دسته: مقالات عمومی

شايد اين بهانه خوبی برای پرداختن به سرگذشت اسکناس افغانی باشد. زيرا افغانستان ممکن است از معدود کشورهايی باشد که با تغيير پادشاهان و حکام، پولها نيز همانند پرچمها و نمادها تغيير می کند.

دوره امانی

شايد اين بهانه خوبی برای پرداختن به سرگذشت اسکناس افغانی باشد. زيرا افغانستان ممکن است از معدود کشورهايی باشد که با تغيير پادشاهان و حکام، پولها نيز همانند پرچمها و نمادها تغيير می کند.

دوره امانی

يک روپيه کابلی

اولين اسکناس افغانی در سال ۱۲۹۸خورشیدی منتشر شد

اولین پول کاغذی (اسکناس يا بانکنوت) افغانستان در سال ۱۲۹۸خورشیدی در دوره امان الله خان به ارزش یک روپیه کابلی به چاپ رسید.

ادامه خواندن تاسیس درافغانستان بانک وحذف واژه دری از بانک نوتهای افغانستان : پوژهوشگر بصیر حسن زاده

مدتهاست که سلسلۀ از اظهارات ناشیانه پیرامون محل پیدایش و رشد زبان دری در رسانه های اجتماعی انعکاس میآبد.ازآنجائیکه توجه به زبان و فرهنگ ، همچنان محافظت هردوی آن جهت ارث گذاری برای نسل های آینده ، وظیفۀ هر انسان است. این قلم لازم می بیند تا مطالب ذیل را بخاطرروشن شدن واقعیت ها ، توأم با ارائۀ یک سلسله مستندات تقدیم نماید. 

   خوانندگان این نوشته ، حتما” ازطریق رسانه ها آگاهی یافته اند که بعضی بی خبران با بکاربرد نام ” زبان دری ” موافق نبوده وبکاربرد آنرا جزء از”توطئه”های رژیم شاهی دراواسط قرن بیستم میدانند. آنها ادعا مینمایند که فارسی نام زبان ما بوده ونمی بائیست نام کتب درسی ازفارسی به دری تغیر میکرد. همچنان ازاعضای لویه جرگۀ قانون اساسی سال 1964 انتقاد مینمایند که چرا اصطلاح زبان دری را در قانون اساسی افغانستان مندرج ساخته اند.این منتقدین استدلال مینمایند که قبل ازین تغیرات ، دولتهای افغانستان همیشه کلمۀ ” فارسی” را بکار می گرفتند وهیچگاه اصطلاح ” دری ” را استعمال ننموده اند .

ادامه خواندن    زبان دری یا فارسی ؟- نوشتهء : میرعنایت الله سادات

نصاب جدید معارف طالبان تیغی زهر آلود بر گلوی دختران افغانستان

طالبان پس از به قدرت رسیدن پیش از آنکه به دشواری های کلان سیاسی و اقتصادی مردم افغانستان توجه کنند. رهبران این گروه وضع محدودیت ها بر زنان و ممانعت از آموزش دختران را در دستور کار زمامداری خود قرار دادند. طالبان در تبانی با استخبارات پاکستان خواستند تا با وضع این محدودیت ها بر زنان افکار جهانیان را از مسائل بنیادی افغانستان به بیراهه بکشانند. بنابراین سخت گیری های طالبان بر زنان و دختران و صدور بیشتر از سی فرمان برای محروم ساختن زنان از کار و وضع محدودیت ها بر زنان نه یک تصمیم دینی و شرعی؛ بلکه یک تصمیم سیاسی و استخباراتی است تا بدین وسیله توجه ی جهانیان را به خود جلب نمایند و تحت پوشش آن فعالیت های تروریستی خود و حمایت از گروه‌های تروریستی را به ابهام بکشانند. حال پرسش این است که آیا با گشوده شدن دروازه های مکتب ها بر روی دختران مشکل اصلی مردم افغانستان حل خواهد شد؟ یا اینکه نه تراژیدی افغانستان بزرگ تر از آن است که رفع محدودیت های یاد شده بتواند، بر سوگنامه ی آن نقطه ی پایان بگذارد.

ادامه خواندن منع آموزش دختران؛ یک تصمیم استخباراتی و فریب سیاسی؛ نویسنده: مهرالدین مشید

ژئوپولیتیک ازترکیب دو کلمه ، یکی ژئو( زمین یا جغرافیه) ودیگری پولیتیک (سیاست) بوجود آمده است. بناء” ژئوپولیتیک را می توان درزبان دری با بکاربرد اصطلاح ” جغرافیای سیاسی” تعریف کرد. این تعریف بازگوکنندۀ  عوامل مؤثرجغرافیایی برسیاست یک کشورمیباشد. طبعی است که این عوامل تآثیرات استقامت دهنده دارند.  موقعیت جغرافیایی افغانستان بخودی خود مُحرک چالش ها درمنطقه وسطح جهانی است. این موقعیت ، افغانستان را به میدان رقابت قدرتهای جهانی و منطقوی تبدیل کرده واهمیت خاص جیواستراتیژیک را به آن داده است . درمورد موقعیت جیوستراتیژیک افغانستان قبلا” نوشتۀ مفصل ازین قلم به نشررسیده که با  بکاربرد لینک مربوط به آن درپایان این مقال آمادۀ مطالعه میباشد. (1) بناء” بحث کنونی تنها روی نقش جغرافیای سیاسی (ژئوپولیتیک ) متمرکزبوده وبه بیان  اثرگذاری جغرافیه بر سیاست میپردازد.  ژئوپولیتیک علمی است که  اوضاع جغرافیائی وسیاسی کشورها وخصوصیات ارضی وسوق الجیشی آن ها را مورد تحقیق قرار میدهد .همچنان تآثیر عوامل جغرافیائی بررفتار دولت ها وروابط فی مابین آنها را به بررسی میگیرد.

ادامه خواندن “جغرافیای سیاسی” افغانستان : میرعنایت الله سادات

در هند بریتانوی مردم از شاه امان الله استقبال بی سابقه و شاهانه نموده و با سرودهٔ فوق شاه جوان را با عالم جید شافعی، امام فخر رازی مقایسه کرده، ستودند.

روایت است که شاه امان الله هنگام سفرش به اروپا در موزیمی در لندن به نوشتهٔ تابلوی شخص سوار بر اسپ خیره مینگریست و با دقت آنرا می خواند. مهماندار انگلیس اش ظاهراً با شوخی ولی کنایه آمیز گفت: این تصویر داکتر برایدن است که توانست زنده از دست افغان ها فرار نماید. شاه امان الله پاسخ بالمثل داد و گفت: هویت شخص را جستجو نمیکنم بلکه می پالم اگر در نوشته از نسل و نَسَبِ اسپ ذکری شده باشد! میخواهم بدانم که اسپ از چه نسلی بوده که توانسته این متجاوز به وطن ما را را زنده فرار دهد.

جنگ و کشتار یک پدیدهٔ شوم است و قتل و غارت ملت ها به هرشکل آن ناپسند است و قبیح، از جانب هرکس و تحت هر عنوانی که باشد. استعمار، بخصوص کلونیالیزم انگلیس در قرون متوالی سرمایه های مادی کشورهای زیادی را چپاول و ثروت های معنوی شان را تاراج کرد و این پروسه دارد.

ادامه خواندن سخنی به مناسبت خاطرهٔ تابناک ۱۹ اگست ۱۹۱؛ د۱۹۱۹ د اگست ۱۹ ځلانده خاطری په اړوند څو خبری: داکتر ناصر اوریا  

منار علم و جهل به فرمان شاه امان الله به تاریخ ۲۳ جوزای سال ۱۳۰۴ هجری شمسی در منطقهٔ‌ دهمزنگ کابل به یادبود قهرمانان دفاع از میهن و نوامیس ملی مقابل شورش ملای لنگ اعمار گردید. 

نام های تمام قهرمانانی که در فرونشاندن شورش ملای لنگ جان های شیرین خویش را از دست داده اند در سنگ مرمر حک و زینت بخش “منار علم و جهل” است.  این آبدهٔ‌ به ظاهر کوچک یادآور درس های بزرگی برای فرزندان اصیل این کشور است.

د “علم او جهل” منار د ۱۳۰۴ لمریز هجری کال د جوزا د میاشتی په ۲۳ نیټه د کابل د دهمزنګ په سیمه کی د شاه امان الله په امر د هیواد د هغو اتلانو په یاد جوړ شو چی د هیواد او نوامیسو څخه د ساتنی په لاره کی “ګوډ ملا” د بلوا کی یی خواږه ځانونه له لاسه ورکړی وه.

ادامه خواندن     آیا میدانیدکه (منارعلم وجهل ) به کدام مناسبت اعمار شده؟ او ولی دا منار د “علم و جهل” په نوم یادیږی؟ : داکتر ناصر اوریا

در این  مقطع زمان که گروه منفور؛  فاقد سواد و فرهنگ با  افکار قرون وسطایی و معامله گر سایه تظلم را بر ملت ما افگنده  است و درب  معارف و مکاتب  را بر روی بانوان شجاع و مستعد ما بسته  اند؛ نباید احساس  ناامیدی  کرد زیرا قلم به دستان ما در داخل  و خارج ازکشور پیوسته  در نگارش  ادامه میدهند  و زبان و فرهنگ مان را با  گلواژه های  شان عطور زندگی  می  بخشند …

از این جمله نویسندگان  مجرب و چیره  دست یکی هم بانوی  گرانسنگ و نویسنده کتب متعدد خانم ماریا  جان  دارو است که با وجود مشکلات محیطی  شجاعانه می نگارد و برغنای معنوی ما می  افزاید.

 در همین روزها کتاب تازه  شان  تحت عنوان  (اتاق  شماره ۲۲) درآنلاین منتشر گردیده  است. 

در همین رابطه  مصاحبه  اختصاصی با این خواهرما انجام دادم و شما دوستان را به خوانش آن دعوت میکنم.

سوال  – تاکنون چند کتاب و با کدام عناوین را نوشته اید و هموطنان ما از کدام مرجع می توانند آنها را بدست آورد ؟

 جواب  – جناب  محترم ظفر گرامی  وارث الشعرا شیوا بیان ؛ ژورنالست آگاه و فعال و نویسنده  توانا ؛ خدمت شما وعلاقمندان  کتاب عرض سلام و ادب دارم.

ادامه خواندن مصاحبه جالب نذیر ظفربا : خانم ماریا دارو

ډاکټره ماهره صفدری شمس (جون ۲۰ ۱۹۴۰ – ۱۸ نومبر ۲۰۰۶) په کابل کی نړی ته سترګی پرانستی او د ملالی ښوونځی څخه له فراغته وروسته د کابل پوهنتون د طب پوهنځی کی یی طبی تعلیمات سر ته ورسول.‌ د کابل، بغلان، کندهار او پکتیا ولایتونو کی یی خلکو ته ستر طبی خدمتونه تر سره کړل.‌

اروا دی ښاده، د سترو خدمتونو یاد دی تلپاتی او لوړ جنت دی ځای وی.

سوانح مختصر داکتر ماهره صفدری شمس

یکی از زنان منور٬ پیشگام طبابت افغانستان، مادر مهربان و طبیب خدمتگار افغان ها مخصوصاً زنان محروم کشور.

ادامه خواندن د ډاکټری ماهره صفدری شمس لنډ ژوندلیک : داکتر ناصر اوریا

روزی که ماموریت فروپاشی یک باره به انجام رسید

افغانستان روز های تاریخی بی شماری دارد که رخداد های بزرگ تاریخی این کشور را بر می تابد؛ اما پانزدهم اگست سال 2021 سیاه ترین روز در تاریخ پرفراز و نشیب این کشور، بویژه در چهل سال اخیر است. این روز، نه تنها روز سقوط حکومت افغانستان؛ بلکه روز فروپاشی تمامی ساختار های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و آموزشی این کشور است که در نتیجۀ فرار زنگی مست یکسره همه چیز فرو ریخت و افغانستان دچار شق قومی خطرناک و بی پیشینه گردید.

ادامه خواندن پانزدهم اگست لکۀ ننگی بر دامان غنی و سیاه ترین روز در تاریخ افغانستان : مهرالدین مشید

پس از سالها تک و دو و کار و بیکاری در فرجام بمبیرک خان به تقاعد سوق شد.

با ساز دوران بازنشستگی رقص میده میده روزگار را با شک وتردید انجام می داد.

با وجود آنکه بغلکش گرم وروزگارش عطر آلود بود، با زرنگی که داشت طی درخواستی از اداره بازنشستگی تقاضای (گروندزیشرونگ )( یا پول کمکی برای بازنشستگان) را کرد و در خواستی به اداره مربوطه نوشت و یاد آور شد ، که اگر برایش کمک نکنند، از گرسنگی و بدروزگاری تلف خواهد شد ، آنگاه خون او در گردن دولت خواهد بود.

ادامه خواندن مرغ زیرک در دو حلقه بند است : نوشتهء دکتر حمید الله مفید

من شاید صنف سوم وپیشینکی (شاگرادنیکه بعد ازچاشت مکتب میرفتند)بودم، روزی پدر مرا از خیابان به خانه ی مامایم که در نقاش/جوی شیر بود فرستاد. در همان روزها سرکی که امروز از زیرزمینی به سمت نواباد و دهمزنگ رسیده، جدیداً قیرشده بود وبه نام “سرک نو” یاد میشد، ولی آثار حوض مرغابی، کوتی و بعضی سراچه های سنج دار هنوز باقی بود. وقتی در کنار گالری ملی رسیدم، رُنا و عایشه هم صنفی هایم را دیدم در لباس مکتب. تعجب کردم. پرسیدم: هی کجا میروید(شاید بدون سلام و علیک!) گفتند ما سینما می رویم. ترسیدم.

ادامه خواندن سینمای مُفت ! خاطرهء از : استاد محمد بشیر دود یال

همه مشت خار گشتم که زنی شرارم امشب

به هوا دهی، فشانی همه‌ جا غبارم امشب

همه دام‌ها گسستم، همه بندها شکستم

زجهان و جان برستم که کنی شکارم امشب

چو شکسته آن درایم که زکاروان جدایم

همه سوزم و نوایم که بری به کارم امشب

ادامه خواندن  دیـــــوار : شعراز استاد خلیل الله خلیلی ارسالی داکتر صبورالله سیاه سنگ

یکی از ستاره های درخشان هنر و ادبیات کشور ما استاد لطیف ناظمی است. استاد ناظمی، ترانه‌سرا، شاعر، پژوهشگر ادبی، شخصیت عالی اکادمیک و تحلیل‌گر حوزه تاریخ و ادبیات فارسی است که نظیرش را نداریم. من یکی از شنوندگان جدی برنامه های هنر و ادبیات رادیو و سپس تلویزیون در دهه های ۵۰ و ۶۰ بودم.

به هنر و ادبیات بسیار دل‌بسته بودم و به عنوان یک نوجوان از بهترین برنامه های هنری و ادبی آن دوران لذت بی‌پایان می‌بردم. همین حالا این نوستالژی مرا همراه با خود به آن دوران خاطره‌انگیز می‌کشاند. استاد ناظمی با آمدن در عرصه رسانه، تحول بنیادی را بر پا کرد. متن‌ها معنا بیش‌تر پیدا کردند. نقد جان گرفت، پژوهش در ادبیات و هنر رخنه کرد و تلفظ و ادا های گویندگان و هنرمندان بهبود یافت. شعر و تصنیف در موسیقی هنجارمند شد و تخصص‌گرایی در رسانه‌های افغانستان ترویج و تعمیم یافت.

ادامه خواندن قدر استاد سخن لطیف ناظمی را بدانیم : دکتور ملک ستیز

در جنگ روانی، همواره، دستگاه های استخباراتی به مدد رسانه ها و وسایل اجتماعی، تلاش می کنند تا برای تطبیق و تحقق برنامه های خاص شان، ذهنیت خاصی را در اذهان عامه تزریق کنند. آنچه فعلا در مورد افغانستان تحت کنترول طالبان جریان دارد، عین قضیه است. از «الف»  تا «ی» همه طوطی وار تکرار می کنند:” طالبان بدیل ندارند”. روایت مضحک و سازماندهی شده که توسط رسانه های اجتماعی به گونه مستمر و منظم در خور مردم داده می شود. واقعیت تلخ این است که این روایت کاذب، نزدیک است که به یک “واقعیت بدون شک” مبدل شود. متوجه می شویم که کار سازمان های استخباراتی به مدد رسانه ها، در شرایط فعلی خیلی ها موثر و کار ساز بوده است. مردم قبول کرده اند که طالبان بدیل ندارند و باید تسلیم این واقعیت خود ساخته اما تلخ شوند. چه درد آور است که قبول کنیم دروغی همانند “طالبان بی بدیل“، بر زندگی امروز ما بدون راه بیرون رفت، چیره شده است.

ادامه خواندن نه!  به روایت ” طالبان بدیل ندارند” مسوولیت همه است! : نوشته ؛ ناصر نورزاد 

محمد ایوب‌ خان فاتح میوند حین خاکسپاری پیکر ملالی شهید.

د تاریخ یوه پاڼه * صفحه ای از تاریخ

۵ اسد یا ۲۷ جولای یادِ قهرمانی شیرزن افغان و حماسهٔ‌ جاودان میوند

“که په مـیــــــوند کــی شـهیـد نشوی

خـدایږو لالیه بی ننگی ته دی ساتینه”

حماسهٔ ۵ اسد ۱۲۵۹ * ۱۲۵۹ کال د زمری ۵ حماسه * ۲۷ جولای ۱۸۸۰

همانطوری که پر زیبای طاوس دشمن جانش است، موقعیت سوق الجیشی (جیوپولتیک) و منابع طبیعی افغانستان نیز از جمله عوامل جلبِ علاقهٔ استعمار و همسایه های طماع به این سرزمین آزاده و بالنتیجهٔ سیه روزی مردم ماست. ولی از این واقعیت نیز نباید چشم پوشی کرد که عامل عمدهٔ این بدبختی ها نادانی و نقاق خود ماست.

ادامه خواندن “فاتح اصلی و واقعی جنگ امروزی، ملالی بود : داکتر ناصر اوریا 

سال ۱۳۶۴ یا ۶۵ بود که به کابل رفته بودم. چندی روزی از روی ناچاری- میسر نشدن پرواز به میمنه- در آنجا پاییدم. روزی به دکان همدرس مرحومم محمد ایوب -از اندخوی- رفتم. او در یک دکان تولیدات آهنگری «نیم‌وقته» کار می‌کرد. با او قرار گذاشتم که به دیدن همدرس دیگرِ ما (گل احمد یما) برویم. او را دریافتم و قرار شد که به دیدن «واصف باختری» برویم.  استاد واصف باختری، در اتحادیۀ نویسندگان افغانستان،‌ مدیر مسؤل مجلۀ‌ ژوندون بودند. به دفترش در شهر نو رفتیم. آجا نبودند. یما از کسی سراغش را گرفت. آن شخص گفت: « باختری سایب شاید ده مرمر باشن»

گل احمد یما، آنجا را دیده بوده است. از مسجد حاجی یعقوب به دست راست پیچیدیم. چند دکان آنسوترک، بر سرِ دکانی نوشته شده بود. «به رستورانت مرمر خوش آمدید». 

ادامه خواندن « باختری سایب شاید ده مرمر باشن» : رحیم ابراهیم

خـانه سنگيسال ١٣٦٧ خورشيدي بزرگداشت از مولاناي بلخي رومي نابغه شرق در منزل زند ياد داكتر جاويد واقع كوچه نقيب متصل جاده سالنگ بهمت اهل فرهنگ و ادب برگزار شده بود . جمع كثيري از فرهنگيان قلمرور سرايش و نگارش هنرمندان و ادب دوستان زبان جهان شمول پارسی شركت داشتند . رونق بخش این نشست شخصیت ها و فرهيختگان نام آشنای کشور مانند قله ى شامخ زبان پارسي  زنده ياد استاد واصف باختري زنده ياد قهار عاصي شاعر حماسه عشق و زنده یاد و محب بارش شاعر و نویسنده و استاد دانشگاه كابل و بصیر بدروز شاعر و نویسنده و فعال سياسي ، سلام سنگی هنرمند موفق سینماگر افغان فلم و دکلماتور هنر و ادبیات و فردوسی شناس شرکت داشتند . 

ادامه خواندن خانه سنگی : نثار علیمی

 معلومات مختصر در بارهٔ شخصیت ملی، دیوان نرنجن داس وزیر مالیهٔ شاه امان الله و پدر “بی بی رادو جان”

د ۱۹۲۰ میلادی کال د جولای میاشت کښی، افغانی هیئت د افغانستان د خارجه چارو وزیر علامه محمود طرزی په مشری، د افغانستان د خپلواکی د په رسمیت پیژندلو د تړون د لاسلیک لپاره، بریتانوی هند ته سفر وکړ.

افغان ملی شخصیت، ښاغلی دیوان نرنجن داس، د شاه امان الله د کابینی د نن ورځی د مالیی وزیر معادل، ددی هیئت یو لوړپوری غړی وه.

ادامه خواندن د یوی پیړی څخه پخوا؛ بیشتر از یک قرن قبل : داکتر ناصر اوریا

                  افتاده‌ عشقری را بالای خاک ديدم

                  گفتم به اين اديبی يک بوريا ندارد !

    [  امروز ۱۰سرطان سال ۱۴۰۲ هجری عرس مبارک جناب حضرت عشقری رح است ] 

کوچه های افسانه ساز کابل که ليل و نهار زيادی را پشت سر گذرانده با راه‌ رو های تنگ ، با خانه های بلند و ديوار های کمتر انداخته ، در سال ۱۲۷۱ خورشیدی در خانهً تاجر پيشهً بنام شير محمد معروف به (داده شير) کودکی به دنيا آمد که نامش را غلام نبی گذاشتند و بعد ها به صوفی عشقری مشهور شد.

وی هنوز نخستین سالهای کودکی را سپری نکرده‌بود که پدر، مادر و برادرش را از دست داد ؛

او از ۱۸ سالگی به شاعری روی آورد.

ادامه خواندن  افتاده‌ عشقری را بالای خاک ديدم : نجم العرفا حیدری وجودی

داستان سیاسی-تاریخی «د ځواک د ارهټ منگوټي»-که نویسنده آن را با عنوان «اژدهای خفته» برای ترجمه فارسی-دری برگزید، توسط محترم عبدالوکیل سوله مل، نویسنده و فعال اجتماعی و مدنی نوشته شده است که تا امروز چندین جلد از مجموعۀ کتاب ها و داستان های وی به چاپ رسیده است. بنا به درخواست و پیشنهاد نویسنده، آن را از پشتو به فارسی-دری ترجمه کردم که تقدیم دوستان و هموطنان گرامی می کنم.

پاچاگل دستش را روی سبیلِ درازش کشید، پرچمِ سرخِ کوچکِ روی میز را به طرف دیگرِ میز هل داد، به تصویرِ بزرگِ رهبرِ حزب که به دیوار آویزان شده بود نگاه کرد، کتابِ جدیدی به نام «زندگی نوین» را که تا نیمه خوانده بود، کنار گذاشت. بلند شد با قدمهای سریع به سمتِ در رفت تا برود بیرون و سیگارش را روشن کند، در را باز کرد، اما دوباره بَست، چرخید، پنجرۀ بزرگِ دفتر را باز کرد، ایستاد و سیگاری روشن کرد. او حتی اولین دود را داخل سینه اش نبرد که تلفن زنگ زد، دوید، گوشی را برداشت:

سلام، رفیق پاچاگل!

هنوز جوابِ سلام را نداده بود که دستور داده شد: یک بار بیا…

سیگارِ روشن را برداشت، گذاشت در دهانش، اما دوباره با سرعت گذاشت و بیرون رفت. مستقیم به طبقه دوم رفت تا قوماندان را ملاقات کند. پس از سلام، روبه روی قوماندان که با کسی تلفنی صحبت می کرد، ایستاد، قوماندان به او اشاره کرد که بنشیند. به محض اینکه تلیفون را قطع کرد، او را صدا زد:

– می دانی چرا احضارت کردم؟

او حیران شد. نمی دانست چگونه به سوال قوماندان پاسخ دهد. به فکر رفت. قوماندان صندلی چرخدارِ خود را چرخاند. دوباره با او روبرو شد. دستش را دراز کرد و به این طرف و آن طرف تکان داد، انگار که توجهش را به چیزی معطوف کند:

– چه تغییراتی در دفتر می بینی؟

ادامه خواندن اژدهای خفته نویسنده: عبدالوکیل سوله مل:مترجم؛ عبدالقدیر فضلی

دوستان عزیز، تا می توانید این مطلب را در صفحات اجتماعی و فیسبوک تان به طور گسترده و وسیع با دوستان تان شریک کرده به همرسانی کنید. (تشکر)

دریای هلمند کلانترین دریای داخلی افغانستان است که از کوه بابا سرچشمه گرفته، بعد از طی ۱۱۵۰ کیلومتر در سرحد میان افغانستان و ایران به جهیل “سیستان” می ریزد.

معاونان دریای هلمند، دریاهای ترنک، ارغستان و بزرگترین آن دریای “ارغنداب” است که در شروع ولایت هلمند به این دریا می ریزند، اما در مسیر حرکت دریا، ده ‌ها شیلۀ کوچک دیگر نیز به آن وصل می‌ شود.

دریای هلمند با گذشتن از گرشک، در میان صحراهای بیکران جریان می یابد که فقط در کرانۀ دریا، خال-خال مردم زندگی دارند. بر کرانۀ راست دریا دشت مارگوو بر کرانۀ چپ دریا دشت “زره” و “گود زره” امتداد می یابند.

ادامه خواندن دریای هلمند کلانترین دریای داخلی افغانستان است : عبدالقدیر فضلی

پیش مرگان جنگ قومی چوب سوخت شبکه های استخباراتی

در این تردیدی نیست که گروۀ طالبان دست ساخت آی اس آی پاکستان و ابزاری در دست این شبکۀ جهنمی است تا اهداف راهبردی این شبکه را در افغانستان بسر برساند. طالبان از زمانیکه به قدرت رسیده اند؛ هر آنچه عمل کرده اند، برضد مردم افغانستان و به سود پاکستان بوده است. چنانکه دامن زدن به جنگ های قومی و زبانی و گروهی و جابجایی های تازه در شمال به بهانه های گوناگون از اهداف نخستین آی اس آی در افغانستان به شمار می رود که گروۀ طالبان از آغاز به قدرت رسیدن شان تا کنون برای عملی شدن آنها به تدریج گام برداشته و بر می دارند.

ادامه خواندن از جنگجویان استخباراتی تا پیش مرگان جنگ قومی : مهرالدین مشید

تاریخ هرگز این سکوت مرگبار را فراموش نخواهد کرد

افغانستان دشوار ترین روز های تاریخی خود را سپری می کند و مردم این کشور از خم و پیچ هایی عبور می کنند که گذشتن از هر خم آن دشوارتر از پیمودن ” هفتاد خوان رستم” تاریخ است. مردم افغانستان بارها از پیچ و خم حوادث عبور کرده اند و بدترین دشواری ها را پشت سر نهاده اند؛ اما هیچ گاهی این چنین شاهد پراگنده گی و تشتت و اختلاف گروهی و قومی و زبانی در کشور خود نبوده اند. شگفت آور اینکه این بار شماری سیاستگران بیشتر وابسته به یک قوم چنان پنبه در گوش های خود نهاده اند و در برابر جنایت های گروهی و قومی و زبانی طالبان مهر سکوت مرگبار بر لب های خود زده اند که گویی در افغانستان خیر و خیریت است و هیج جیزی واقع نشده است. نه تنها

ادامه خواندن روز های دشوار به پایان می رسد و اما این سکوت مرگبا ر فراموش نمی شود : مهرالدین مشید

 بازیگری چیزی بیش از انتقال رفتارهای روزمره به قلمرو نمایش نیست. همانطور که زبان شاعرانه از نظر نوع با زبان روزنامه نگاری تفاوتی ندارد، دستمایه ها و تکنیک های بازیگران روی صحنه هم از نظر نوع تفاوتی با رفتارهای ما در برخوردهای عادی و روزمره ندارند. شاید همین مسئله توجیهی برای این باشد که چرا استعاره ی “زندگی همچون صحنه نمایش است” اینقدر رایج و معمول است. هر چه باشد ما در کارهای روزمره خود را کم و بیش به شکل شخصیت های نمایش در می آوریم، صدا، فیزیک بدنی، ژست و لباس هایمان را به کار میگیریم و میان رفتار های ذاتی (“صورتک واقعیمان”) و رفتارهایی در نوسان هستیم که با آنها آگاهانه کنار میآییم

ادامه خواندن بازیگری چیست؟ – زبیر پاداش

عدالت، انصاف و انصاف سیزلیک حقیده مقاللر

ضرب المثل هاییکه در باره ی عدالت ، انصاف و بی انصافی گفته شده است

خطانینگ یؤلداشی- جزا

رفیق خطاکار، جزاست

یورسنگ سیاق
ییرسن تیاق
هرکه به  خطا رود

ادامه خواندن ضربالمثل های تورکی اوزبیکی : دکتور فیض الله ایماق