسمانی را می‌خوانند و باید از این گونه تعصب‌ها برکنار باشند. ” این آیه سرچشمه اصلی تعصب را، جهل و نادانی معرّفی کرده است؛ زیرا افراد نادان همواره در محیط زندگی خود زندانی اند و غیر آن‌را قبول ندارند، به آیینی که از کودکی با آن آشنا شده‌اند هر چند خرافی و بی‌اساس هم  باشد، به آن وفادار اند. [۷] شماری اندیشمندان دلیل دل نشینی و تایید گری تعصب را در چگونگی بیان آن تلقی کرده اند. ادامه خواندن تعصب چشم ها را کور و عقل ها را ذایل کرده و ملت ها را به تباهی می کشاند: مـهـرالـدیـن مشــیـد

       در این شکی نیست که تروریزم سخت جان است، زود نمی میرد و به قول معروف “هفت جان ” دارد؛ اما با  این   هم برخورد انعطاف ناپذیرانۀ امریکا در برابر حامیان تروریزم و بویژه پاکستان و افزایش فشار قاطعانه در برابر آن می ابشد که می تواند، بحیث یگانه راۀ میانبر عمر تروریزم را کوتاه کند و مرگ آن را کلید بزند. هرچند نابودی تروریزم وابسته به نابودی زمامداران تروریست پرور ونظامیان حامی درجۀ یک تروریزم آن است و این کشور مولد و صادر کنندۀ تروریزم است تا زمانی که نطفه های تروریزم خشک نشود، بدون تردید تروریزم نابود نمی شود. یگانه دلیل شکست امریکا در افغانستان طی هفده سال گذشته، عدم توجه و کم گرفتن پناه گاه های تروریستی در خاک پاکستان بود که از سویی هم تمرکز امریکا در افغانستان برای سرکوب تروریستان نه تنها نتیجۀ موثر نداد، برعکس حربه یی برای تروریستان و حامیان شان داد تا از آن استفادۀ ابزاری به سود خودکنند. مخالفان مسلح افغانستان در طول هقده سال گذشته از این رویکرد امریکا سود برده اند که نتیجۀ آن هرچه قدرتمند شدن تروریستان و افزایش ناامنی ها در کشورمی باشد. سیاست های جنگی امریکا برای مبارزه با تروریزم در داخل افغانستان تا کنون به گونۀ کامل ا شتباه آمیز بوده است و اشتباۀ پی در پی امریکا در جنگ افغانستان جنگ را به درازا کشید، تروریزم را سخت جان کرد و امریکا در سطح جهانی شکست خورد.  ادامه خواندن برخورد شفاف و انعطاف ناپذیر امریکا در برابر پاکستان مرگ تروریزم را کلید می زند : مهرالدین مشید

   هرچند نمی خواستم در این مورد چیزی بنویسم؛ اما نوشته ها و بحث ها و ابراز نظر های مخالف و موافق در این مورد که بیشتر بار قومی دارند تا بار ملی،  من را واداشت تا چیزی در این مورد بنویسم؛ اما تاسف آور این است که بسیاری رسانه ها چنان از خط تعهد ملی بیرون شدند و به رسالت تاریخی شان پشت پای زده اند که با افتادن در لاک های قومی هرچه در توان دارند، از آن برای گرم کردن بازار قوم گرایان و دامن زدن به تشنج خود داری نمی کنند. این که سیاستگران کشور بدون توجه به شرایط حساس کنونی بازار تنش های قومی را به بهانۀ توزیع شناسانامه های برقی گرم کردند و شماری ها  آگاهانه و ناشیانه طبل وحدت ملی و شماری هم طبل بحران ملی را بر آن نواختند، نمی خواهم روی آن چندو چون آن بیشتر بیچم و فقط به این این شعر بسنده می کنم : “خشت اول گرنهد معمار کج   تا ثریا می رود دیوار کج” با تاسف که این کجی ها تازه آغاز نشده و سر نخ آن دراز است. آغاز آن بر می گردد به دهۀ آخر شصت خورشیدی، درست زمانی که جهاد مردم افغانستان وابسته به دستگاۀ جهنمی آی  اس آی شد و با تاسف فراوان که پس سقوط رژیم داکتر نجیب، این دیوار به کلی فروریخت، جاذبه های دینی مردم برای جهاد رو به پایان نهاد، انگیزه های شان برای جنگ ختم شد، در نتیجه گروههای جهادی ادامه خواندن ماندن در ایستگاۀ هویت؛ به مثابۀ بودن در مرزی از فاجعه و فلاح عبور از ایستگاۀ هویت، منطقی ترین گزینه برای حفظ ثبات و سلامت کشور – نویسنده : مهرالدین مشید