دسته: مقالات عمومی

لطفاٌ بالای لینک فشار بدهید

https://www.facebook.com/ubaiduorkzai/videos/1609564869253557

اختلاف میان قندهار و کابل یا اختلاف میان آی اس آی و طالبان

در این روز ها تنش درون‌گروهی میان طالبان رو به افزایش است و جنگ خاموش میان رهبران طالبان از کابل تا قندهار بیش از هر زمانی شدت ادامه دارد. بربنیاد گزارش رسانه ها پس از بالا گیری تنش های درونی میان شبکۀ حقانی و ملایعقوب با ملاهبت الله و جناح او، رهبر طالبان تصمیم گرفته تا برای پیش گیری از تجزیۀ درون‌گروهی و یک دست سازی طالبان،  قدرت خویش را در قندهار بیشتر متمرکز بگرداند. این موضوع پس از آن رسانه ای گردید که دفتر مجاهد سخنگوی طالبان از کابل به قندهار منتقل و انعام الله سمنگانی بحیث رئیس اطلاعات و فرهنگ قندهار تعیین گردید.

ادامه خواندن جنگ خاموش میان طالبان و انحصار قدرت در قندهار : مهرالدین مشید

سریال های آدم خان، ساخت آقای افضلی دشنه ای آخته برگلوی طالبان

آدم خان نمادی از انسان کامل در نقش مرید و مراد در سریال های آدم خان در این روز ها سریال های آدم خان بیشتر گل کرده و شگوفه نموده است. این سريال ها در این روز ها بیننده گان بیشتری را به خود کشانده اند. آدم خان با نقش های مرکزی خود موفقیت های خوبی از خود نشان داده و بحیث کرکتری جذاب و مبتکر به این سریال ها هر روز جان تازه می بخشد. از مضمون و محتوای این سریال ها فهمیده می شود که در پشت صحنه افرادی آگاه و خلاق وجود دارند

ادامه خواندن آدم خان نمادی ازانسان چندین بعدی ومردی هزار چهره : نوشته ی مهرالدین مشید

غلام لب‌های گُرده و چهره‌ی استخوانیِ سیاه و خاک‌آلود داشت‌. همیشه پیراهن و تنبان رنگ‌ و رفته به تن می‌کرد و پشتِ گردنش قور زده بود.

پدرش را در کودکی از دست داده بود و پیشه‌اش شور نخود فروشی در کوچه‌ی شور بازار بود.

از کودکی به دلیل چهره‌ی سیاه و خاک‌آلودش، به “غلامِ چرک” مشهور بود؛ اما از لقبِ استهزا آمیز “چرک” سخت نفرت داشت.

هنگامی که صنف چهارم مکتب بود، ساعت تفریح به‌خاطر هراس از ریش‌خند بچه‌های مکتب، از صنف بیرون نمی‌شد و یک‌پارچه نان خشکِ تنوری را از تبراق تکه‌ای درازی که مادرش برایش دوخته بود، بیرون می‌کشید و با اشتیاق آن را چَک می‌زد.

در هنگام رخصتی بچه‌های شوخ، کله‌ی کته و کَلش را سلّی باران می‌کردند و او ناگزیر می‌شد که چپلک‌های پلاستیکی‌اش را از پا بکشد و آن‌ها را در تبراق بیندازد و سپس در میانِ موجی از سلّی باران‌ها و چرک چرک گفتن  شاگردانِ مکتب، فرار کند.

ادامه خواندن |قصه‌ی غلامِ چرک نوشته ی : استاد جاوید فرهاد

نوروز وبهاران همه عزیزان به گوارایی وشادابی بهتر مبارک.

نوروز یکی از استثایی ترین جشن  های باستانی سرزمین ماست که با تعادل شب وروز، فرارسیدن بهار وسال نو هجری خورشیدیورویش وپویش گل وشگوفه وبیداری باغچه ها ودریاچه ها وپایان زمستان وآغاز بهار مصادفت دارد. نوروز جشن رستاخیز طبعیت وپایانزمهریر وسردی وگوارایی هوا است که در آن خداوند بزرگ نبوغ واستعداد لایتناهی خودرا برای بندگانش به نمایش می گذارد. نوروز نه مبلغ  کدام آیینی است ونه سخنگوی دین ومذهبی می باشد.  اما در متن خود پیام ها، رسم ورواج ها وباورهای شادی آفرین  فراوانی را ازسرزمین های غبار آلود اساطیری تا دورهٔ تاریخی به ما انتقال داده است. 

ادامه خواندن نه بوی نوروز است نه بهاری : گلچهره احمدی

پیرمرد می‌گفت: این ‌شب‌ها خانهء ما مانند گور سودخور تاریک است. چارهء دیگری ندارم. من هم از بی‌برقی سوء استفاده می‌کنم، سر شو تنهایی و غم‌های خود را بغل می‌کنم و به خواب می‌روم.

پرسیدم: ایقه زود خوابت می‌برد؟

گفت: ده غم خواب نیستم. دلم می‌خواهد همین که چشمم پیش شود، امو کافر برق‌ساز را در خواب ببینم!

گفتم: پیرمرد پایت به لب گور رسیده و باز می‌خواهی یک کافر را در خواب ببینی!

گفت: هیچ عقل گرخت تو بیدار نمی‌شود. هنوز نمی‌دانی که کافر تا کافر است!

ادامه خواندن پیرمرد، ادیسون و من! : استاد پرتو نادری

       صنف دهم دارالمعلمین اساسی کابل بودم، نمی‌دانم روزی چه بحثی پیش آمد که غلام فاروق یکی از صنفی‌هایم از من پرسید، می‌دانی مردم فهمیدۀ کابل بیش‌تر به کدام یک از آواز خوانان رادیو علاقه دارند؟

بی‌درنگ گفتم به خیال!

با صدای بلندی خندید و گفت: مردم فهمیدۀ کابل به استاد رحیم‌بخش علاقه دارند به استاد رحیم‌بخش!

مثل آن بود که سخن غیر قابل باوری را می‌شنیدم. هیچ دلیلی نداشتم که با فاروق مخالفت کنم. سخن او را پذیرفتم؛ ولی در دل خود موافق نبودم. بحثی هم نکردم، می‌ترسیدم که اگر با او بحث کنم شکست خواهم خورد. چون او بیش‌تر از من با کابل و کابلیان آشنا بود. من آن روزگار یک بچۀ سادۀ قشلاقی بودم.

به هر صورت نظر فاروق مرا بر آن داشت تا به آواز استاد رحیم‌بخش بیش‌تر توجه کنم و آهنگ‌های او را با دقت بیش‌تری بشنوم.

ادامه خواندن خراباتیان سوگوارکابل : استاد پرتو نادری

پشگام شدن زنان افعانستان مانند دیگر پیشکسوتان شان در طول تاریخ کشور در مبارزه رهایی بخش برضدگروه ترورستی  زن ستیزطالبان ثابت می سازد که زنان در مبارزه رهایی بخش از مرد ها بجلو هستند، با تاسف مردان کمتر در میدان عمل زنان کشور را که درقلب گروه ترور طالبان به نافرمانی مدنی مبادرت می ورزند، و تا هنوز آشکارا و سری در دردرون کشور به مبارزه آیسان ادامه می هند، انهارا همرایی کردند.

ادامه خواندن روزگار سیاه زنان درسایه طالبان : گلچهره احمدی

زن با عمق از ناامیدی اراده کرده ام حرف ها و درد دل های هم نسلان و زنان سرزمین را با واژه های که قدرت تبین کامل و به وضوح آنرا ندارد بنویسم.

‌ هشت مارچ مصادف است به روزی جهانی زن نمیدانم روز زن برای زنان سرزمین من واقعا چه معنای دارد و این واژه های تبریکی چقدر عبث است تبریکی برای چه و برای کدام روز است که زنان سرزمین من ندارند؟

چقدر دشوار است که بنویسم این روز برای شما زنان وطنم نیست این روز برای زنانی است که آزاد هستند، حق زنده گی، حق تحصیل و مشارکت دارند و به آنها به چشم انسان و یک موجود ارزشمند دیده می‌شود نه جنس ضعیف و ناقص العقل که حتی حقوق مسلم شان ازشان سلب شده است.

ادامه خواندن  محرومیت زنان افغان زیر پرچم طالبان : گلچهره احمدی

زنده یاد احمد علی کهزاد مؤرخ،‌ نویسنده، شاعر، باستان شناس و محقق نامور افغانستان در یک خانواده منور در سال ۱۲۸۷ هجری شمسی مطابق ۱۹۰۷ میلادی دیده به جهان گشود. خدمات عظیم این بزرگمرد تاریخ افغانستان مخصوصاً‌ در بخش تاریخ نگاری و باستان شناسی، فراموش ناشدنی و ماندگار است. وی در سال ۱۳۶۲ هجری شمسی مطابق ۱۹۸۳ میلادی دیده از جهان بست و در جوار زیارت شاه دوشمشره (ع) به خاک سپرده شد.

ادامه خواندن یادی ازاحمد علی کهزاد شخصیت علمی، وطندوست و قهرمان ملی واقعی : داکتر ناصر اوریا

ماه ها قبل، شب‌هنگام، مکتوب و فرمانی از سوی رژیم طالبان به بیرون داده شد، که همه را متحیر و نا امید ساخت، آن فرمان چیزی نبود، جز محروم کردن دختران افغانستان از دانشگاه‌ها، دبیرستان‌ ها و آموزشگاه ‌ها، آن فرمان غم انگیزی بود که هیچ آدم عاقل و سالم‌فکری، آن شب نمی ‌پذیرفت

ادامه خواندن آموزش؛ آخرین امید زنان ؛ نویسنده: گلچهره احمدی

در هفتۀ گذشته سفر محمد آصف وزیر دفاع و ندیم انجم رئيس استخبارات پاکستان به کابل و دیدار های این هیأت با رهبران طالبان بازتاب گسترده ای در نشریه های داخلی و خارجی داشت. بر بنیاد گزارش‌ها محور اصلی دیدار های هیأت پاکستانی با رهبران طالبان جلوگیری از حمله های تی تی پی یعنی طالبان پاکستانی از خاک افغانستان بود. چنانکه وزارت خارجه پاکستان گفته است که در این دیدار دو طرف درباره تهدیدهای فزاینده هراس افگنی به ویژه تی تی پی در منطقه بحث کرده و بر همکاری مشترک برای رسیدگی به تهدید ناشی از هراس افکنی توافق کرده‌اند.

ادامه خواندن سفرهیئت بلندپایه پاکستانی به کابل و بازی های مرموز نظامیان پاکستان : مهرالدین مشید

چهارمین تصویری را که بر دیوار خانهٔ مجازی‌ام می‌آویزم، از شخصیت با ارج، سلام سنگی سینماگر روزگاران است، تا برگ سلامی از من برایش باشد.

سینما این هفتمین هنر جهان جذابیت شگفتی‌انگیزی دارد و سینما در میهن ما معاصر است و امروزی.

ادامه خواندن چهارمین تصویری را که بر دیوار خانهٔ مجازی‌ام می‌آویزم : خالده فروغ

فرهنگیان و هنرمندان در تمام جوامع بشری در جملهٔ خوبان جامعه بشمار می‌آیند و سرمایه‌های معنوی جامعه بشری محسوب می‌گردند. 

از جمله این خوبان و دلباخته‌گان فرهنگ که عمر عزیزش را صرف خدمات فرهنگی نموده یکی هم محترم داکتر فیض‌الله ایماق است. 

داکتر فیض‌الله ایماق فرزند شاه‌مردانقل، در سال ۱۳۲۴ هجری شمسی در باغ‌بوستان اولسوالی قورغان اندخوی ولایت فاریاب چشم به جهان گشود. و بعد از ختم مکتب ابتدایی در اولسوالی قورغان، شامل مکتب متوسطه ابن‌سینای کابل گردید و بعداً شامل دارالمعلمین کابل شد و سپس با ختم موفقانه‌ی دانشکده ژورنالیزم در کابل، دیپلوم ماستری و دوکتورای شان‌را در رشته‌ی ادبیات اوزبیکی و فیلالوژی از دارالفنون ملی اولوغ‌بیگ تاشکینت اوزبیکستان به دست آوردند. 

ادامه خواندن ز نده گی نامه ی داکتر فیض الله نهال ایماق : نویسنده : نذیر ظفر

هنر مندان سر مایه های معنوی هر کشور بشمار میروند که با هنر شان فرهنگ و زبان هر جامعه را غنا می بخشند. در جامعه سنتی ما که قاطبه مردم از نعمت سواد بی بهره بودند ؛ عوام الناس به معنی واقعی هنر ها پی نمیبردند واما علاقه مند هنر و هنر مند بودند و حتی اگر در فامیل شان شخصی قریحه ای هنری میداشت مورد تمجید قرار نمیگرفت و بعضی هنر ها عیب پنداشته میشد که بقایای این سنت نا پسندیده تا کنون در کشور باقیست ؛ بطور مثال خانم آواز خوان را همه علاقه دارند تا اوازش را بشنوند و در کنسرت اش شرکت کنند و از آوای لطیف اش لذت ببرند مگر اگر خواهر یا دختر کسی با وجود صدای رسا و زیبا اگر بخواهد بخواند مورد خشم و تعصبات خانواده گی قرار می گیرد و به همین منوال در هنر تمثیل نیز تا کنون خانم ها حصه گرفته نمیتوانند مگر در دهه های قبل با وجود مشکلات سنتی هنر مندانی تبارز کردند که نامهای شانرا باید با خط زرین نوشت که نمیتوانم از همه شان نام ببرم.

ادامه خواندن هنر مند با اصالت ؛ نوشته : نذیر ظفر

باپخشو انتشارالسنهٔترکیقدیم در قرنهای( ۵-۶) میلادی ،زبانهای اوزبیکی و ترکمنی که به دستهٔ زبانهای ترکی شرقی ارتباط داشت نیز بوجود آمد. آثار مربوط باین دوره که حثیتادب یاتشفاهییاروایی دارد در بعضی از منابع چونسنگنوشته ها، کتبو آثارعلمی تاکنون محفوظ مانده و بمارسیده است.  یکی از اینگونه منابع آبده های ( اورخون ) میباشد. ریشهٔ دو زبان را میتوان در آبده های « ینیسیاورخون» مشاهده کردکه در سال  ( ۷۳۲) برسم الخط خاص اورخونی نوشته شده است .

ادامه خواندن خط اورخون و آثارمکتوبه ٔ دیگر در زبان ارکی : تتبع ونگارش؛ داکتور فیض الله ایماق

تا جائیکه نگارنده آگاهی دارد، کمتر دانشمندی در کشورما در پی شناخت نهادهای جامعه ما درچارچوب قانونمندیهای عام رشد جوامع برآمده وجریان آمد وشد رویدادها را در مقیاس این قانون مندیها سنجیده است. از همین لحاظ اکثراً آثاری که در باب چگونگی و دگرگونیهای تاریخی در وطن ما نگارش یافته اند، در واقع شرح تک حطی وافقی رویدادهای اجتماعی بوده وکمتر عطش پژوهندگان را در تحلیل  چونی وچرائی های وقایع فرونشانده است، اما خوشبختانه بعد از سالها این آرزو برآورده میگردد وکاندیدای اکادمیسین محمداعظم سیستانی با سخت کوشی وجهد فراوان توفیق یافته تا یکی از پروسه های اجتماعی- اقتصادی کشور را که هنوزهم ازخودجان سختی نشان میدهد، از روی مدارک واسناد چنان صاف و ساده برشتۀ تحریر در آوردکه  برای هرخواننده یی فهما و پذیرفتنی باشد.

ادامه خواندن تقریظ برکتاب:”مسالۀاصلاحات ارضی درافغانستان دهۀ ۷۰ قرن بیستم”- نویسنده : شادروان دکتور اکرم عثمان

بیش از پنجاه سال است که دانشمند گرامی و دوست نهایت عزیز و مهربان داکتر فیض الله ایماق را از نزدیک می شناسم . 
ایماق که زادگاهش شهر اندخوی یا جاییکه حضرت بابا ولی مرشد اعلی صاحبقرانی در آنجا خفته است می باشد. اندخوی از جملهٔ مناطق پُربار و برکت تورکستان زمین است . 

ادامه خواندن یار آشنا از اقلیم اندخوی : نوشتهء پروفیسور داکترعنایت الله شهرانی

آیین شب یلدا به‌تنهایی گواهی بر این مدعاست که در روزگاران گذشته در نیمی از دنیای کهن که از شبه‌قاره هند آغاز می‌شود، از اروپا می‌گذرد و به آفریقا می‌رسد، این جشن به شیوه‌های مختلف برگزار می‌شده و حتی مصریان باستان هم برای میلاد دوباره خورشید آیین برگزار می‌کرده‌اند. بنابراین می‌توان گفت آنچه امروزه در کشورهای ایران، افغانستان، آذربایجان، تاجیکستان و ترکیه با نام شب یلدا و آنچه در کشورهای کاتولیک با نام کریسمس برگزار می‌شود، تلفیقی از فرهنگ‌های مختلفی است که در طول هزاران سال تاریخ تمدن در سه قاره آسیا، اروپا و آفریقا دست به دست چرخیده است.

شباهت‌های فرهنگی انکارناپذیری که در این نمونه ساده از برگزاری مراسمی آیینی وجود دارد نشان می‌دهد که زمانی دور از مرزهای امروزی، این کشورها تعاملات میان‌فرهنگی بسیار گسترده‌ای با هم داشته‌اند. تعاملی که شاید سیاست امروز جهان سبب رنگ‌باختگی آن شده باشد اما آثارش را می‌توان همچنان آشکارا در زندگی مردم تمام این نواحی دید. جشنی که پیام‌آور صلح و نوید روشنایی است.

یلدا از کجا آغاز می‌شود؟

ادامه خواندن ارتباط میان درخت کرسمس وشب چله : رحمت الله روند

یارب شنوا کن دمی گوش کر ما

وا کن به طریقی که بیند بصر ما

همسایه کند خدعه و نیرنگ، جهان هم

کوبد به انگشت ملامت به سر ما

ادامه خواندن گهر گمشده : سلطان محمود غیاثی

اگر روزی فلم بسازم، داستان زندگی خودم خواهد بود 

تاریخ نیم سده سینما در افغانستان نشیب های زیادی را سپری کرده است و گرم سرد روزگار را بیشتر از دیگر عرصه ها تجربه نموده است سینماگران تنها دهه شصت را فراز کار های سینمایی افغانستان می دانند در فلم های ساخته شده دهه شصت نمونه های خوبی از نو آوری کشف های جدی و پرداخت های بکر را در سینمای افغانستان می توان بخوبی مشاهده کرد 

در این دوران ژانر های گوناگونی از کار های سینمایی توسط هنر پیشه ها و کارگردان های موفق افغانستان به جریان افتاد که توانست هویت مشخصی را برای سینمایی افغانستان خلق کند  و هنر پیشه های موفقی در سینما حضور یافتند و به جذابیت سینما افزودند و به زیبایی هنر افغانستان قدم برداشتند یکی از این هنر پیشه های موفق در عرصه سینما عادله جان ادیم است که تا امروز چهره شناخته شده و محبوب مردم افغانستان او را دختری خاطره ها می نامند.

ادامه خواندن مصاحبه بانو عادله ادیم هنرپیشه سابق سینمای افغانستان با مجله هفته

‌تجمع، تجهیز و فراهم آوری امکانات تسلیحاتی و لوژیستکی برای گروه های تروریست بین المللی که در شمال افغانستان سنگر گرفته اند، هم زمان است با به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان و این  نشان‌دهنده این است که بی ثباتی در این سرزمین، ماندگار و طولانی مدت خواهد بود و متاسفانه باید شاهد اتفاقات ناگوار دیگری در این کشور باشیم. دنیا هم اکنون در برابر طالبان تروریست و حامیان تروریست خارجی شان، چشم بسته است. تلاش می شود تا طالبان به خوب و بد تقسیم شوند و از این گروه یک چهره مناسب تر، ترسیم شود تا زمینه های تعامل با این گروه، به هدف بر آورده ساختن نیت های استراتیژیک بعدی در منطقه مساعد شود. این که چرا افغانستان همواره میدان این بازی های خونین بوده این است که   متاسفانه این کشور، در بیش از چهاردهه اخیر، بستر

ادامه خواندن طالبان وچالشهای جدید درمحوردینامیک قدرت و امنیت در منطقه : عبدالناصرنورزاد

من به تازه گی، کتابی را در خصوص جنگ های چریکی نوشته ام. هدفم، ایجاد راهکار های تاکتیکی برای غلبه بر فاشیسم طالبانی، در وضعیت کنونی است. تاکید کرده ام که بر شکستاندن بن بست موجود، جنگ چریکی، به خصوص توسل به جنگ چریکی شهری، یک نیاز مبرم و یک کار مفید خواهد بود. خوش بختانه این کار من، با استقبال جدی و صمیمانه ی مردم و نیروهای ضد طالبانی، مواجه شد.  اما هنوز از طیف همفکر طالب، واکنشی وجود ندارد. شاید بعد تر، چنین شود.

نکته حایز اهمیت این است که چطور بتوانیم با روی کرد ساده، اول بن بست موجود را بشکنیم، بعدا به شکست دشمن برویم و  در مرحله اخیر، به تسخیر قدرت سیاسی، دست یابیم؟ من با مطالعۀ آثار عمدتا چپ کلاسیک، چریک های فدایی خلق، جنبش 26 جنوری در کیوبا( ارنستو چه گوارا و فیدل کاسترو)، شش اثر نظامی مائو و سایر موجود در خصوص این نوع جنگ، تلاش کردم تا یک استخراج ذهنی ای بومی شده، منطبق با وضعیت و بدرد بخور را طراحی کنم.

ادامه خواندن جنگ چریکی شیوه ای درست است برای تسخیرقدرت سیاسی : عبدالناصر نورزاد

  به گوشه گوشه ای وطنم نقش اهرمن باقیست

زظلم کشته زیاد است و بی کفن باقیست 

به سوی کوی محبت که‌ میروی به سفر 

بره به هوش گذر کن که رهزن باقیست 

ادامه خواندن باقیست : استاد محمد اسحاق ثنا