درســوگ مــرحــوم جــلال نـورانـی : اسـحـق ثـنـا

با کمال تاسف اطلاع یافتم که نویسنده٬ ژورنالیست و طنزنویس شهیر کشور ما جناب جلال نورانی ازین جهان فانی چشم بسته و به سوی ابدیت شتافته است. من ضمن عرض تسلیت به خانواده محترم نورانی هاکذا به جامعه فرهنگی کشور مان٬ وفات این شخصیت سترگ را یک ضایعه‌ی بزرگ میدانم.
یادآوری: محترم جلال نورانی را از سالیان زیاد٬ خصوصاْ از زمانیکه رییس روزنامه‌ی انیس٬ رییس تالیف و ترجمه وزارت معارف٬ مدیر مجله‌ی ژوندون و از وقتی که با جریده‌ی ترجمان که به مدیریت دانشمند گرامی دوست دیرینه ام مرحوم استاد علی اصغر بشیر هروی منحیث شاگرد همکاری داشت٬ میشناختم.
او انسان مهربان٬ نویسنده‌ی پرتلاش بود٬ چنانکه این سخن از آثار نشر شده و اثار چاپ ناشده‌ی او پیداست. روحش شاد و یادش گرامی باد.
این هم مرثیه‌ی کوتاه که درین باره سرده ام تقدیم است:
 
در سوگ مرحوم جلال نورانی
 
خون بریز ای دیده یار مهربان از دست رفت
آن جلال مجلس آرا٬ نکته دان از دست رفت
باغبان در گریه آی و اشک غم از دیده ریز
شد بهار از بلبلان یک نغمه خوان از دست رفت
آنکه با طنزش به لب ها خنده‌ ها میداد او
حسرتا از بین ما این خوش بیان از دست رفت
تا قلم در دست بودش درد مردم می نوشت
مهربان جمله بود و مهربان از دست رفت
بلیل بزم سخن بودش به الفاظ فصیح
این بهار آمد که او از بوستان از دست رفت
مختصر وصفش نمی گردد به حرفِ مختصر
چون که بودش نام او وِرد زبان از دست رفت
 
اسحاق ثنا
ونکوور – کانادا
 
۲۹ مارچ ۲۰۱۷

کتـاب سـوزان در انـجـمـن نـویـسنـده‌گان افـغـانـسـتان !…پــرتــو نــادری

 سر انجام تفنگداران، دفتر ریيس انجمن نويسنده گان افغانستان را نيز فتح كردند و ما همه گان به دفتر سيد حاكم آريا ریيس تحريرات انجمن عقب نشيني كرديم. اين آخرين سنگر ما در انجمن بود. اگر روزي مجبور مي شديم كه اين اتاق را هم از دست بدهيم ديگر انجمن چيزي نبود جز يك قطعهء نظامي.                                                    اتاق كوچكي بود و ما همه اعضاي انجمن ناگزير از آن بوديم كه روز هاي خود را در آن سپري كنيم.                                              اتاق رئيس انجمن نويسنده گان به خوابگاه يكي از فرماندهان و ياران نزديك او بدل شده بود. در اين دفتر ميزي بزرگي جابه جا شده بود، ساخته شده از چوب سنگين چار مغز با نقش ها و نگارهاي زيبا و دل انگيز.

ادامه خواندن کتـاب سـوزان در انـجـمـن نـویـسنـده‌گان افـغـانـسـتان !…پــرتــو نــادری

یـخـهـا آب میشود : رشـــاد وســا

    تاریکی شامگاهان شهرا فراگرفته ودانه های باران به آهستگی برروی گل ولای کوچه میریزد ولالا باحالت حزن آوری درمیان کوچه پیش میرود .

زمستان به آخررسیده ودرحالیکه ازدرودیوارسردی ورطوبت برمیخیزد .ازهشت روزبه این سوپی درپی باران میبارد واین وضع کسل کننده است.زنها ازصبح تاشام با همه کس عربده سرمیدهند. بچه های ولگرد درهوای مرطوب وبارانی ماه باشی بازی میکنند . آنها با پاهای برهنه ویخن های کنده کوچه ها وپس کوچه هارا پشت سرمیگذارند وگاهگاه فریاد میزنند ماه باشی – ماه باشی.لالا درمیان تاریکی پیش میرفت وبه این عوارض جوی توجهی نداشت . قلبش را اند وهای بی پایان میفشرد .درخانه اش زنی مریض بسرمیبردوآن زن مادرش میشد . شاید اومیمرد . ادامه خواندن یـخـهـا آب میشود : رشـــاد وســا

نبـود استـاد ولایـت خان یک ضایعهَ بـزرگ در جـهان هنـر موسیـقی! : دکتـور اسعـد حسان غبار

  وفات استاد  ولایت  خان  ٬ موسیقی  دان و ستار نواز افسانوی  شرق  بتاریخ  13  مارچ  سال  2003 م – یک ضایَعهء بزرگ و غیر  قابل  تلافی  در  جهان موسیقی  کلاسیک شمرده  میشود . شهرت  او در  جهان  موسیقی  آنقدر وسیع است که حاجت  به  تشریح ندارد ٬ تنها مقام علمی  وهنری  او  نه بلکه کرکتر وشخصیت  او قابل  توصیف  میباشد.

استاد ولایت  خان  فرزند  استاد  عنایت  خان و نواسه  استاد امداد خان ستار نوازان و سُربهار نوازان معروف  هند بوده  و اجدادش  تا شش نسل  موسیقی دانهای  برجسته  وقت  خود بشمار رفته اند.

او از  کودکی  نزد پدر  خویش  به  موسیقی آشنا گردیده بود٬ولی  متاسفانه در  سن  ده سالگی  پدر  خودرا  از دست  داد و بعداٌ شاگرد کاکای  خود استاد وحید خان گردید. ادامه خواندن نبـود استـاد ولایـت خان یک ضایعهَ بـزرگ در جـهان هنـر موسیـقی! : دکتـور اسعـد حسان غبار

جـهـان باپـوتـیـن و ترامـپ بـه کـجـا میرود؟…: خـالـد کوهـستـانـی

 درکل وضیعت جیو استراتیژیک جهان دارد  رنگ و بوی دیگری را به خود میگیرد، تقابل منافع استراتیژیک غول های نظامی-اقتصادی  برای چند قطبی ساختن جهان به نقاط حساسی رسیده . به نظر میرسد که نقض پیمان منع راکت های هسته ای میان برد میان روسیه وامریکا،  رونمایی و عملیاتی ساختن سلاح های مرکباتر با آخرین تکنولوژی روز ونصب این سلاح ها در حریم های مستقیم وغیر مستقیم یک دیگر حکایت از برهم خوردن نظم جهان در آینده نزدیک دارد، جغرافیا و عساکر این جنگ ها در محور استراتیژی  روسیه وامریکا، کشور های جهان سوم خواهد بود. ادامه خواندن جـهـان باپـوتـیـن و ترامـپ بـه کـجـا میرود؟…: خـالـد کوهـستـانـی

جواب دندان شکن به آقای عبدالـحی خراسانـی: شـاه امـیـر فـروغ

  آقای عبدالحی خراسانی در رخنامه ی شان نوشته ای دارند زیر عنوانِ  [ دکوراسیون نماهاى بيرونى و داخلى ساختمان افغانيزم ( پشتونيزم ) و طراحان خردمند در خدمت حاكمانِ فاشيزم ! ایشان در آغازِ این نوشته چنین مینویسند : [ روياى افغانيزم كه در مقدمه ى بلند دستور زبان افغانى ( پشتو ) در سال 1938 توسط محمد گل خان مومند نوشته شده بود، در عصر سلطنت محمد ظاهر خان به سياست راهبردى حاكميت تبديل شد و تا كمتر از سى سال يعنى تا 1964 ساختمان هويت سياسى بر محور افغانيزم تكميل گرديد.                                                                     اكنون زمان آن رسيده بود كه براى اين ساختمان تازه تأسيس و بى نام و نشان ، هويت تاريخى و شناسنامه تمدنى دست و پا نمايند .براى انجام اين مأمول دو شخصيت دانشمند استخدام شدند تا تاريخ و فرهنگ بيافرينند و زبان افغانى (پشتو) را كه به اعتراف مولف دستور زبان و استراتيژيست ( مومند) تا سى سال پيش فاقد دستور زبان و فن نگارش بود، شناسنامه جعلى هزار ساله صادر نمايند! به اين ترتيب شادروان استاد عبدالحى حبيبى ( پته خزانه ) را نوشت و مير غلام محمد غبار (افغانستان در مسير تاريخ ) را تأليف نمود. ]                          دریغا از وجدانی که بعضی ها هرگز ندارند !! بلی آقای خراسانی در این نوشته با کمال پر رویی و بی حیایی زنده یاد غبار را اجیر شده و نوکر حکام خاین و وطن فروش آل یحیی معرفی نموده و

ادامه خواندن جواب دندان شکن به آقای عبدالـحی خراسانـی: شـاه امـیـر فـروغ

همگرایی سعادت در پی دارد : عـبـیـد جـاهـد

بنیاد های  که اساس و سنگ بنای شان بر  مبنایی وحدت وهمدلی و همدیگر فهمی گذاشته شود مدام مستحکم و پا برجا اند  و به هر بادی  سقف شان فرو نخواهد ریخت و در مقابل سخت ترین طوفان ها از خویش مقاومت وپایداری نشان می دهند و اصالت شان را حفظ می کنند چون چنین  بنیادِ بر خیر مشترک اساس گذاشته شده است و مورد قبول همه گان است، از این رو  نیاز امروزی ما نیز همین است که با ایده جدید و با همدیگر فهمی و پذیرش یک دیگر معمار  بنیاد ها ای باشیم که در آن وحدت و اتفاق نظر همۀ مردم افغانستان مد نظر گرفته شود و امور شان بر اساس خِرد ، آگاهی و دانایی اداره شود .     چون با اتکا به خرد و آگاهی می شود امور را بهتر سامان داد و به سهولت به  غایت اصلی رسید  به قول اکویناس ” انسان با نیروی عقل امور این جهان را سامان می دهد ”  ما با بهره گیری بهینه  از نیروی عقل و درک درست از  اوضاع و احوال جهان می توانیم  کشتی شکسته این سرزمین را به ساحل نجات رساند و کانون گرم و آبادانی  برای همه شهروندان  این کشور  ایجاد نمود. این جز با همدلی و همگرایی ممکن نیست  تنها در همدلی و همگرایی است که ما می توانیم در راستای  خیر مشترک مان  کار کنیم  و جامعه ی خویش را از این همه نا هنجاری ، فقر و تهی  دستی به سوی  قله ای  آبادانی  ، سعادت و بهروزی  رهنمون کنیم . ادامه خواندن همگرایی سعادت در پی دارد : عـبـیـد جـاهـد

نــامــه عــاشـقـانــه : نثار احمد کوهین

        بنام زنده ، زنده آفرین زندگی بخش

عزیزم ، باتمام وجودم دوستت دارم و سعی کن همیشه عاشقانه های مرا دقیق تر  و با فکر آرام تر بخوانی. من تجربه تلخی دارم، و هربار که خواستم متن عاشقانه ی بنویسم، دیدم عاشقانه هایم در دانه هایم است که در قالب عاشقانه در آمده است و آنجا فهمیدم که عشق محصول درد است و درد بانی عشق.

ادامه خواندن نــامــه عــاشـقـانــه : نثار احمد کوهین

ګوشهء از آداب زندګی
 و عرف دیپلوماتیک ! … امــیـن الـدیــن« سعـیـدی – سعید افـغــانی»

یکی از علایم بی ادبی روی برگرداندند وعدم توجه کردن در حین صحبت به طرف مخاطب و صحبت کننده است. این مطلب به مناسبتهای مختلف بنابر بر اهداف مختلف و از لحاظ عقیده حین صحبت مرد با زن و زن با مرد استثنآت خود را داشته و مفاهیم دیګر خواهد داشت اما در نشست ديپلوماتیک و پروتوکول دیپلوماتيك عدم توجه و دقت به مخاطب و در حين صحبت شخص مقابل توجه و نګاه مخاطب به جای دیګر غیر از مخاطب خلاف ادب در زندګی نورمال و خلاف پروتوکل ديپلوماتیک و خلاف ادب شمرده میشود.مجاز نیست و از آن باید برحذر بود. ادامه خواندن ګوشهء از آداب زندګی
 و عرف دیپلوماتیک ! … امــیـن الـدیــن« سعـیـدی – سعید افـغــانی»

زبانـهـای پـامـیـری آیـنـه قـدنـمـا زبـان اوستـایـی وفـرهـنگ کـهـن سال مهـیـن مـا : هزاره بیک سوداسپندکوهی

سپند کوهی

بدخشان سرزمین که با تمدن بیش از پنج هزار ساله اش باداشتن معادن لعل و لاجورد در جهان مهشور است و یگانه مهد پرورش آریاییان اصیل بشمار میرود. جای بسا تاسف که باگذشت زمان بگونه درست از طرف محقیقین و پژوهشگران,این سرزمین تاریخی مورید مطالعه دقیق قرار نگرفته است.

اگرتحقیقات هم صورت گرفته از دست دوم و سوم بوده واقعات درآن بگونه دیگر بیان شده است و بدخشان که یک سرزمین وسیع را احتوا میکند –دوستان پژوهشگر ما اصلآ از زیاد ترین نقاط و محلات این خط باستانی هیچ نوع آگاهی ندارند و چنین کار سبب آن میشود که گاهی نام یک محل را به جای دیگر نسبت می دهند و کلیمات اصیل آریایی معنی دیگر را به خود میگیرد که دراین اوراق چند کلمه اوستایی و محلات که به جای دیگر نسبت داده شده ذکر میگردد ادامه خواندن زبانـهـای پـامـیـری آیـنـه قـدنـمـا زبـان اوستـایـی وفـرهـنگ کـهـن سال مهـیـن مـا : هزاره بیک سوداسپندکوهی

بلـخ مـرکـز آریانای باستان و مهد پیدایش و پـرورش زبـان پارسـی دری میباشد و شعرا ٬ عرفا و دانشمندان بی شماری را در آغوشش پروریده است .اینک در زمینه ویدیوی استاد پرتو نادری را درمورد یکی از این عرفا تحت عنوان « از بلخ تا قونیه »استماع فرمائید.

https://www.youtube.com/watch?v=mLfQlTalXV4

ادامه خواندن بلـخ مـرکـز آریانای باستان و مهد پیدایش و پـرورش زبـان پارسـی دری میباشد و شعرا ٬ عرفا و دانشمندان بی شماری را در آغوشش پروریده است .اینک در زمینه ویدیوی استاد پرتو نادری را درمورد یکی از این عرفا تحت عنوان « از بلخ تا قونیه »استماع فرمائید.

پاکستان: از بـازدارنـدگی ستراتژیک تـا بازدارنـدگی طـیـف کامـل : داکتر مـیـرعـبـدالــرحــیـم عــزیــز مبـصــر سـیـاســی

 اسلحۀ  اتمی و استعمال آن جزء تکتیک و ستراتیژی نظامی پاکستان است که از اواخر دهۀ هشتاد تا اکنون منحیث یک وسیلۀ بازدارنده علیه تجاوز احتمالی هند در ذهن حاکمان نظامی و ملکی پاکستان پرورش یافته است. برتری کیفیتی و کمیتی نظامی هند، پاکستان را وادار ساخته است که در صورت تجاوز هند بر پاکستان، دوکتورین نظامی خود را بر پایۀ استعمال اول اسلحۀ  اتمی بنا نماید. به عبارت ساده تر، پاکستان خود را ناگزیر می بیند که در تقابل با توانائی عظیم نظامی هند و در صورت حملۀ این کشور،  برای دفاع خود از اسلحۀ اتمی استفاده نماید که عاقبت آن نه تنها برای این دو کشور، بلکه  برای منطقه و جهان مصیبت بار خواهد بود.

پاکستان سریعاً در حال اتمی شدن است. این کشور قادر خواهد بود تا حد اقل تا ده سال دیگر، بین 300 تا 350 بم اتمی تکتیکی و ستراتیژیک تولید نماید. پاکستان اولین کشور است که دوکتورین نظامی خود بر مبنای استعمال اول اسلحۀ  اتمی بنا نهاده است، آنهم در صورتی که خاک و امنیت پاکستان به خطر جدی مواجه گردد.  

ادامه خواندن پاکستان: از بـازدارنـدگی ستراتژیک تـا بازدارنـدگی طـیـف کامـل : داکتر مـیـرعـبـدالــرحــیـم عــزیــز مبـصــر سـیـاســی

نـظـریـات استـاد پـرتـو نـادری دربـاره رمان (آب و دانـه ) خـالـد نویـسا نویسنده خوب کشور مـا

خالد نویسا با رمان « آب و دانه» خود در جرگۀ رومان نویسان افغانستان جایگاه و یژه یی دارد. البته او پس از سالها ریاضت در عرصۀ داستان کوتاه به این جایگاه رسیده است.هرچند رمان نسبت به داستان عمر دارازتری دارد، با این حال در افغانستان ادبیات داستانی ما بیشتر برداستان نویسی کوتاه استوار بوده تا رومان . در همین یکی دو دهۀ اخیر است که نویسنده‌گان با جدیت بیششتری به رمان روی آورده اند.در این سالها شماری از داستان نویسان پناهندۀ کشور در پاکستان ، ایران و بعضی از کشور های غربی رمان هایی را به نشر رسانده اند.

تصور من چنین است که خالد نویسا از چند سال بدینسو روی رومان آب و دانه کار کرده است. رومان « آب و دانه »ی خالد نویسا به وسیلۀ انجمن قلم افغانستان در هزار نسخه در بنگاه انتشارات میوند به چاپ رسیده است. ادامه خواندن نـظـریـات استـاد پـرتـو نـادری دربـاره رمان (آب و دانـه ) خـالـد نویـسا نویسنده خوب کشور مـا

بگــذار بـگــویـم : هــارون یــوســفــی

بگذار که از مردم چوتار بگویم

از مردمِ بی رحم و سیه کار بگویم

ازآن که همه ثروت ما برده به یغما

اینجا همه را کرده بدهکار بگویم

ادامه خواندن بگــذار بـگــویـم : هــارون یــوســفــی

خــوش آمــدی : لــیــنـا روزبــه حــیــدری

خوش  آمدی  تو به شهری  که از  تو ویران شد

زمکر و حیله تو غرق  رنج  و بحران شد

خوش آمدی تو به  شهری  که بی گناه و خطا

به حکم تو به دم تیغ  مرد و قربان  شد

ادامه خواندن خــوش آمــدی : لــیــنـا روزبــه حــیــدری

علل عروج دونالد ترمپ : مـبـصر سیـاسی: مـیـرعبـدالرحـیـم عـزیـز

  از روز حلف وفاداری دونالد ترمپ من حیث رئیس جمهور امریکا به تاریخ 20 جنوری 2017، تظاهرات خیابانی پی در پی علیه ترمپ به راه افتاده است. زنان امریکا نسبت موفقیت ترمپ به سینه می کوبند وفریاد می کشند که “ترمپ انسان متعصب و زن ستیز است”. گروه دیگر او را به تعصب نژادی متهم می سازند و اظهار میدارند که ترمپ یک فاشیست است. کسانی دیگر هم ترمپ را ضد خارجی و ضد مسلمان می پندارند. تصور کنیم که همه  این ادعا واقعیت دارد، لاکن باید عللی بوده  باشد که عروج ناگهانی ترمپ را در صحنۀ سیاسی امریکا سبب شده است. از نگاه من، دو ادارۀ  قبلی یعنی ادارۀ بوش و اوباما مسؤول این حادثۀ غم انگیز تاریخ هستند. عملکرد این دو باعث گردیده  است که امریکا به سوی سراشیب سقوط برود و حیثیت جهانی اش صدمه ببیند. همانطوریکه شوروی به بهانۀ دفاع از سوسیالیسم به افغانستان تجاوز نمود که خود میخ را در تابوتش کوبید، همانطور هم گلوبلایزیشن و بهانۀ ضد تروریسم که تجاوزات امریکا را بر افغانستان و عراق به دنبال داشت و عده ای از ناکسان افغان و امریکائی و عراقی ازین تجاوزات حمایت کردند، سرانجام امریکا را در حالتی قرار داد که محصولش افول سیاسی و اقتصادی امریکا و ظهور دونالد ترمپ است. 

ادامه خواندن علل عروج دونالد ترمپ : مـبـصر سیـاسی: مـیـرعبـدالرحـیـم عـزیـز

واقعیت های عجیب و غریب « قسمت اول »: هــارون یــوسـفــی

 تعداد کلماتی که روزانه در تیوتر نوشته میشوند ،برابر اند به ده ملیون صفحهء یک کتاب.

———-

صدام حسین و جورج دبلیو بوش همیشه بوت های خود را که ساخت دست بودند از از عین مغازه که در ایتالیا است میخریدند.

———

وقتی تابلوی «مونالیزا» از موزیم «لوور »فرانسه دزدی شد، یکی از کسانی که بالایش مشکوک بودند، پابلو پیکاسو بود.———-

بعضی از الماس ها بیش از سه ملیون سال عمر دارند. ادامه خواندن واقعیت های عجیب و غریب « قسمت اول »: هــارون یــوسـفــی

انـتـقـام پــوتـیـن : مبصر سیاسی-میرعبدالرحیم عزیز

قدرت های بزرگ برای خود اجازه میدهند که در امور سایر کشور ها مداخله و تجاوز نمایند، لاکن دخالت در امور خود را نمی پذیرند. سوسیال امپریالیسم شوروی بر هنگری، چکوسلواکیا و افغانستان لشکر کشی نمود و سال ها این کشور ها را در اشغال نگهداشت. حال که امریکا و ناتو بنای مداخلۀ مخفی و یا علنی را در روسیه دارد، سران کریملین بنا داد و فریاد را گذاشته اند.

امپریالیسم امریکا که در ویتنام، افغانستان، عراق، لیبیا و سوریه تجاوز نموده و دخالت در امور کشور های امریکای لاتین و جنوبی را حق طبیعی خود میداند، حال به ارتباط حملۀ سایبر روسیه در انتخابات 2016 این کشور به مرحلۀ جنون رسیده است. هریک ازین دو کشور به بهانۀ دفاع از سوسیالیسم، دموکراسی و حقوق بشر به کشور های مورد نظر تجاوز نموده و خود را مستحق هر گونه خطا کاری می پندارند. مردم کشور های اشغال شده حق دفاع از خود را ندارند وگرنه به نام تروریست محکوم می شوند. با این مقدمه می خواهم که به اصل مطلب برگردم و بحران در روابط امریکا و روسیه را در چند ماه اخیر مورد تبصره قرار دهم. ادامه خواندن انـتـقـام پــوتـیـن : مبصر سیاسی-میرعبدالرحیم عزیز

آیا تغیر نام ( دکابل هواهي دگر) بنام میدان هواهی حــامـد کرزی عجیب نـیـسـت ؟.. به همین ارتباط دو مضمون ذیل از آقای منجم زاده و آقای اسعمیل فروغی جهت مطالعه شما نشر شده است.

    فرودگاه بین المللی (حامد کزری) آیا این نام شایسه ای سرزمین شاعران وعارفان؟  قبل ازاینکه به مطلبم آغاز نمایم میخواهم به عرض شما عزیزان برسانم، که احترام هرانسان به اندازه اش نه تنها لازم بلکه واجب میباشد. زمانیکه هواپیماهی درهرفرودگاه مینشیند، به ویژه در افغانستان خلبان و یا مهمان دارمیگوید (مسافرین محترم تا لحظاتی به فرودگاه بین المللی (حامد کرزی) برزمین خواهیم نشست، با شنیدن این نام چه احساسی دارید؟

ادامه خواندن آیا تغیر نام ( دکابل هواهي دگر) بنام میدان هواهی حــامـد کرزی عجیب نـیـسـت ؟.. به همین ارتباط دو مضمون ذیل از آقای منجم زاده و آقای اسعمیل فروغی جهت مطالعه شما نشر شده است.