دسته: مقالات عمومی

ورزش  جایگاه خاصی در مجامع بین المللی دارد. در کشور های متمدن جهان مقام  بلند ورزش را قدر می نمایند. وشان و شوکت  ملت شانرا با اشتراک ورزشکاران خویش در مسابقات بین المللی نمایان میکنند. بیاد دارم در روز افتتاح بازیهای المپیک زمستانی معیوبین، 2010 در شهر ونکوور کانادا که  به منظور تهیه ی  گزارش اشتراک داشتم کشور ما افغانستان که رقم بالای معلولین و معیوبین را درجهان دارد در این بازی با اعتبار جهانی نمایندگان ورزشکار معیوبین ما اشتراک ننموده بودند.

در آغاز پروگرام میشیل ژوان ملکه ی اعلی کانادا در راس یک گروپ تشویقی اطفال، ورزشکاران  را تشویق می نمودند  و آقای  هارپر صدر اعظم کانادا بیرق را که در آن (کانادا بپیش )نوشته بود، در دست داشت وبا شور شعف زایدالوصفی ورزشکاران را تشویق و ترغیب میکردند

ادامه خواندن جمشد ،سلیمان و مجید ورزشکارن افغان در کانادا برنده ی وزن خوددر مسابقات ورزشی استند

حسیب شریفی

وجود گروه های سارقان مسلح زندگی باشندگان ولسوالی فرخا ر ولایت تخاررا به مخاطره انداخته است. باشندگان می گویند یک  گروه سی نفری مسلح تا کنون بیش از پنجصد راس مواشی را ازین ولسوالی به سرقت برده در صورت عدم جلوگیری ممکن دست به سرقت بیشتر بزنند. امامقام های پولیس فرخار گفته اند تا کنون سیصد راس مواشی ودو سارق مسلح از ارتفاعات ولسوالی ارگو بدخشان دستگیر شده؛ ولی برای از بین بردن گروه سی نفری سارقان مسلح در ارتفاعات میان بدخشان وتخار به ارسال نیروهای کمکی وهلکوپترهای جنگی نیاز دارند

بیش از سیصد راس مواشی سرقت شده روز چهار شنبه به صاحبان اصلی شان درروستای خرم آب ولسوالی فرخارولایت تخار برگردانده شد. عتیق الله فرمانده پولیس فرخار می گوید دو سارق مسلح نیز همراه با این مواشی از کوه های ولسوالی ارگوی ولایت بدخشان دستگیر شده اند. وی افزود یک گروه سی نفری از سارقان مسلح در ارتفاع موسوم به تخت سلیمان در کوه های میان ولایت تخار وبدخشان مستقر شده وزندگی مردم را تهدید می کنند. وی تا کید کرد که  قصد راه اندازی عملیات مشترک را با پولیس بدخشان داشته اما به نیروهای کمکی وهلکوپتر نیاز دارند. عتیق الله فرمانده پولیس فرخار می گوید : « گروه سارقان مسلح به سرکردگی قومندان فدا در ارتفاعات تخت سلیمان جابجا شده بود بعدا پنجصد راس مواشی را سرقت کرده بود که توانستیم سیصد راس آن را با دو سارق دستگیر کنیم .»
ادامه خواندن سارقان مسلح زندگی باشندگان ولسوالی فرخا ر ولایت تخاررا به مخاطره انداخته است

خبریال : زلمی اشنا.

نېټه     : (یکشنبې، د ۲۰۱۱ کال د جولای ۱۷مه)

په تخار کې ۳۰ کوچنیو سوداګروته مسلکي زده کړې ورکړل شوې، او  د هغوی له دلې د ۲۶ کسانو د کوچنیو سوداګریو هغه پلانونو ته د المان هیواد لخوا پیسې منظورې شوي چې د خپل کاروبار د پیل لپاره یې معیاري پلانونه جوړ کړي وو.

د دغې زده کړې موده ۱۸ورځې وې، چې په تخار کې د یوې المانۍ موسسې له لوري په لار اچول شوې وه، چې په کې د دغه ولایت د اړوندو شپږو ولسوالیو څخه هم کوچنيو سودا ګرو ګډون کړي وو. په تخار کې د دغې موسسې مشر رحیمي وايي، دوی غواړي چې په دغه ولایت کې کوچنيو سودا ګریو ته وده ورکړي: «د دې پروګرام موخه د افغانستان جګړه ځپلی هیواد له کړکیچ سره مخ سودا ګروسره مرسته ده. خلک هم په خپل ځان باور نه لري او پانګه اچونې ته هم دومره لېواله نه دي. شویو سروې ګانو ښودلې ده، چې په دغه هیواد ښه اقتصادي  فکرونه موجود دي، چې باید پانګه اچونه ورباندې وشي. خو ستونزه داده چې زمونږ مالي سرچینې دومره غښتلي نه دي چې په ښه توګه دوی ته خدمتونه وړاندې کړو. موږ دوی هڅوو چې کاروبار پیل کړي او له نورو مالي پانګو څخه پورونه واخلي او کوچني سوداګریزې چارې پیل کړي.»

هغه په سوداګریزو چارو کې د یوه سوداکریز پلان شته والی د اقتصادي ودې لپاره مهم بولي، د رحیمي په وینا ډیری افغان سوداګر د همدې سوداکریز پلان د نه درلودو له امله له مالي کړکيچ سرمخ کېږي، دوی غواړي کوچني سوداګر له ورته کړکيچ څخه وژغوري او هغوی ته د ښې سوداګري زمینه برابره کړي. رحیمي وايی، سودا ګرو کې باید مسلکي وړتیا رامنځته شي، چې هغوی وکولای شي چې په بېلابېلو برخو کې پانګونه وکړي. په ورته وخت کې بیا د تخار د اقتصاد ریاست چارواکي وايي چې په تخار ولایت کې هم د دولت او د مرستندویه بنسټونو له خوا د خصوصي سکتور د ودې په برخو کې یې د پام وړ کار نه دی شوی. هغه په تخار کې د کوچنیو سوداګرو روزل د کوچنيو سوداګریو د ودې په برخه کې لومړني ګام بولي: «دلته هغوکسانو ته چانس ورکړل شو، چې ښه سوداګریز پلان یې د لود. دغه پیسې چې دوی ته ورکول کېږي که څه هم په هیڅ شمار دي؛ خو د سیمه ییزو کوچنیو سوداګرو د غښتلي کولو په پلمه د لومړني ګام په توګه خورا ارزښت لري. هر پانګه اچونکی، چې سوداګریز پلان او د همدې پلان د پلي کولو لپاره یوه ښه طرحه یا خاکه ونه لري، هغه پانګه اچونکی بریالی نه دی.»

هغه له دولت او مرستندویه بنسټونو څخه غوښتنه کوي چې سودا ګر دې د مالي او نورو اسانتیاوو له پلوه غښتلي کړي. د همدې زده کړې یوه ګډونواله فریبا وايي چې له اته کلونو را هیسې پردې ګنډي او په بازار کې یې پلوري، دا وايي له پخوا راهیسې ورسره دا فکر وو چې که اقتصاد یې پرمختګ وکړي د پردو د ګنډلو کارخونه به جوړه او لسګونه افغان میرمنو ته به په کې د حرفوي زده کړو او کار روزګار زمینه برابره کړي: «اته کاله کېږي، چې پردې ګنډم، یوکال مې امکانات نه درلود، جې ټي زیډ موسسې ته لاړم، چې مرسته راسره وکړي، او خپله کارخونه بېرته جوړه کړم او لسګونه کورنۍ په کې په کار بوختې شي. دبېلګې په توګه که موږ په ورځ کې د پردو یو سیټ جوړ کړو په میاشت کې دریش سیټه کېږي، که موږ هر یو دغه سیټ په څلورنیم زره افغانۍ و پلورو، موږ ته په کې پنځه سوه افغانۍ پاتې کېږي.»

د فرخار ولسوالۍ اوسیدونکی عبدالدیان فایق چې د تخار پوهنتون د کرنې له پوهنځي څخه فارغ شوی او د مالدارۍ په برخه کې پوره وړتیا لري، وایي چې دغې موسسې ته یې د مالدارۍ د یو کوچني فارم د جوړولوپلان ورکړی، څو په وینا یې د دغه کوچني فارم په واسطه له یو لوري خپل کمزوری اقتصاد پیاوړی کړي او له بل لوري خلکو ته په مسلکي او علمي تو ګه د څارویو د روزنې چل ورزده کړي : (( زما سوداګریز پلان د مالدارۍ په هکله دی، په همدې برخه کې مې وړتیا در لوده، زما پلان بریلالی شو. زه غواړم په فرخار ولسوالۍ کې فارم جوړ کړم. زه کولی شم په دغه فارم کې یو شمیر کسان په کار هم وګومارم او یوه اندزه تنخوا چې ورته ورکوم هغوی ته به هم ګټه رسیږي. اوس موږ په دې پوهیږو چې عرضه او تقاضا وسنجوو دغې زده کړې موږ سره مرسته کوي باید د ژوند به هره برخه پلان ولرو.))

دوی وايي، په دې برخوکې که مرستې ورسره وشي نو کوچني سوداګرۍ به وده وکړي او اقتصاد به یې پیاوړی شي. چې په دې توګه نور خلک هم سوداګرۍ ته تشویق شي. خو په دغه ولایت کې د اقتصاد چارواکي وايي چې د مرستندویه بنسټونو په مرسته به دغو سوداګرو ته هم د مسلکي وړتیا او د اقتصادي پیاوړتیا زمینه برابره کړي.

 

الف  سهیل  از پلخمری
پدرم  معمار بود ولی  صداقت  چندان  درکارش  نداشت  …او میکوشید صادق  باشد اما در ضمیرش  هیمن رشته ریشه  ندواده بود  …هرکار را حتا اگر برای  خودش  نیز تنجام میداد ،صداقتش را کنار میگذاشت.   روزگار  پیری  برایش  درس  خیلی خوب داد  مگر افسوس برحالش  تاثیرگذار نبود. او  برادرم را چون  خودش  و مادرم  مرا  چون  خودش  تربیت  کرده بودند.
زمانیکه ما به  سن  ازدواتج  رسیدیم.  برادرم  خانمش را با عدم  صداقت  بدرقه  میکرد. اما شوهرم شخص  بود که از تجارب  خوبی زندگی  برخوردار  بود  ….در اولین  شب  عروسی  از من  خواست بداند  چه نوع  خانه  میخواهم… برایش گفتم : خانه  کوچک ….پرسید  آیا  دل تنگ  نمیشوی ؟… گفتم نه.
باز پرسید  چه  نوع  خانه  میخواهی … گفتم   خانه صفا…
بار سوم  پرشید  بازهم  بگو چه  نوع  خانه  میخواهی  … گفتم  خانه  ایکه  خشت  وگلش  از محبت  ساخته شده باشد  واگر  کوچک  هم باشد  بوستان  جهان  راد در آن  خواهم  داشت.   از محبت  زنا شوهری بهشت دنیا را خواهم  داشت  وبا صداقت  بهشت  اخرت  کمایی خواهیم کرد. شوهرم  که مرد  کار آموزده  بود ، قصری  را  که از پول  رشوه  وخیانیت  پدرش  صاحب  شده بود رها  کرد  خانه  کوچک  و با محبت  از آبله  کف  دستش آباد  کرد  …سه فرزند داشتیم … هرکدام  انها  شگوفه  های  زندگی  پرُمحبت ما بودند.
برادرم  شش فرزند  داشت  که همه  از عدم صداقت  وعدم  اعتمناد در زندگی  زنا  شوهری شان  بوجود آمده  بودند …. روزی  در اثر ترکه  میراث، خانه  پدری  را اتش  زدند…  ونابود گردید … بلی صداقت  ومحبت همیشه  پایدار است  اگر  کوچک  هم باشد . هر آنچه  ازعدم صداقت  بوجود آید نا بود شدنیسست.

په تخار ولایت ځايي چارواکي چې یو شمېر قاچاق وړونکي غواړي د دولت له مخالفانو سره د تخار ځينې سیمې ناامنې کړي، خو د تخار امنیې قومندان وايي چې د دولت د مخالفانو او د قاچاق وړونکو څخه د سیمې د پاکونو په موخه يې هڅې روانې کړې دي. هغه وايي چې د همدې هڅو په لړکې په روانه اونۍ څلور تنه قاچاق وړونکي چې د دولت له مخالفانو سره یې لاس درلود نیول نیولي دي. خیرمحمد تیمور وايي چې که څه هم پولیس پوره امکانات په لاس کې نه لري، خو بیاهم دوی کولی شي چې د مخالفان هر ډول کړنې شنډې کړي. نوموړی وايي چې قاچاق وړونکي غواړي د دولت د مخالفانو سره د تخار او تاجکستان په پوله پرتې ولسوالۍ نا امنې کړي څو له دې لارې خپل فعالیت ته دوام ورکړي: «د هیواد یو شمېر دښمنان له بېلابېلو برخو حمایه کېږي، دبېلګې په توګه قاچاق وړونکي، دلته یو شمېر بدکاره او جنایت کاره خلک دي چې د خلکو تر منځ هیڅ ځای نه لري، دوی وسلې لري، خلک زوروي، غلاکوي. یوه اونۍ مخکې موږ یو چاڼیز عملیات وکړ چې په پایله کې یې د مخالفانو څوتنه مشران ونیول شول.» په ورته وخت کې بیا د تخار یوشمېر او سیدونکي د کوکچې په پورې غاړه ولسواليو کې د مخالفانو او قاچاق وړونکو له شتون څخه د سیمې پاکولو په موخه پیل شوي عملیتات ګټور ګڼي او زیاتوي چې خلک باید له پولیسو سره د امنیت په برخه کې مرسته وکړي، څو په وینايې سیمه یې پرمختګ وکړي او د بیارغونې چارې ګړندۍ شي.«خلک په سیمه کې ژوند کوي، دوی کولای شي چې د ناامنیو او نورو ستونزو په هکله پولیسو ته خبر ورکړي چې په کومه سیمه کې مخالفان دي، څو له دې لارې له نا امنیو مخنیوی وشي. کله چې خلک له پولیسو سره  د امنیت په برخه کې مرسته وکړي، په هغه سیمه کې به نا امنۍ به نه وي، سړکونه ، کیکلنیکونه او ښونځي به جوړيږي او خلک به په همدې توګه په تدریج سره د یوه ښه ژوند په لور خپل ګامونه اوچت کړي.» د تخار امنیتي چارواکي وايي چې تخار له تاجکستان هیواد سره اوږده ګډه پوله لري چې زیات وخت د مخالفانو او په سیمه کې د قاچاق وړونکو له خوا د امنیت د خرابوالي هڅه کېږي، خو هغه زیاتوي چې د دغو عملیاتو په ترڅ کې به سیمه د هغوی له شتون څخه پاکه شي او د خلکو اندېښنه به هم له منځه لاړه شي.

 

سویډن کمېټه د تخار په یولسو ولسوالیو کې ۲۱۰ کلیوالي ښونځي لري چې ‍په کې څه باندې ۶زره ماشومان زده کړه کوي. په تالقانو کې د دغې موسسې چارواکي وايي په دغو ښونځیو کې هغه ماشومان چې د لارې د لرې والي له کبله نشي کولای دولتي ښونځیو ته په وخت ورسیږي، د زده کړې چانس تر لاسه کوي. په تالقانو کې د سويډن کميټې د ښونې او روزنې مسوول سید مختار سادات وايي چې د دغه پروګرام له لارې هر کال د تخار څه باندې دوسوه زده کونکو ته په خپله سیمه کې د لومړني زده کړې لار اواريږي: « د کلیوالي ښونځیو د جوړیدو موخه د لرې پرتو سیمو ماشومانوته چې د دولتي ښونځیو د لرې والي له کبله له زده کړې پاتې کېږي، د زده کړې زمینه برابرول دي. وروسته له دې چې دغه زده کونکي څلورم ټولګي ته رسیږي، که دولتي ښونځی ورته نزدې وي دولتي ښونځي ته لېږل کېږي او که نه نو تر اتم ټولګي پورې په همدغه ښونځي کې زده کړې کوي. »

ادامه خواندن سویډن کمېټه د تخار په یولسو ولسوالیو کې

 

رضا  جوان با استعداد   وطن

رضا فرزند غلام یحیی در سال 1990 در شهر مزار شریف تولد شده در سال 1999همراه با فامیل خود مهاجر درپاکستان بعدا تاشکند و  در سال 2006 در کانادا آمده است.این نو جوان وطن ما در سال 2010 با جوایز نقدی( اسکالر شیب) مکتب لیسه را در ونکوور  به اتمام رسانیده است.

وی با ختم دوره ی لیسه رونده کالیژ (آرت  دی جی تال میدیا) شده در جریان تحصیل  از طرف کمپنی (جنریت دی جی تال میدیا  کارپریشن) که کمپنی فلم سازی مشهور است به کار دعوت میشود .

ادامه خواندن رضا را باید شناخت

خبریال:   زلمی اشنا.

نېټه    :   یکشنببې، د ۲۰۱۱ کال د جولای ۳مه.

په تخار ولايت کې يو شمېر بېوزلو نجونو ته چې په بازار کې د زده کړې توان نه لري د کمپيوټر او انګریزي  ژبې زده کړې ورکول کېږي. دغه زده کړې د تالقانو ښار اړوند د بي بي حوا، بي بي مریم، نمبراول او د بي بي حاجرې د لېسې  نجونو ته د افغانستان وړتیا لوړول او پراختیا یا (سي، بي، دي، یو) موسسې له لوري برابرې شوې دي. د نمبراول د لېسې يوې  زده کوونکې نرګس د شمال بیان راډیو ته وويل، چې په دغه ولايت کې اوس هم د پخوانيو دودونو له امله نجونې نه شي کولاى عصري زده کړې وکړي او په دفترونو کې دندې ترسره کړي. نو له همدغه امله دغه کورس د دوى لپاره ډېر مهم دی: «د لته د کامپیوټر د زده کولو لپاره راغلې یم. هربرخې کې د کامپیوټرزده کړه مهمه ده، زموږ لپاره چې  له ښونځي څخه فارغیږو ډېرمهم دي. مخکې مو ستونزې زیاتې وې، اقتصادي ستونزې، او کورنۍ هم اجازه نه راکوله چې په بازار کې زده کړې وکړم، او س چې د ښځو چارو ریاست کې دغه زده کړې پیل شوي موړ کولی شو چې په استانۍ سره زده کړې وکړو.»

ادامه خواندن : په تخارکې ۳۷ نجونې د انګریزي او کمپيوټر له زده کړو برخمنې شوې

عبدالحسيب شريفي – تخار

شکار غیرقانونی پرندگان و ماهی‏‏ها در شماری از ولسوالی‏های تخار نسل آنان را با خطر جدی انقراض و نابودی مواجه کرده است.ورسج، فرخار و رستاق از ولسوالی‌هایی هستند که ماهی و پرنده‏های زیادی از جمله کبک و چرده، به صورت گروهی در آن جا شکار می‏شود و پس از آن در شهر تالقان به فروش می‌رسد.  از جانب دیگر شکار ماهی توسط جنراتور و استعمال بمب‌دستی در دریا، باعث کاهش و حتا از بین رفتن نسل ماهی در ولسوالی‏های متذکره گردیده است. احمد نوید، جوانی حدود 25 سال که در این روزهای گرم تابستان به‌خاطر تفریح به دره‌ی ورسج رفته است، می‌گوید که در بازارهای این ولسوالی باشندگان منطقه با فروش ماهی و تعدادی از پرنده‌های فصلی از مهمانانی که به تفریح می‌آید پذیرایی می‌کنند.نوید افزود که در این سفر تفریحی از ماهی دریای ورسج خیلی لذت برده است.  دین محمد نبی‌زاده، باشنده‏ی ولسوالی ورسج می‏گوید: «مردم ولسوالی ورسج سال‌هاست که به شکار کبک و ماهی علاقه‌مند بوده و برای شکار این حیوانات شگرد‌های خاصی هم دارند.»

ادامه خواندن اقدامات ناکافی برای جلوگیری از شکار پرندگان در تخار

محمد عالم افتخار

((روشنفکری)) های تخصصی  و  سؤال های بنیادی ی هستی و اجتماع

در نخستین روز هایی که تازه وارد هند شده و به طور اساسی دغدغه ای  جز  رسیده گی  به  صحت پسر و سپس  صحت  خود  نداشتم ؛  تصادفاً (1) در حالت انتظار ؛ نشستی را ناظر بودم  که  در بخش پذیرایی ی انترناسیونال شفاخانه بیل کپور هندوستان وقوع می یافت . در ساحه علاوه  بر تعدادی از افغان ها ؛ تعدادی از اتباع عراق و کشور های افریقایی نیز موجود بودند ؛ یکی از آنان حین ورود  به اینجا توسط  قرائت بلند السلام علیکم و رحمت الله و برکاته و ورد و صلواه  طولانی که  در کشور ما معمولاً در آخرین لحظات فاتحه خوانی ها  ادا می شود ؛  فضا را به لرزه انداخت . او که بدینگونه  توجه ها را به خود معطوف داشته بود ؛ ادامه سخنانش واکنشی را بر انگیخت و محترمانه دعوت  به آهسته  صحبت کردن گردید ؛ ولی دیگر کس به کس  کاری نداشت .همزمان جوانی که گویا زبان ما و رهنمای ما بود ؛ به حساب آمد گپ ؛ حکایت میکرد ؛ که دو سه سال  پیش از این که در همین شفاخانه « ترین = تر ینینگ ( تطبیقات آموخته ها در عمل )» داشت ؛ روزی  شاهد آمدن دختر یکی از پروفیسور های مربوط  در شفاخانه بود . د ختر به حدی غیر قابل تصور زیبا بود و او و دیگران تا آن زمان چنین آدمیزاد زیبا را  حتی در فیلم ها و در تخیلات خود هم ندیده بودند . زن و مرد و پیر و جوان همه محو شده بودند تا آنکه  دختر در اتاق کار پدرش از نظر ها پنهان شد . … کسی که افغان خوش پوش و خوش تیپ معلوم میشد ؛ در هنگام تمامی سخنان ورد خوان عرب و این  هموطن ؛ ظاهراً از تهء دل «الله الله» میکرد و «خدا ؛ خدا» میگفت .
ادامه خواندن ( بخش 11 ) یاد داشت هایی از یک سفر

روز  پدر  ازصمیم  قلب  برای  تمام پدران گرامی  تبریک  عرض  میداریم .

سرودۀ از: محمد اسحاق”ثنا”

پـدر خورشید کاخ آسمانـیـست

شکوه وعظمت وفخر جهانیست

طراوت بخش چون گل در گلستان

خـزانـم را بـهـار جاود ا نـیـست

پـسر چـون بلبلی در شاخ باغـش

بصبح و شام مست نغمه خوانیست

ز لطـفـش طفل را سرمایه بخـشـد

عصای پیـری در دور جوانـیـست

شبـان است در حریم خانۀ خود

که فامیل را حیات و زندگانیست

در این دنیای سر تا پا لجن زار

پـد ر بـودن دلیل قهـرمانـیـست

(ثنا) در مقدمش سر، نه که امروز

سـزاوار قـد مـش گـل فـشا نـیـست

د پلار له نامه جار شم دیره سکلی کلمه ده

بانی دبشر پلار دی زمونر آدم علیه ا لسلام

د پلار مقام د یر لو ر دی په تبره په اسلام
پاک رب(ج) ته دی منلی دا ارشاد دی په کلام

بی قدره زمانه شـوه قدر نشتـه دی د پلار

اولاد ته که منت کری نوم ئی شی پدر سالار

د پـلار که نظر نوی اولاد بی لاری کیـری

پدی غربی ملکو کی اولادونه خپل سر کیر ی

هغه متل رستیا ده چی دب نه وی ادب نه وی

همدغه وی علت چه پلار زوی حخه شی بیزار

پـلار وی چـه اولاد لپـاره دیـر قـبـلـوی

د کـفر په خـدمت کی سر او مال قربانـوی

اولاد د مخی ته سپروی مصیبت غمونه گالی

په پت او په عزت کی نفقه لاس ته راو ری

اولاد که په خپل سر شی بد عمل کی شی اخته

عفت له لاسه ورکری پلار او قام تول شرمه وی

اولاد پـدی محیط کی بی اثـره نه پاتـیـری

پلارئی چه تأدیب کری،پولیس باندی لاسونه ورتیری

خوشبخت به هغه پلار وی چه اولادئی نیک عمل وی

بیشکه پدی پلار به دلوی رب(ج)رحم او نظر وی

لعنت پدی قانون چه اولاد اخـتیـار دی نـه وی

د ز ره په وینو لوی شی دوی بدماش تری جو روی

دغرب دیموکراسی په پلی کیری زمونر وطن کی

افغانی ننگ وغیرت  به ختموی نور په نطفه کی

د پلار وطن موخو ح شو مونر دا ورح تجلیلوو؟

د پلار ورح د ژ را ده ولی حان مونر شرموو

په درناوی

م. سرور تا تا احمدزی

وانکور بی سی

از آنجائیکه برای جهانیان واضح گردید؛ جنگ 33 ساله در افغانستان توسط خود افغانها سازماندهی نشده، بلکه معامله گران منفعت جو برای حصول منافع نامشروع و اهداف شوم شان این جنگ تباه کن را راه انداخته  و تا هنوز مدیریت میکنند.ایشان  ازین ملت بیچاره  وکم سواد استفاده و بهره برداری نا جایز سیاسی – اقتصادی و نظامی مینمایند. خونی ترین کشوری که تهدابش بر وحشت و دهشت گذاشته شده است، و همه روزه در قتل افغانها دست دارد؛ پاکستان میباشد.
این پاکستان است که درسال1354 ( زمان حاکمیت داود خان) جنگ را در پنجشیر براه انداخت.این پاکستان است که جنگ 33 ساله  را در کشور ما شعله ور ساخته است. این پاکستان است که بعد از از بدو تولدش، مردم کشمیر را در خاک وخون کشانیده، امنیت هند کهن( کشور بزرگ دموکراسی) را مختل ساخته است. این پاکستان است که برای القاعده وطالبان و سایر تند روان بنیاد گرا در خاک خود بهشت برین ساخته و بخاطر اهداف غیر نامشروع ازایشان پاسداری و حمایت میکند.
این پاکستان است که سیر ِ طالبان دهشت افگن و هراست افگن را تا کشور های آسیای میانه توسعه داده است.  هر گام این جنگها  صدها وهزارن پدر را بی اولاد، هزاران طفل را بی پدر و هزاران زن را بی شوهر ساخته و این بی  گناهان  نا امید و بیخبر از همه چیز را زمینگیر میسازد. این جنگ اعلان ناشده صدها موسسات عام المنفعه این وطن را به آتش کشیده است، موسسات تعلیمی را میسوزانند تا این ملت همینطور کورو بیسواد باقی بماند. همین اکنون ” آی. اس. آی.”  پاکستان اطفال پاینتر از سن 15 را پرورش انتحاری داده به کشور ما غرض انتحار نمودن روانه میدارد.  همه جنایات بشری،بر ضد کنواسیونها و میثاقهای پذیرفته شده در سازمان ملل متحد ( فروش اطفال و  زنان، تبدیل اعضای بدن انسان ،قاچاق انسان، مدرسه ها وتعلیمات دهشت افگنی، کاپی کاری غیر قانونی اسناد،  فیلمها ویدوها ادویه جات و  صنایع  مشهوربوده امتیاز قانونی صدها کمپنی خارجی را  غیر قانونی از خود ساخته است. ) همه و همه در پاکستان مرعی الاجرا است.

The wandering waves”

Memoir of Afghan cartoonist

کتاب نویسند و نقاش مستعد کشور محترم ستار صابری به زبان انگلیسی بنام “کتاب موج سرگردان” خاطره ی  یکاتونیست افغان” اقبال چاپ یافته و داخل کتاب فروشی ها گردید. روز بیست و هشتم ماه می پروگرام ویژه یی  در یکی از بزرگ ترین کتاب فروشی های شهر ونکوور بنام “چاپتر”واقع در گرانویل مرکز شهر ونکوورترتیب یافته بود.

ادامه خواندن نشر کتاب در ونکوور کانادا

خبرنگاران تخار در با تدویرهمایشی توهین و حمله به جان خبرنگاران در جریان تظاهرات تخار را محکوم کرده و از مراجع مسوول خواستند در چنین مواقع حساس درپهلوی حمایت از خبرنگاران امنیت آنان را نیز تامین نمایند.سیدیاسین دهزاد مسوول اتحادیه‏ی ملی خبرنگاران تخار از لت و کوب و چندین مورد توهین و برخورد خراب از جانب مسوولین و مردم در جریان تظاهرات یا دآوری نموده گفت : « خبرنگار روزنامه 8 صبح، خبرنگار تلویزیون آیینه، تلویزیون ملی افغانستان، تلویزیون مهر، رادیوی همصدا، رادیوآی خانم، خبرنگار بخش اوزبیکی بی بی سی و چند تن دیگر از رسانه های هستند که در جریان تظاهرات تخار آسیب دیده اند.»
خبرنگاران تخار با تاکید برنقش خبرنگاران در انعکاس وقایع و حوادث  از جامعه‏ی جهانی و نهاد های صنفی خبرنگاران و دولت خواستند تا به وضع خبرنگاران توجه نموده و خبرنگاران را آزرده نسازند. در این حال دفتر دیده بان رسانه های افغانستان با نشر اعلامیه‏ای  لت وکوب خبرنگاران مستقر در ولایت تخار را حین تهیه گزارش از جریان تظاهرات علیه نیروهای بین المللی شدیدا تقبیح نموده خواستار رسیدگی لازم دراین زمینه توسط ارگان های مربوط می باشند. در این اعلامیه همچنان آمده است که : « سازمان نی حمایت کننده رسانه های آزاد افغانستان به صراحت اعلام میدارد که خشونت در برابر خبرنگاران فدا کاری که می خواهند حوادث ورویداد ها به صورت بی طرفانه منتشر سازند در مغایرت با قانون اساسی و قانون رسانه های همه گانی بوده خاطیان هر مقامی که باشند باید جوابگوی این اقدامات غیر قانونی خویش باشند. مردم هم باید بدانند که هرگاه دست به تظاهرات می زنند این خبرنگاران وگزارشگران اند که صداها،سیماها وخواست های آن ها را منعکس می سازند؛ لذا ضروب وشتم خبرنگاران فقط یک اقدامی غیر مدنی بوده نشان دهنده عدم فرهنگ تظاهرات می باشد. موظفین امنیتی کشور در چنین مواقع باید با خبرنگاران همکاری نموده وسعی نمایند که زمینه دستیابی آن ها به معلومات را فراهم آورند واین یکی از وظایف آن هاست؛ نه این که دوربین ها وکمره های خبرنگاران را مصدوم نموده وخود آن ها را موردضرب وشتم قرار دهند. به این وسیله از وزارت محترم اطلاعات وفرهنگ کشور به عنوان وزارت سکتوری رسانه ها تقاضا می نمایم تا دراین زمینه توجه جدی نموده خاطیان را به پنجه قانون بسپارد.» عبدالجبار تقوا، والی تخار با قدردانی از عملکرد خبرنگاران در جریان تظاهرات وعده سپرد که در خدمت خبرنگاران خواهد بود و برای رشد فعالیت رسانه ها تلاش خواهد نمود. وی گفت در جریان این گونه حوادث مشکلاتی برای خبرنگاران پیش می آید، که ما تلاش می کنیم درآینده چنین مواردی تکرار نشود و از خبرنگاران حمایت صورت گیرد.

درچندین دهه اخیر کشورهای آسیایی وافریقایی، درحالت فقیرمیزسیتند، برای  پیداکردند کار وزندگی شباروزی برای تولد پسر بیشتر توجه داشتند نا دختر. در کشورهای غربی نیزنسبت بلند بودن سطح زندگی، خانواده ها بیشترازسه طفل را مجازنمیدیدند. جهان غربی برای تکمیل نفوس وکارمند برای کارهای شاقه ونازل دروازه مهاجرت ها را گشودند، نسل تازه وارد بکارهای سنگین گماشته شد ونسل جدید مهاجرکمبود نفوس جامعه را تکمیل کردند. اما بدبختانه درکشورهای شرقی عدم رشد فکری؛ تمدن، ترقی علمی، کارشاقه مربوط  بازوی مردان بود…بدین دلیل ازتولد دخترغمگین میشدند واین شیبوه باعث بلند بردن سطح تبعیض جنسی گردید. تبعیض به غرور مردسالارسی افزود ، جای آنکه چاره اساسی علمی برای رفع نقصیه وپرابلم های اقتصادی بنمایند، وکسب تحصیل برای فرزندان را مساوی مرعی سازند تا یک قسمت کار جامعه را زنان و دختران با آگاهی  تحصیلی شان انجام میدادند برخلاف از تولد دختر ناراحتی وخشونت نشان دادند، اززنان مانند برده استفاده کردند و میراث شوم مردسالاری خویش را برای  نسل بعدی بجا گذاشتند؛ نسل های  بعدی با تعصب وتبیعض بیشتربا دختران وزنان بر خورد کردند وبالاآخره تبعیض جنسی بیک درد بی درمان جهانی مبدل گردید.
اما طبیعت بکام انسان های گاهی نمیچرخد، باید انسانها خودرا با آمرطبیعت عیارسازد وانچه را طبیعت ویا “خدا” لازم دیده قناعت نمایند. اما به کشتن زنان، دختران، فروش شان مانند برده وبرخورد غیرعادلانه دست زدند. حتا بعضی مادران  برای از بین بردن حمل شان به سقط جنین بدون آنکه توازن جامعه وجهان رامدنظرداشته باشند، مبادرت میورزیدند. نسل امروزجهان درقاره های مختلف ازعدم توازن وکمبود جنسیت رنج میبرد. این مشکل گریبان گیر شرق وغرب میباشد نظربه تحقیقات که صورت گرفته ، مردم در اکثریت کشورها  ازنداشتن همسردست وگریبان اند…. تعداد مجرد در نسل امروز بیشترازچندین دهه گلوگیر مردان گردیده است. این حاد ثه خود یک پرابلم بزرگ برای زنان باراورده و اکثراٌ تجاوزات جنسی درغرب ناشی ازهمین نقصیه میباشد. اکنون مردم درقاره هند نسبت کمبود جنسیت دربد ترین شرایط قراردارند. خرید وفروش زنان، تهیه جهیزیه کمرشکن وکمبود زن، باعث میگردد تا دربرابر زنان خریده شده برخوردغیرانسانی صورت گیرید ویا جهت مخالف قضیه را فکرکنیم والدین ازتهیه وتدارک جهیزیه  کمرشکن نیز با دختران شان با خشونت برخورد مینمایند. سوال ایجاد میگردد آیا بشربالاتر ازخدا فکرمیکند؟  درکشورهای که تعصب مذهبی وجود دارد تعصب جنسی نیز وجود دارد. درکشورهای عقب مانده و کم سواد که خدا شناسی رااز امام میآموزند وخود برای شناخت خدا، طبیعت، وسیستم بیالوژیکی جنسیت تلاش عملی نمیکنند، تعصب خیلی آعمار بلند دارد که عدم فهم شان را نشان میدهد. اصلا ریشه تعصب وتبیعض ازجهالت آب میخورد. فعالین حقوق بشر به این عقیده اند که کاهیش جمعیت زنان تطبیق سنت های کهنه در ازدواجها عدم استقلال اقتصادی زنان عوامل عمده تنزیل مقام زنان درجامعه میباشد. درکشور های عقب مانده عوامل اصلی تبعیض جنسیت را اقتصاد تشکیل میدهد. هرگاه اقتصاد خانواده ایجاب نماید، فرزندان خانواده از علم بهره مند گردند، تبیعض از بین میرود، اما در فروپاشی افتصادی زن مانند برده متعلق به اقتصاد مرد بوده ودرمعرض خشونت قرارمیگیرند. مسله مهم دیگر که سطح تبیعض رابلند میبرد ارتباط دادن سنت های کهنه میباشد که بدبختانه  عوام همه سنت  ها را به مذهب ارتباط  میدهند. درحالیکه درهیچ کتاب مذهبی حقوق دوگانه برای بیشریت درج نگردیده است.
والدین باید مسوولیت های خویش را دربرابراطفال شان فراموش نکنند واز آوان کودکی فرزندان شان را درجهت برتری ویا کم بهایی قرارندهند.
درکشور ما نیزفرهنگ سنتی  خیلی حاکم میباشد وزنان از این ناحیه شدیداٌ رنج میکشند. یک مسله مهم را نباید فراموش  کنیم که درطی سه دهه جنگ کشور به کمبود های  جنسی مواجه است ، نباید درحق زنان جفا صورت گیرید؛ جفا درحق زنان درحقیقت جفا درحق مردان جامعه میباشد. اگرامروز زنان بیرحمانه بقتل میرسند ویا خود نظربا آلام اجتماعی دست بخود کشی ویا خود سوزی میزنند، نتیجه آن نسل آینده  را متاثر میسازد. به امید آنکه جهان درمجموع متوجه توازن جنسیت باشد وازتولد دخترنباید خشونت نشان بدهند بلکه خوشنود باشد تا فرزندان شان درآیند به مشکل کمبود جنسی مواجه نگردند.

کتاب  رفیق  بی ازار ومونس بشریت میباشد وخواننده میتواند ذهن نویسنده رابا مطالعه  صحفات کتاب کشف کند واز تراویش قلمش دریابد که نویسنده درکدام  زمان ودرچگونه شرایط زندگی داشته و ازکدام حادثه متاثربوده ودست بقلم برده است.
کتاب درهر مورد که نوشته شده باشد، خواند آن برای هرگونه کتاب خوان ذوقمند یکبار حتمی وبا ارزشمند است. زیرا همان طوریکه تصاویر در ذهن انسان شکل میگیرید وبر جسته میشود وبه تصاویر آمیزش میکند تا تخیلات ذهنی وفکریش را درعمل تطبیق نماید   کتاب نیز برای خوانده آن الهام بخش است. زیرا نوسینده شاید عاشق بوده باشد، شاید از حوداث طبیعت ناراضی ونارحت بوده ویاشاید هم حوادث جنگی اورا متاثرساخته باشد. چه خوب است که یکبارسینه کتاب بکشاییم ودروگوهر انرا بیرون بکشیم.
ترویج کتاب خوانی درکشور های که دارای  فرهنگ عالی وپیشرفته اند، خیلی ارزشمند بوده ومسوولین برای ترویج  کتاب خوانی از تکیکهای مختلف استفاده مینمایند، ازسنین خیلی کودکی یعنی از کودکستان معلمین آنهارا به خوانش کتاب عادت میدهند.  کتاب یگانه وسیله ارتباط  بین انسانهاست، زیرا نویسنده گان را ازطریق خواندندگان آثارشان درجهان معرفی  مینماند وآثار شان دست بدست برای خوانندگان انتقال میگردید. نویسندگان برای تنویراذهان عامه خدمات ارزشمند انجام داده اند، بنابر این خدمات ارزشمند درسال  1995 سازمان ملل متحد”یونسکو” تاریخ بیست سوم اپریل را به مناسبت درگذشت میگوئیل سروانتس نویسنده مشهور اسپانیایی و ویلیام شکسپیر شاعر ونمایشنامه نویس معروف  بریتانایی بنام روز ترویج خوانش کتاب اختصاص داد، همه ساله بتاریخ 23 اپریل  درتمام کشور های جهان از این روزعلمی  طی مراسم خاص تجلیل بعمل میاید وترویج کتاب خوانی را درجامعه انتشار میدهند.  اما متاسفاتنه  در افغانستان قضیه برعکس است نه  تنها برای ترویج کتاب خوانی توجه صورت نمیگیرد بلکه کتابها درآب شنا میکند وبا در زباله دانی انداخته میشود. دولت افغانستان که درتقویت بنیه مالی ورشد سکتورهای خصوصی مصروف میباشد این مونس بی همتا رااز یاد برده است، برایش بهای چندان قایل نیستند. ترویج خواندن کتاب درکشور که به  فقدان سواد دچار اند کمترین توجه نگردیده است، درحالیکه  میتوانند ازهمین طریق  یک تجارت مثبت، بنیه اقتصادی  مولف، ناشر وخوانندگان کتاب را تقویت نمایند. برخلاف کتب مورد ضرورت کشورما در پاکستان با نازل ترین کیفیت، طبع میشود، به هیچ وجه  از نطر کیفیت وقمیت باراز ندارد. ترویج  کتاب خوانی ازطرف وزارتهای تعلیم تربیه از طریق استادان باید توسعه گردد و ازطرف  ورارت هنر وفرهنگ کار تبلیغاتی در رسانه ها جمعی  باید صورت گیرد و خوانش کتاب را برای  همگان رایج سازند.  نفش فعال و موثر تبیلغات دراین  امرخیر برای هیچ فرد خالی از نفع نخواهد بود.  متاسفانه قرار راپورسایت بی بی سی از قول آقای “سعید” استاد دانشگاه کابل { آن قدر برای کتاب ارزش کم قائل هستند که جای آن را در دامنه “جوی شیر” تعیین کرده‌اند که آب‌های فاضلاب به طرف آن سرازیر می ‌شود. ما هنوز بازار کتاب نداریم؛ جوی شیر منطقه‌ای در مرکز شهر کابل و در دامنه کوه آسمایی واقع است. بخشی از کناره غربی خیابان آسمایی به غرفه‌های کتابفروشی اختصاص یافته است. خانه‌های عقب این کتاب فروشیها و بخش‌هایی از تپه‌های کوه  آسمایی خارج از نقشه شهرداری ساخته شده و فاضلاب مطابق نقشه شهری ندارد} وای برما، چطوراز نسل آینده  وطن  توقوع داشته باشیم که درحفظ ؛ نگهداشت و خواندن کتاب  توجه بدارند. …زمانیکه درسایت بی بی سی وضعیت کتاب  وکتاب خوانی را در سرزمین  خویش خواندم، بی بهانه اشک ازچشمانم سرا زیر گردید …. وای برما .