دسته: مطالب تحقیقی و علمی

نوآوری امری از پیش تعیین شده در نویسنده‌گی نیست؛ زیرا بر بنیاد استعداد و تجربه‌ی فردی هر نویسنده از زنده‌گی و بازتاب آن در بستری به‌نام زبان، روش‌های نوآوری متفاوت و چندگونه اند. به‌گونه‌‌ی مثال روش نوآوری فرانتس کافکا، آلبر کامو، صادق هدایت و محمود دولت‌آبادی از هم فرق دارد؛ درست است که گاهی رگه‌هایی از تاثیرگیری و تاثیرپذیری را از ره‌گذر محتوایی در آثار این نویسنده‌گان بزرگ زیر نامِ هم‌مانندی (مشابهتِ محتوایی) می‌توان دریافت؛ اما گونه‌‌ی پردازش آنان با توجه به‌روش نوآوری در تولید آثار ادبی متفاوت است؛ چون نوآوری وابسته به فردیّت نویسنده است و فردیت به‌جای جمعیّت یا روش نوآوری عمومی قرار دارد.

•نوآوری چیست؟

کشف تازه از هستی و سپس پردازش آن در نویسنده‌گی با روش متفاوت در بستری به‌نام زبان.

ادامه خواندن نوآوری در نویسنده‌گی : جاوید فرهاد

این درس زندگی‌ام را از دنیای آموزش و فراگیری با شما شریک می‌سازم. شاید روزی به درد تان بخورد. این درس نتیجه سال‌های دراز درس‌خواندن و درس‌دادن من است و به خون جگر بدست آمده است. اما حالا این درس را برای سه دقیقه مرور کنید و اگر از آن چیزی آموختید با دیگران شریک سازید.

من سه نوع دانش‌جو را می‌شناسم.

۱. دانش‌جوی فعال

این دانش‌جو به مفاهیم یک درس و بحث‌های دانش‌گاهی توجه دارد. حتا قبل از آغاز بحث به ساختار و اجندا آن توجه کرده است. او در جریان بحث مفاهیم را با تحلیل آموزگار، متخصص و سخن‌ران به بررسی می‌گیرد. این دانش‌جو پرسش‌های در ذهن خود از جریان بحث می‌پرواند و تلاش دارد تا به آن پاسخ یابد. در بحث‌های حضوری دانش‌جوی فعال حتما پرسش‌های را مطرح می‌کند و در جریان بحث یادداشت می‌گیرد. او در ختم بحث عمل‌کرد آموزگار، سخن‌ران و نقش خود را در بحث به چالش می‌کشد و ارزیابی می‌کند.

۲. دانش‌جوی کم‌تر فعال

ادامه خواندن به جوانان عزیز کشورم! : داکتر ملک ستیز

دو سال قبل با نوشتن «آتش در پائیز» با صبورالله سیاسنگ آشنا شدم. آدمی مهربان، پرکار، متواضع و بی‌ادعاست. از همان موقع علاقمند شدم که تمام کتاب‌هایش را داشته باشم و در وقت های آزادم از خواندنش لذت ببرم تا لحظاتم را زیبا کنم. برنامه این بود که وقتی هالند بروم با خانم منیژه نادری هماهنگی کرده کتاب‌ها را دریافت کنم. اما به‌خاطر تنبلی خودم و این‌که همیشه بدون برنامه‌ریزی قبلی هالند رفتیم، موفق نشدم کتاب‌های مورد نظر را تهیه کنم. بلاخره تصمیم گرفتم به خانم منیژه نادری زنگ بزنم و خواهش کنم که کتاب‌ها را برایم ارسال کند.

ادامه خواندن برای سیاسنگ مهربان و کار زیبایش: «یادگار ابریشم» : نوشته بانو نازی مظفری

«جلا وطنه حکومت» چې په انګلیسي کې (Exile Government)، په جرمنی کې  (Exilregierung) او په دری کې (حکومت در تبعید) ورته ویل کیږي، له هغه حکومت څخه عبارت دی چې د خپل اصلي هیواد له پولو څخه بهر، په یو بل هیواد کې جوړ او فعالیت وکړي. دا ډول حکومت عموماً هغه وخت منځته راځي چې د هیواد داخلي وضعیت خراب وي او په داخل کې ورته د واک د چلولوامکان نه وی. مثلا که د کوم هیواد خاوره د پردیو د یرغل په نتیجه کې نیول شوې وي، یا په هیواد کې انقلاب او یا کودتا رامنځته شي او د هیواد مشروع حکومت یا سیاسي مشران اړ شي چې له خپل هیواد څخه وتښتي او په جلاوطنۍ کې په یو بل هیواد کې خپل حکومت یا سیاسي فعالیتونه پر مخ یوسي. په داسې حالاتو کې طبعاً ددې اړتیا شته چې کوم خارجي ګاونډی دولت او یا د سیمې بل هېواد جلا وطنه حکومت ته ځای ورکړي، د تمویل چارې یې وسنجوي او په رسمیت یې وپیژني. 

ادامه خواندن جلا وطنه حکومت څه شی دی؟ : نور محمد غفوری

په پرونۍ د «جلا وطنه حکومت څه شی دی؟» لیکنه کې مو د هغه عام تعریف، د جوړېدو اړتیا او شرایط، د حقوقي حیثیت او سیاسي مشروعیت او فعالیت په اړه خبرې وکړې. څرنګه چې د جلاوطنه حکومت موضوع په مطبوعاتو کې هنوز هم توده ده، غواړم چې په دې لیکنه کې د هغه د فعالیت اقتصادي او ټولنیز- کلتوري اړخونه چې په ملي او نړیواله کچه یې د حیثیت او اعتبار په لوړولو او د فعالیتونو په بریا او یا ماتې کې غوره رول لوبوي، رڼا واچوم؛ تر څو درانه لوستونکي پخپله پوه شي چې د افغانستان له پاره د داسې څه، د چا له خوا، په څه وخت کې او چیرته جوړول او په هغو پسې تلل، وطن او ولس ته څه او څومره ګټه رسولای شي او یا یوازې د ولسي ځواکونو د بې ګټې مشغولا، نفاق او تیتوالي سبب گرزي.  

ادامه خواندن د جلا وطنه حکومت اقتصادي اړخ : نور محمد غفوری

برای دوستداران ادبیات…

تقریبا هفتاد سال پیش، کتاب ادبیات چیست توسط ژان پل سارتر نوشته شد. در آن زمان، تعهد ادبیات به جامعه جزو مسائل روز و قابل توجه گروه‌های مختلف روشن فکران بود. سارتر با نوشتن این کتاب دیدگاه جدیدی نسبت به ادبیات و تعهد ارائه داد.کتاب در زبان اصلی (فرانسوی) در چهار فصل نوشته شده است که در برگردان آن به فارسی، مترجم فصل آخر آن را به دلایلی ترجمه نکرده است که در مقدمه‌‌ی کتاب ذکر می‌کند. نسخه‌ی فارسی کتاب در سه فصل نوشتن چیست؟ نوشتن برای چیست؟ و نوشتن برای کیست؟ تنظیم شده است. روزگاری که سارتر این کتاب را نوشت، روزگار هجمه‌ی منتقدان و اهالی ادبیات به آثار او بود. منتقدان آثار او را به بهانه‌ی ادبیات محکوم می‌کردند بی‌آن که هرگز بگویند مقصودشان از ادبیات چیست. سارتر عصبی و دلخور از دیدگاه‌های این چنینی دست به نوشتن این کتاب می‌زند.

ادامه خواندن ادبیات چیست؟ :اثر ژان پل سارتر : احمدشاه ستیز

اخیرآ دوست فرهیخته ، قلم بدست توانا ومؤرخ ورزیده کشور جناب استاد نصیر مهرین نسخه ی پی دی اف از آخرین اثر گرانسنگ شان بنام (چاپلوسی) را که به تازه گی از چاپ برآمده برایم فرستادند. قبل از هرچیز جا دارد تا از لطف ایشان سپاسگزاری نموده و ضمن عرض تبریک مؤفقیت های مزید شانرا آرزو نمایم.

و اما چاپلوسی کتابی با قریب 180 صفحه حاوی نکات ریز و درشتی می باشد که  توسط تاریخ نگار وارسته جناب استاد نصیر مهرین تهیه و تحریر و بوسیله انتشارات شاهمامه در تابستان 1403 خورشیدی برابر با جولای 2024 میلادی  در هالند به زیور چاپ آراسته شده است.

ادامه خواندن نگاهی به کتاب ( چاپلوسی ) تألیف : استاد نصیر مهرین ؛ معرفی از قلم : قیوم بشیر هروی

انگیزهء پرداختن به این موضوع، نشر سندی است که در روزهای اخیر از آدرس امیرالمومنین طالبان، تحت عنوان به اصطلاح قانون (امربالمعروف و نهی عن المنکر) نشر شده است. 

آماج بحث ما را موارد آتی تشکیل می دهد:

 سعی می نمایم تا بر مبنای عقلانیت سیاسی، بدون هرنوع روزمره زدگی و یا نسخه پردازی از برج عاج اروپا، با فکر کلان ملی و جوهر مترقی در مبارزهء تاریخی علم و جهل و جدل تاریخی سنت و تجدد که در صدسال اخیر در جدل مشروعه و مشروطه تداوم دارد؛ آرمان مشروطیت پدران سترگ معنوی ما را که در احوال جاری مبرمیت و فعلیت داشته و آینده نگر باشد، در برابر مانیفست زعامت طالبان و مافوق ارتجاعی و «اسارت طالبانی»، منشور منورانهء آزادی، ترقی و پدران معنوی ما و مشروطه خواهان را در برابر مشروعه قرون وسطایی آنان،  مطرح نمایم تا وجدان آگاه بشریت، از «غمگنانه باغ» ما آگاه باشند که تراژیدی نیم قرن اخیر و جاری شان معلول و محصول مداخله، تجاوز خارجی و جفای بزرگ جامعه بین المللی است. 

ادامه خواندن “قانون” اسارت اسلامی افغانستان: میر عبدالواحد سادات

طالبان بیماران روانی اند و بر روی اعصاب مردم افغانستان رژه می روند

فرمان جدید رهبر طالبان مصداق این شعر زیبا است: “هر دم از این باغ بری می‌رسد – تازه‌تر از تازه‌تری می‌رسد.” این شعر بر حال و هوای رهبر طالبان و دم و دستگاه ی آنان صدق می کند که چگونه رهبر این گروه پس از به قدرت رسیدن هر از گاهی فرمان های زن ستیزانه ‌و انسان دشمنانه را صادر می کند. رهبر طالبان با صدور هر فرمانی برضد زنان هر روز گویی حادثه آفرینی های تازه می کند. او با این فرمان ها نه تنها حقوق زنان را پیهم زیر پا می گذارد و دست و‌پا های آنان را با زنجیر ها می بندد؛ بلکه زنان را در انتظار فرمان جدید و حادثه آفرینی تازه نیز می گذارد. فرمان اخیر رهبر طالبان دشمنی آشکار گروه ی طالبان را نسبت به زنان و حق آنان بیش از هر زمانی آفتابی گردانید و به این حقیقت مهر تایید گذاشت که رهبر طالبان دشمن قسم خورده ی زنان است و زیر چتر دشمنی با زنان ماموریت به استهزا کشاندن اسلام و تبدیل کردن دین به افیون توده ها را به انجام می رساند.

ادامه خواندن ماموریت طالبان؛ به استهزا کشاندن دین و تبدیل کردن اسلام به افیون توده ها : مهرالدین مشید

این نوشته داکتر صاحب عبدالله محمودی را که سال قبل به مناسبت وفات استاد باختری پوست کرده بودم، اینبار در بخش های مختلف بازنشر می کنم. 

با درود به داکتر صاحب عبدالله محمودی که صرفنظر از تشنجات و عناد های شخصی ، فامیلی ، سیاسی، برچسپ زنی ها و افتراهات، و برخوردهای ناصواب، در برابر استاد باختری ،در دوران که من به یاد دارم ، بسیار صادقانه ادای دین کرده اند و زنده یاد استاد واصف باختری را از اولین روز های اشنایی تا اخیر زندگی استاد به معرفی گرفته اند.

یاد استاد واصف باختری گرامی باد.

          دیدارهای هفته دو بار در کانون اخبارشعلۀ جاوید علایق و دوستی و قرابت شخصی ما را سبب شد. باری بنا بر فیصله سازمان من وباختری موظف به دیدار زنده یاد میوندوال فقید ادیب و فرهنگی پیشکسوت شدیم ، تا باعث جلب علاقه او به همسویی وهم جهتی با اخبار خود شویم .در نخستین دقایق صحبت ، میوند وال صاحب با کلمات متین و فخیم وطرزبیان نوین ونوسا زی و جمله پردازی واصف باختری روبروشد و بعد از کسب  استیذان که او را جلالتمآب ، وزیر صاحب و یا میوندوال صاحب بنامیم جناب شان زیاد متحسس شدند . بزودی دیوار های یخ فرو ریخت وقدرت ،

ادامه خواندن استاد واصف باختری ؛ بخش دوم:  داکتر عبدالله محمودی و احمد شاه ستیز

تراژیدی ترین شهری که عشق را دفن کرده و با خاطرات آن زنده گی می کند 
بحث بر سر کابل، بحث در مورد شهر رویا های ویران است که شور و شادی مردم آن به تاراج تاتار های جنوب رفته و خیابان های پرجنب و جوش آن داغ ننگین سکوت مرگبار را بر سر و دوش می کشند.  باغ‌های زیبا و شگوفای آن از نغمه ی بلبلان خالی و کوچه‌های قدیمی آن که زمانی نفخ زندگی را در روح های آشفته می دمیدند.
حالا در خموشی مرگبار و یاس دردناک فرورفته اند؛ تاسفبارتر اینکه کوچه های خوشنام، مشهور و تاریخی آن چون، بارانه، ریکا خانه، سنگ تراشی، چنداول، خرابات، پرانچه و… از فرهنگ ستیزی و آبدات دشمنی تاتار های جنوب درامان نمانده است و خواب در چشمان خسته ی باشنده گان آنان شکسته است. کابل تحت سیطره ی طالبان اختناق شدید سیاسی، امنیتی و اجتماعی را پشت سر می گذارد و زیر پاشنه های گروه‌های تروریستی به شهری غریب و به تاراج رفته بدل شده است. 

ادامه خواندن کابل با روحی خسته و عصیانی و پیکرۀ خونین و هوای تاتاری : مهرالدین مشید

بنام خداوند لوح و قلم     

     درین اواخر دو اثر بر گزیده و عالی از جناب محترم وارث الشعرا نذیر احمد ظفر به عنا وین (بانوی قلم فرسا) که در باره حیات علمی و هنری و اداری محترمه خانم ماریا بیگم دارد بحث میکند ، و دو دیگر مجموعه اشعار و یا دیوان چهارم ژور نا لیست کار کشته نذیر ظفر به عنوان (آرا)بطبع رسیده است.اول با نوی قلمفرسا: مو لف دانشمند و قلم بدست توانا جناب ظفر این کتاب را به افتخار خد مات ارزنده ِهنری، ادبی و علمی با نو ماریا جان در دو صد و هشتاد و دو صفحه نوشته و به طبع رسانیده است. درین اثر پر محتوا نظر یکتعداد از نویسنده گان وطن خاصتا همکاران خانم ماریا دارو، در قسمت کار کرد های محترمه ماریا دارو در خصوص طرز بر خورد وی با ما مورین و هنر مندان رادیو افغانستان آورده شده است، که واقعا میتواند آیینهِ فعالیت های او را نماینده گی نماید،به قرار نوشته محترمه فوزیه جان شهاب ، ماریا جان دارو مو سس کودکستان رادیو تلویزیون میباشد.

ادامه خواندن بنام خداوند لوح و قلم؛ دو اثر ماندگار از شاعر معاصر وطن ؛ وارث الشعرا نذیر احمد ظفر: نوشته از پروفیسور عنایت الله شهرانی

امروز کار “یادگار ابریشم” به کمک دوستان گران‌ارج (داکتر سید وحیدالله هاشمی، عبدالقدیر فضلی، انجنیر عثمان عظیم، مینه جان رووفی، سیده جان حسین، جلیل سلطانی، کاوه شفق، میم، صنم جان عنبرین، غزاله جان عفت، دینا جان امین، عبدالله حسینی و ظاهر حبیب) پایان یافت.

با سپاس فراوان از نظیفه جان عزیز، تورپیکی جان سلطانی، صالحه جان اسدی، لیلا جان مستان، صفیه جان حقوق‌ حسابی، داکتر سید وحیدالله هاشمی، صبور رحیل دولت‌شاهی، شیرشاه ابوی، عبدالقدیر فضلی، کبیر امیر، کاوه شفق، صباح رهش، آصف معروف، و جعفر رضائی که فراتر از تایپ کردن در چند بخش دیگر نیز مهربانی نمودند.

ادامه خواندن “یادگار ابریشم”(گزینۀ نوشته‌های کامله حبیب): داکتر صبورالله سیا سنگ

شخصیت والا گهر شاد روان استاد توريالي شفق، فاضل، آراسته بافضایل روشن، بینش مسلکی رشته سینما را، هنر ایکه جلوه گر حقایق، تحولات و اعمال زشت وزیباست، با افگار روشنگرانه وصمیمانه اش برای تمامی راهیان سینما  که با ایشان در تماس بودند و اعضای پر تحرک شفق فلم و کورس آموزشی که درموسسه سینمایی شفق فلم ایجاد کرده بودند و مسوولیت آن بدوش من بود و در مجموع، خطاب به شاگردان اش تاکید میورزیدند، تاسعی بورزند که بکار وکمال شان ارزش قایل شوند.

بلی.. جناب استاد دقیق فرموده بودند،زیرا به ارزشها باید بی اندیشیم، چون ارزش یک قوه تحرک و تجلی فکریست، انسان را نیرومند میسازد.

ادامه خواندن شاد روان استاد توریالی شفق یک نام معروف، پایدار و جاودانه در تاریخ سینمای افغانستان (قسمت سوم ) نوشته: موسی رادمنش

در ده سال میان 1977 و 1987 نیز برای برخی رسانه‌ها شعر، داستان و گزارش می‌نوشت، ولی از اکتوبر 1987 تا مارچ 1992 کارمند رسمی و همکار دایمی ماهنامۀ “سباوون” (ارگان اتحادیۀ ژورنالیستان افغانستان) شد؛ چنانی که در هر یک از پنجاه‌وپنج شمارۀ پیهم این نشریه، نام کامله حبیب به چشم می‌خورد.

نخستین گزارش او در اولین شمارۀ “سباوون” یادی از فیض کاریزی بود. سپس، پیوسته به گفت‌وشنودها می‌پرداخت و یادگارهای دل‌نشینی از وحید قاسمی، وحید صابری، انجنیر لطیف، ناهید، قمرگل و دیگران برای خوانندگان می‌داشت. 

ادامه خواندن دیدبان “کشت‌زار سـوخته” : داکتر صبورالله سیاه سنگ

پاره‌یی از مثل‌های عامیانه در مثنوی معنوی

1. امانت را خاک خیانت نمی‌کند.

این مثل را زمانی به کار می برند که کسی بر امانت کس دیگر خیانت کند. یعنی خاک هم به امانت کسی خیانت نمی‌کند و تو خیانت کرده ای.

خاک امین و هرچه در وی کاشتی

بی خیانت جنس آن برداشتی

دفتر اول ، ص 24.

2. با ماه نیشنی ماه شوی، با دیک نشینی سیاه شوی.

این مثل را در مورد تاثیر پذیری انسان از هم‌نشینانش می‌گویند. انسان از دوست نیک کردار نیکی و از دوست بد کردار کردار بدی می‌آموزد.

هم‌نشین مقبلان چون کیمیاست

چون نظر شان کیمیای خود کجاست

دوفتر اول، ص 133.

ادامه خواندن پاره‌یی از مثل‌های عامیانه در مثنوی معنوی : استاد پرتو نادری

شاهیمردانقل بای اؤغلی حاجی ایرگش اوچقون، خراسان یاکی افغانستان نینگ ایسکی باشکینتی بؤلگن ”

  اندخوی شهری نینگ آق مسجد محله سیده ۱۹۲۷انچی ییلده، دنیاگه کیلدی، ۲۰۰۹ نچی ییلده ایسه،  

ادامه خواندن حاجی ایرگش اوچقون-حیاتی و ایجادی باره سیده-قیسقه معلومات : داکتر فیض الله نهال ایماق

آدم‌های سرشناس در روز مرگ شان نمی‌میرند، زیرا دوست، آشنا، ناآشنا، بیگانه و گاه بدخواهان از خوبی آنان فراوان و فورانی یاد می‌کنند. مردگان سرزمین ما فردای آن روز می‌میرند و در تاریکی ته‌نشین می‌شوند، چنانی که گویی هرگز زاده نشده بودند تا زیسته باشند و دنباله یابند.

او نیز شاید هنوز به خاک سپرده نشده باشد، ولی مانند رفتگان دیگر، می‌رود که به فراموشی سپرده ‌شود. از گردش وارونۀ روزگار، در زندگی هم سرنوشت بهتری نداشت. تا دست راستش درست کار می‌داد، چندین سال از شما و همۀ ما نوشت، زیاد نوشت. بازتاب پس از کوچیدن خودش کوتاه بود: “یادش گرامی باد”. کامله حبیب سزاوار این‌همه نامهربانی نیست.

ادامه خواندن آدم‌های سرشناس در روز مرگ شان نمی‌میرند، : داکتر صبورالله سیاه سنگ

September 15-16, 2001

از اولین دیدار در رهایش‌گاه William Milam (سفیر امریکا در اسلام‌آباد/ پاکستان)، ملا عبدالجلیل آخند – معاون وزیر امور خارجه – و من تماس‌های منظم تلفونی برقرار کرده بودیم. بسیار خوددار و هوشیار و بود. از چهره‌اش نمی‌شد راز دلش را خواند. گاه‌ از خانۀ خودم [در امریکا] به او زنگ می‌زدم. گرچه نشانۀ تمایل به هم‌کاری در وی نمی‌دیدم، اصل رابطه داشتن برایم مهم بود، زیرا در جریان گفت‌وگوها به برداشت‌های دیگرش از افکار طا-لبان دست می‌یافتم. 

ادامه خواندن اگـر امریکا بر افغانسـتان تجـاوز نمی‌کرد-نویسنده: Robert Grenier :برگردان و فشرده‌سازی: داکتر صبورالله سیاسنگ

امروز هجدهم می ۲۰۲۳ مطابق ۲۸ ثور ۱۴۰۲ شمسی سالروز جهانی موزیم ها نامگذاری شده است و به همین مناسبت در وازه های همه موزیم ها برای بازدید گننده ها گشوده می باشد. 

مهاجرت یک امر طبعی است ، آنطوریکه مرغان برای آب و غذا واقلیم بهتر از یک محل به محل دیگری مهاجرت می نمایند ، انسان ها هم به دلایل مختلف از یک قاره به قاره دیگر ویاازیک کشور به کشور دیگری کوچ می نمایند که این مهاجرت ها شامل حال آسیایی ها ، افریقایی ها یا افغان ها نبوده بلکه اروپائی ها وغربی ها هم همه روزه از یک کشور به کشور دیگری برای دریافت کار بهتر ، حقوق بیشتر وزندگی آرام همواره هجرت می نمایند.

ادامه خواندن موزیم مهاجرت آیرلندی:

سخن کز دهان بزرگان بود

چو نیکو بود داستانی شود 

«ابو شکور بلخی»

تمهید

مثل کلمه‌ییست عربی و به معنی شباهت داشتن چیزی به چیز دیگر است، علامه جارالله زمخشری فخر خوارزم در کتاب المستقصی خویش درباره مثل میگــوید: «مثل در اصل زبان عرب به معنای مانند و نظیر است و معنی مثل مانند کردن چیزی به چیز دیگر است». ابو عبید قاسم بن سلام متوفی سال (۲۲۴ هـ ق) در آغاز کتاب الامثال مثل را همان حکمت دانسته است یعنی حکمتی که محصول تجربه است و مثل را گونه‌یی کنایه دانسته بر آن سه ویژه‌گی شمرده است، ایجاز لفظ، اصالت معنی، حسن تشبه. این باور در مورد مؤجز بودن لفظ مثل صائب است اما نشانه سومی که حسن تشبیه باشد در همه گونه مثل‌ها دیده نمی‌شود،

ادامه خواندن سخن کز دهان بزرگان بود-« تمهید» : برهان الدین نامق

سلام به خوبان همدل و دوستان معززم
عیــــــد را در ســفر گذشتاندم
در فــــراق و حــذر گذشتاندم
ســــفر کاری بود و شکر خدا
شاد و خوش با ثمر گذشتاندم
(ظفر)
مجددا عید گذشته تان مبارکباد
یک ویدیوی از سفر کاری که بمناسبت پرواز مشترک افغان – شوروی بود و من
و جناب پاکطین بزگوار بحیث گزارشگر در آن سهیم بودیم و رئیس هیئات مطبوعاتی جناب سید یعقوب وثیق بود و جناب محترم ظاهر جان تور یال که در آنوقت رئیس تخنیکی تلویزیون بود با محترم سید بشیر حسینی و محترم فاروق ستارزاده که دو کمره مین مجرب و مستعد بودند از بخش تلویزیون ملی و محترم قادرجان طاهری و مرحوم خواجه از افغانفلم با عده یی از کارمندان ار گانهای دیگر به ریاست مرحوم محمد اسلم وطنجار که در آن آوان وزیر مخابرات بود ، درین سفر پر خاطره اشتراک نمودیم و قابل تذکر است که درین ویدیو شهید داکتر نجیب الله رئیس جمهور اسبق افغانستان با کیهانوردان افغان شوروی صحبت میکند و از ایشان تمجید بعمل می اورد و ارزوی موفقیت مینماید و برای کیهان
نوردان و هیئات مطبوعاتی نشان دوستی خلق ها را تفویض نمودند و گذشته از سیاست های وقت؛ رفتن یک افغان بار اول در فضا خود یک افتخار تاریخی است.

ادامه خواندن سفرمشترک تاریخی کیهان نوردان اتحاد شوروی و افغان : نذیر احمد ظفر

آریانا

از لحاظ جغرافیای تاریخی، از سرزمین افغانستان در ریگ ودا، که به زبان سانسکریت می‌باشد، آریا ورتا یاد شده‌است که به معنای جایگاه و چراگاه آریاهاست. از شهرهای مهم و قدیمی سرزمین آریانا ام البلاد ( بلخ امروزی ) است که قدمت تاریخی آن حدودا ۲۰۰۰تا ۵۰۰۰ سال قبل از میلاد است که بنام شهر مروارید نیز معروف است.

حدود آریانای قدیم از طرف شرق از منطقه گیلگت ( پاکستان ) شروع می شود و در طرف غرب به گوشه شرقی دریای خزر می رسد، از طرف شمال از سیر دریا ( رودخانه سیحون ) و آسیای مرکزی آغاز و در سمت جنوب به اقیانوس هند و آبهای گرم می رسد.

در حدود ۵۰۰ سال قبل از میلاد آریانا به ۱۶ ولایت تقسیم می شده است که نام تعدادی از ولایتهای بزرگ به شرح زیر است:

ولایت باکتریا : که مرکز آریانا بوده است ( باختر و بلخ امروزی )

ولایت سغد : ( سمرقند ، بخارا، خوارزم امروزی )

ولایت باکتریانا : ( بلخ و بدخشان امروزی )

ولایت مرگیانا : ( شمال غرب افغانستان امروزی، مرغاب و مرو)

ولایت آریا : ( هرات امروزی )

ولایت پاراپامیزوس : ( محدوده غور، بامیان و هزاره جات مرکز افغانستان امروزی) و به معنای جایی که محدوده پرواز عقابها نیز بلندتر است.

ادامه خواندن تاریخ حقیقی افغانستان : کریم پوپل