دسته: مطالب تاریخی

نویسنده‌گان و پژوهش گران زیاد داخلی و خارجی چون مرحوم آصف آهنگ، مرحوم عزیزالدین پوپلزايي، مرحوم احمدعلی کهزاد، مرحوم عثمانی، محترم مُحّبی، محترم شاه محمود محمود، خانم می اسکنازی فرانسوی و دیگران در مورد کابل، کوچه‌ها و گذرهای آن کتاب‌ها نوشته‌اند، من با ذوق و علاقه ایکه به این نوشته‌ها دارم و چشم دیدها و یادداشت‌های شخصی مطالب را طور فشرده برای شما بخصوص جوانان عزیز تهیه و با شما شریک می‌سازم.

 * * * ادامه خواندن گذر دیوان‌بیگی٬ : احـسان واصـل

  میدانم وقت افغان ستیزها این نوشته را میخوانند از اینکه من اسم “دولت افغانستان” را با حوادثی یاد میکنم که در سالهای 1798م رخ داده، یعنی 44 سال قبل از نشر کتاب الفونستون، از عصبانیت نزدیک است موهای سر خودرا بکنند! این آقایان انتظار دارند اسم افغانستان به دولت های سالهای بعد از جنگ اول افغان و انگلیس و کوشش انگلیسها در جهت سوء استفاده از موقف “حایل” این سرزمین اطلاق گردد یا به عبارهء از زمان امیردوست محمد خان و تعدادی هم افغانستان ستیزی را تا جایی پیش میبرند که افغانستان را از زمان امیر عبدالرحمان خان به بعد محسوب میکنند! اما واقعیت آن است که خارجیها از جمله ایرانیها و انگلیسها و هندیها در استفاده از اسم افغانستان در اشاره به سرزمینهایی که امروز کشور افغانستان گفته میشود دست و دل باز تر اند. ادامه خواندن اولین بکار گیری رسمی اسم افغانستان: دوکتور نوراحمد خالدي

 این گذر در عقب مسجد پل خشتی و کاه فروشی، سرای محمد قومی (مامد قومی) بعدها سرای شهزاده (شازده)*. متصل به باغ عمومی قدیم یا چارباغ که فعلاً در آن محل سرای های تجارتی و آپارتمان‌ها آباد گردیده، واقع شده است. این گذر با باغبان کوچه، تیلی کوچه، کاه فروشی، چنداول و کوچه کتاب‌فروشی و پخته فروشی (قبل از کشیدن جاده میوند و اعمار سرای ها) از طریق دالان‌ها و دیودیوی های تنگ و تاریک ارتباط داشته. موقعیت فعلی این گذر در غرب مسجد پل خشتی بین سرک مندوی و جاده میوند است. منازل و خانه‌های این گذر به ارتفاع تا ده متر می‌رسیده. دوکتور اکرم عثمان (1937-2016) که در گذر خوابگاه زندگی نموده است در سال ۱۳۴۸ در داستانی بنام (مرجانی از خوابگاه) محل را چنین به معرفی می‌گیرد: «خوابگاه گذری از گذرهای بسیار قدیم کابل است. سال‌ها پیش خانۀ ما که دیوارهای به بلندی چندین قد آدم داشت و بی‌شباهت به چاهی نبود، در این گذر واقع شده بود… ستاره گان از درون چاه نمود دیگری داشتند و برف‌ها و باران‌ها به گونه‌ها و جلوه‌های دیگری می‌باریدند.» ادامه خواندن گذر خوابگاه : احسـان واصـل

                 ۴- گذر کدگرها (کاردگرها):

 از گذرهای قدیم پائین چوک کابل بشمار رفته و کوچه سائین قنات و بوریا فروشی را باهم ارتباط می‌دهد. مردم این محل از گذشته‌های دور به ساختن کارد، قبضه، سیلاوه، چاقوهای مختلف، پیش قبض، تلوارهای دسته نقره‌یی و برنجی، شمشیرهای آبدار و غیره مصروف بودند که کوچه هم بنام پیشه‌ای‌شان کدگرها [کاردگرها] یادشده است. در این گذر هم از منزل شخصی بنام سید جلال “موی مبارک ” را در دهم ماه محرم به شهدای صالحین انتقال می‌دادند.

 ۵- گذر اچکزیی‌ها:

 عبدالله خان اچکزیی [اڅکزیی] از ولایت قندهار که با انتقال ولایت با تیمور شاه به کابل آمده بود بعداٌ با اختلافات پسران تیمور در مخالفت با شاه شجاع و انگلیس‌ها با مبارزین می‌پیوندد و در نشست مخفی که علیه انگلیس‌ها در باغ نواب صورت گرفته بود اشتراک داشت. در قیام کابل که علیه برنس و شاه شجاع به وقوع پیوست زخمی و بعد وفات نمود که جسد وی توسط سردار محمد اکبر خان در قلعه سرخ چهاردهی گلباغ به خاک سپرده شد. یک قسمت گذر اچکزیی ها که بنام کوچه مسلی ها یاد می‌شد با آباد شدن سینمای بهزاد در آن زمان از بین رفت و مردمانش در زنده بانان و در پروژه خیرخانه نقل مکان نمودند. حمام ابو یا حبو هم در همین گذر قرار داشت. ادامه خواندن ۴- گذر کدگرها (کاردگرها) ۵- گذر اچکزیی‌ها -۶- باغ نواب: محمد احسان واصـل

   ايران سالانه كلمات جديد را داخل زبان فارسى ميكند و زبان درى ما غنامند است و ما نيازى به كلمات خارجى نداريم. پيدايش و پـرورش زبان دری است

٪٪٪٪٪٪٪٪٪٪٪٪٪٪٪٪٭
٢٠ میزان (مهر) ١٣٩٠
دوست همزبانی به نام طاهر احمدی از کشور همسایه ی ما ایران نوشته ای را درباره ی خاستگاه زبان دری در خراسان زمین به نشر رسانده اند که میتواند گفتمان برانگیز باشد. به همین دلیل به جا دانستیم تا این نوشته ی آقای کاویانی را که در سال ٢٠٠٤ ترسایی در تارنمای آریایی به نشر رسیده است، نیز در این گفتمان بگنجانیم تا هواخواهان این گفتمان از این نوشته ی پژوهشی ایشان نیز سودی برده باشند.  ادامه خواندن درى مادر زبان فارسى است – برگرفته از صفحه محترم ابوی  

 در فاصلۀ بیشتر از یک قرن اخیر با موافقت حاکمان افغان درمعامله با انگلیسی ها ګرچه نام افغانستان به این کشور داده شد، اما پیشینۀ تاریخی این سرزمین و ساکنانش به هزاران سال قبل برمی گردد. کشور کنونی افغانستان بخشی عمده ای از سرزمین بزرگی بود که آنرا «آریانا» یا «ایریانا» و یا «آریا و ایریا» می خواندند.این نام از هزار سال قبل از میلاد تا قرن پنجم میلادی به افغانستان امروز و بخش هایی از ایران کنونی، مناطقی در آسیای میانه و بخش هایی در شمال و غرب پاکستان اطلاق می گردید. مورخ یونانی (ارا توس تینس) در نیمه ی قرن سوم پیش از میلاد، آریانا را نام قدیم افغانستان می خوانند. «استرابو جغرافیا نگار و مؤرخ یونانی  نیزحدود و ثغور آریانا را در هفت ولایت مشخص ساخته اند:ـ که شامل ادامه خواندن افغانستان بخشی عمده ای از سرزمین بزرگی بود که آنرا «آریانا» یا «ایریانا» و یا «آریا و ایریا» می خواندند :  محمد عوض نبی زاده          

نقشه از امريكا بود خودما وطن خودرا تكه و پارچه و دَر به دَر كرديم.

ايا چنين نيست دوستان؟

اگر باور نداريد به اين گذارش و افشاگري توجه نمايد.

به دنبال حضور نظامي شوروی به افغانستان امریکا در تلاش تحریک حس هویت دینی مسلمانان و حمایت از پاکستان بود.

حکومت ایالات متحده امریکا بعضا اسناد محرم سیاست خارجی خود را پس از گذشت زمان، افشا و نشر می کند. در همین ارتباط، وزارت خارجۀ امریکا هفته گذشته اسناد و مکاتبات پالیسی خارجی حکومت جیمی کارتر، رئیس جمهور پیشین ایالات متحده، را نشر کرد که حاوی بیش از ۱۱ هزار صفحه است.                                              در میان اسناد و مکاتبات نشر شده، یکی هم ملاقات زبیگنیو برژینسکی ، مشاور امنیت ملی رئیس جمهور کارتر، با برین ادوارد تالبایز، معاون صدراعظم پیشین زیلاند جدید، است که در آن در مورد حضور نظامي شوروی سابق بر افغانستان بحث شده بود.

ادامه خواندن إسناد سخن ميگويد: دکتور حیـدر عدیـل

   سالهاست که فساد اداری، دولت افغانستان را در میان دول فاسد جهان، به مقام اول ارتقاء داده است. درین ارتباط گاه گاهی ازجانب حکومت، هوشدار هایی داده شده و کمسیون هایی هم بخاطر مبارزه علیه فساد ساخته میشود. ولی نتیجه ای عملکرد انها، محسوس نیست. چرا ؟ ؟ ؟ علت در کجاست؟ چرا علی الرغم اعتراضات ملت افغانستان و تهدید های کشور های کمک کننده، مبنی بر قطع کمک های شان، این پدیده ای شوم هنور هم درحال قوت یابی است؟

پاسخ به این سوال، وابسته از دستیابی به اسناد و ارقام دقیق است. تا پس از بررسی همه جانبه، در برابر این سوالات، جوابات روشن ارائه شده بتواند. اینکه چه وقت این امکان مساعد میشود نمی توان پیش گویی کرد.

ادامه خواندن سیـستـم مافـیـایـی درافـغـانـستـان : مـیـرعـنـایـت الله سـادات

    ذخایر مواد معدنی افغانستان یکی از بزرگرترین ثروتهای انباشته ،دست ناخورده وآینده سازکشور بوده که بدون شک ساختمان آینده افغانستان مدرن وتعین مسیر آن بسوی توسعه وترقی از راه منابع معدنی افغانستان میگذرد.

سوگوارانه دردرازنای نبرد تحمیلی نزدیک به چهار دههٔ اخیر در افغانستان، غارت منابع معدنی کشور،یکی از بزرگرترین اهداف آمریکا در افغانستان را احتوا داشته واین اهداف غارتگرانه در اوج بحرانی ساختن کشور توسط دولت موجود به مثابه مجری اهداف تاراجگرانه در سرزمین اشغالی تحقق می یابد‌ .  ادامه خواندن نگاه جـهان بـه غـارت معـادن افـغـانـسـتان : محـمـد عـارف عـرفـان

                                بـخـــش اول

درین بررسی کوشش بعمل می آید تا سیر تحول تاریخی زبان کهن )باختری( مادر زبان »دری« Dari معمول در افغانستان را در مقایسه با زبان )پارسی کهن Persian Old( ،پهلوی اشکانی( مروج در پرتوه Parthia واقع در بخشهای جنوبشرقی بحیره کسپین و)پهلوی ساسانی( رایج در پارسه جنوب ایران کنونی با ارائه اسناد تاریخی مطالعه  نماییم.

معلومات کتبی ایکه از اعصار کهن )1300ق.م تا آغاز قرن هفتم میالدی( در مورد گذشته های دور افغانستان و منطقه در ادوار پیش از اسالم در دست است شامل این دسته بندی ها میگردند:

اول: کتب مذهبی چون ریگویدا به زبان سانسیکریت Sanskrit و اوستا به رسم الخط پهلوی، و سوترا های آئین بودایی که به زبان های پالی Poly و سانسیکریت نگارش یافته اند.

ادامه خواندن نگاهی به سیر تأریخی زبـان دری به استناد آثار خطی افغانستان و کشور های همجوار بخش – اول : حــامــد نـویـد

  شاه امان‌الله خان نه تنها استقلال کشور را کسب کرد، بلکه برای قانونمند ساختن جامعه و ارتقاع آن به مدارج بلند انسانی کارهای ماندگاری نمود. او هرچند بنابر عطش فراوان در آوردن تغییرات فوری در وطن دربدرش دچار اشتباهاتی شد، اما در یک مقطع مهم تاریخ ما ارزش‌های بزرگی را بنیان نهاد که با گذشت صد سال هنوز در مواردی بصورت تمام و کمال به آنها دست نیافته‌ایم.

      امان‌الله خان مثل حکام خاین امروزی، فقط در سطح حرف و نمایشی عاشق مردم و وطنش نبود بلکه در عمل در زندگی خودش کوشید به مردم الگویی ارایه نماید. تلاش‌های پیگیر او برای دفاع از حقوق زنان و رهانیدن آنان از زیر بار جهل و ستم و مردسالاری ستودنی بود. او در دورانی که شهزاده دربار و جوان بی‌تجربه بود، در مراسم عروسی خود در عمل درسی به مردم داد که حتی برای جوانان امروزی کشور ما باید الهامبخش باشد. مراسم عروسی امان‌الله خان با ثریا طرزی می‌توانست در دربار پدر عیاش و مستبدش حبیب‌الله خان شاهانه و با مصارف گزاف برگزار گردد، اما او از پدرش درخواست نمود تا پولی را که به این منظور در نظر دارد صرف ساخت یک مکتب یا شفاخانه‌ زنانه کرده به مراسم ساده‌ای اکتفا کند که چنین شد. ادامه خواندن مراسم عروسی امان‌الله خان بـایـد الهام بخش جوانان امـروز گردد : فرزاد

« ای ملت معظم  افغانستان !                                 من عهد بستم  که بایستی دولت افغانستان مانند سایر  قدرت های مستقل  جهان در داخل و خارج کشور آزاد و مستقل باشد ٬ ملت افغانستان در داخل و خارج آزادی  کامل  داشته و ازهرگونه تجاوز و ظلم محفوط  ومردم  فقط مطیع قانون باشد وبس» گفتار شاه امان الله  خان غازی 

تذکر  مختصر  در باره  بیرق  های افغانستان     

در  این  روز ها بخاطر  بزرگ داشت  از استقلال  کشور و   بیرق مطالب  زیاد در فیسبوک  از طرف  دوستان  به نشر  رسیده است .  روی  این  ملحوظ  جلد  اول  کتاب  افغانستان  در مسیر  تاریخ  را باز  کردم ٬ شادروان  میر غلام  محمد  غبار  مورخ  و  ژورنالیست و مبارز معروف کشور  در صفحه  نهم و دهم  کتابش  بیرق های  تاریخی افغانستان را  چنین  تشریح  کرده  است:

      « مردم  افغانستان  از قدیم  حتی  قبل  از دوره   اویستائی  بیرق  را شناخته  واستعمال  میکردند. در  سرودیکه  ( ریشیتها ) بنام ( آریا) دختر  یاما (یما) نخستین پادشاه  باختر سروده  اند و در  (هری و انگشه ) قسمت  از مهابارتا – گنجاینده شده ٬ نام بیرقهای  پرطاوس و نیزه سه  سر با علامت آفتاب و ماه  در بیرق  روی  نیزه ها ٬ ذکر شده.                    همچنین در  دوره  اویستائی ( درفش ء – درفش ) بیرقهای  بلند بخدی ( بلخ قدیم)  خوانده  میشد.

در  اسطوره و شهنامه  نیز  از  بیرقهای  پهلوانان قدیم  کشور باعلامات سیمرغ  ٬ اژدها٬ پلنگ ٬ گرگ وغیره  یاد شده  است . طبق  اشارات  بعضی  از  مورخین   رنگ بیرقهای  افغانستان  زردشتی ( سبز ) بوده  است.

از  قرن  هشتم به  بعد  از زمان ( ابومسلم ) بیرق  افغانستان  رنگ سیاه   داشت که  بالای  نیزه  دوسر افراشته  میشد.  در  قرن  ده  و یازده  ( دوره  غزنوی) بیرق  افغلنستان  علامت  شیر داشت و رنگ بیرق  شاهی  سرخ بود. در قرن  پانزده  بیرق  رسمی  زرنگار افراشته  میشد. از  آن  به  بعد  تا قرن  نزده  بیرقهای  رنگارنگ  معمول بود . ادامه خواندن بمناسبت روز استقلال افـغـانستـان : مـاریـا دارو

 بدون هیچگونه پیشداوری توجه خوانندگان را پیرامون کودتای 26 سرطان 1352 به اظهارات محمد ظاهر شاه و محمد داود و نظریات بعضی همکاران کودتا و صاحبنظران از کتابهای «افغانستان در قرن بیستم (ص 170-175)» و «خاطرات سیاسی جنرال عبدالقادر(ص 77 و 78)» جلب میکنیم: کودتا از طرف کسانی شد که کسی انتظارش را نداشت
محمد ظاهر شاه :
تا زماني كه من به خاطر دارم، حركتهايي كه صورت گرفته ، حركتهايي نبودند كه سبب از هم پاشي گرديده باشد. غير از اين كه يك حادثه پيش آمد و كودتايي از طرف كساني شد كه كسي انتظارش را نداشت.
***
دولت به حدي فاسد گرديد كه ديگر اميد و انتظاري براي اصلاح آن باقي نماند
محمد داود : 

ادامه خواندن در آستانه 26 سرطان ٬ بخش دوم : نوشته م -داوود سیاوش

در شرایط پیچیده و مغلقی که رییس جمهور غنی و حلقه اطرافیانش در ارگ، در یک حرکت غیر قابل درک، با غرور و تبختر سناریوی به زورجنگی را با معاون اول ریاست جمهوری، وزیر خارجه، معاون ریاست اجرائیه، حزب جنبش ملی اسالمی، جنبش روشنایی، جنبش تبسم، جمعیتاسالمی، جنبش رستاخیز و حزب وحدت بدون هیچگونه انعطاف آغاز نموده، از یکطرف خلیج اختالفات قوم شریف پشتون را بنابر وابستگی به آن قوم با اقوام ازبیک، تاجک و هزاره هر روز بزرگتر می سازد و از طرفی فاصله و اختالف میان اقوام درانی و پوپلزایی را با قوم غلجایی که خود وابسته با آن است دامن میزند و از میان پرونده های انفجار و انتحار دهمزنگ، چارراهی زنبق، انفجار و انتحار هنگام بخاک سپاری سالم ایزدیار، سقوط کندز، کشته شدن چند صد نفر در داخل قول اردوی شاهین، استفاده جعلی هیئت از نام شورای امنیت، حادثه چارصد بستر، مکاتب خیالی، سربازان خیالی، کلینیک های خیالی، کابلبانک، شهرک هوشمند، تقلب انتخابات اخیر ریاست جمهوری، اعتراف مقام پاکستانی به استعمال سه میلیون رأی جعلی در انتخابات دوره کرزی، انفجار در منزل والی کندهار و… به طور گزینشی شکایت ایشچی را در صدر اولویت های کاری مملکت قرار داده و به این ترتیب کشور را به طرف یک بحران فراگیر سوق می دهد.

ادامه خواندن زخم خونچکان زمامداری درافغانستان به بهانه سالروز کودتای 26 سرطان نوشته: داودسیاووش

      آقای روحانی رییس جمهور ایران در کنفرانس بین المللی « مقابله با گرد و غبار » بحساب  « تخریب محیط زیست » ، با ابراز سخنانی ، فی الواقع از اهداف خصمانه دولت خود در قبال سرنوشت افغانستان پرده برداشت که بخاطر ارزیآبی آنرا نقل مینماییم:                                 

«…ما نمیتوانیم دربرابرآنچه محیط زیست ما را تخریب میکند بی تفاوت باشیم ، احداث سد های متعدد در افغانستان و بند های کجکی تا سلما وکمال خان ودیگر سد ها وبند ها در شمال و جنوب بر استان خراسان ، سیستان و بلوچستان ما تاثیر گذار است».                                             ادامه خواندن موانع ایران درراه ساختمان و ثبات افغانستان : مـیر عبـدالـواحـد سادات

https://www.youtube.com/watch?v=FgUO2iGEQTE&feature=youtu.be

  محمد علی مهرزادمفهوم بهره گیری از اسلام برای فروپاشیدن اتحاد شوروی درسال 1979 میلادی عینیت یافت؛ ایا لات متحده ، پاکستان وعربستان سعودی، بطوررسمی جهاد اسلامگرا یان را علیه دولت کابل آنوقت تدارک دید ند واینگونه شوروی را به اشغال افغا نستان برانگیختند، نطفه وعامل جنگ طولانی را با ایجا د لانه های تروریستی درپاکستان کاشتند.ازدید گاه برژینسکی،جنگ افغانستان دومساله راباهم درامیخت. اول-(( کمربند اسلامی)) دراسیای جنوب غربی به عنوان سدی دربرابر شوروی –  ودومین وجه نمایان این نقشه سازماندهی اسلام علیه (( نقاط ضعف)) بالقوه ی مسکودراسیا بود. سازمان سیا امریکا وسازمان استخبارات پاکستان ، در اغازبه رهبری ذوالفقارعلی بوتووسپس جنرال اسلامگرا ، ضیا ءالحق- ونیزشاه ایران ، بی درنگ برای به زیرکشیدن دولت نوپای افغانستان همراه شدند. ادامه خواندن حکومت وحدت مـلی؛ تـجـربـه تـلـخ وبـحـران آ فرین امریکا درافـغـانـستـان: مـحـمـد علـی مـهـرزاد

بدخشان سرزمین که با تمدن بیش از پنج هزار ساله اش باداشتن معادن لعل و لاجورد در جهان مهشور است و یگانه مهد پرورش آریاییان اصیل بشمار میرود. جای بسا تاسف که باگذشت زمان بگونه درست از طرف محقیقین و پژوهشگران,این سرزمین تاریخی مورید مطالعه دقیق قرار نگرفته است.

اگرتحقیقات هم صورت گرفته از دست دوم و سوم بوده واقعات درآن بگونه دیگر بیان شده است و بدخشان که یک سرزمین وسیع را احتوا میکند –دوستان پژوهشگر ما اصلآ از زیاد ترین نقاط و محلات این خط باستانی هیچ نوع آگاهی ندارند و چنین کار سبب آن میشود که گاهی نام یک محل را به جای دیگر نسبت می دهند و کلیمات اصیل آریایی معنی دیگر را به خود میگیرد که دراین اوراق چند کلمه اوستایی و محلات که به جای دیگر نسبت داده شده ذکر میگردد ادامه خواندن زبانـهـای پـامـیـری آیـنـه قـدنـمـا زبـان اوستـایـی وفـرهـنگ کـهـن سال مهـیـن مـا : هزاره بیک سوداسپندکوهی

جنبش مشروطیت و شعر …ت by mariadaro on Scribd