تازمانیکه وطن فروشان جور است، وطن جور نمیشود : مصاحبهء داکتر نور احمد خالدی

   سوال: ”خالدی صاحب بزرگوار بعضی از پشتونها خودشان ادعا دارند که ما از قوم بنی اسراییل هستیم    وادعا ی انها مبنی از استناد کتاب بنام خورشید جهان استنویسندهای معاصر ما پشتونها رااریایی معرفی نموده به دلیل اینکه ازلحاظ زبان شناسی هیچ حرف عبری در زبان پشتو یافت نمیشود درحالیکه کلمات اریایی فروان است تا درمورد رد ویا تایید این ادعا یک مقاله بنویسید بااحترام.“ (عبداله حبیب سرحدی )

پاسخ: افرادی بنابر عقاید مذهبی اسمهای قیس و خالد را که اصلا دو قوماندان اعراب در خراسان بودند و بعد از ختم ماموریت شان در مناطق پشتون نشین اقامت گزین شده از بازگشت به عربستان خودداری کردند با خالد بن ولید یکی فرماندهان معروف صدر اسلام اشتباه گرفته و شایعات بی اساس منشا بنی اسراییلی بودن قوم پشتون را بنیاد نهادند. مطالعات ژنیتیکی موجودیت پشتونها و تاجیکها را در تمدن وادی سند و شمال هند و پاکستان از دها هزارسال به اینطرف در این سرزمینها ثابت کرده است. از کوههای غور تا چترال و بلوچستان اقوام پشتون مسکن دارند. موازی به آنها تاجیکها از پامیر تا درهُ های تگاو، نجرو، پنجشیر وغوربند مسکون بوده اند. مطالعات ژنیتیکی قرابت اجدادی این دو را باهم دیگر از نظر دی ان ای ثابت کرده و هردو ریشه در تمدن وادی سند و شمال هند و پاکستان دارند. این دو قوم از ده هزارسال به اینطرف در این سرزمینها بوده اند. ادامه خواندن تازمانیکه وطن فروشان جور است، وطن جور نمیشود : مصاحبهء داکتر نور احمد خالدی

سازمان عفو بین‌الملل مدال اعطایی خود را از آنگ سان سوچی پس گرفت : بی بی سی دری

 

سازمان عفو بین‌الملل جایزه اعطایی خود را از آنگ سان سوچی که عملا رهبری میانمار را برعهده دارد، پس می‌گیرد.

خانم سوچی سیاستمدار ۷۲ ساله میانماری که جایزه نوبل صلح را نیز دریافت کرده، در سال ۲۰۰۹ زمانی که در حصر خانگی بود جایزه سفیر وجدان سازمان عفو بین‌الملل را دریافت کرد.

این سازمان حامی حقوق بشر حالا می‌گوید از کوتاهی خانم سوچی در موضع‌گیری صریح و حمایت از اقلیت مسلمان روهینگیا بسیار دلزده و سرخورده است.

این تازه‌ترین جایزه‌ایست که از خانم سوچی پس گرفته می‌شود.

پیشتر پارلمان کانادا نیز شهروندی افتخاری او را لغو کرده بود.

دست کم ۷۰۰هزار نفر از مسلمانان اقلیت روهینگیا از میانمار به دلیل سرکوب گسترده گریخته‌اند.

ادامه خواندن سازمان عفو بین‌الملل مدال اعطایی خود را از آنگ سان سوچی پس گرفت : بی بی سی دری

پیام از داکتر شکرالله کُهگدای بمناسبت گشایش تالاری بنام داکتر عنایت الله شهرانی در دانشکده هنرهای زیبا ٬دانشگاه کابل

جایگاه سترگ هنر سالار پروفیسور دکتور شهرانی
شنیدیم که دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه کابل در صدد تجلیل از شخصیت چند بعدی هنرسالار پروفیسور دکتور عنایت الله شهرانی برآمده که یک اقدام بسیار شایسته و قابل ستایش است.
هنرسالار دکتور شهرانی در پهلوی وظیفه مقدس تدریس در دانشگاه کابل در اوجدهی استعدادهای روبه رشد هنری دانشجویان در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه کابل نقش بسزایی ایفا کرده و خودش هم آثار هنری ماندگاری از خود بیادگار گذاشته است.
آن هنگامیکه سیل قشون سرخ شوروی سابق با همدستی فرزندان ناخلف این سرزمین کشور ما را زیر پاشنه های آهنین خود برهم زده میرفت، استادان و دانشجویان و کارمندان دانشگاه کابل همپای سایر باشنده گان این کشور یا در موج خروشان جهاد مردانه ایستادند ویا راه مهاجرت را در پیش گرفتند، هنرسالار دکتور شهرانی نه تنها یک مرد سترگ جهاد فرهنگی بود بلکه یک مرد مشفر زندان وطن خدمات ماندگاری در دنیای مهاجرت هم از خود بجا گذاشته است.
بنده که به مدت (15) سال ماهنامه کاروان را بسطح و معیار بین المللی در ایالات متحده آمریکا به نشر رسانیدم، هنرسالار دکتور شهرانی یک همکار قابل اعتماد، یک مشاور خردمند و یک نویسنده توانا برای ماهنامه کاروان بود.
در نخستین «جشنوارۀ هنر و فرهنگ» که در سال (1997م) از طرف ماهنامه کاروان در امریکا با جوش و خروش فراوانی برپا شد، به پاس خدمات ماندگار هنری پروفیسور دکتور عل قلم بدست در خدمت شهرانی، جناب شان به عنوان (هنر سالار) شناخته شد
ادامه خواندن پیام از داکتر شکرالله کُهگدای بمناسبت گشایش تالاری بنام داکتر عنایت الله شهرانی در دانشکده هنرهای زیبا ٬دانشگاه کابل

سلطان غیاث الدین : داکتر عنایت الله شهرانی

مقاله ایماق قوملر نی تاریخ و نژادی اوچون پروفیسور شهرانی یازگنلر ینه بیر بار نشر ایته من ..

مختصری از تاریخ ایماق ها و نژاد تورک ها در افغانستان
مختصری از تاریخ ایماق ها و نژاد ترک ها در افغانستان
اوغوزخان در ساحات کاشغرستان (قشقرستان) قزاقستان و مغلستان کنونی در قسمتی از افغانستان امروزی و حتی از ایران پادشاهی نموده و به استناد فوق بالای ۱۲ نبیره خود ایماق (نسل) نام گزاری نموده که تاحال ۱۲ ایماق نام مانده است، اگر قوم ایماق زاده های کوه پایه های افغانستان باشند وازعروق تورک واوغوزخان نیستند این نام ازاولاده اوغوزخان چگونه به آنها آنجا انتقال یافته است ؟ طبیعیست که در زمان سلطنت ویا بعدها از سلاله اوغوزخانی ها در کوهپایه های افغانستان نقل مکان و زیست نموده اند.  چهارایماق که معنی (چهار قبیله یا چهار نسب) را میدهد عبارت اند از: “جمشیدیزاوری یا زووری (ظهوری کنونی) تایمنی و تایموری میباشند بشکل ذیل ازنسب تورک هستند : ادامه خواندن سلطان غیاث الدین : داکتر عنایت الله شهرانی

مهمان خانه ، باغ و مزرعه لیوتولستوی : عمر ننگیار

    یکی از دوستانم از من دعوت  بعمل اورد تا از خانه ، باغ ومزرعه ی یکی از بهترین های
ادبیات داستانی جهان« لیو نیکلایویچ تولستوی » که در «یاسنایا پالینا » در ۱۶۰ کیلو متری شهر مسکو موقعیت دارد دیدن نمایم. من که از قبل شایق ان بودم بی درنگ موافقه کردم و سوی ان محل حرکت کردیم ، بعد از دو ساعت به ان محل رسیدیم . دیدیم که قبل از ما ده ها تن كه اروپايي و امریکا يي ها نيز بین انها بود جلو درب دخولی ان که حالا موزیم شده است ، در صف نوبت ورود به ان محل ایستاده اند. ما هم تکت ورود اخذ نمودیم و در صف نوبت ایستاده شدیم ، تقریبن ۲۰ دقیقه بعد نوبت ورود ما رسید و داخل محوطه شدیم ، در دید نخست ۵۰۰ متر دور تر عمارتی خیلی زیبا به نظر ما خورد ان محل که لیو تولستوی در ان چشم به دنیا کشوده بود ، پیش رفتیم با دقت به این عمارت اشرافی چشم دوختیم ، برای ما گفتند :این عمارت پدر کلان لیو تولستوی است ، بعد محلات تاریخي چون خانه ی لیو تولستوی که بعد از ازدواج با خانواده خود دران زندگی می کرد و اثار بزرگ و ماندگار را در ان خلق کرد ، به باغچه ی او سر زدیم که خود در ان کارمی کرد و بلاخره در کوشه ی ان محله ی سبز ۴۱۲ هکتاری، چشم ما به مقبره ی به ظاهر حقیر به چشم ما خورد که ثروت بی بها به، وصیت خودش در ان خفته بود

دوستان عزیز! اکنون می خواهم کمی از زندگی ، اثار و عقاید سیاسی واجتماعی این بزرگ مرد تاریخ چند سطر بنویسم. 
لیونیکلایویچ تولستوی ۹ سنتیابر ۱۸۲۸ در ۱۶۰ کیلو متری شهر مسکو درویلای اشرافی پدر کلانش بنام « یاسنایا پالینا » تولد ودر ۲۰ نوامبر ۱۹۱۰ درگذشت و طبق وصیت خودش در کوشه ی « یاسنایا پلیانا »
به خاک سپرده شد . ادامه خواندن مهمان خانه ، باغ و مزرعه لیوتولستوی : عمر ننگیار

کابل این یل زخمی گردن فراز گیتی؛ برعکس در کاجستان های غرور استوار و سر بلند می ماند : مهرالدین مشید

روز چهارشنبۀ گذشته مزدوران بیگانه و افراد وابسته به شبکه های شیطانی استخبارات منطقه خونین ترین فاجعهء ضد اسلامی و ضد ارزشهای ملی را در برچی مربوط ناحیهء سیزدهم به راه افگندند و ده ها خانواده را در سوگ عزیزان شان بنشاندند. این حمله که خلاف اصول دین اسلام و سایر کنوانسیون ها و ارزش های جهانی در یک مرکز تعلیمی انجام شد. در واقع سیمای اصلی تروریستان را آشکار کرد که به هیچ اصلی پایبند نیستند و تنها خود رامکلف به ماموریت ناجایزی می شمارند که از سوی شبکه های جنهمی آی اس آی و سایر شبکه های شیطانی برای شان سپرده می شود. در این حادثه وحشتناک و دلخراش بر بنیاد آمار های رسمی بیش ۶۰ تن شهید و بیش از ۷۰  تن جراحت برداشتند که آمار های غیر رسمی شمار کشته ها و زخمی های این حادثه را بیش از ۳۰۰ تن ذکر کرده اند. بیشترین قربانیان این حادثه را کودکان و نوجوانان تشکیل می دهد که هر یک با صد ها امید و آرزوی در اوجی از فقر و بدبختی در مرکز یادشده مصروف فراگیری آماده گی های کانکور بودند. دشمنان پیدا و پنهان مردم افغانستان با این حادثه آفرینی ، چهرهء اصلی ضد ملی و وابستگی ننگین شان را خیلی افتضاح بار به نمایش گذاشتند تا اهداف انسان دشمنانه و اهریمنی باداران شان را با کشتن بیگناهان در افغانستان براورده بسازند. تروریستان با این حمله وحشیانه کودکانی را هدف قرار دادند که کشتن شان ضد اسلام بوده و این گونه کشتار بیرحمانه را حتا در هیچ دین و فرهنگی نمی توان توجیه کرد. شبکه های استخباراتی با این اعمال وحشیانه می خواهند اهداف گوناگون را دنبال کنند و از جمله هدف آنان فاصله ایجاد کردن میان شهروندان کشور است تا تضاد قومی و مذهبی را در کشور دامن بزنند. این در حالی است که مردم افغانستان یک صدا و با هم این عمل شیطانی تروریستان را تقبیح کرده و تمامی شهروندان کشور خویش را در این ماتم شریک می دانند؛ زیرا که این ملت دشمن مشترک خود را شناخته اند و در برابر توطیه های دشمنان هیچ گاه فریب نمی خوردند. آنان دریافته اند  که یک بدن واحد یک ملت اند و که با به درد آمدن یک عضو تمام بدن جریحه دار می شود. ادامه خواندن کابل این یل زخمی گردن فراز گیتی؛ برعکس در کاجستان های غرور استوار و سر بلند می ماند : مهرالدین مشید

کابل این یل زخمی گردن فراز گیتی؛ برعکس در کاجستان های غرور استوار و سر بلند می ماند : مـهـرالـدین مـشـیـد

 روز چهارشنبۀ گذشته مزدوران بیگانه و افراد وابسته به شبکه های شیطانی استخبارات منطقه خونین ترین فاجعهء ضد اسلامی و ضد ارزشهای ملی را در برچی مربوط ناحیهء سیزدهم به راه افگندند و ده ها خانواده را در سوگ عزیزان شان بنشاندند. این حمله که خلاف اصول دین اسلام و سایر کنوانسیون ها و ارزش های جهانی در یک مرکز تعلیمی انجام شد. در واقع سیمای اصلی تروریستان را آشکار کرد که به هیچ اصلی پایبند نیستند و تنها خود رامکلف به ماموریت ناجایزی می شمارند که از سوی شبکه های جنهمی آی اس آی و سایر شبکه های شیطانی برای شان سپرده می شود. ادامه خواندن کابل این یل زخمی گردن فراز گیتی؛ برعکس در کاجستان های غرور استوار و سر بلند می ماند : مـهـرالـدین مـشـیـد

پشت حمله های تهاجمی و انتحاری طالبان چه دستانی قرار دارد افزایش حمله های تروریستی دلالت بر قوت طالبان و یا ضعف نیرو های امنیتی دارد: نویسنده- مهرالدین مشید

 طالبان از مدتی بدین سو حمله های شدید انتحاری و تهاجمی را بر ضد نیرو های دفاعی و امنیتی کشور به راه افگنده اند که در جنگ هفده سالهء طالبان در برابر نیروی های امنیتی کشور بی پیشینه است. چنانکه همه شاهد هستیم که طالبان از مدتی بدین سو حمله های سنگین تهاجمی و انتحاری را بر مراکز نیرو های دفاعی و امنتی کشور سازماندهی کردند و توانستند به بسیار ساده گی تا باعبوراز “هفت خوان رستم” مراکز نظامی را در ولایت های های مختلف مورد حمله های موفقانه قرار بدهند که از جمله حمله های طالبان بر پایگاۀ نظامی غورماچ فاریاب معروف به کمپ چینایی و تصرف تاسیسات نظامی آی خانم در تخار و حملۀ موفقانه و وارد شدن طالبان به داخل شهر غزنی و حمله های انتحاری پیهم آنان به ولایت های بویژه شهر جلال آباد و راکت پراگنی ها و حمله های انتحاری آنان در شهر کابل بویژه حمله بر یک مرکز آموزشی در برچی در ناحیۀ سیزدهم، می توان یاد آور شد. ادامه خواندن پشت حمله های تهاجمی و انتحاری طالبان چه دستانی قرار دارد افزایش حمله های تروریستی دلالت بر قوت طالبان و یا ضعف نیرو های امنیتی دارد: نویسنده- مهرالدین مشید

به مناسبت نود و نـهمین سالگرد استقلال افـغانـستان : داکتـر نـور احـمد خـالدی

    شاه امان الله خان بتاریخ ۱۸ اگست ۱۹۱۹ میلادی استقلال افغانستان را رسمآ اعلام نموده و این روز را که مطابق به ۲۸ اسد است روز رخصتی عمومی اعلان کرد.
اینکه افغانستان هرگز مستعمره بوده یا نبوده موضوعی است جدا که بعدآ به آن میپردازم.
اما در هر حالتی ۱۸ اگست که مطابق به ۲۸ اسد میگردد روز ملی افغانستان است. در حقیقت پیروزی ملت افغانستان در دفاع پیهم از استقلال آن طئ جنگهای اول، دوم و سوم افغان و انگلیس در مقابل استعمار گران انگلستان در طول هشتادو یک سال است که از سال 1838م شروع و در سال 1919م پایان می یابد.
در حقیقت ۲۸ اسد روز خلاصی ملت افغانستان از شر استعمار گران برطانوی است.
هر کشوری به یک روز ملی نیاز دارد تا مردم در آن روز دور هم جمع شده از پیروزیهای خود جشن بگیرند، از ناکامیهای خود بیاموزند و امکانات خودرا در برابر مشکلات و آزمونهای که در مقابل قرار دارد ارزیابی نمایند.
در آسترالیا 26 جنوری هر سال به عنوان روز ملی جشن گرفته میشود، روزیکه در سال 1788م یازده کشتی پر از محکومین انگلیسی تحت قوماندانی کپتان آرتور فیلیپ به سدنی کوف مواصلت کرده بیرق انگلستان را در این سرزمین بلند می کنند.

ادامه خواندن به مناسبت نود و نـهمین سالگرد استقلال افـغانـستان : داکتـر نـور احـمد خـالدی

تورك های ایماق : اقتباس از کتاب «تاریخچۀ اقوام در افغانستان» تألیف داکتر عنایت الله شهرانی چاپ پنجم، کابل 1395 خورشیدی – ارسالی وحدت الله درخانی از کابل

ایماق ها شاخه بسیار مشهور اقوام تورك و مغول میباشند . مناطق و قبایل بزرگ ایماق ها را در كتب تاریخ گاهی باسم «ایماقات» یاد میكنند .

كلیـــد قفل جماع است زر ولی كـــو  زر         

سراغش از چه بلد گیرم و كـــــدام ایماق

                «ملا فوقی یزدی بنقل از آنندراج»

    درباره «ایماق» در كتب معتبر تاریخی معلومات زیاد است و چون ریشه خالص توركی دارند، بجای اینكه مؤرخین توجه خاص باین كلمه بنمایند، زیاده توجه خویش را به ریشه یا اصل «تورك» مبذول داشته اند. با آنهم سعی میگردد كه درباره این قوم نامی و مشهور بحدی توان گفته ها و اسناد بیاوریم كه گروه یا شعبه ایماق های عزیز از آن آگاه شوند و پیوند های خود را با اطرافیان شان محكمتر سازند .عبدالحی گردیزی مؤرخ دوره غزنویان در كتاب «زین الاخبار» خود كه استاد عبدالحی حبیبی زیاده تر كتاب مذكور را به «تاریخ گردیزی» شهرت داده اند، درباره ایماق معلومات زیبا میآورد: «كیماك : اصل ایشان آن بوده است كه مهتر تاتاران بمرد و او را دو پسر ماند، مهتر پسر پادشاهی بگرفت، كهتر پسر از برادر حسد برد…. تا هفت تن از مولدان تتار بنزدیك ایشان آمدند یكی ایمی دو دیگر ایماك، و سه دیگر تتار و چهارم بلاندر و پنجم خفچاق و ششم لنقاز و هفتم اجلاد…» (ص 550 زین الاخبار).

    از هفت شخص بالا كه همه از یك نسب و كیماك میباشند، بدو شخص آن ایماك و تتار كار داریم، در قسمت تتار بتاریخ آنها زیر عنوان تورك ها آورده ایم و به آنها سوالی پیدا نیست كه اصل شان تورك میباشد، وحالا توجه نمائید كه وقتیكه یك برادر تورك تتار است، برادر دیگر ایماق كه «ایماك» آورده شده است، ضرورت به آن نیست كه بگوئیم كه او هم تورك ایماق میباشد، زیرا برادر با برادر هم خون و همتبار میباشد. ادامه خواندن تورك های ایماق : اقتباس از کتاب «تاریخچۀ اقوام در افغانستان» تألیف داکتر عنایت الله شهرانی چاپ پنجم، کابل 1395 خورشیدی – ارسالی وحدت الله درخانی از کابل

در باره قصر با شکوهء دارالامان چه میدانید ؟ : زلمی افغان

    قصر بزرگ و با شکوۀ دارالامان در عهد سلطنت شاه امان الله تهداب گذاری گردیده و کار ساختمان بخش بزرگ آن عمارت نیز در همان دوره به پایۀ اکمال رسید. در آن زمان در نظر بود که مرکز و پایتخت کشور با احداث یک شهر جدید مطابق یک پلان اساسی در جنوب چهاردهی که فعلاَ به نام دارالامان یاد میگردد، تنظیم یابد.
نقشۀ شهر جدید کابل و پایتخت دورۀ امانیه که از طرف یک تن از مهندسان فرانسوی به نام (گودار) طرح شده بود تخمیناَ بیش از صد ها جریب زمین را صرفاَ در ساحۀ مرکز اداری احتوا می کرد.
بنابر سفارش سرمهندس آلمانی (والتر هارتن) معماران و کسبه کاران ماهر افغانی جمع آوری گردیده به کار های ساختمانی گماشته شدند. در عین حال برای انجام کار های ساختمانی شهر جدید به نحو مطلوب و شایسته در حدود ۷۰۰ نفر از فارغ التحصیلان صنف شش آن دوره در رشته های معماری و ساختمانی برای مدت شش ماه به توصیۀ آقای (والتر هارتن) و تحت نظر وی و سایر متخصصین آلمانی به شکل عملی و نظری آموزش دیدند. بعداَ این گروپ ۷۰۰ نفری پس از شش ماه تحصیل برای پیشبرد کار های مختلف ساختمانی مدرن آماده گردیدند.
ادامه خواندن در باره قصر با شکوهء دارالامان چه میدانید ؟ : زلمی افغان

سینما در افغانستان – نگارش : محمدداودسیاووش

    صاحبنظران هنر اولين جوانه هاي هنر تئاتر و نمايش سينما را به شكل اكادميك از بركت تهداب گذاري تئاتر باغ عمومي پغمان مي دانند كه به دستان هنر پرور شاه امان الله غازي وبه تقليد از تئاتر نياي يونان باستان در پاي يك تپه دوراني در جشن استقلال افتتاح گرديد. گفته ميشود كه در اين جايگاه هنري نمايشنامه فتح اندلس براي اولين بار در پاي تپه به نمايش  گذاشته شد و فلم هاي محصول سفر شاه از اروپا را نيز با بروجكتور  هم زمان مردم تماشا نمودند   .  پژوهش ها نشان ميدهد كه تئاتر و سينما در كنار هم در سيماي هنرمندان افغان همزمان درخشيده است به نوشته پژهشگران ، روزي كه در اواخر برج دلو 1324خورشيدي دروازه پوهتي ننداري بسته شد دروازه ديگري از سينما با كار و تلاش استاد عبدالرشيد لطيفي به روي هنرمندان گشوده شد.

مفكوره   نمایش اولين فلم درافغانستان ادامه خواندن سینما در افغانستان – نگارش : محمدداودسیاووش

خطر انزوای سیاسی جامعه هزاره در افغانستان : محمد عوض نبی زاده

   هزاره جات ویاهزارستان  در گذشته درحدود 200 هزار کیلومتر مربع وسعت داشت اماوسعت هزاره جات امروزی شاید از 70 هزار کیلومتر مربع تجاوز نکند . هزارستان ویا هزاره جات مرکزی دارای زمستانهای طولانی شش الی هفت ماه ، است  ولی متا سفانه موجودیت چرا گاهها دلیل تهاجمات متعدد کوچی هابه این نواحی بوده و رویداد های دردناکی را با عث شده است.اعمال تبعیض نژادی و مذهبی بیش از چند قرن است که تو سط رژیم های حاکم علیه مردم هزاره در افغا نستان به مرحله اجرا گذاشته می شود که در زمان امیر عبدالرحمن و نادرشاه شدت بیشتری گرفت و بعد ازان حاکمان وقت همواره در صدد نابود نمودن هویت و تاریخ مردم هزاره بودند ، که از بین بردن  وتخریب بودا توسط گروه طالبان در بامیان وتحریف تاریخ را میتوان در کتابهای نویسندگان خارجی که اصلا به هزاره جات نیامده اند مشاهده نمود. این در حالیست که هزاره ها  در چند سده اخیر در هراس زندگی کرده وتاريخ، زندگي و معيشت هزارهها را خشونت احاطه وترس وهراس همزاد هميشگي هزارهها بوده و هر هزاره با هراس وترس به دنيا میآيد ودر ترس و لرزدر چنگال خشونت میميرد.” حالاهزارهها از «شیواره بودن» به سمت «انسانواره شدن» در حال حركت اند و تابوی مشاركت هزارهها در تعاملات اجتماعی و سياسی در حال شكستن است وپروسه  ی زوال خود را طی میكند.    ادامه خواندن خطر انزوای سیاسی جامعه هزاره در افغانستان : محمد عوض نبی زاده

ساختن خراسان یک تصمیم ساده لوحانه است: داکتر نور احمد خالدی

خراسان در کجاست؟ شمال هندوکش تا هشتاد سال قبلترکستان افغانینام داشت که در نقشه ها به همین نام موجود است. امروز هم اکثریت نفوس شمال هندوکش را ترکتبارها میسازند. هزاره جات را که هزاره ها هزارستان نام مانده اند! آیا این خراسان را در بدخشانتخار وبغلان میسازند؟ یا در پروان و پنجشیر؟ چون در میان مناطق تاجک نشین شمال و جنوب، کوههای صعب العبور هندوکش واقع شده که پروان و پنجشیر را برای ابد شٰف مناطق پشتون نشین جنوب شرق کشور کرده است. خراسان افغانی و یا بهتر بگویم خراسان شرقی صرف ولایات بادغیس، هرات و قسمتی از غور را احتوا میکند. بقیه مناطق خراسان در ترکمنستان و ایران واقع شده اند. آیا کسی فکر کرده که ایران و ترکمنستان ایجاد کشور مستقل خراسان را در کنار سرحدات ولایات خراسان خود اجازه میدهند؟ بهتر است نظری به مشکل ایجاد کشور کردستان کنیم که نه ایران، نه ترکیه، نه عراق و نه سوریه با آن موافق اند! حالا کسی بگوید کشور خراسان را در کجا میسازند؟

بیائید به تاریخ مراجعه کنیم. اعراب بعد از شکست دادن دولت ساسانی فارس، یا بگفتهٔ خودشان عراق عجم، مرو را مرکز حکومت متصرفات شرقی خود قرار دادند. مرو که امروز در کشور ترکمنستان واقع شده در آنزمان از توابع خراسان بود که در پهلوی نیشاپور و هرات یکی از شهرهای بزرگ آن منطقه را تشکیل میداد. متصرفات شرقی اعراب مسلمان از لحاظ اداری شامل ولایات خراسان، ماوراالنهر، هند، سند، نیمروز، کابل و زابلستان میگردید. در عهد هارون الرشید اسم ولایات خلافت عباسی و حکام آنها (پسران هارون الرشید) چنین بود (صفحه ۱۶۴ کتاب زین الاخبار گردیزی که در زمان سلطان مسعود غزنوی نوشته شده است):

. عراق، یمن و حجاز و برخی از شاممحمد الامین؛

. خراسان و ماوراالنهر و هند و سند، و نیمروز و کابل و زابلستانعبداله ماُمون؛ و

. برخی شام، ، مغرب، آذربایجان، روم، و زنج و حبشموُتمن.

طوریکه میبینیم خراسان، در کنارماوراالنهر، هند، سند، نیمروز، کابل و زابلستان، از لحاظ اداری یکی از ولایای متعدد متصرفات شرقی اعراب مسلمان را تشکیل میداد. متأسفانه تبلیغات زهر آگین و نادرست پشتون ستیزانه و ضد افغانستان آنچنان در میان حلقات جمعیت، شورای نظار و حامیان آنها اوج گرفته که جوانان کم اطلاع تاجیک شاید تصور کنند که پشتونها برضد یک دولت و کشور مستقل خراسان بغاوت کرده آنرا ساقط کرده و به عوض آن کشور افغانستان را تآسیس کردند! در حالیکه واقعیت چیز دیگری است. در زمان قیام میرویس خان هوتکی (۱۷۰۹ م) افغانستان فعلی در شرق تا کابل و بلخ توسط بابری ها از دهلی اداره می شد و متباقی توسط صفوی های فارس از اصفهان اداره می گردید. سرزمین ما توسط کسانی اداره می شد که از این مرز و بوم نبودند. خراسان، کابلستان، زابلستان، تخارستان، سیستان، افغانستان، غرجستان، غور نام های مناطق مختلف این کشور بودند. تیموریان هرات در حدود سه قرن قبل از میرویس و احمدشاه بابا تنها کسانی بودند که از این سرزمین برخواسته و در این سرزمین حکومت کردند اما آنها هم از سمرقند از دربار امرای تیموری دستور می گرفتند.

دولت صفوی در تشکیلات اداری خود حتی یک ولایت یا بیلگربیگی بنام خراسان نداشت. در سرزمینهای ما بیلگربیگی قندهار و بیلگر بیگی هرات بودند.

در تأریخ هیچوقت کشور مستقلی به نام خراسان که بیش از سی فیصد سرزمین فعلی کشور را احتوا کند وجود نداشته است. هرگز پادشاه مستقلی بنام شاه خراسان در تأریخ نبوده است. الپتگین وقتی دولت غزنویان را در غزنی بنیاد نهاد از خراسان فرار کرده بود. در خراسان کسان دیگری حکومت می کردند. قسمیکه در بالا گفته شد خراسان شامل هرات، بادغیس، نیشاپور، مشهد و مرو است. بلخ از توابع تخارستان بود. از فراه تا پشاور شامل سیستان، زابلستان، و کابلستان بود. بنابر آن در تاریخ هرگز یک واحد اداری/سیاسی خراسان بزرگ وجود نداشته است. تعدادی از روی نادانی از تاریخ بروی دروازه درهء پنجشیر اسم خراسان را نوشته بودند در حالیکه پنجشیر هرگز در خراسان نبود بلکه از توابع کابلستان محسوب میگردید و علاوه بر آن در زمانی که صفویها بالای قندهار و هرات حاکمیت داشتند، پنجشیر، پروان و کابل جزء قلمرو امپراطوری مغولی (بابری) هند بودبنابر آن به استثنای حاکم نشین های محلی در مناطقیکه در نقشه نشان داده شده هرگز حکومت ملی بنام خراسان موجود نبوده تا اعاده گردد.

نگاهی بر نخستين كتاب در باره ء جنبش مشروطة خواهي در افغانستان ٬ اثر گهرُ بار از پروفیسور سید سعدالدین هاشمی : پروفیـسور مـحـمـد سـعیـد

 نخستين كتاب در مورد جنبش مشروطه خواهي در افغانسان راكه از جانب محترم  پوهاند سيد سعد الدين  هاشمي تاءليف  و تدوين شده است دقيقآ مطالعه نمودم و نظريات خويش را حسب ذيل ابراز ميدارم :

مؤلف يكي از استادان ممتازرشته ء تاريخ پوهنتون كابل و مدتي سمت معاونيت همين كانون علمي كشور را داشته است ، سالهاي زيادي را تدريس و تحقيق نموده و از تاريخ نويسان پر كارو صادق ميباشدكه اين اثر شايسته را با استفاده از منابع و مآخذ معتبر علمي ، اسناد آرشيف و مصاحبه هامزين ساخته و براي اولين بار به حيث يك كاب جامع و كامل طبع نموده است شايان هر نوع تقدير و ستايش ميباشد. 

اثر مو صوف اولين و قديمترين كتاب تحت عنوان جنبش مشروطيت در كشور است كه طَي سه فصل به طور مشرح و با تفصيل نگارش يافته .

من به حيث يكي از استادان پيشين پوهنتون كابل كه مدت زيادي در يك ديپارتمنت همكار علمي بوده ايم و ساليان زيادي تدريس و تحقيق نموده ام ، تاليف اين اثر برازنده را تحت عنوان نخستين كتاب در مورد جنبش مشرطيت درافغانستان يك اقدام عالمانه و خيلي سودمند ميدانم ..

ادامه خواندن نگاهی بر نخستين كتاب در باره ء جنبش مشروطة خواهي در افغانستان ٬ اثر گهرُ بار از پروفیسور سید سعدالدین هاشمی : پروفیـسور مـحـمـد سـعیـد

اجازه نمی دهیم که قدرتمندان سیاسی پاکستان پشتون ها را فریب بدهند و جوانان آنان را بربایند جنبش پشتون های آنسوی خط دیگر در برابر ستم آی اس آی سکوت نخواهد کرد : نویسنده – مـهـرالـدین مـشیـد

  در این روز ها خشم و انزجار باشنده گان خیبرپشتونخواه به گونۀ بی پیشینه یی برضد حاکمان پنجابی پاکستان در حال افزایش است. آنان جنبش بزرگی را در این ایالت به راه افگنده اند. این قیام در واقع خشم برخاسته از زیر خاکستر است که از سال های سال بدین سو، حتا پیش از استرداد استقلال پاکستان در قلب های آنان شعله ور است.  چند روز پیش هزاران تن از منطقه های مختلف ایالت پشتونخواه  در یک گردهمایی بزرگ  جمع شده بودند و برضد استبخبارات پاکستان شعار دادند. تظاهر کننده گان با یک  صدا خواهان به محاکمه کشاندن احسان الله سخنگوی طالبان پاکستانی و بعد از آن خواهان محاکمۀ جنرال پرویز مشرف شدند. خانمی به نام بی بی نصرو دراین همایش با فریاد های بلند خواهان رهایی شوهرخود شد که از سوی نطامیان پاکستان ربوده شده است. در این گردهمایی منظور پشتون رهبر جنبش گفت که در مورد او پشتون های دو طرف خط دیورند داوری خواهند کرد و وی خواهان دادخواهی برای نقیب مسعود شد و افزود که خواست های شان به این جا پایان نمی یابد و هنوز ادامه دارد.  منظور افزود که اردوی پاکستان زیر نام رد الفساد عملیاتی را در لاهور به راه افگند که سبب اذیت و آزار پشتون ها شد، در حالی که آنان برای گرفتن حق شان راه پیمایی می کردند. منظور احمد از پشتون ها خواست که برای براورده شدن خواست های برحق شان و رساندن صدای عدالت خواهی شان با هم متحد شوند. ادامه خواندن اجازه نمی دهیم که قدرتمندان سیاسی پاکستان پشتون ها را فریب بدهند و جوانان آنان را بربایند جنبش پشتون های آنسوی خط دیگر در برابر ستم آی اس آی سکوت نخواهد کرد : نویسنده – مـهـرالـدین مـشیـد

نظر پروفیسور داکتر عبدالواسـع لـطیـفی در بـاره کتاب ( بگرام ) اثر ماندگار شادروان استاداحـمـدعلی کهزاد

    آغاز گر این  نقد ونظر شعر یست٬ از استاد محمد یوسف  کهزاد  است.       گوش کن ای جان من تااین سخن یادت نره

      قصۀ تاریخ این خاک کهن یادت نره

      داستان رادمردان وطن یادت نره                          (استادمحمد یوسف کهزاد)

وقتی این کتاب عالیمقدار ازطریق مراسلۀ دوست دوراز دید ونزدیک به دل، آقای فضل الرحمن فاضل، سفیرافغانستان درمصر بدستم رسید، یادم آمد از شناسایی کهن زمان خانوادۀ فرزانه ودانشمند کهزاد وشخصیتهای روشنگر و برازندۀ آن چون مرحوم استاداحمدعلی کهزاد، نویسنده، مورخ وباستان شناس

 وطن٬ دوست پدرم مرحوم  عبدالباقی  لطیفی در  انجمن ادبی کابل ، مرحوم محمدنبی کهزاد استاد مضمون جغرافیه ام درمکتب عالی استقلال که به لسان فرانسوی تدریس میکرد، محترم محمدیوسف کهزاد، دوست هم قلم برادرم عبدالتواب لطیفی درتهیۀ درامه های انتباهی وبالاخیربانوی سخنسرا خانم ذکیه کهزاد که بسی سالها قبل زندگینامۀ پرتصویر عم مرحومم استادعبدالرشید لطیفی را ازطریق امواج رادیوافغانستان، باگفتار وشیوۀ ممتازخود پخش نمود، ودرهمین اواخر منحیث یک بانوی فرزانۀ فرهنگی به افغان اکادمی دعوت گردید، ومن یک جلد دکشنری انگلیسیفارسی دری تألیف خودم رابرایش تحفه دادم. ادامه خواندن نظر پروفیسور داکتر عبدالواسـع لـطیـفی در بـاره کتاب ( بگرام ) اثر ماندگار شادروان استاداحـمـدعلی کهزاد

چند حرفی پیرامون تاریخ٬ تحریف تاریخ به معنای مسخ هویت فرهنگی و ملی یک کشور است : مـهرالـدین مشـید

کلمۀ تاریخ در اصل مصدر بوده و واژۀ اصلی آن ارخ است که ارخ در زبان عربی روز، ماه و سال معنا می دهد. در کتاب های مکتب تاریخ؛ به معنای سرگذشت پادشاهان آمده است و شاید حالا هم در مضمون تاریخ در مکتب ها همین تعریف کهن موجود باشد. از همین رو مضمون تاریخ شامل نصاب تعلیمی به رخداد های اجتماعی و فرهنگی نپرداخته و صرف از سرگذشت پادشاهان سخن می زد. دلیل اش این بوده که مردم از اصل واقعیت های اجتماعی و فرهنگی و ستم پادشاهان بی خبر بمانند؛ زیرا زمانی که  تاریخ به رخداد های واقعی یک جامعه تمرک کند. در این حال علل و عوامل استبداد بازتاب می یابند و تاثیرات فقر و تنگدستی های مردم پنهان مانده و ارزش های دموکراسی، حقوق بشری، حق شهروندی بویژه آزادی های بیان ناگفته باقی بماند. به این ترتیب سیمای اصلی و ضد مردمی شاهان پنهان بماند. از همین رو بود که خانوادۀ نادری تاریخ مرحوم غبار را ممنوع قرار داد تا ستم، ناروایی و کشتار های بیرحمانه و اوضاع واقعی کشور ناشناخته باقی بماند و از خیزش های مردمی جلوگیری به عمل آید. ادامه خواندن چند حرفی پیرامون تاریخ٬ تحریف تاریخ به معنای مسخ هویت فرهنگی و ملی یک کشور است : مـهرالـدین مشـید

هموطن !
اینجا ابوریحان بیرونی دانشمند بزرگ شرق خوابیده است : اسعمیل فروغی

   

آری ، این آرامگاه ابوریحان بیرونی دانشمند نامدار ما درشهرغزنی است که جهان دانش و خِرَد به نامش افتخارنموده ، آثارواندوخته های او دربسیاری دانشگاه ها و مراکز آموزشی جهان تدریس میشود .
هرچند تاهنوزچندین بار پولهای گزافی بنام مُرَمَّت آبدات تاریخی و اعمار مرقد ابوریحان بیرونی نامدار گردآوری شده است ؛ اما متأسفانه از آرامگاه آبرومند هنوز خبری نیست .
کسی نیست از رهبران حکومت فاسد و مسوولین ناکاره ی وزارت اطلاعات و فرهنگ بپرسد که ، چرا از میلیارد ها پول سرازیر شده در کشور فقط چند هزار دالر آنرا صرف اعمار یک آرامگاه آبرومند برای این مرد اندیشه و خِرَد نمی نمایید ؟ چرا ؟
از مقایسه ی آرامگاه های مجلل قوماندانان و رهبران جنگ و جهاد با این مقبره ی محقرالبیرونی دانشمند ، باید عرق شرم از پیشانی مسوولان لافوک و گزافه گوی حکومت و مولتی میلیونرانِ راه خدا جاری شود .
ابوریحان بیرونی یکی از متفکران و دانشمندان شهیر شرق است که در سال 365 هجری برابربا 973 میلادی در قریه ای بنامبیرونبدنیا آمده و در دربارسلطان محمود غزنوی سِمَت وزیر مشاور را داشته است . بیرونی برعلوم متداول عصراش ریاضی ، فلسفه ، کیمیا ، ستاره شناسی ونجوم ، تاریخ ، انسان شناسی ، هند شناسی و فقه تسلط کامل داشته و با چند زبان مهم تکلم میکرد . از این دانشمند بزرگ که دانشمندان و دانشگاهیان کشورهای محتلف جهان ازجمله کشورهای غرب به نامش افتخارمینمایند ، 130 اثر مکتوب به یادگار مانده است . برخی پژوهشگران بیرونی را بزرگترین دانشمند مسلمان و فارسی زبان در تمام اعصار میدانند . بیرونی به اکتشافات و اختراعاتی هم دست زده است که در تاریخ از اهمیت خاصی برخوردار میباشد .
باساس اهمیتی که ابوریحان بیرونی در جهان خِرَد و دانش دارد ، هم اکنون تندیس بزرگ او درکنارتندیس های بزرگِ سه خردمند دیگرفرهنگِ گشن بیخ ما ( ابوعلی ابن سینای بلخی ، ذکریای رازی و خیام نیشاپوری ) در برابرمقرسازمان ملل درشهر وین با عظمت و شکوه قد برافراشته و روزانه توجه هزاران علاقمند دانش و خرد را بسوی خود جلب نموده اند
ادامه خواندن هموطن !
اینجا ابوریحان بیرونی دانشمند بزرگ شرق خوابیده است : اسعمیل فروغی

دو شاهد خاموش ۱۷ سال در سوگ نبود شامامه و سلسال: شادروان پوهاند عبدالاحمد جـاویـد

 

 

 

 

در سالگرد انهدام مجسمههای بامیان در ماه مارچ 2001 به وسیله گروه متحجر طالبان، تاری خوارهدوشاهد خاموشنوشته زیبای استاد زندهیاد پوهاند عبدالاحمد جاوید را باید بارها و بارها خواند و خاموشخانه ذهن خویشتن را با طنین ارجناک نفسهای داغ بینش استاد عطرآگین ساخت، با بالهای زرین و رؤیایی این کبوترنامه به منقار روایت، چندینسده به عقب رفت و به درههای سرسبز بامیان باستان و شهرغلغله سیر و سفرکرد، در آب بند امیر دست و روی تازه نمود و در جشن با شکوه عروسی شامامه و سلسال شرکت کرد. باید از خمیر، گل و سنگ این نوشته ماندگار دگر باره در بامیانهای ذهن و ضمیر خویش چنان شامامه و سلسالی بتراشیم، که هیچ اهریمن بدآهنگی را بدان راهی نباشد و هیچ طالب بدسگالی را بدان چنگ و دندانی نرسد. ادامه خواندن دو شاهد خاموش ۱۷ سال در سوگ نبود شامامه و سلسال: شادروان پوهاند عبدالاحمد جـاویـد

تاپی نماد پایداری و شگوفایی اقتصادی و نقطۀ عطفی در تحولات اجتماعی “تاپی” گامی به سوی رفاۀ اقتصادی و اشتغال و صلح و نفی تروریزم :مهرالدین مشید

  تاپی تنها یک پروژۀ اقتصادی نیست که به مثابۀ چشم و چراغی نور امید را به نسل های کنونی و فردا می درخشد و آغازگر یک تحول بزرگ اجتماعی در کشور است؛ بلکه بیشتر از آن در شرایط حساس حالیۀ کشور می تواند، نماد پایداری و شگوفایی اقتصادی باشد. تاپی در شرایطی که افغانستان درگیر یک جنگ بیرحمانۀ تحمیلی و نیابتی از سوی کشور های منطقه است، می تواند، نقب تازه یی به  سوی رفاۀ اقتصادی بزند و امید زنده گی را در مردم بیدار کند تا باشد که چرخ حیات آنان به گونۀ  دیگری به گردش آید،  سرنوشت شان رقم تازه بخورد  واز زیر خاک و خاکستر جنگ و ناامنی های کنونی چشم بر راۀ شگوفایی های اقتصادی و تحولات اجتماعی باشند.

طرح اولیه این پروژه در آغاز دهه ۱۹۹۰ میلادی پس از فروپاشی و سقوط حکومت ادامه خواندن تاپی نماد پایداری و شگوفایی اقتصادی و نقطۀ عطفی در تحولات اجتماعی “تاپی” گامی به سوی رفاۀ اقتصادی و اشتغال و صلح و نفی تروریزم :مهرالدین مشید

نظری برنخستین کتاب درباره جنبش مشروطه خواهی در افغانستان اثر سید سعدالدین هاشمی: پـروفـیسور استـاد عنـایـت الله شهـرانـی

 در این اواخر بعضی  اشخاصـیکه  در خصوص  مغشوش ساختن تاریخ  کشور عزیز ما افغانستان دست  میزنند٬ درحقیقت آنها به بیگانگانی که نمیخواهند در  کنار شان  تاریح  افغانستان ازنگاه  های  مختلف  با عظمت٬ باشکوه و درخشان جلوه نماید٬ با مزد کم٬ خوش خدمتی ها مینمایند.

طبعاٌ آن اشخاصیکه به خدمت  بیگانگان خودرا قرار میدهند٬ در حقیقت اشخاص  ضعیف النفس و خود فروخته می باشند ٬ که بخاطر خوشی  دشمنان برعلیه  افتخارات تاریخی  کشور خود  چیزهای بی  اساس مینویسند.

جناب استاد دانشمند احسان یار شاطر یکی  از نویسندگان شهیر ایرانی  در مقاله ء« راز بقائی فارسی » گفته اند که ایران یک هزار سال  زیر دست تورکها بوده ٬ بشمول  غزنویان ٬ مغلها٬ تیموریان٬ سلجوقیان٬ صفویان٬ قاجاریان٬و افشاریان  و….. همچنان کشور همسایه دیگر  افغانستان یعنی  پاکستان از زمان سلطان محمود غزنوی کبیر بجز  از  صد سال  اخیر زیر اثر دیگران  بشمول  قایدین افغانستان بوده  است.

همین  خاک فعلیه  افغانستان به هر اسمی که  یاد میشده  امپراتوری  بزرگ کوشانیان٬ یفتلیان ٬ شهنشاهی  غزنویان ٬ شهنشاهی غوریان٬تیموریان  مخصوصاٌ تیموریان  هرات ودیگران  نشانه  های  از عظمت  تاریخی  و سیاسی  خاک  قدیم  افغانستان  می باشد٬ که بصورت  مستقل در خاک قدیم افغانستان و یا وطن خود شان حکم رانده  اند. ادامه خواندن نظری برنخستین کتاب درباره جنبش مشروطه خواهی در افغانستان اثر سید سعدالدین هاشمی: پـروفـیسور استـاد عنـایـت الله شهـرانـی