کوله باری از تنهایی بر دوش ایستاده در گذرگاه تاریخ؛ قسمت نخست : مهرالدین مشید

رها در کویر تنهایی و برهوت خویشتن پنداری

تنهایی فریادی در سکوت و حادثه ای در زمان است که فراتر از پندار چون کابوسی بر روان انسان سنگینی می کند و چنان بر روح و روان انسان تأثیر می افگند که خود را در جنگل وحشتناک تنهایی و کویر بی پایان سکوت زمین‌گیر و از پای افتاده احساس می کند. چقدر دردناک است، آنگاه که کوله بار تنهایی بر دوش، ایستاده و منتظر در گذرگاۀ تاریخ، در موجی از اضطراب های نفس شکن و گلوگیر و وسوسه های جگر سوز و اندوهبار در برهوتی از تنهایی چرخ زمان را به پیش بزنی و آهسته و پیوسته و شماریده  به سوی پایان هایی گام برداری که ناپایانش خوانند و هیچ ندانی که با چه ماجرا های دردناک دیگر مشت و یخن خواهی گردید. در این سیر و سفر حیرت شکن و شگفت انگیز آنچه بیشتر مایۀ نگرانی است، اینکه تا چه زمانی شوربختانه این جنازۀ تنهایی و تابوت اعتزال را با شانه های زخمی تا گورستان نامرادی ها حمل خواهیم کرد و آیا روزی فراخواهد رسید که موفق به تقسیم درد گرانسنگ تنهایی با یاران و عزیزان شد؟

ادامه خواندن کوله باری از تنهایی بر دوش ایستاده در گذرگاه تاریخ؛ قسمت نخست : مهرالدین مشید

نگاهی کوتاه  به زبان رسمی و کاربردی اداری و دولتی و مردمی در پشاور و وزیرستان جنوبی : دکتور حمیدالله مفید

پشاور و وزیرستان جنوبی دو آستان بسیار پر ماجرای  سیاسی وتاریخی اند ، که در اسناد تاریخی به  بازتاب دارند. نخست : کوتاه نگرشی به ریشه شناسی نام های پشاور و وزیرستان : نام پشاور : نام پشاور  از نام شاپور یکم پادشاه ساسانی که بر این شهر دست یازید  اقتباس شده است . در دوره کوشانی ها نام آن پورو شاپور بود . این شهر به روایت کتاب پایگاه تاریخ و فرهنگ ایران  و کتاب ( بودیسم در افغانستان  برگردان یحیی حسینی) و  کتاب دانشنامه جهان اسلام  ودر فرجام به روایت دهخدا نام پشاور از پورشاپور یعنی جایگاه فرزند شاپور گرفته شده است . 

دولت اشکانی سکایی پادشاهی داشت به نام گندفر  در نیمه نخست سده نخست میلادی  این شهر را فتح کرد و یک لوح سنگی که نام گُندفُر  بر آن حک شده است نیز در این شهر یافت شده است . پشاور در دوران کنیشکا کدفیسوس پایتخت تابستانی این پادشاه بود .

در این شهر اکثریت پشتون و اقلیت های تباری تاجیک ، هزاره و کوچی ها  زیست می کنند ، زبان گویشی  اکثریت مردم پشاور  پشتو لست افزون بر آن مردم به زبان های  ، فارسی، هندکو، پنجابی و اردو نیز سخن می رانند.   در فرجام نام پشاور یک نام فارسی میانه است ، که در زبان پشتو امروزی به گونه پخاور تغییر خورده است.

نام وزیرستان : یعنی جایگاه وزیر از دو واژه وزیر و ستان ساخته شده است 

واژه وزیر :  به چم یا معنی دستور ، دانشمند ، شکل اوستایی آن Vichira یعنی فتوا دهنده ، صورت پهلوی آن وچیر ، در تلوموت موسی و در زبان عبری به گونه ای Gzyrpt در زبان عربی به گونه ی الوزیر شده است ، در زبان سریانی geziräye این واژه در زبان ارمنی به گونه Vichir گردیده است. واژه وزیر در زبان های هندوستان به گونه ای  وزیر  بکار رفته است و در زبان فارسی میانه وجدید به گونه ی وزیر  استفاده شده است.

ادامه خواندن نگاهی کوتاه  به زبان رسمی و کاربردی اداری و دولتی و مردمی در پشاور و وزیرستان جنوبی : دکتور حمیدالله مفید

چشم‌ها و درد ها : نوشتهء بانو هما طرزی

ملنگ یکی از شاهکار های عکاسی (میشو )عکاس مشهور فرانسوی که در سال های 60-70 عکاسی شده. من همیشه عاشق این چهره ام و در هر کشور بودم و هستم ملنگ با من است و من با ملنگ. در سال 2010 برایش نامه ی نوشتم بنام (چشم ها و درد ها)که با شما عزیزان به اشتراک می گذارم. 

چشم‌ها و درد ها 

به چشمانت نگاه می‌‌کنم . به چشمان مرموزت که درد تمامی آفرینش را بارور است خیره شده ام. چشمانی که هزاران قصّه یی نا‌ گفته از تاریخ آن دیار را در خود پنهان کرده. چشمانی که در آن آتش زرد هیزم‌های سوخته با دود تیره رنگ رنج‌ها بهم پیوسته اند و در کاسه‌های گویای صورتت مهمان شده اند.

چشمان تو اقیانوسی از تلاش است در پی‌ آزادی، و درخشش سحر آمیز نگاهایت دنیایی ناگفتنی را در یک لحظه بیان می‌‌کنند.من همیشه در نگاه‌هایت به تو پیوسته‌ام و مدام ترا بدرقه می‌‌کنم. چشمان تو آیینه قلب من است در دیار پر ماجرای غربت. هر وقت نگاهم به دشت پر آرزوی چشمانت می‌‌افتد یکباره تنهایی‌ مرا ترک می‌‌کند.

تو‌ای آزاده مرد جاودان سرزمین‌های خوب دلم !

چه زیبا ریسمان اسارت را تا ابدیت از گردنت باز کردی و چون یادگاری از رها یی بر سرت جا داده یی .

ادامه خواندن چشم‌ها و درد ها : نوشتهء بانو هما طرزی

زندگینامه محمد انور انقلاب : نوشتهء امان کبیری

وطنداران عزیز ! 

نظر به تسلسل معرفی شخصیت های آگاه ، شریف ، صادق ، با وجدان، و وطن دوست  اکنون شخصیت را به معرفی می گیرم که سرکار می خواست غرورش را بشکنانند و انرا به مرد افسانه تبدیل کند زیرا عاشق وطن ، عدالت خواه و مبارز بود که همیش در انزوا قرار داشت.

این شخصیت بزرگ محمد انور انقلاب است . از دوستان ، خانواده و کسانیکه از ایشان معلومات دارند خواهش می نمایم در مورد  زادگاه ، سال تولد ،تعلیمات ابتدایی ، و ظیفه معلمی بر علاوه مکتب عاشقان عارفان  کدام مکتب دیگر و سال وفاتش را بنویسند ممنون و مشکور  می شوم .

ادامه خواندن زندگینامه محمد انور انقلاب : نوشتهء امان کبیری

سوگ نامه ای به مادارن ستمدیدۀ افغانستان به  بهانۀ « روز مادر »: مهرالدین مشید

روز مادر در سرزمین تحت سیطرۀ فرمانروایان زن ستیز و بی مادر

مردم افغانستان در هفتۀ گذشته در صفحه های رسانه های اجتماعی از 24 جوزا به مثابۀ روز مادر بزرگداشت به عمل آوردند. از جندین دهه بدین سو از این روز در افغانستان بزرگداشت به عمل می آيد. هرچند کاربران در رابطه به بزرگداشت از این روز نظریه های گوناگون داشتند؛ اما در رابطه به ارجگذاری به مادران و حفظ عزت و حرمت آنان وحدت نظر داشتند. آنان مخالفت خود را با هر گونه تبعیض سیستماتیک و خشونت های گسترده برضد مادران ابراز و سیاست های زن ستیزانه و مادر دشمنانۀ طالبان را محکوم کردند. شماری ها با و۶ ایاد آوری از تبعیض های گسترده و خشونت های وحشتناک و ضد انسانی طالبان مخالف هرنوع مبارکباد گفتن بودند. آنان می گفتند،

ادامه خواندن سوگ نامه ای به مادارن ستمدیدۀ افغانستان به  بهانۀ « روز مادر »: مهرالدین مشید

زبان فارسی درچین : نوشتهء دکتور حمیدالله مفید

سرزمین چین تاریخ بسا باستانی دارد. در این سرزمین نخستین خط یا دبیره تصویری پس  از مصریان پدیدار شده است ، تسایلون چینی در سال ۱۵۰ ترسایی کاغذ را ساخت و چین در حقیقت جایگاه بزرگی در تمدن بشری دارد.

زبان فارسی دری که زمانی زبان جهانی بود ، در دوران شاهان تانگ  برخی درباریان آن را می دانستند و گاه گاهی با آن سخن می راندند. 

به روایت مارکوپولو هنگامی که در دربار خاقان چین شرفیاب شد،در دربار خاقان با درباریان به زبان فارسی سخن می زد. یکی از منابع بسیار جالب دیگری که به نقش زبان فارسی در دربار چین پرداخته است ، ابن بطوطه نویسنده مشهور مراکشی است که در سفر ۲۷ ساله اش در  اقصا نقاط جهان  از چین نیز دیدن نموده است. 

ادامه خواندن زبان فارسی درچین : نوشتهء دکتور حمیدالله مفید

به مناسبت سومین سال پرواز ملکوتی ستارۀ تابناک شعر و عرفان افغانستان شادروان حیدری وجودی : مهرالدین میشد

روان نجم العرفا حیدری وجودی شاعری صمیمی و درد آشنا شاد باد

سخن برسر غروب خورشید و سالروز وفات شاعری عارف، عاشقی شوریده حال و عارفی درد آشنا و صمیمی است که چون ستاره ای در آسمان شعر و عرفان افغانستان درخشید و زنده گی خویش را صادقانه وقف اعتلای ادب و فرهنگ افغانستان نمود. مردی که زنده گی را با عشقی سرشار از جاذبه و شور انسانی آغاز کرد و با جهانی از صفا و صمیمیت عاشقانه و دردمندانه زیست. حیدری وجودی با پشت سر نهادن ۸۱ سال بهار زنده گی بالاخره در 21 جوزای سال 1399 به جاودانه ها پیوست. هرچند حیدری وجودی جهان فانی را وداع گفت و به جاودانه ها پیوست؛ اما حضور معنوی او چون آفتابی درخشان در آثارماندگار او برای همیش زینت بخش ادب، عرفان و فرهنگ افغانستان خواهد بود. حیدری وجودی انسانی صمیمی و شاعری درد اشنا بود؛ که پس از مرگ از او به عنوان

ادامه خواندن به مناسبت سومین سال پرواز ملکوتی ستارۀ تابناک شعر و عرفان افغانستان شادروان حیدری وجودی : مهرالدین میشد

در کنگینه زبان فارسی -دری؛ کاربرد درست کارواژه های گذاردن و گزاردن : دکتور حمید مفید

یکی دیگر از نارسایی های درست نویسی در جستار های زبان فارسی در هم آمیختگی کابرد کارواژه ها یا افعال ((گذاردن)) و ((گزاردن)) بجای یکدیگراست . همین درهم آمیختگی  موجب شده است  تا برخی از نویسندگان هنوز هم درنیابند ، که کجا ((گذاردن و کجا گزاردن)) را باید بکار ببرند. در اغلب نوشته ها دیده می شود که پذیرفتن  را برخی پزیرفتن  ، گذاردن ، را گزاردن ، خدمتگذار را خدمتگزار  می نویسند . بزرگوارد در کتابش نمازگزار را نمازگذار نگاشته است .

 به منظور روشن شدن این دشواری لازم است تا نخست این دو کارواژه را ریشه شناسی کنیم و سپس دریابیم که معنی این کارواژه ها چیست و در کدام فراز و یا جمله گذار و در کدام فراز گزار نوشت.

نخست کارواژه یا فعل گذاردن:

ادامه خواندن در کنگینه زبان فارسی -دری؛ کاربرد درست کارواژه های گذاردن و گزاردن : دکتور حمید مفید

با زهر پاشی های قومی نمی توان سیاه کاران تاریخ را برائت داد : مهرالدین مشید

زهر پاشی های قومی و فراافگنی های سیاسی

در این روزها بار دیگر شماری فصل تازه ای از زهر پاشی های قومی و صفایی دادن ها را آغاز کرده اند و با بازخوانی رخداد های دهۀ هفتاد می خواهند، بار ملامتی را بدوش گروۀ رقیب جنگ های تنظیمی دهۀ هفتاد افگنده و برای سلامتی گروۀ مورد نظر خود رجز خوانی می کنند. هرچند این بحث ها از گذشته وجود داشت و اتهام وارد کردن ها در حد آدرس گروهی موجود بود؛ اما در این روزها وارد مرحلۀ جدید شده که از محدودۀ گروهی بیرون شده و رنگ قومی به خود گرفته است. شماری افراد مغرض و وابسته به شبکه های استخبارات خارجی خواسته اند تا با شعله ور کردن جنگ میان تاجک و هزاره هرچه بیشتر آب را در آسیاب دشمنان افغانستان بریزند. عاملان این آتش افروزی بصورت قطع دشمنان مردم افغانستان اند. آنان آرزو دارند تا آتشی را که طالبان برای اختلاف میان پشتون ها و اقوام دیگر دامن زده اند؛ با راه اندازی جنگ میان تاجک و هزاره و برانگیختن آتش آن جاده را برای تداوم حکومت استبدادی و قومی طالبان هموارتر کنند.

ادامه خواندن با زهر پاشی های قومی نمی توان سیاه کاران تاریخ را برائت داد : مهرالدین مشید

دریای هلمند کلانترین دریای داخلی افغانستان است : عبدالقدیر فضلی

دوستان عزیز، تا می توانید این مطلب را در صفحات اجتماعی و فیسبوک تان به طور گسترده و وسیع با دوستان تان شریک کرده به همرسانی کنید. (تشکر)

دریای هلمند کلانترین دریای داخلی افغانستان است که از کوه بابا سرچشمه گرفته، بعد از طی ۱۱۵۰ کیلومتر در سرحد میان افغانستان و ایران به جهیل “سیستان” می ریزد.

معاونان دریای هلمند، دریاهای ترنک، ارغستان و بزرگترین آن دریای “ارغنداب” است که در شروع ولایت هلمند به این دریا می ریزند، اما در مسیر حرکت دریا، ده ‌ها شیلۀ کوچک دیگر نیز به آن وصل می‌ شود.

دریای هلمند با گذشتن از گرشک، در میان صحراهای بیکران جریان می یابد که فقط در کرانۀ دریا، خال-خال مردم زندگی دارند. بر کرانۀ راست دریا دشت مارگوو بر کرانۀ چپ دریا دشت “زره” و “گود زره” امتداد می یابند.

ادامه خواندن دریای هلمند کلانترین دریای داخلی افغانستان است : عبدالقدیر فضلی

منازعه بر سر حق آبۀ هلمند یا بازی های  سیاسی و استخباراتی آخوندها و طالبان : مهرالدین میشد

حق آبه یا بازی آخوندها و طالبان با سرنوشت خونین مردمان دو کشور

نزاع مرزی و حق آبه میان افغانستان و ایران  سر نخ درازی دارد و این موضوع ها بررغم فیصله ها و امضای توافقنامه ها از چندین قرن بدین سو، هنوز هم ناحل مانده و منازعه بر سر آن ادامه دارد. حال پرسش این است که چه علل و عواملی دست بدست هم داده تا ایران این موضوع را در شرایطی به گونهء جدی با طالبان مطرح کند که حکومت آنان از نظر ملی و بین المللی مشروعیت ندارد. آیا در پشت این تنش بازی دیگری وجود دارد و یا اینکه مقام های ایرانی خواسته با استفاده از دست تنگی های طالبان امتیاز بیشتری بدست آورند. این در حالی است که ایرانی ها می دانند که تنش با طالبان درد سر آور است و عواقب آن برای هردو کشور خطرناک است.

ادامه خواندن منازعه بر سر حق آبۀ هلمند یا بازی های  سیاسی و استخباراتی آخوندها و طالبان : مهرالدین میشد

چه دردناک است… نوشته از : استاد نصرالله پرتو نادری

چه دردناک است که ناگهان نگاهایت روی سطرهای می‌دوند و در پایان در می یابی که دوستی خاموش شده و بعد قطره قطره لغزش داغ اشک‌هایی را روی گونه‌هایت احساس می‌کنی.

روز دوشنبه  بیست و هفتم مارچ 2017 برابر باهفتم حمل 1396 خورشیدی نگاه‌های من همین‌گونه روی سطرهای خبر خاموشی طنز نویس، نمایش‌نامه نویس و پژوهشگر ادبی کشور جلال نورانی دوید، چنان کودکی پا برهنه‌یی که از خط قوغ آتش بگذرد!

نورانی در تاریکی دلگیر تنهایی در زادگاه خود کابل،  چه غریبانه از جهان چشم پوشید.  روانت شاد باد! چه نا به هنگام تکاور زنده‌گی به آن سوی دیوار شکستۀ مرگ جهاندی!

***

نام جلال نورانی با طنز نویسی افغانسان چنان پیوندی دارد كه اساساً نمی شود بدون نام او بحث طنز نویسی در كشور را مطرح كرد. او را می توان یكی از پایه گذاران طنز نویسی به مفهوم امروزین آن در كشور خواند.

ادامه خواندن چه دردناک است… نوشته از : استاد نصرالله پرتو نادری

چشمهء شبنم نظری برکتان محترم عبدالله شادان از قلم : داکتر ملک ستیز

عبدالله شادان یکی از شخصیت‌های چند بعدی فرهنگی است. او از ژورنالیست‌های پیش‌تاز، نویسندگان ظریف، هنرمندان با دستاورد، گویندگان خوش‌صدا و مدیران مجرب و با وقار امور فرهنگی در کشور است. بدون‌ تردید عبدالله شادان را می‌توان از بهترین‌های دکلیمه‌ی شعر در افغانستان دانست. صدای گرم، نفیس و آهنگین وی موسیقی شعر و نثر را چنان زیبنده و سلیس می‌سازد که می‌خواهی بار ها و بار ها به آن گوش نهی. من از آوان کودکی به صدای اطلسی این هنرمند شعرخوانی دلبسته‌گی داشتم. هم‌نسلان من برنامه های رادیو افغانستان را به یاد دارند. بخش هنر و ادبیات رادیو افغانستان و سپس رادیو تلویزیون افغانستان به شعر، داستان و نقد ادبیات توجه زیاد داشت.

وقتی عبدالله شادان برنامه‌یی را گردانندگی و یا اثری را دکلیمه می‌کرد، کیفیت متن، گیرایی صدا و موسیقی که متن را هم‌راهی می‌نمود، بی‌نظیر ‌می‌بود. زمانی‌که عبدالله شادان در سمت‌های رهبری و مدیریت برنامه های این رسانه‌ی مهم قرار گرفت ما گواه دگرگونی‌های ارزنده در امور فرهنگی بودیم. از ادبیات تا موسیقی و از سینما و تیاتر تا هنر نقاشی در این رسانه رونق بی‌همتایی را شاهد بوده است. عبدالله شادان با هنرمند صدا و بانوی آراسته‌گی و هماهنگی امور فرهنگی سیما شادان ازدواج کرده است. نمی‌خواهم این‌جا در باب این بانوی فرزانه سخن بگویم چون خود دارای شخصیت منحصر به فرد است و برای تجلیل و قدردانی‌اش نیاز به نوشته‌ی بلند دیگر است.

ادامه خواندن چشمهء شبنم نظری برکتان محترم عبدالله شادان از قلم : داکتر ملک ستیز

پیرمرد، ادیسون و من! : استاد پرتو نادری

پیرمرد می‌گفت: این ‌شب‌ها خانهء ما مانند گور سودخور تاریک است. چارهء دیگری ندارم. من هم از بی‌برقی سوء استفاده می‌کنم، سر شو تنهایی و غم‌های خود را بغل می‌کنم و به خواب می‌روم.

پرسیدم: ایقه زود خوابت می‌برد؟

گفت: ده غم خواب نیستم. دلم می‌خواهد همین که چشمم پیش شود، امو کافر برق‌ساز را در خواب ببینم!

گفتم: پیرمرد پایت به لب گور رسیده و باز می‌خواهی یک کافر را در خواب ببینی!

گفت: هیچ عقل گرخت تو بیدار نمی‌شود. هنوز نمی‌دانی که کافر تا کافر است!

ادامه خواندن پیرمرد، ادیسون و من! : استاد پرتو نادری

اختراعات مسلمانان! : قدرت الله صابری

این اختراعات در زمانی بود که در اروپا و سایر حوزه‌های تمدنی امروزی، حمام‌رفتن عیب‌وعار شمرده می‌شد.

معرفی_دانشمندان_جهان_اسلام

۳۰ اختراع دانشمندان مسلمانان :

۱- نخستین دانشگاه در دنیا توسط مسلمانان ایجاد شد.

“فاطمه بنت محمد الفهری القرشی”

۲- نخستین بیمارستان/شفاخانه توسط مسلمانان ایجاد شد.

“عبدالملک بن مر‌وان، خلیفه‌ی مسلمانان”

ادامه خواندن اختراعات مسلمانان! : قدرت الله صابری

پهلوان امان الله«امانی » بلبل خموش شمالی لاله زار؛ نوشتهء : ماریا دارو

       این مطلب را درماه  می « ۲۰۱۱ » م- نوشته بودم ؛ اما تا حل از صحتمندی امانی اطلاعی بدسترس نیست لازم  دیدم  باز نشر کنم.

تجلجل  از روز پدر برایم فرصت بخشید تا پدری را ازسرزمین حادثه ها وآشوب ها برای  تان معرفی  بدارم؛ با آنکه ضرورت  معرفی ندارد؛این  پهلوان  هنرمند چیره دست؛ خوش صدا و محبوب القلوب همه  هموطنان   گرامی  ما میباشد.

پهلوان امان الله  معروف به « امانی» فرزند  مرحوم  نجيب الله از خانواده هنرمند و هنر پرور از سبزه زار و لاله زار شمال ولایت پروان شهر زیبای  « چاریکار» میباشد. مرحوم  نجيب الله  که  خود مسلک  ساقو سازی داشت؛ اما آن مرد خردمند در هنر پرور هنردوستی درآن ایام عقب ماده  فرهنگی ؛ مرد ممتاز  زمان خود بشمار میرفت.مرحوم  نجيب  الله دارا  شش فريند « سه دختر وسه پسر» بود پسرانش غلام مرتضا؛ نبی الله و امان الله میباشند.

وی  فرزندان  هنرمند تربیت  کرد و یک   برادر مرحوم  نجیب الله بنام  حمید الله چاریکاری نیز  هنر  اواز  خوان و در  دسته  هنری چاریکار تنبور مینواخت. 

ادامه خواندن پهلوان امان الله«امانی » بلبل خموش شمالی لاله زار؛ نوشتهء : ماریا دارو

یادی ازاحمد علی کهزاد شخصیت علمی، وطندوست و قهرمان ملی واقعی : داکتر ناصر اوریا

زنده یاد احمد علی کهزاد مؤرخ،‌ نویسنده، شاعر، باستان شناس و محقق نامور افغانستان در یک خانواده منور در سال ۱۲۸۷ هجری شمسی مطابق ۱۹۰۷ میلادی دیده به جهان گشود. خدمات عظیم این بزرگمرد تاریخ افغانستان مخصوصاً‌ در بخش تاریخ نگاری و باستان شناسی، فراموش ناشدنی و ماندگار است. وی در سال ۱۳۶۲ هجری شمسی مطابق ۱۹۸۳ میلادی دیده از جهان بست و در جوار زیارت شاه دوشمشره (ع) به خاک سپرده شد.

ادامه خواندن یادی ازاحمد علی کهزاد شخصیت علمی، وطندوست و قهرمان ملی واقعی : داکتر ناصر اوریا

نگاهی به ویژه‌گیهای اقتصادی نظام سرمایه‌داری و مراحل تکامل تاریخی آن : احمد ضیا سپهر صدیقی

قسمت دوم

امپریالیزم از دیدگاۀ اقتصاددانان، نطریه پردازان و سوسیالیست‌های انقلابی:

با یک دید عام و ساده میتوان گفت که امپریالیزم به نظامی گفته می‌شود که به دلیل مقاصد اقتصادی- سیاسی می‌خواهد از مرز‌های ملی خود تجاوز کند و سرزمین‌ها، ملت‌ها و اقوام دیگر را زیر سلطه خود در آورد. یعنی نظامیست که سیاست و مرام آن، گسترش نفوذ و قدرت این نظام بر کشور‌های دیگر است.

اغلب محققین به این نظر اند که واژۀ اَمپِریالیزم Impérialisme)) یا نظام امپراتوری‌طلبی از واژهٔ قدیمی امپراتوری (empire)  گرفته شده است.

به صورت موجز میتوان گفت که : امپریالیزم واژۀ است برای قدرتی (یا دولتی) که بیرون از پهنۀ ملی خود به تصرف اراضی‌های دیگر بپردازد و مردم آن سرزمین‌ها را به زور وادار به فرمانبرداری از خود کند و از منابع اقتصادی، مالی و انسانی آن‌ها به سود خود بهره گیرد. البته در دوران ما امپریالیزم صرفاً به معنای تصاحب اراضی و قلمرو کشورها نیست، بلکه شیوۀ این نظام تحمیل بازرسی و تفتیش سیاسی و اقتصادی بر مردم و اراضی که تصاحب گردیده، ( خواه با نیروی نظامی و خواه با ابزارهای غیر نظامی ) نیز است.

از نظر علم اقتصاد آن گاه که شیوۀ تولید سرمایه‌داری بر اثر پدید آمدن تراست‌ها و کارتل‌ها و سندیکا‌های سرمایه‌داران (سندیکا‌های کارگران و مزد‌بگیران در تقابل با سندیکاهای سرمایه‌داران قرار دارد) دچار تورم‌تولید و کمبود مواد خام شد، “نظام امپریالیزم؛” بمیان آمد، تا برای بدست آوردن مستعمره به مقصد دستیابی به بازار، مواد خام و نیروی کار‌‌ ارزان به دیگران تجاوز کند، و سرزمین‌ها و ملت‌های دیگر را زیر سلطۀ خود در‌آورد.

دوران کلاسیک امپرياليزم با جنگ جهانی اول و دوم خاتمه يافت، از آن پس نظام جهانی سرمايه‌داری به عنوان “آخرین مرحلۀ سرمایه‌داری ” با بحران‌های عميقی رو به رو بوده است، وجه مشخصۀ این بحران‌ها ظهور انقلاب‌ها و جنگ‌های خانمانسوز و ظهور دولت‌های وابسته به نظام جهانی سرمایه‌داری در سطح جهان است.

ادامه خواندن نگاهی به ویژه‌گیهای اقتصادی نظام سرمایه‌داری و مراحل تکامل تاریخی آن : احمد ضیا سپهر صدیقی

چرخ فلک و سرگردانی‌های خیام : استاد پرتو نادری

بخش پایانی

حکیم ناصر خسرو بلخی آن تبعیدی بزرگ که ما را اندرز می‌داد: «نکوهش مکن چرخ نیلوفری را»، در سال‌های پسین زنده‌گی در تبعید و تنهایی در «درۀ یمگان» بدخشان به تعبیر خودش از چرخ بلند جاهل بی‌دادگر، بسیار نالیده است.

گویم: چرا نشانۀ تیر زمانه کرد

چرخ بلند جاهل بیدادگر مرا

گر در کمال فضل بود مرد را خطر

چون خوار و زار کرد پس این بی‌خطر مرا؟

گر بر قیاس فضل بگشتی مدار چرخ

جز بر مقر ماه نبودی مقر مرا

نی نی که چرخ و دهر ندانند قدر فصل

این گفته بود گاه جوانی پدر مرا 

ادامه خواندن چرخ فلک و سرگردانی‌های خیام : استاد پرتو نادری

نگاهی برکتاب «گوهراصیل آدمی» وفهم وهضم آن :  نوشته ؛ ماریا دارو

« گوهر اصیل  آدمی » –  یکصد و یک  زینه  برای  تقرب  به  جهانشناسی  ساینتفیک – کتابیست  پژوهشی  ، تحقیقی ، ساینتفیک برای تعریف و تثبیت و نشان دادن مقام  انسان  وانسانیت ، خود شناسی  و خدا شناسی و جهان شناسی . از آن جمله در آن موقف  و مقام  والای  زن «مادر» فرشته  زمین عاری از تعبیر های باطل و سوء  تفاهم  ها در شناخت در آمده است . 

به برکت جذابیت توصیف ناپذیراین  فرشته  زمین  و سلطان عشق و شعور مردان را  در این اثر محترم  محمد  عالم  افتخار؛ آن را که علاوه بر پشتی زیبا و مقدمات بیداری بخش ؛ دارای  (۴۳۲)  صفحه و  (۱۰۱) زینه  میباشد در (۱۷) روز مسلسل مطالعه  نمودم.

ادامه خواندن نگاهی برکتاب «گوهراصیل آدمی» وفهم وهضم آن :  نوشته ؛ ماریا دارو

دری، پارسی یا پارسی‌دری زبان یک حوزۀ سیاسی نیست : استاد پرتو نادری

گاهی ناگزیری تا نوشتۀ درازتری را نشر کنی!

برای دوستانی که حوصلۀ خواندن دارند!

دری، پارسی یا پارسی‌دری زبان یک حوزۀ سیاسی نیست که انگلیس و روس یا هم نیروهای برتر دیگری دور آن خط کشیده باشند؛ بل پارسی‌دری زبان یک حوزۀ بزرگ تمدنی است که امروزه به کشورهای گوناگونی تقسیم شده است.

  تا جایی که از آثار پژوهشی زبان‌شناسان می‌توان نتیجه گرفت: «دری» زبانی است کهن‌سال که نخستین سروده‌ها در این زبان به پیش از اسلام می‌رسد. همان زبانی است که به آن فارسی، پارسی یا پارسی‌دری نیز می‌گویند. ما در این جا با سه زبان رو به رو نیستیم، بلکه سه نام داریم برای یک زبان. حال چه دری گوییم چه پارسی یا هم پارسی‌دری، اشاره به یک مفهوم یا یک زبان داریم.  

ادامه خواندن دری، پارسی یا پارسی‌دری زبان یک حوزۀ سیاسی نیست : استاد پرتو نادری

تحقق وحدت ملی پیش شرط همۀ آرمانهای ملی ماست : نویسنده؛ میرعنایت الله سادات

چگونه میتوان به آن نایل شد؟ 

انگیزۀ این نبشته، تشویش از حرفهایی است که علی الرغم واقعیت های دردناک سه دهۀ گذشته، هنوز هم در صحبت های رادیویی و یا مضامین بعضی منورین در نشرات افغانهای بیرون ازکشور، انعکاس میابد. این اظهارات و نوشته ها در دفاع از این گروه و یا علیۀ آن گروه ای دیگر استقامت یافته و بی اعتناء به حفظ  وحدت ملی،  به طور لاقیدانه ابراز و منتشر میشوند. گردانندگان این رسانه ها متوجه نمیشوند که اگر وحدت ملی استحکام نیابد،  بار دیگر تمام امید ها برباد خواهند رفت و بار دیگر بازار تعصبات گرم خواهد شد و کشور جنگزدۀ ما مکررآ به میدان تصفیۀ حسابهای گروه ها و فرقه ها مبدل خواهد گشت.

ادامه خواندن تحقق وحدت ملی پیش شرط همۀ آرمانهای ملی ماست : نویسنده؛ میرعنایت الله سادات

خطبه های ناتمام حکمتیارنا تمام ماند : مهرالدین مشید

دستور طالبان و خطبه های ناتمام حکمتیار

گلبدین حکمتیار رهبر حزب اسلامی پس از صدور دستور طالبان به خطبه خوانی ها در اقامتگاۀ خود در روز های جمعه پایان داد. وی پس از آن دست به این تصمیم زد که اداره استخباراتی طالبان در کابل به او  دستور داد که در خطبه های نماز جمعه  مسایل سیاسی را مطرح نکند و در ضمن به ملا هیبت الله بیعت کند و در خطبه هایش از او به عنوان امیرالمونین یاد کند. بر بنیاد گزارش ها حکمتیار به طالبان گفته است که بیش از نیم قرن در برابر دو اشغال مبارزه کرده و شمار زیادی به او بیعت کرده اند و او حاضر به شکستاندن بیعت مردم نیست. او در حاليکه از بیعت کردن برای ملاهیبت الله ابا ورزیده و و در ضمن تن به سکوت داده است. دیده شود که در عقب این خاموشی او توفانی در حرکت است و یا اینکه او خلاف رویکرد های سازش ناپذیر گذشتۀ خود تسلیم طالبان می شود.

ادامه خواندن خطبه های ناتمام حکمتیارنا تمام ماند : مهرالدین مشید