دسته: مقالات عمومی

  در آن دهکدۀ زیبا، در جرشاه‌بابا، همین که به صنف هفتم رسیدم؛ مانند آن بود که دستم به آسمان رسیده است. در میان کتاب‌های تازه‌یی که به ما دادند، کتاب‌های فزیک، کیمیا و بیولوژی برای ما بسیار نا شناخته بودند و نمی دانستیم که این کتاب‌ها از چه چیزهایی بحث می‌کنند. ما دهاتی بچه‌های ساده، هرچند تا آن هنگام چیزهای زیادی می‌دانستیم. مثلا می دانستیم که چگونه پرنده‌یی درچگونه جایی آشیان می آراید و چند تخم می‌گذارد! می دانستیم که از پشت سر اسب باید به احتیاط بگذریم تا لگدی حوالۀ مان نکند. می دانستیم که اگر خروس شام‌گاهان بانگ زند، شگون بد دارد و باید سرش بریده شود. بسیار خوشحال هم می شدیم که کدام خروس بخت برگشته شام‌گاهی بانگ زند! یاد گرفته بودیم که شامگاهان نباید از روی انبار خاکستر بگذریم چون جُندُک‌ها (جن‌ها) آن‌جا خانه دارند. وقتی نان می‌خوردیم باید بسم الله می‌گفتیم تا سیر شویم. گفته بودند که اگر بسم الله نگوییم، شیطان در کاسه شریک می‌شود. می‌دانستیم جایی که جغد آشیانه سازد، آن‌جای‌گاه به ویرانه بدل می‌شود. شنیده بودیم که اگر قصاب زیاد شود گاو حرام می‌شود. شنیده بودیم که سنگ پشت، یا به گفتۀ مردم سنگ بقه روزگاری ترازو کشی بوده که به گفتۀ مردم ترازو می زده و بعد خداوند آن دو کفۀ ترازو را بر پشت و شکم اش قرار داد تا مسخ شود وبه پند و عبرت جهانیان بدل شود تا کسی دیگری را نفریبد! ادامه خواندن آمیب شناسی مافیای قومی : استاد پرتو نادری

   یک قرن روابط دیپلماتیک روابط میان امریکا،روسیه و چین سه قدرت اتمی و اعضای دائمی شورای امنیت سازمان ملل سرشار از شک و تردید وبی اعتمادی است اگرچه این اختلافات یک امر معمولی در روابط کشور هاست و در آینده نیز ادامه خواهد یافت. امریکا در حال حاضر قدرت بر تر جهان است، امریکا باوجودکنترل و نظارت کامل بر افغانستان به روسیه و چین پیشنها نموده است تا در بر قراری صلح در افغانستان همکاری نمایند که این رضایت بیانگر استراتژی جدید کاخ سفید در طولانی ترین جنگ امریکا می باشد،دیده می شود که بزرگترین قدرت اقتصادی و نظامی دنیا به تنهایی و با استفاده از زور قادر به تامین امنیت و جنگ با تروریسم نیست. پیشنهاد امریکا از همکاری کشور های رقیب درحالیکه نظامیان این کشور روابط رو به افزایش روسیه و چین را برای امریکا خطرناک تر از داعش میدانند نقطه عطف جدید در حل قضیه افغانستان خواهد بود.
البته همکاری قدرت های بزرگ به آن ارتباط دارد که آیا امریکا واقعا قصد دارد افغانستان را ترک بگوید؟ طالبان مدعی اند که افغانستان اشغال شده و اگر مذاکرات طالبان با امریکا بدون نتیجه بماند آیا امریکا جنگ را با طالبان ادامه خواهد داد؟ آیا حضور نا معلوم امریکا و ناتو باعث تشویق افراطگرایی وتروریسم در منطقه و کشور های اسلامی نمیگردد ؟آیا اگر امریکا از افغانستان خارج گردد ‌جنگ داخلی در افغانستان تکرار نه خواهد گردید؟ کسی تا هنوز هدف اصلی امریکا را در این پیشنهاد که طرف قبول همه است نمی داند ولی بدون شک همکاری این سه قدرت اتمی در جهان می تواند به افغانستان وثبات منطقه کمک نماید. ادامه خواندن روسیه افغانستان را تنها نه خواهد گذاشت : دکتـور علـی احمـد کریـمی

   درافغانستان از محمود طرزي چه در زمينۀ مطبوعات و چه در زمينۀ ادبيات با حرمت فراوان ياد مي شود. شماري از پژوهش‌گران عرصۀ مطبوعات از او به حيث پدر مطبوعات نوين كشور ياد كرده اند. اين امر گاهي در ميان نسل جوان اين توهم را به وجود آورده است كه گويا مطبوعات در افغانستان با محمود طرزي و نشريۀ او سراج الاخبار افغانيه به سال 1911 ميلادي آغاز شده است. در حالي كه نخستين نشريه در افغانستان به سال 1873 ميلادي به دوران امير شير علي خان بر مي گردد و اين زماني‌است كه در شهر كابل نشريۀ «شمس النهار» در شانزده صفحه به قطع كوچك به نشرات آغاز کرد. در پیوند به مدير مسوُول شمس النهار ديد گاه‌هاي گوناگوني وجود دارد شماري اعتقاد بر اين دارند كه مدير مسوُول آن قاضي عبدالقادر پشاوري بوده است كه به گفتۀ بعضي از پژوهش‌گران در ميان شهريان كابل به قادرو شهرت داشته است. مير غلام محمد غبار در تاریخ خود، افغانستان در مسير تاريخ نيز از او به لقب قادرو ياد كرده است. ادامه خواندن شمس النهار و میرزا عبدالعلی! – پرتو نادری

  تاریخ باستان شناسی افغانستان روز بیست و هفتم جون دوهزار و دو میلادی را به حیث یك روز مهم و پر افتخار به حافظه خواهد داشت.
سازمان آموزشی و علمی – فرهنگی وابسته به سازمان ملل متحد، یونسكو در همین روز منار جام را در نشستی كه در شهر بوداپست مركز مجارستان راه اندازی شده بود در فهرست آثار مهم جهان ثبت كرد . این نشست كه به وسیلۀ دانشمند كشور هنگری« Tamas Fejerdy » گرداننده گی می شد، در آن افزون بر منار جام هشت اثر و ساحۀ فرهنگی دیگر از كشور های آلمان، مصر، هنگری، هند، ایتالیا و مكسیكو نیز در فهرست آثار فرهنگی جهان اضافه گردید.

اساساً افغانستان به سال 1982 میلادی از یونسكو خواسته بود تا منار جام در غور ، تندیس های بودا در بامیان ، حوزۀ باستانی آی خانم در تخار و ساحۀ باستانی شهر هرات را در فهرست آثار فرهنگی جهان جای دهد.
از آن شمار منار جام نخستین اثر فرهنگی افغانستان است كه در آن نشست به حیث یك اثر فرهنگی جهانی پذیرفته شد.

در پیوند به تندیس‌های بزرگ بودا دیگر سخنی و تقاضایی وجود ندارد برای آن‌كه درماه مارچ سال 2001 میلادی طالبان با استفاده از انبوه مواد منفجره و شلیك سلاحهای ثقیل آن دو تندیس بی‌مانند جهان را در فهرست فاجعۀ فرهنگی خویش ثبت كردند. ادامه خواندن نگذارید ، منار جام به سرنوشت منار چکری گرفتار آید: پرتو نادری

  سمپوزیوم بین المللی مولانای بلخی با عنوان «حضرت مولانا و مهاجرت عرفانی» با حضور اندیشمندان و محققین مختلفی از کشورهای جهان در شهر قونیه ترکیه آغاز شد.

به گرارش اسپوتنیک به نقل ار آناتولی، پنجمین سمپوزیوم بین المللی مولانا٬ به مناسبت هفتصد و نود و یکمین سالگرد ورود خانواده مولانا جلال الدین محمد بلخی/ رومی به قونیه و با عنوان «حضرت مولانا و مهاجرت عرفانی» با حضور 20 اندیشمند و محقق از کشورهای مختلف جهان از جمله؛ افغانستان، ترکیه، ایران، جمهوری آذربایجان،قبرس شمالی، بنگلادش، بوسنی و هرزگوین در روزهای 4-3 مه 2019 در دانشگاه سلجوق در شهر قونیه ترکیه آغاز شد.  ادامه خواندن آغاز پنجمین سمپوزیوم بین المللی مولانا جلال الدین محمد بلخی در قونیه
: ارسالی رحمت الله رواند

اگر سخن به مطلقیت نگفته باشم، استاد حیدری وجودی را می‌توان آخرین حلقه از سلسلۀ شاعران عارف در افغانستان دانست.
حالا شاید چنین بزرگوارانی در گوشه و کنار این سرزمین زیست می‌کنند و با دم گرم عرفانی خویش در پیکرۀ شعر شور و حالت عارفانه می آفرینند؛ اما با دریغ من در زمینه اطلاع و شناختی ندارم.
استاد حیدری و جودی نه تنها در عرفان نظری و عملی جای‌گاه بلند و ستایش بر انگیزی دارد؛ بلکه شعرهای او خود منبر با شکوهی‌ است که پیوسته از آن پند، اندرز، عشق و بینش‌های عارفانه چنان طیفی از نور در دل‌های اهل دل راه گشوده است.
این عشق و بینش به ویژه غزل‌های او را به چشمه‌سار گوارایی بدل کرده است. چشمه‌سار شفاف، سرد و گوارایی در یک تموز داغ. چشمه‌ساری که تا می نوشی، پیوسته می خواهی بنوشی و بنوشی. ادامه خواندن حیدری وجودی آخرین حلقه از سلسلۀ شاعران عارف : پرتو نادری

 طوریکه خوانندگان محترم آگاهی دارند که در مورد این شاعر مردمی ، انقلابی ، روشن بین و روشن ضمیر چند مرتبه در فیس بوک تذکر داده و به تعداد زیادی از اشعار ناب ایشان را در صفحه خویش نگاشته ام اینک بار دگر در زمینه زندگی ، اشعار و مبارزه آن بطور فشرده یاددهانی می نمایم.

باقی قایل زاده فرزند ملا عبدالله خان در سال ۱۲۹۳ هجری خورشیدی در چنداول کابل پا به عرصه وجود گذاشت ، تحصیلات خصوصی خویش را نزد مامایش میرزا سلطان محمد خان آموخت و بعد به مکتب صنایع تحصیلات ثانوی خود را در رشته قالین بافی و ادبیات فارسی ادامه داده فارغ التحصیل گردید.
باقی جان قایل زاده بعد از ختم تحصیل در همان مکتب صنایع منحیث معلم قالین بافی و رنگ آمیزی شامل خدمت گردیده و به تدریس آغاز نمود .و هم برای مدتی در ریاست انحصار شکر ایفای وظیفه نموده است. ادامه خواندن زندگینامه شادروان باقی جان قایل زاده ( نا بینا ) : امان کبیری

رساله تحقیقی و پژوهشی بسیار جالب و خواندنی از نوشته های جدید جناب محترم برهان الدین نامق در مورد      چگونه گی اطلاق واژه های تورک، اوزبیک و مغول، آماده چاپ  در ذیل جهت معرفی بیشتر این رساله مقدمه جناب نامق صاحب را عیناً اقتباس مینمائیم .

#تمهیـد

تورکان که پشت و بازوی ملکند و روزگار
هستـنــد  گاۀ  حملــــه  بــــزرگان  کار زار
گُردان  ســـر کشنـد  و دلیـران چیـره دست
شیـــران بیشــه انــد  و پلنـگان  کوهســــار
در چشـم نیکخـواهان  رستـــه چو  تازه گل
در جـان  بد ســگال  رستـــه  چــو تیـز خار
(امیر معزی)

عزیزان خواننده!
از آن روزی که بگفتۀ مردم دست راست خودرا از دست چپ باز شناختم و با کودکان همسن و سالم در مکتب برای اولین بار آشنا شدم در مکتب دریافتم که به جز از زبان مادری من که زبان تورکی است (درست تر و صحیحتر بگویم زبان تورکی شرقی- خراسانی) زبان دیگری نیز در منطقۀ که من در آنجا می زیستم وجود داشته است و بعضی از همصنفان من به زبان دیگری غیر از زبان من یعنی زبان تاجیکی سخن میزنند و من آنرا بخوبی در نمی یابم، عین مشکل مرا کودکان همدرسم نیز در زبان من دارند.
کتابهای را که آموزگاران ما در مکتب بما تدریس مینمودند همه به زبان افغانی (پشتو) بود غیر از زبانهای معمول و مروج تورکی و تاجیکی منطقه ما (ولسوالی خاش ولایت بدخشان) معلمان گرامی ما نه به زبان پشتو تکلم کرده میتوانستند و نه هم قادر به خواندن کتابهای درسی پشتو بودند. از این جهت با تهیه کتابهای درسی بزبان دری برای خویش بما درس میدادند؛ در آنوقت در مکاتب مناطقی که تورکان و اقوام غیر افغان (پشتون) و تاجیک میزیستند تدریس بزبان پشتو بگونه جبری صورت میگرفت، حتی ترانۀ معارف بزبان افغانی بگونه (یا مولا کړی بالا- دا ملت د افغان) به سر شاگردان هر روز صبح نیز تکرار میشد. شکسته و ریخته واژه ها و ملفوظات آنان به زبان ایشان پس از گذشت یکسال کم و بیش آشنایی حاصل نمودم و سر انجام به موضوع متعلق بودن ما به دو قوم علیحده یعنی تورک و تاجیک پی بردم. ادامه خواندن تورک و مغول
(تورک یا اوزبیک، کدام یک؟) 
نویسنده: برهان الدین نامق

استاد داکتر لطیف ناظیمی سال 1325 خورشیدی درشهرهرات چشم به جهان گشود و حال پای برپلکان هفتاد و سه ساله گی گذاشته است. خواستم به این مناسبت دمی با استاد باشم. قامتت استوار و قلمت نویسا باد استاد بزرگوار!
تردیدی نیست که استاد ناظمی نه تنها یک نام بلند و با شکوه در شعر مدرن پارسی دری در افغانستان است؛ بلکه این نام شعر معاصر پارسی دری افغانستان را به زیبایی و شکوه در حوزه گستردۀ زبان پارسی دری نیز معرفی کرده است.
حق بزرگی بر ادبیات معاصر پارسی و نسل های پس از خود دارد. سال‌ها پیش از این گفته بودم ، یکی از شاعرانی که با سروده های خیال انگیزش ذوق شعر و شاعری را در من پرورش داده ، استاد ناظمی است.

شب تن خستۀ خود را به تن پنجره می مالید
و ملال آور تر از همه شب های دیگر
عنکبوت خفۀ خاموشی
می خزید از در و دیوار اتاقم بالا
و تو از روزنۀ قاب نگه می کردی
من در آیینۀ تصویر تو می دیدم هان
که تمامیت من
چون تن آدمک برفی در خورشید
آب می گرید
*
ای قامت تو، قامت آزاد درخت
همبوی گل و بهار و همزاد درخت
امروز دو گیسوی تو اندخت مرا
بر یاد شب و گندم و بر یاد درخت ادامه خواندن استاد داکتر لطیف ناظیمی : پرتو نادری

  مدتی می‌گذرد که عبدالحمید مبارزیکی از پیش‌گامان روزنامه نگاری و تاریخ نویس کشور در بستر بیماری افتاده است.

او را به تعبیری می‌توان تجسم تاریخ روزنامه نگاری کشور گفت. هنوز جوان بود که با زنده‌یاد داکتر عبدالرحان محمودی، شخصیت مبارز و نیک‌نام کشور آشنا شد و بعد این این آشنایی به دوستی خانواده‌گی بدل گردید. او جایی در خاطره‌های خود از مهربانی و رهنمایی‌‌هایی شادروان محمودی یاد کرده، حتا باری گفته است که تخلص « مبارز» را محمودی بر من گزیده است.

دوره‌های جوانی او برابر است با نخستین سپیده دم تجربۀ دموکراسی در افغانستان، زمانی که شاه محمود خان بر کرسی صدرات تکیه می‌زند و کشور پس از یک دورۀ سیاه استبداد می‌خواهد گام در راه دموگراسی بگذارد. هرچند هنوز چیزی به نام قانون احزاب وجود ندارد؛ اما یک رشته سازمان و احزاب سیاسی با نشریه‌های وابسته به خود به فعالیت آغاز می‌ کنند.
در همین دوره است که به سال 1950 دومین قانون مطبوعات در کشور نافذ می‌شود.
احزابی یا سازمان حزبی که در این دوره پدید آمدند عمدتا این احزاب وسازمان‌ها بودند:
حزب ویش زلمیان، حزب خلق ، حزب دموکراتیک ملی، حزب اتحاد و … باید یاد آوری کرد که نخستین اتحادیۀ محصلین نیز در همین زمان پایه گذراری گردید. ادامه خواندن عبدالحمد مبارز، هفتاد ساله روزنامه نگاری  : پرتو نادری

نوروز نماد درخشش نور بر ظلمت و تجلی انکار ناپذیر فیض الهی در آفاق است که در یک رستاخیز پرجنب و جوش طبیعت را به جنبش و تحول تازه می آورد، رسم تحول پذیری را برای بشریت به ارمغان آورده و برای انسان های ظالم و ستمگر و فرعونیان تاریخ می فهماند که بساط ظلم و ستم و فساد و سایر زشتی ها پایدار نیست و دگرگونی اصل قانون خلقت و برخاسته از سنت الهی در هستی است. قوانین الهی در هستی که قرآن از آن به عنوان سنت الله یاد کرده است، به تمامی قوانین عام در هستی اطلاق می شود که بدون اراده و خواست انسان جاری و ساری است. از این رو دست انسان از مهار این قوانین کوتاه است و انسان جز تسلیمی و پذیرش آن راهء دیگری در پیش ندارد. از این رو خدا خواسته تا سنت جبری تغییر در طبیعت را در سیمای بهار به تصویر بکشد تا انسان ها بر “فطرالله” یعنی فوانین خدا در جامعه متوجه شوند و با اتکا و مشاهدهء تغییر در طبیعت، خود را برای تغییر در جامعه آماده بسازند. نوروز در واقع مشت کوبندهء طبیعت بر دهن تمامی ستمگران و زورگویان و فساد پیشگان در هر جامعه است تا پوزه های آنان را به سوی حقانیت راست کند و بر لجاجت ها و خیره سری های آنان با کلک نه بکوبند تا تاریخ را وارد فصل جدید نمایند. از این رو قرآن مسوءولیت تغییر در جوامع بشری را بر دوش انسان ها گذاشته و آنان را برای چنین ماموریتی آفریده است و هدف از نیابت انسان در طبیعت همین قدرت خداداد او است تا برای ادای مکلفیت خود بحیث خلیفهء راستین خدا در زمین عمل کند و کردار نیک و پندار نیک و گفتار نیک را پیشه کنند تا نیروی “سپاس”و پاسداری از ارزش ها اعم از ارزش های الهی در آفاق و انفس در آنان بارور و شگوفا گردد. از این رو بر بنیاد سنت انکار ناپذیر تغییر در جامعه خداوند انسان را مامور کرده است تا نه تنها برای تغییر در جامعه؛ بل برای هدایت و سمت و سو دهی درست و قانونمند این تغییر راه درست را بپیمایند و از این که تغییر حتمی است و نگذارند که به بیراهه برود. به همان گونه که دست انسان برای دخالت در قوانین عام هستی یعنی سنت الله کوتاه است و تنها رسالت کشف و شناسایی آن ها را دارند تا رسم و راه وزنده گی خود را با آن وفق بدهند و هماهنگ بسازند تا از رفتن به پرتگاهء نابودی درامان بمانند. به همین گونه انسان ها برای تغییر جامعهء خود بنا بر حکم فطرالله که نمایانگر تغییر بوسیلهءحکم فطرالله که نمایانگر تغییر بوسیلهء انسان در جامعه است، جدی و کوشا باشند. ادامه خواندن نوروز رستاخیز طبیعت و نماد رنگین کمان غلبه نور بر ظلمت : مهـرالدین مـشید

https://www.youtube.com/watch?v=v5DAsyQ671k

در باره کتای جناب هاشمی Copy PDF by mariadaro on Scribd

خــــمار من نشکست در شراب بیگانه

شــــکست جام مـــــن ازانتخاب بیگانه

کسسی نمیکند هر گزهراس از همنوع

فریـــــــب خورده همه از نقاب بیگانه

ز آشنـــای کم اندیــــــــش گله ها دارم

بفـــــــــکر آب روان در سراب بیگانه

زهی ذلیل حریصـــان ثروت اندوز اند

غلامی میــــــکنــــند اندر رکاب بیگانه

دلاوران دل افــــــــــــــروز راه آ زادی

گلــــــــــو بریــــده بدادند جواب بیگانه

درین معامله جمــــــعی ز بیسوادان اند

ورق زنند به حــــــــسرت کتاب بیگانه

لویزیانا – امریکا

  
  « من صبورانه منتظر روزی هستم که کسی درافغانستان بپا خیزد، زنجیرهای تعصب قوم وقبیله و زبان رابشکندوبه این حقیقت معتقد باشدکه (اکثریت) عبارت ازاکثریت فکری یک جامعه است که آرمان های مشترک دارند.»      (ثریا سدید)

بانوی فرزانۀ وطنپرست ومردم دوست، سرشارازحس کمک به دردمندان و مستمندان وازپاافتادگان وقربانیان جنگ های تحمیلی، ناظرظلم وجفای افراطیون وقدرت طلبان داخلی وتجاوز ودستبرد همسایگان دورونزدیک افغانستان در روندناکامی یا ضعف نهاد های بین المللی درخاتمه دادن به این جنگ های فاجعه بار، خواهرنهایت گرامی ام که ازنزدیک بااووبه زحمات وکارروایی های اصیلش آشنایی دارم، ثریا جان سدید درآغازکتابش که در235 صفحه با ارائه چشمدیدهاوعکسهای تاریخی، به زبان فارسی دری بچاپ رسیده است، ازتلاشهای پیگیر وپرثمرش درساختن یک زندگی آبرومند ومرفه وبکار انداختن یک موسسۀ خریدوفروش املاک با ابتکار وپشتکارخودش وهمسر مرحومش، توضیحات مفصل وپرانتباهی عرضه نموده است، موسسه ایکه بعد ازمرگ نابهنگام همسرش مسدودشد و ثریاجان رابه اقدام شجیعانه بسوی کمک ودستگیری مردم رنج کشیده وآفت رسیدۀ وطن کشانید، وباقبول همۀ خطرات ومحرومیت ها، سالیان متمادی به آن ادامه داد، وبه تاسیس وفعال ساختن وبنیادگذاری مکاتب وکلنیکهای معالجوی وانتقال صادقانۀ کمکهای نقدی ومالی ازدارایی خودش ومهاجرین افغان،کمرهمت بست وکارنامه های قیمتدار خود رابه یادگارگذاشت .

ادامه خواندن معرفی کتاب« درس های ممنوع » نوشته٬ بانو ثریا سدید : از قلم داکتر پروفیسورعبدالواسع لطیفی

  در بهار 1991 آصف معروف معاون ماهنامۀ “سباوون“، نوآوری خوبی را رویدست گرفت و گفت: “ویژه‌نامۀ هنرمندان” را مینویسیم، قسمی که خود شان آگاهی نداشته باشند. نام نویسنده محفوظ میماند.”

گام دوم گزینش هنرمند و نویسنده آغازگر این سلسله بود. به کارمندان گفته شد هنرمندی را برگزینند و از زندگی و کارهایش بنویسند. کسی امیرجان صبوری را پیشنهاد کرد و پذیرفته شد.

شمارۀ 46 سباوون (جون 1991) ویژۀ امیرجان صبوری گردید. فردای پخش ماهنامه، صبوری از بهر سپاسگزاری آمد و نام نویسنده را پرسید. آصف معروف گفت: نمیتوانیم بگوییم. تعهد سلسله ویژه‌نامه‌ها همین است.

شش هفت ماه پس از آن، میرزا حسن ضمیر چند تن را در مکروریان سوم مهمان کرد. از من هم خواست بیایم و افزود: امیرجان صبوری را دعوت کرده‌ام. بیا با او از نزدیک آشنا میشوی.

من که در فراخنای آزادی نیز زندانی چهارچوب تنهایی خودم بودم، نمیدانستم خواهش دوست را بپذیرم یا نپذیرم. پافشاری ضمیر مرا به یاد سختکوشی‌های وی در روزگار آغاز آشنایی برد. او را از 1971 در لیسۀ سنایی غزنی میشناختم.  دیدار با صبوری خوشایند بود. میرزا حسن گفت: “سیاسنگ تازه از زندان پلچرخی آزاد شده و در سباوون کار میکند“. او پس از احوالپرسی – با شنیدن نام “سباوون” – بیدرنگ پرسید: نویسندۀ مضمونی که در بارۀ من نوشته شده بود، کیست؟” گفتم: “از آصف معروف یا دکتور ظاهر طنین بپرسید.” گفت: “آنها نمیگویند.” و پرسشگرانه به سویم چشم دوخت.

کسی آمد و بر خموشی میان صبوری و من چای ریخت. سپس، هر یکی چیزی گفت و گپ با پیاله و پتنوس سوی دیگر رفت. نهانی، شکر خداوند را به جا آوردم. بختم یاری کرده بود. ادامه خواندن بوی گندم از شهر خورشـید : داکتر صبورالله سیاه سنگ

   لینا روزبه حیدری فرزند انجنیر سرور روزبه هستم و در شهر کابل در یک خانواده هراتی الاصل تولد شدم.

تعلیمات ابتدایی را به دلیل اشغال کشورم در مکتب ملالی نیمه رها کرده و همراه با خانواده ام به ایران مهاجرت نمودم. در ایران بعد از ختم سالیان ابتدایی مکتب، رشتۀ ادبیات را برای ادامۀ تحصیل در مکتب متوسطه انتخاب کردم. به دلیل نا مساعد بودن شرایط برای مهاجرین افغان و تحقیراتی را که منحیث یک افغان با آن رو به رو بودیم، تصمیم به ترک ایران و سفر به کشور پاکستان را گرفتیم. در پاکستان در یک مکتب افغانی دروسم را به پایان رسانیدم. در پاکستان نیز رشوت ستانی روزمرۀ پولیس آن که از هر افغان به بهانه های متفاوت جمع آوری می شد و باز هم تحقیر و وضعیت نا امن آن باعث شد تا به کشور کانادا مهاجرت کنیم. ادامه خواندن بانو لینا روزبه حیدری شاعر نستوه افغان که درد غربت را دیده است .

                            قسمت اول                 

حیدری شاعر شوریده حال ، عارفی وارسته به مثابۀ درخت تنومند ، خیلی  خجسته و شکوهمند در باغستان فرهنگی افغانستان کنونی می درخشد . حیدری زنده گی را با جاذبۀ سرشار از عشق جانسوز و جرقۀ مالامال از ذوق سیال  آغازید ، جرقه ییکه  سر تا پای او را فراتر از هستی اش فرا گرفت . به مثابۀ موج توفنده و شتابان روح ناشکیبای  او را ملتهب تر وعصیان نی تر نمود و گویی جرقه یی بود که یک آن بر درون دردمند او روشنی افگند و دگرگونی شگرفی در دنیای درون وبیرون او بوجود آورد. چنان دگرگونی ییکه برای همیش قرار او را ربود و باقی زنده گی اش در تب و تاب این ناقراری های پیهم و رو به فزونی رنگ دیگری گرفت . این عشق عالم سوز  و زود هنگام به سرعت، بر روان او سایه افگند و سر تا پای او را درنوردید.و در جاذبۀ عشق خستگی ناپذیر و مهار ناشونده یی افتاد و شعله ها  در درون او به زبانه کشیدن آغازیدند؛ هرچند هر آن بی تابترش میکرد و اما او تاب و  توان دیگری می طلبید و در طلب های پیهم استقامت را از دست نداد و با  آنکه بار زنده گی هر روز کمرش را خمتر مینمود ؛ اما این خمیده گی ها گویی در زیر درخت شکوهمند عشق با  قد کشی ها و قامت آرایی های تازه به تازه سروسهی میشدند و او را قامت کشان در پیچ وخم روزگار به پیش میکشاند . حیدری وجودی در سال ۱۳۱۸ خورشیدی در قریۀ کوئت ولسوالی رخه پنجشیر چشم به جهان گشود و  در سال ۱۳۲۶ شامل مکتب گردید. او می  گوید که هنوزنیسیم جوانی بر رخسارش نوزیده بود که روز در خواب پیر مرد جامه  سفید و نورانی ییرا در باغ زیبایی به تماشا گرفت و اما  او بدون آنکه با وی  سخنی بگوید ، به سوی دیوار باغ رفت و از فراز دیوار باغ به آنسو پرید . او در خواب چنان غرق نگاه های آن مرد شد و در جذبۀ تماشای آن حیرت زده گردید که با برخاستن از خواب ناگهان این بیت به زبانش جاری گردید : ادامه خواندن دمی با نجم العرفا حیدری وجودی از پیش قافله داران عرفان اسلامی در خرگاۀ سبز عشق و کوچه باغ های غزل  هایش : مـهـرالـدیـن مـشـید

 فتح محمّد در سال ۱۲۸۰ هجری شمسی در قریه ی « منگسک » بهسود همزمان با روی کار آمدن  امیرحبیب الله خان ،  پا به دنیا گذاشت . پدرش غلام حسن بیک از خوانین و میر های سرشناس بهسود بود که به دربار حبیب الله خان راه داشت و در قطعه ی سراوس خدمت می کرد. غلام حسن بیک از طرفداران امان الله خان بود ، چنانچه از شرکت در توطئه ی علی احمد خان ، والی کابل برای براندازی سلطنت امان الله خود داری ورزید . 

 فتح محمّد خان تحصیلات ابتدایی را در زادگاهش در مسجد و به شیوه ی سنّتی انجام داد و چند سال بعد در تعلیمگاه پیاده ی اردوی افغانستان آموزش نظامی دید . بعد از فرار امان الله خان و مسلّط شدن بچه ی سقّا در کابل ، فتح محمّد خان از پیشروی نیروهای سقوی به هزاره جات جلوگیری نمود و با بچه ی سقّا بیعت نکرد . او با سیّد احمد خان بچه ی شاهنور در کوتل اونی سپاه سقوی را متوقف ساخت و برای دفاع از امان الله خان دو هزار نفر داوطلب آماده ی جنگ ساخت و از ماه حمل (=  فروردین) تا سنبله ( = شهریور ) ۱۳۰۸ با سقوی ها جنگید و آنها را شکست داد . بعد از آن که محمّد نادر شاه به قدرت رسید به فتح محمّد خان درجه ی فرقه مشری ( = سرلشکری ) داد و بچه ی شاهنور را به درجه ی نایب سالاری مفتخر ساخت .  ادامه خواندن فتح محمد فرقه مشر کی بود؟

 درهفته جاری دهلیز ترانزیتی و تجارتی راه لاجورد رسما با ارسال محموله‌های صادراتی از افغانستان توسط رییس جمهور غنی و نمایندگان پنج کشور عضو این مسیرافتتاح گردید.

ضیا دانش، استاد دانشگاه و از اعضای هیأت رسانه‌ای راه لاجورد، در این مورد  به خبرگزاری پیام آفتاب گفت ایجاد این مسیر ترانزیتی تجارتی از ابتکارات افغانستان به حساب می رود که بعد از مذاکرات متعدد، سرانجام در هفتمین اجلاس پروسه استانبول قلب آسیا به امضای مقامات کشورهای عضو رسید. 

وی تأکید نمود پیشینه راه لاجورد به ابتکار افغانستان طرح و با کشورهای ذی‌دخل در میان گذاشته شد که به عنوان یک طرح افغانی از سوی کشورهای منطقه مورد استقبال قرار گرفت. 

طرح راه لاجورد از آغاز تا اجرایی شدن 

ضیا دانش گفت اولین نشست تکنیکی گروه کاری روی طرح موافقت‌نامه همکاری‌های پنج‌جانبه راه لاجورد در تاریخ 24 عقرب 1393 در مقر وزارت امور خارجه کشور ترکمنستان دایر شد. سرانجام پس از چهار سال مذاکره بین کشورهای عضو، موافقت‌نامه بهره‌برداری از راه لاجورد میان وزیران امور خارجه کشورهای افغانستان، ترکمنستان، ترکیه، گرجستان و معاون اول شرکت‌های سهامی راه‌های آهن آذربایجان، در پایان هفتمین نشست همکاری‌های منطقه‌ای (ریکا) به امضا رسید. 

راه لاجورد در حقیقت احیای راه ابریشم قدیم بوده که قدمت آن به حدود 2000 سال قبل از میلاد برمی‌گردد و از این طریق و به صورت عمده، لاجورد و سایر سنگ‌های قیمتی افغانستان به کشورهای قفقاز، روسیه، بالکان، اروپا و شمال افریقا منتقل ارزیابی‌ها نشان می‌دهد که از طریق راه لاجورد، کالاهای تجارتی سه تا چهار روز زودتر از سایر مسیرهای ترانزیتی به اروپا انتقال یافته و هزینه انتقال آن نیز حدود یک الی دو هزار دالر در هر موتر لاری(باری) کاهش خواهد یافت٬ می باشد. ادامه خواندن راه ترانزیتی و تجارتی لاجورد رسما با ارسال محموله‌های صادراتی از افغانستان توسط رییس جمهور غنی و نمایندگان پنج کشور عضو این مسیرافتتاح گردید. گزارشگر : سید مهدی علوی‌نژاد

امروز ناله دارد پیر و جوان اندخوی

اطفال دردمندش بیوه زنان اندخوی 

در زیر سنگ آسیا گندم صفت فتاده 

از ظلم روزگاران خورد و کلان اندخوی 

مردم ز جای گاهش آواره کرده ظالم 

چون مرغ بینواُی از آشیان اندخوی 

گوش ها شده مگر کر چشم ها شده مگر کور 

دولت چرا خبر‌ نیست از داستان اندخوی ؟

دشمن پی خرابیست هوشیار بایدت شد

از دست مده وطندار تو عز و‌ شان اندخوی 

ای مردم دلاور وی نسل قهرمانان 

مگزار به‌ چنگ دشمن هرگز عنان اندخوی 

دایم به امن باشی از آفت زمانه 

ای مردم شریف و ای مهربان اندخوی 

اجرش دهد خداوند گوید ثنا‌ شب و روز 

باشد در‌ این مصیبت کمک رسان اندخوی 

محمد اسحاق ثنا 

ونکوور کانادا 

۱۱/۱۲/۲۰۱۸

این  داستان  واقعی  ناشی  از  حوادث  جنگ که سرنوشت  صد ها  انسان شریف  کشور مارا تغیر  داد  و فرهنگ  غنی  ما را صدمه  زد٬ در  دو قسمت  بقلم  محترم زبیر پـاداش  تحریز  شده  است.

واژه .. نوشته پاداش by mariadaro on Scribd

  رادیو آزادی در برنامۀ امروز صبح خود گفت، موسیقی ریگی شامل میراث جهانی بنیاد های فرهنګی یونسکو شد. این موسیقی در اواخر دههٔ ۱۹۶۰ (میلادی) درجامائیکا پایه‌گذاری شد.^[۱] در صورتی که پاره از اوقات برای بیان مفهوم گسترده تری، برای اشاره به بیشتر سبک‌های موسیقی جامائیکا استفاده می‌گردد. عبارت ریگه نشانه نوعی سبک مخصوص موسیقی که سرچشمه از دوره توسعه اسکا و راک استدی می‌گیرند می باشد.               از مشهورترین خوانندگان این سبک، باب مارلی است. وی نقش مهمی در گسترش این سبک و اندیشۀ راستافاری داشت .      زمانی که این خبر را شنیدم، مرحوم صوفی مجید خوانندۀ محلی و پر آوازۀ پنجشیر یادم آمد که با خواندن های پرشور و حماسی محلی خود در جنب و جوش درآوردن مجاهدین  و سمت و سو دادن آنان در دوران تجاوز شوروی پیشین به افغانستان در ذهنم خطور کرد که آهنگ هایش هر دم شور و جذبۀ تازه یی برای مجاهدان می داد. صوفی مجید مردی عیار و وارسته و خوش مشرب بود که در زمان جهاد برای مدتی توانست، صدها رزمندۀ مومن را با آهنگ هایی چون “ما دشمنان را سنگر به سنگر…. رانیم بیرون از خاک کشور … الله اکبر الله” به میدان های رزم بکشاند و آنان را برضد نیرو های مهاجم شوروی به شور وهلهله آورد.

موسیقی صوفی مجید ریشه در آهنگ های محلی جنوب و شمال هندوکش داشت که پیش از آن میان احمد آغا، با نواختن دمبوره براین موسیقی روح تازه داده بود. وی با نواختن رباب نخستین آهنگ خوان محلی است که سرود ملی دوران شاه امان الله چون؛ “امان الله پادشاه شده —- بیرق دین بالا شده … امان افغان” را هر از گاهی زمزمه می کرد. وی با این خواندن این سرود در شور آفرینی و تحرک ملی دهها شهروند شمال و جنوب هندوکش نقش بایسته یی داشت؛ اما با تفاوت این که صوفی مجید  هرچند آهنگ های  خود را بیشتر با دمبوره می خواند؛ مگر گاهی با آله های دیگر موسیقی شرقی نیز آن را می آویخت و صدایش در میان تار های هارمونیه و طبله و … بیشترگوش سنگین و د لهای خسته را به نوازش می گرفت.  جاداشت، اگر به همت سایر آواز خوانان کشور سبک او زنده نگهداشته می شد و در ردیف موسیقی های زندۀ کشور به حیات خود ادامه می داد. ادامه خواندن موسیقی “ریگی” و یادی از صوفی مجید آواز خوان محبوب و پرآوازۀ کشور – نویسنده: مهرالدین مشید